Historisch Archief 1877-1940
?l
V - M
:uur
berming
i
Berken langs de randvofiei aan de fmbosch
DE KOE BIJ DE HORENS
DOOR Gedeputeerde Staten van
Gelderland wordt aan de Staten
dier Provincie voorgesteld om,
behoudens Koninklijke goedkeuring,
vast te stellen de volgende verordening.
Artikel i
i. Het is verboden anders dan voor
agrarische doeleinden bestemde ge
bouwen te plaatsen in een gedeelte
eener gemeente, hetwelk met het oog
op zijn beteekenis voor het natuur- of
landschapsschoon of vóór de weten
schap door Gedeputeerde Staten als
natuurmonument is aangewezen.
2. Tot zulk een aanwijzing gaan
Gedeputeerde Staten niet over dan na
overleg met B. en W. der betrokken
gemeente en na verloop van een door
eerstgenoemd College te bepalen ter
mijn, waarbinnen belanghebbenden
bezwaren tegen de aanwijzing bij dat
College kunnen inbrengen. Die termijn
is tenminste dertig dagen lang en begint
te loopen daags na het verschijnen van
het nieuwsblad, waarin Gedeputeerde
Staten hun voornemen tot aanwijzing
hebben openbaar gemaakt. Het be
sluit tot aanwijzing wordt in het
Provinciaal blad opgenomen.
3. Gedeputeerde Staten kunnen van
het in lid i gestelde verbod al dan niet
voorwaardelijk ontheffing verleenen.
Artikels
Het in artikel i lid i gestelde ver
bod geldt niet het bouwen op gronden,
ten aanzien waarvan een goedgekeurd
uitbreidingsplan, als bedoeld in art. 36
der Woningwet van kracht is.
Dan volgen eenige strafbepalingen.
Gedeputeerden geven vervolgens een
uitvoerige toelichting, waarvan het
slot luidt:
,,Met betrekking tot de vraag, in hoe
ver van hoogerhand maatregelen van
bescherming der natuur naast de
Bosch wet 1922 en de Natuurschoonwet
1928 te verwachten zijn, zij opgemerkt,
dat, ofschoon reeds in de Troonrede
van 1928 een Natuurbeschermingswet
is aangekondigd, een ontwerp tot dus
ver niet is ingediend.
Wij achten het niet verantwoord, op
zulk een wet langer te blijven wachten
en middelerwijl steeds meer land
schappen aan den huizenvloed ten
offer te laten vallen.
Gelet op wat reeds onherstelbaar ver
woest is, is het thans de hoogste tijd,
verdere vernietiging zooveel mogelijk
tegen te gaan.
Daarom veroorloven wij ons U met
nadruk te raden, tot vaststelling der
aangeboden ontwerpverordening te be
sluiten."
l NDERDAAD, wij. kunnen niet langer
l wachten, geen dag en geen nacht. Het
verluidt, dat de nieuwe Natuurschoon
wet kant en klaar gedrukt en wel in
den Haag ter indiening gereed ligt,
maar hoe lang zal het nog duren, eer zij
in de Kamers is behandeld en aange
nomen en eer zij van kracht wordt? En
inmiddels raakt het bewonderens
waardig natuurschoon van ons uniek
Nederland al meer en meer in ver
drukking en worden wij en ons nage
slacht beroofd van de vermeerdering
van kennis, de verdieping van levens
besef, de verhooging van levensgenot,
die uitgaan van de gevoelvolle en in
telligente beschouwing van ons land
schap.
In dit opzicht is de Veluwe van on
schatbare waarde. Ook wordt dit land
schap wel gewaardeerd. Maar wie de
ONZE PRIJSVRAAG
Veluwe gekend heeft vijftig jaar ge
leden, aanschouwt met angst en droe
fenis, wat er thans van is geworden, en
met ontzetting, wat men thans bezig is
er van te maken. Weliswaar hebben
Natuurmonumenten het Geldersen
Landschap, het Staatsboschbeheer en
de Hooge Veluwe reeds een groot
gebied beveiligd, maar daar buiten
liggen nog landschappen van hooge
waarde en waarvan de ondergang de
heele Veluwe van zijn werkelijke be
teekenis berooft. Het zal een treurig
oogenblik zijn, wanneer we moeten
zeggen: de aardigheid is er af."
Het voornaamste gevaar ligt in de
ongebreidelde bebouwing. Daarnaast
komt dan gebrek aan overleg bij het
ondernemen en uitvoeren van
werkverschaffingsbezigheden. Dat overleg
echter is stellig wel te verkrijgen, maar
voor de beperking en regeling van de
bebouwing schiet ons tegenwoordig
wettelijk apparaat te kort,
Nu hebben Gedeputeerden van Gel
derland kort en kloek de eenige maat
regel voorgesteld, die in de tegenwoor
dige omstandigheden onze mooiste
provincie kan redden. Het geldt toch
niet alleen de Veluwe maar ook de
Achterhoek, de Betuwe, het
Nijmeegsche, het land van Maas en Waal,
waar overal nog belangrijk
natuurschoon bedreigd wordt.
