Historisch Archief 1877-1940
ii»
/l ' ^
t.
BEGINSELEN EN PERSONEN
Na den verkiezingsuitslag
Mr. W. VERKADE
Overwinning d«r democratie
HET'extremisme is in Nederland zeer afdoend
geslagen. Dat is de allereerste conclusie die
men uit de stemcijfers mag trekken. De
N.S.B, is, in vergelijking tot de verkiezingen voor
de provinciale staten van twee jaar geleden, vrijwel
gehalveerd, terwijl ook de aanhang van de kleinere
fascistische partijtjes, Nationaal Herstel inbegrepen,
miniem is gebleken: zij varieerden tusschen 2J/a en
20% van den kiesdeeler. Aan de Hnkeriijde hebben de
Revolutionnair-Socialisten net niet hun waarborg
som verspeeld, doch de Kamer zal Sneevliet moeten
missen. De communisten hebben van dezen kant een
kleinigheid meegekregen, maar zijn sinds 1935 niet
meer vooruitgegaan. Door het nieuwe stelsel der
grootste gemiddelden zakt hun zeteltal van vier op
drie. Zoodat de revolutionnaire partijen, die in 1935
.tezamen nog dertien zetels hadden kunnen krijgen,
thans gezakt zijn op zeven. Noch Mussert, noch
Moskou" is het eerste beeld, dat deze verkiezingen
oproepen. Eenheid door Democratie" heeft eer
van haar actie en het Nederlandsche volk mag
gelukgewenscht worden, dat het de invloeden, die
elders tot burgeroorlog of de dreiging daarvan
leiden, hier te lande in een machtelooze positie zijn
teruggedrongen.
Met name de nederlaag van het
nationaalsocialisme is treffend. Het is voor het eerst dat geheel
Europa zich voor de Nederlandsche verkiezingen
interesseert. En niet alleen bevestigt deze uitslag
volkomen den nederlaag van Degrelle in Brussel,
die aantoonde dat het fascisme in West-Europa tot
staan was gekomen, maar het bewijst, dat het zelfs op
zijn retour is. Dat is het groote internationale belang
van dezen uitslag. Men moet dezen nederlaag voor
's heeren Mussert's partij dan ook allereerst zoo
verklaren, dat haar internationaal karakter doorzien
is; dat zij evenzeer als in Duitschland vijandig
moest staan tegenover Protestantisme en Katholi
cisme gelijkelijk; dat zij een steun was voor de
Duitsche, Aussenpolitik" |(scherp sprekende uit
haar houding tegenover de uitwijzing der vier Neder.
landers; tegenover het vlaggen-incident" bij p.inscs
Juliana's huwelijk) iets waarvan Spanje de mogelijke
consequenties zeer sicherp voor oogen stelde; dat
zij last but not least van Duitschland ook haar
rapaljaansche methoden en denkschema's had over
genomen (duidelijk sprekend uit de intertijd door
ir. Mussert naar aanleiding van het Groene*
referendum gedane uitlatingen, den toon van Volk
en Vaderland", vooral in het laatste jaar, de
IJmuidensche filmopnamen en de aanslag" in het
Blauwe Zand"). Wij vermoeden, dat wanneer er
van andere kanten geen groote fouten gemaakt
worden en de wereldeconomie zich in guns^igen zin
blijft ontwikkelen, deze afbrokkeling van de N.S.B.
zich nog wel zal voortzetten. De elementen en de
financiën, door haar aanvankelijk succes aange
trokken, zullen haar nu wel ijlings in den steek laten.
De nederlaag der liberalen
EVENEENS gehalveerd zijn de liberalen uit de
bus gekomen. De door de groote pers gepropa
geerde steun aan Colijn heeft zijn effect gehad.