De maatregel komt hier op neer, dat
bepaalde gebieden worden aangewezen
als natuurmonument en daardoor niet
onttrokken worden aan hun tegen
woordige bestemming, maar onder
worpen aan een bepaling, die
ongewenschte bebouwing kan voorkomen.
Heel ingrijpend is die bepaling dus
nog niet, maar zij vormt toch een zeer
te waardeeren veiligheidsklep.
Nu kan men wel beweren dat het
eigendomsrecht en het
bestemmingsrecht worden aangetast, maar Gede
puteerden voeren in hun Toelichting
terecht aan, dat een dergelijke aan
tasting in het algemeen belang vol
komen toelaatbaar is en in andere
gevallen dan ook dikwijls genoeg ge
schiedt. De aanwijzing tot natuur
monument zal dan ook niet licht
vaardig kunnen geschieden. Ik kan mij
ook heel goed voorstellen, dat sommige
eigenaars hun landgoederen vrijwil
lig als natuurmonument zullen willen
laten klasseeren, om ze te behoeden
voor nog weer andere gevaren, dan die
ongebreidelde bebouwing, waar het
thans hoofdzakelijk om gaat.
Ons ,,provincialisme" heeft toch ook
wel zijn goede zijde. Eenige jaren
geleden heeft Zuid-Holland een goed
initiatief genomen: de
Plassenverordening, een bescheiden stapje in de
goede richting. Brabant werkt heel
aardig met streekplannen en nu komt
Gelderland met deze flinke daad, die
meteen een goede vooroefening op
levert voor de groote manoeuvres, die
we in de Nieuwe Kamer zullen aan
schouwen, wanneer daar binnenkort
de echte" Natuurbeschermingswet
? in behandeling komt.
DR. JAC. P. THIJSSE
BARON VON MÜ'NCHHAUSEN
ftiftimiiiiiiitiiiiifiiimiiiiHimimiiiitmi
iiHirtiniimmnM
ZOO ZIJN ONZE MANIEREN
Handel A Co.
TyTANNEER we iemand
wil\A/ ten bewegen tot het af ge v m
* * van een eigendom, hetzij
goederen of geld, een handteekening
of een volmacht, dan beginnen we
hem bevreesd te maken.
Wanneer we zijn stem willen heb
ben voor de verkiezingen, dan ver
zekeren we hem dat alles verkeerd
gaat, dat wij een onbeschermd, karak
terloos n diep-gezonken volk zijn;
en als hij zich dan erg onbehagelijk
voelt, bieden we hem de reddende
hand in ruil voor zijn mandaat.
Als het er om gaat hem een
patentgeneesmiddel tegen griep te
verkoopen, dan schrijven we: De
griep loert als een tijger. Zal zij ook
u bespringen?"
Als we het door mannen verdiende
geld, via hun vrouwen, in ruil
begeeren voor schoonheidsmiddelen, dan
maken we haar doodsbenauwd en stel
len bekend dat zij verouderen en ge
rimpeld en onaantrekkelijk worden.
Automobieltypes worden elk jaar
gewijzigd om mannen de vrees aan te
jagen dat hun wagen verouderd is
en onbruikbaar en onver toonbaar.
Wanneer we weten dat iemand ons
iets komt vragen, dus eerst-
bangmaken, dan keeren we het middel
tegen hemzelf door hem langen tijd
in een ledige wachtkamer te laten
doorbrengen, opdat hij bevreesd zat
worden in de eenzaamheid en dus
verzwakt in zijn argumen teer i n j.
En groote mannen dezer aarde
nemen plaats op hooge zetels, achter
indrukwekkende schrijftafels en in
somptueuse vertrekken, teneinde
schrikaanjagend en daardoor mach
tig en heerschend te kunnen zijn.
Mode-'en andere etalages hebben
geen ander doel dan de vrees te wek
ken dat iets van al dat schoons ons
zou kunnen ontgaan, of dat een
medemensch het zou kunnen verwervsn
en aldus indrukwekkender of aan
trekkelijker zou zijn dan wij zelf.
Zoo gaan wij door het leven in
angst en vrees. En het bangmaken
noemt men; handel. CONSERVATOR
itntniiiiiiniiti
over den leugen
MÜNCHHAUSEN leeft nog; en
over onzen lezers bleek de
Miinchhausensche geest nog vaardig
te kunnen worden, als het er om ging,
een oordeel uit te spreken, over het in
Amerika uitgevonden toestel, dat re
gistreert of iemand, die er mee onder
zocht wordt, de waarheid spreekt, dan
wel liegt. Wat zou baron von M
nchhausen er over gezegd hebben?
Volgens R. v. d. B. TE A. zou hij het
een naam geven:
een kastje, dat den vereerenden,
maar toch j nis ten naam van baronmeter
droeg.
Op dit kastje bevond zich een indeeling,
links vermeldend waarheid, rechts een
vreemd woord leugen". Op beleefd
verzoek vertelde ik toen n van mijn
avonturen, hoe ik den graaf van
Frankenstein had gered uit een moeras, door
zoo snel om hem heen te galopeeren,
dat de vonken die van de hoeven van
mijn paard af vlogen het moeras hadden
leeggekookt. Toen wij den graaf aan den
kant hadden gelegd, bleek. .. edoch ik
slaagde er niet in mijn verhaal te vol
tooien, met een geweldigen slag sloeg de
wijzer ter linkerzijde uit het apparaat
en zoo bleek het toestel op mijn graad
van waarheidsliefde niet geconstrueerd
te zijn."
J. M. TE N. componeert een verhaal
over het verblijf des barons aan het
hof van den Sultan van Leugen
saxen", waar de heerscher, veront
rust door de toenemende leugenachtig
heid van zijn onderdanen, een toestel
volgens het principe-Jut liet
construeeren, pickupveritas geheeten, waar
mee de bevolking onderzocht werd.
Daarbij bleek, dat zelfs kinderen en
gekken geen waarheid meer spraken,
welke sfeer de baron den rug toekeerde.
Volgens G. H. H. TE V. zou de be
faamde snoever antwoorden:
Mijn bekende bescheidenheid heeft
mij tot op heden weerhouden, wereld
kundig te maken, dat de leugen-regis
trator een uitvinding van mij is."
In dien geest antwoorden vele
Münchhausens (Ir. G. L. B. TE 's G.;
Mr. Dr. 't H. B. TE V., P. A. B. TB R).
En als velen schrijven, dat het
toestel bij de verhalen van den snoever
onbewogen blijft, zoodat daarmee de
waarheid er van Vastgesteld werd,
ontbreekt het hun aan de fantasie van
hun voorganger, die toch immers van
zulk een feit een geweldig verhaal zou
gemaakt hebben. Daarom komt T. N.
TE K. dichter bij de waarheid";
Ik was nauwelijks genezen van mijn
ontmoeting met het Loch-Nessmonster
ziethier mijn litteekens! of ik stak
naar Amerika over om kennis te maken
met de nieupe waarheidsmachine.
HoeWel ik weet, dat niemand ter wereld aan
mijn waarheidsliefde twijfelde, besloot
ik toch mij aan een experiment te
onderwerpen."
C. B. TE U., die een ingewikkelde
technische installatie ontwerpt, doet
den baron zeggen: ,,Om te meer zeker
heid te hebben verzon ik daarna een
kleine leugen, hetgeen mij de grootste
zei/overwinning kostte"
Uitzonderlijk behandelt Tj. H. v. R.
V. TE B. het gegeven: een uitvoerige
psycho-physische beschouwing over
leugen, waarheid en moraal heeft tot
conclusie: Leve de vrijheid! Kiest von
Münchhausen!"
Een aardige oplossing vindt F. DE V.
TE B. door Münchhausen zijn nederlaag
bij het toestel te doen erkennen:
het toestel heeft mij overtuigd; ik
be.n een leugenaar, ff et verbijstert me,
daar ik toch slechts feiten verhaalde,
met hél mijn ziel en al mijn zinnen
beleefd. Maar de machine gelooft mij
niet, niemand gelooft mij dus. Zelfs
PAG, II DE GROENE Ne. 3128
registrator
de kinderen, die altoos met gloeiende
ooren luisterden naar mij, luisterennu lie
ver naar het zoemen van mechaniekjes".
De'eerste prijs
Winnaar is H. W. TB A.
Mijne Heeren van De Groene!
Er is veel veranderd, sedert ik
heenging: in deze ecu» van tech
niek meent men, dat alleen de
machine zaligmakend is. Nu heeft
men weer een machine uitgevonden,
die moet aantoonen, of iemand de
waarheid spreekt! Verachtelijke de
cadente nazaten.
In mijn tijd hadden de menschen
oogen in hun hoofd en ik wit U wel
vertellen, hoe ik leugenaars placht te
ontmaskeren.