Maar de meer liberalen naast Colijn" hebben zich,
zooals te verwachten was, in liberale stemmen op
de A.R. partij, niet in liberale kamerzetels geopen
baard. De eenmaal zoo machtige liberale partij zal
thans in de Kamer niet eens meer een reglementaire
fractie" zijn. Wij achten dit geen groot verlies,
de partij heeft zich, ondanks de zeer waardevolle
persoonlijkheden, die uit haar midden voortkomen
en wij denken daarbij niet in de laatste plaats
aan den huidigen minister van Waterstaat sedert
2920 in de groote lijn gekenmerkt door een onvrucht
baar negativisme tegenover alle sociale en econo
mische structuur-veranderingen. Deliberalegedocftfe
- in den zin van de Thorbeckiaansche ??is
echter te sterk in ons volk doorgedrongen, om
verloren te kunnen gaan, maar zij werkt voor dezen
nCO
den haag
tijd geenszins minder bij Vrijzinnig-Democraten,
Christelijk Historischen, bij Colijn en breede stroo
mingen in de S.D.A.P. elk met zijn eigen accent
en tot zekere hoogte dan bij de liberalen; die haar
meer als theorie bewaarden, dan als practijk op de
vraagstukken van dezen leeftijd" uitdroegen. Al
thans de betrekkelijk kleine groep, die in den
Vrijheidsbond de lakens uitdeelde.
Peraoon en bfglneel
ALS men zich afvraagt, waarheen al die N.S.B.
stemmen en al die liberalen-uit-traditie of
uitnegativisrhe, heen gegaan zijn, dan komt men tot
een derde opmerkelijk resultaat van dezen ver
kiezingsstrijd: de persoonlijke aantrekkingskracht
van minister Colijn, en in mindere mate ook die
van zijn eersten medewerker mr. Oud, beide respec
tabele en in meer dan n opzicht uiterst bekwame
mannen, maar toch geen van beiden zulke halfgoden
als de publieke opinie thans van hen maakt. Maar
zij waren tot symboolfiguren geworden voor de
regeer ing die ons door de crisis heen geholpen
heeft." Nu kan onmogelijk ontkend worden, dat
deze regeering een heel wat sterker regeeringsbeleid
heeft laten zien dan de Kabinetten-Ruys de
Beerenbrouck voor haar en evenmin, dat de economische
toestand krachtige bezuiningsmaatregelen eischte.
Maar de veel te lang gerekte keuze tusschen deva
luatie en verlaging van vaste lasten die de have's"
sterk boven de have-nots" bevoordeelde; de hui
verigheid om op de materieele middelen in te teren,
in tegenstelling tot de krasse wijze waarmee op
onze volkskracht is ingeteerd: het inkrimpen der
openbare werken, de stroeve werking van het Werk
fonds en de qualiteitsvermindering van het lager
onderwijs; het harde bewind in Indiëin politiek
en economisch opzicht; de onduidelijke en weinig
moedige buitenlandsche politiek; de sterke inkrim
ping der gemeentelijke autonomie en de weinig
sociale gezindheid op Sociale Zaken, ook wanneer
het kosten- element geen groote rol speelde, hebben
hier te lande de crisis ook geestelijk dieper doen
invreten, dan noodig was geweest. En het zijn ten
slotte het door regèering niet-gewilde loslaten,van
den gouden standaard en de internationale aanpassing
naar-boven geweest, welke de regeering zulk een
gunstigen uitslag hebben bezorgd. Toch heeft dr. Colijn
de gelegenheden om als redder te poseeren geenszins
ontweken, deze gedachtengang veeleer in de kaart
gespeeld en hij heeft op den verkiezingsavond aan
zijn juichende aanhangers in Krasnapolsky ook
niet onduidelijk te kennen gegeven, dat het
antirevolutionnaire volksdeel niet meer dan 12 zetels
bijeen kon brengen (waarbij C.D.U. en Hugo Visscher
er samen nog minstens een kiesdeeler van in de
wacht hebben gesleept; die echter op Kersten her
overd is) en dat bij de overige vijf het element dat
meneer Colijn voortrekker der a.r.-partij is, aan
wezig" blijkt. Dit met een verwijzing naar mr. Oud's
rol als lijsttrekker der Vrijzinnig-Democraten, die
zelf ook sprak van een bewijs van vertrouwen van
het Nederlandsche volk in deze regeering."
Uit deze uitlatingen blijkt wel hoe dicht het per
soonlijke element bij een verkiezing en het autoritaire
in de verhouding van regeering en parlement bij
elkaar liggen en dit wordt nog versterkt door die
andere uitlating van onzen premier:
Innerlijk doet het me een beetje plezier, dat ook
op een persoon gelet Wordt; ik concludeer, dat men
het evenredig kiesstelsel, dat ik in de Kamer als
verfoeilijk heb aangeduid, niet wenscht. Als nu zoo
af en toe onder ons volk blijkt, dat het lijstenstelsel
overschaduwd wordt door de belangstelling voor
een persoon, dan doet dit toch wel een beetje goed."
EN wanneer autoritaire neigingen voor onzen
minister-president, die zich als Calvinist een
zondig mensch als alle anderen weet, al gemakkelijk
te overwinnen zouden zijn, dan blijft toch het be
denkelijke verschijnsel over dat er onder die 250.000
neutrale" en liberale" stemgerechtigden, die
Colijn" kozen, velen moeten schuilen met diezelfde
onverschilligheid voor beginselen en diezelfde bereid
heid om de verantwoordelijkheid voor de richting
van. het overheidsbeleid van zich af te schuiven op
den sterken man", als wij in het verschijnsel
fascisme" kennen. Deze s temmentoe vloed is geen
zeker bezit n vlaag van ontevredenheid en zij
PAG. 2 DE GROENE No.3130
in den nood leert men ziin vrienden kennen
IN zijn jongste brochure heeft de weggeloopen
N.S.B.-propagandist Wessels bekend gemaakt
dat generaal Seyffardt's sympathie niet alleen
aan zijn antipathie tegen baron de Vos van
Steenwijk te danken is, maar dat deze oud-chef
van den generalen staf reeds sinds 1934 in nauw
contact was met het hoofdkwartier der N.S.B.
Hij zou met de toenmalige garnizoenscomman
danten van Arnhem en Amsterdam verklaard
hebben dat zij wanneer het tot een uitbarsting
komt, de zijde van de N.S.B, zouden kiezen".
^ Nu heef t inderdaad een uitbarsting" van de
mocratie de N S.B getroffen. En wanneer wij
dus spoedig eenige hooge militairen voor haar
zoeken een nieuwen sterken man" ; en de minste
neiging om deze groep naar de oogen te zien baart
de verleiding om de zelfstandige kracht van
volksvertegenwoording, hier en overzee, en van gewes
ten en gemeenten te miskennen.
Daarom is het goed, dat tegenover het succes van
Colijn geen verliezen van de R.K. Staatspartij en de
S.D.A.P. staan (de tegenstelling tusschen persoon
en partij vloeit ons onwillekeurig uit 4e pen, m*» ..
zij teekent de situatie) integendeel en dit maakt
bovengenoemde uitlating van mr. Oud te merk
waardiger deze partijen die, zij het met ver
schillend accent, hun critiek op het regeeringsbeleid
niet onder stoelen of banken hebben gestoken,
hebben in percentage een kleinen vooruitgang ge
boekt en een viertal nieuwe zetels verworven die
hun tezamen een meerderheid van 54 zetels de
Christen-Democraten meegerekend zelfs 56 tegen
over 35 voorstanders van de sociaal economische
OP DE
Anton van
T\E Atgemeene Lijsttrekker der
nationaalIJ socialistische beweging (N.S.B.) heeft in een
hagespraak" te Lunteren aangekondigd, dat
hij na de Tweede Kamer-verkiezingen zijn politiek»
partij eens flink op de helling zou nemen, teneinde
haar te zuiveren van ongewenschte elementen. Wij
hebben ons toen at afgevraagd, wat er dan zou over
blijven van de Germaansche fierheid der groote ge
tallen, maar nu wij de helling zagen, hebben ook wij
besloten een lotje te koopen voor den Arischen inva
lide. Een diep menschelijk medelijden vervulde ons
namelijk bij de lezing van het Algemeen Handelsblad,
hetwelk verslag uitbracht van de bijeenkomst der
genoemde beweging, gehouden op den avond der ver
kiezingen in de Apollo-hal te Amsterdam. Wij lezen
daar: Toen tegen tien uur werd bekend gemaakt, dat
de N.S.B, naar schatting niet meer dan vier Kamer
zetels zou behalen, vergaten de verzamelden alle orde
en tucht." ! ,
Dit plotselinge verval in wanorde en ontucht zat
den oprechten Nederlander pijnlijk treffen. Immers
de afschuw van wanorde en ontucht is hem aange
boren. Dank zij het leidersbeginsel werden de hevigste
uitspattingen klaarblijkelijk vermeden, want het
Algemeen Handelsblad, welks verslaggever oogge
tuige was van de zedelijke depressie der N.S.B., ver
volgt in klare bewoordingen: De leider der bijeen
komst had moeite, de orde téherstellen. Hij comman
deerde muziek en kondigde een Vlaamschen kameraad
aan, die naar Amsterdam was gekomen om zijn geest*
verwanten geluk te wenschen."
De beste zinsnede uit dit pakkende relaas is onge
twijfeld: Hij commandeerde muziek". Muziek is
iets, dat men commandeert, indien men de Arische
zelfverheffing aankleeft en op de helling wordt ge
nomen. Helaas wordt er niet bij gemeld, welke muziek
de leider commandeerde, maar de afwezigheid van
Mengelbergdoet veronderstellen, dat noch Mendelssohnt
noch Manier ten gehoore werden gebracht.
Tijdens de vergadering werd medegedeeld" < zoo
vervolgt wederom het Handelsblad dat de heer
Mussert tegen middernacht zou verschijnen" Toert
w&s het uit met de muziek. Onze natie heeft namelijk
een diepen eerbied jegens het middernachtelijk uur.
Op dat geheimzinnige oogenblik, vanouds aan spook
verschijningen voorbehouden, verordent de politie
het zwijgen der instrumenten. Hieraan wordt streng
den handschoen zien opnemen, dan kan hieruit
de geloofwaardigheid van den heer Wessels zon
neklaar blijken.
Mussert wint
IN de Apollo-hal waren Woensdagavond zes
duizend N.S.B.-aanhangers samengestroomd
om den stembusuitslag te vernemen. Om half
twee verscheen de Leider die als volgt sprak:
Wij hebben ons vergist en wij staan alleen. Wij
staan alleen echter met tienduizenden, die elkaar
trouw blijven."
Vandaar zeker de honderdtallen
N.S.B.speldjes die de gemeentereiniging den volgenden
morgen voor de Apollohal heeft moeten opvegen.
politiek van de richting-Colijn-Oud in eigenlijken
zin bezorgen. Daarom is het aan den anderen kant
ook jammer dat de partij van Jhr. de Geer, die in
menig opzicht bemiddelaar tusschen
anti-revolutionnairen en katholieken had kunnen zijn, zulk een
betrekkelijk grooten achteruitgang heeft te boeken.
Het is bij dezen verkiezingsuitslag vrijwel ondenk
baar dat een ander dan dr. Colijn de eerste opdracht
tot kabinetsformatie zou krijgen. Maar het is wel
duidelijk, dat het hem, gezien de verhoudingen der
rechtsche partijen onderling en het merkwaardige
publiek waaraan hij zijn successen dankt, heel wat
stuurmanskunst zal kosten, om te voorkomen, dat
deze overwinning in de geschiedenis der
AntiRevolutionnaire partij op den duur als een
Phyrrusoverwinning zal worden geboekt. En met een
verzwakt calvanistische element in de
Nedderlandsche democratie, zou fascisme verder kunnen
opdringen van thans.
HELLING
de hand gehouden. Een recent voorbeeld bewijst dit'
Op den N. Z. Voorburgwal maakten in den ver~
kiezingsnacht de kranten luid de uitslagen bekend,
welke bekendmaking werd onderbroken door het af
draaien van gramophoonschijven. Ook het dagblad
De Standaard begeleidde tot middernacht den zege
praal van Dr. Colijn met vroolijke deuntjes, als daar
zijn het Deutsche Jugendlied en Hier duldt het land
geen dwinglandij, waar vrijheid eeuwen stond," Dit
werd door de partijgangers van dr. Colijn naar waarde
genoten. Maar toen na twaalven de redactie van De
Standaard voortging met het mededeelen der uitslagen,
deed de politie een inval ten kantore aldaar en gelastte
deze luidruchtigheid te staken. Een bekend Standaard
redacteur wees op de hoezen, welke voorzichtig over
gramophoon en platen waren neergelaten. Maar de
agent van politie hield aan. Immers deze uitslagen
waren voor de anti-revolütionnaire partij ook muziek.
Zooals men < gezien zal hebben, zijn alle Neder
landsche anti-revolutionnairen tot kamerlid gekozen.
De moeilijkheid voor deze partij zal ontstaan, zoodra
er eventueel een plaatsvervanger noodig is. De
partijgenooten zijn op. Men zal dus aanvulling behoeven
uit een ander genootschap. Het gerucht, als zou dr.
Colijn hiertoe den paus van Rome op het oog hebben,
lijkt onwaarschijnlijk, ofschoon de paus zich onlangs
een sterk voorstander betoonde van de Zondagsviering.
Zooals de Algemeen Lijsttrekker van de
nationaalsocialistische beweging met profetischen blik te Lun
teren voorspelde, kregen de jongste verkiezingen voor
zijn partij het karakter van een incident. In eigen
gelederen wordt over dit' incident vurig geredetwist.
De beteekenis van het woord incident wordt namelijk
door verscheidene woordenboeken verschillend weer
gegeven, zoodot men niet met afdoende nauwkeurig
heid kan vaststellen, wat de Algemeen Lijsttrekker
bedoelde. Het zuiverst lijkt deze bedoeling benaderd
door den Dictionnaire de l'Académie Fran$aise,de
welke omtrent dit woord bericht: II se dit de certains
cos qui surviennent dans les affaires."
Zoo moet men het als vaderlandlievend
Nederlander weten te bezien. Het incidenteele karakter van
de nationaal'socialistische beweging (N.S.B.) is door
de jongste verkiezingen vastgesteld. De Vlaamsche
kameraad had dus toch iets, waarmede hij zijn geest
verwanten kon gelukwenschen. Hitler is Allah niet,
maar Mussert bleek een goed profeet.
JOHN BULL IS VERTROKKEN, ZOU MEN KUNNEN
zeggen, leve John Buil! Was de scheidende
Baldwin dan niet de lijfelijke John Buil? De
gelijkenis was tenminste sprekend. Gelukkig voor
de caricaturisten dat de politiek zoo rijk met der
gelijke typen gezegend is!
Al is Baldwin nu van het politieke tapijt ver
dwenen, onder zijn van te voren aangewezen op
volger Neville Chamberlain zullen de Britsche
staatszaken zich langs de zelfde lijnen van geleidelijk
heid ontwikkelen. Van een nieuwe bewindsperiode
zal men nauwelijks kunnen spreken, al zal
Brittannië's stem zich in het koor der volkeren misschien
met iets meer nadruk laten hooren dan voorheen.
Engeland is sterker geworden, zeer sterk zelfs. En
op dit moment heeft Europa de sterke Engelsche
arm noodig. Te Genève wordt Egypte mondig
verklaart", maar John Buil, de ex-voogd, houdt
zich nog niet geheel en al op den achtergrond.
Intusschen is in de Volkenbondsvergadering een crisis
naar aanleiding van de rechten van den Negus
voorloopig vermeden, omdat Haile Selassie zich,'met
voorbehoud van alle rechten, ditmaal niet gemeld
had. Maar Italiëheeft het er niet pleizieriger door
gekregen. De Spaansche minister van buitenlandsche
zaken trad daar openlijk als beschuldiger van Itali
op. Duitschland vermeldde hij niet. Niet omdat hij,
zooals sommigen zeggen, Duitschland een
gemakkelijken terugweg wil openlaten, maar omdat
Duitschland met Genève niets te maken heeft.
Het ziet er nog niet naar uit dat het Spaansche
imbroglio spoedig voor een vrediger staat van zaken
zal plaats maken, al wordt de positie der fascistische
mogendheden tegenover hun Spaansch avontuur
steeds benarder. In Duitschland zwijgt men. Men
heeft er zorgen genoeg. Dat Mussolini op zijn beurt
de toekomst ook niet rooskleurig inziet, bleek uit
zijn woorden dat het met Europa economisch mis
zou gaan wanneer niet.... President Roosevelt een
ontwapeningsconferentie bijeen zou roepen. Eilacie,
die bewapeningen zijn niet vanzelf ontstaan en
niet alleen in Europa!
ER IS, WAT DEN PAdtFlC BETREFT, OP DE
Imperiale Conferentie, die ter gelegenheid van
net bijeenzijn van zoovele Groot-Britsche
hoogWaardigheidsbekleeders te Londen gehouden werd,
«n waar nu, na de kroningsplechtigheid, nog wat
nagepraat wordt over zaken van gemeenschappelijk
politiek belang, door den Australischen premier
Lyons een onderwerp ter sprake gebracht, dat ook
ons interesseert, nl. de vraag of de Pacific-landen
niet een gróót gemeenschappelijk pact van non
agressie konden aangaan. Collectieve pacten staan
ons aan, maar non-agressie is iets dat vanzelf
spreekt. Wij vinden het beneden onze waardigheid
ons nadrukkelijk te verbinden dat wij niet op buur- .
mans erf zullen komen plunderen. Zoo iets spreekt
immers vanzelf. En afspraken daaromtrent hebben
niet de minste waarde.
Zouden de staten, die het Britsche gemeenebest
uitmaken, een dergelijk Pacific-pact wellicht met
de andere daarbij betrokken mogendheden ook
zonder Nederlandsche deelname kunnen .afsluiten,
voor andere internationale afspraken is Nederland
of zijn, juister gezegd, de kleine mogendheden die
bezig zijn met elkander contact te zoeken wel
degelijk noodig. Misschien nog meer voor econo
mische dan voor politieke afspraken. In het Lager
huis gaf minister Runciman zonder twijfel blijk van
zijn scepticisme ten aanzien van Colijn's
Osloplannen (al zei hij dat niet met zooveel woorden)
toen hij, ook voor bepaalde Staten-groepeeringen,
het denkbeeld van terugkeer tot vrijhandel verwierp.
Het zou misschien niet kwaad zijn, wanneer
minister Colijn de zaak van den vrijhandel weer
eens krachtig te Londen ging bepleiten, aange
nomen, dat Z.Ex. in de toekomst belast blijf t met
de leiding onzer staatszaken. Want weinigen genie
ten te Londen een aanzien als hij. In de toekomst
zullen er ook nieuwe monetaire afspraken gemaakt
moeten worden. Bij ons spreekt de spraakmakende
gemeente wel van devaluatie, maar die hebben
wijniet?slechts een depreciatie van den Gulden tegen
over het goud. En een min of meer tijdelijke n
min of meer vaste verhouding tot het Pond. Onze
goudvoorraad die intusschen grooter is dan de
biljettenomloop, zelfs naar goudwaarde gerekend
stelt ons tot iedere valuatie van den Gulden in staat.
Theoretisch zouden wij volstrekt niét hoeven te
devalueer en. Maar practisch zullen wij een waarde
moeten kiezen die, ten behoeve van onzen export
e c onze scheepvaart, het evenwicht.met het Pond
en het Engelsche prijzenpeil, bewaart. Hoe zal zich
intusschen dit prijzenpeil ontwikkelen en wat zal
de uiteindelijke waarde van het Pond zijn? Wij
kunnen dus nog niet eens uitmaken of dit karweitje
van de stabilisatie van het Nederlandsche geld reeds
tijdens de binnenkort aanvangende nieuwe bewinds
periode opgeknapt zal kunnen worden.
HOE HET NIEUWE KABINET ER UIT ZAL ZIEN
ligt nog in betrekkelijk duister. Het oude
kabinet heeft gelukkig afgezien van het merk
waardige plan waarvan het nog merkwaardiger
was dat jhr. de Geer er voor scheen te voelen
om nog te blijven zitten, althans voorloopig tot na
de grondwetsherziening. Dit zou niet van eerbied,
noch voor de taak der Kroon, noch voor het in de
nieuwe grondwet opgenomen Thorbeckiaansch en
anti-revolutionnaire beginsel van de
onvereenigbaarheid van kamerlidmaat- en ministerschap, getuigen.
Het laatste niet omdat het ondenkbaar zou zijn, dat
de zeven kabinetsleden die in de Kamer gekozen
zijn, als zoodanig zouden aftreden voordat zij
zouden weten of zij in het definitieve ministerie
zouden zitting hebben. Van velen hunner zou het ook
jammer zijn hen als parlementariërs te moeten ver
liezen. Het kabinet heeft dan ook zijn portefeuilles
ter beschikking gesteld. Zooals i n ons hoofdartikel
betoogd is, is het onwaarschijnlijk dat aan een ander
dan den huidigen premier een nieuwe formatie zal
worden opgedragen. Maar dan beginnen de groote
vragen pas. Zal hij de Roomsch-Katholieken wel
kunnen winnen? En op welke voorwaarden? Met
een grootere meerderheid dan in vele jaren zijn de
drie voormalige coalitiepartijen uit de bus gekomen:
56 zetels. Dat zal bij de R.K. partij de neiging tot
herstel der coalitie nog versterken. Maar Colijn zal
dit nauwelijks kunnen verantwoorden tegenover
zijn 200.000 niet-orthodoxe kiezers. Afwachten dus!
ALS DE VOORZITTER VAN DE EERSTE KAMER,
baron de Vos van Steenwijk, de bedoeling heeft
gehad de behandeling van de Pachtwet tot na de
verkiezingen uit te stellen, dan is hij daarin ten
volle geslaagd, tegen het uitdrukkelijk besluit van
zijn medesenatoren in. Hij had zelf dit onderwerp
niet op de agenda geplaatst; toen nu Donderdag
20 Mei besloten was, de wet Maandag toch te be
handelen, met de kennelijke bedoeling om deze
agrarische wet nog vóór den gang naar de stembus
af te handelen, heeft de voorzitter eerst, tegen de
gewoonte in, Vrijdag stemming gevraagd toen het
quorum niet meer aanwezig was, zoodat de be
raadslagingen gestaakt moesten worden en de zitting
verdaagd. Voorts heeft hij de zitting van Dinsdag
uiteen doen gaan op een uur, dat zou doen denken,
dat de Eerste Kamerleden nog per dilligence hun
woonsteden moesten bereiken, in plaats van' per
Dieseltrein en auto, om vóór Woensdag 5 uur hun
stem te kunnen uitbrengen. Wanneer mét mr. Kolff,
die het wetsvoorstel fel bestreden heeft, meerdere
Christelijk-Historische leden tegen het voorstel
gestemd zouden hebben, zou dit op zeer vele hunner
plattelandskiezers een ongunst igen indruk gemaakt
hebben. En dit te meer omdat in de Tweede Kamer
de geheele C.-H. fractie voor het Pachtontwerp
heeft gestemd na déuitspraak van jhr. De Geer dat
dit een nationale wet" was. Maar de Eerste Kamer
telt velen, die het nationale" veel patriarchaler
zien: Nu is onze geheele staatsorde er op gericht, dat
de leden van vertegenwoordigende lichamen, wets
voorstellen op het algemeen belang en niet op
groepsof eigen belang toetsen. En een Kamervoorzitter,
die te gelijk grootgrondbezitter is, had allereerst
alles moeten doen om zelfs den schijn te vermijden
van tegenwerking van een wetsvoorstel, dat veronder
steld kon worden, persoonlijk onaangenaam te zijn.
Bij de behandeling schitterden de beide N.S.B.
leden door afwezigheid, wegens hun geschil met
denzelfden kort aangebonden voorzitter het
incident van het fatsoenlijk gezelschap" ; dit
maal hadden zij nog een bruikbare uitvlucht, om
zich aan een keuze voor of tegen onderwerp, waar
over in eigen rijen démeeningen sterk moeten
uiteenloopen, te onttrekken, maar als dergelijke spelletjes
te vaak voorkomen loopen zij in den kijker en dit
zal de nieuwe N.S.B.fracties in beide Kamers nog
wel menig hoofdbreken en menigen volgeling kosten.
Voor Zelfscheerders
Eerst een weinig Purol inwrijven
in daarna inzeepen; dan scheert
men zich schoon» zacht en pijnloos.
,N
{&
l'.»
;.? i. '
H
i
PAG. i Dl GROENE N* 3130
?*?