Ik zette den verdachte op een zoo
juist afgevuurde kanonskogel. De
baan had ik zoo berekend, dat de vegel
in een leege vuurmond terecht kwam,
waarin een lading kruit van te
voren was aangestampt. Door den
schok ontplofte dit, de kogel met
verdachte werd teruggeslingerd, en
deze was dan zoo geschokt dat hij,
aangezien de waarheid in het midden
pleegt te liggen, bij het midden der
twee kogelbanen waar ik, staande op
een hooge trap, hem opving, een be
kentenis aflegde, gebroken en vol
komen uit zijn evenwicht geslagen.
Probatum est!
V. MüNCHHAUSËN
De tweede prijs
Den tweeden prijs won H. TER M.
TE 's G.
Eigenlijk houd ik niet van
Amerikanen, omdat zij dikwijls
zoo opsnijden, maar toen onlangs
president Roosevelt mij te logeeren
vroeg heb ik gemeend, zijn uitnodi
ging te moeten aannemen, te meer
daar zijn neef Teddy een oude
jachtvrind van mij is geweest.
Toen wij eens samen door
Broadway wandelden, zagen wij in een
winkel den pas uitgevonden leugen
registrator staan. Eerlijk gezegd heb
ik niet veel op met moderne uit
vindingen, omdat de fantasie van
het tegenwoordige geslacht vrij poover
is; maar op verzoek van den presi
dent, liet ik mij door het toestel
ktaren. Na een uitvoerig onderzoek
kwam daaruit een strookje carton
voor den dag, waarop gedrukt was :
geheet betrouwbaar.
Hoewel dit resultaat mij niet
verbaasde, deed het mi j toch genoegen
dat het apparaat zoo betrouwbaar
werkte en ik complimenteerde mijn
gastheer met het succes van zijn
landgenoot, die het had bedacht.
U kunt riet met een centimeter nameten, na l x. na
v^/ n *-* ti*Mi^-*« ???"-??--. ?
10 x of na 25 x wasschen .... dit hemd krimpt niet.
? * l ITT..
| \J rf%l_/|IM4**~»«»TW**»*''«-"-??- --- r m.
Want er is iets hijzonders mee gebeurd. Het is
-ge»VM»HVx»»-'B*-'*v---| ^ _
sanforiseerd. d.w.z., dat de stol door een bijzondere
bewerking immuun gemaakt is voor krimpen.
DE NIEUWE OPGAVE
Het a " * looze artikeltje
/"V* een zetterij zijn, door een
*** defect aan de zetmachine alle
letters a" onbruikbaar geworden.
De redactie besluit desondanks het
blad toch te doen verschijnen dan
maar zonder a" 's.
Hoe luidt nu het 100 woorden
bevattende artikeltje, waarin de redac
tie den lezers hiervan kennis geeft.
Inzendingen uiterlijk Maandag 31
Mei. Verslag en prijstoeket;ning
in. het nummer van Zaterdag
S Juni.
MG. l» DE GROENE Ne. 3128
Altijd dezelfde goede pasvorm. Boorden en manchetten
altij'd dezelfde wijdte, mouwen dezelfde lengte als toen
het nieuw was.
Het gesanforiseercle overhemd .... het hemd dat altijd
zit nis nieuw!
GESANFORISEERD OVERHEMD
met vasten boord.
Oxfordweefsel, in blauw, beige, grijs n
groen of EngeUche popeline in
jaspékleuren met ingeweven
satijnstreep 4.50. Idem
Engelsche Twill, in effen kleuren
BAD-PISTYAN UNIEK BfJ RHEUMATIEK
30.000 menschen stroomen jaarlijks naar de unieke zwavelmodderbronnen van
BadPlstyan in TsjechoslowakUe, teneinde genezing te vinden voor hun rheumatiek-ischtas
of Jicht. Steeds weer blijkt, dat zU tenslotte te Pistyan vinden, datgene, waaraan zij
al Jarenlang wanhoopten, herstel! Daar ligt ook. Uw kans, te Pistyan in het roman
tische Waagdal. Tegen de warme .vulkanische Pistyan-modder zal oolc XJw aandoening
niet bestand blijken en ... het ia er bar goedkoop. Hotel met volledig pension vanaf
f. 2.30: inclusief modderkuur, dokterskosten enz. vanaf f. 4.60 per dag. Retour
Nederlandsche .grens ? Pistyan circa f. 82... Vliegretour Amsterdam / Pistyan f. 95.-.
Na de kuur 3 dagen GRATIS reizen door het wondermooie Tatra-Gcbergte inclusief
gratis verblijf in de unieke Tatra-hotels, ter kennismaking met
schitterende Tatra-landschap. Alle inlichtingen vrijblijvend bU: j» J% ATTMf
DINTON - Amsterdam (C.) - Prinsengracht 415. il R AT 15
\ r
...V.» J*-»*: