Historisch Archief 1877-1940
ii»
?/.,' ?
DE UNIVERSEEL ARNHEM" POLIS
BIEDT DUBBELE VEILIGHEID:
PENSIOEN BIJ
LEVEN
1. Vanaf Uw zestigste Jaar pensioen van
f. 1000.- zoolang U leeft;
2. daarna nog extra f. 5000.- voor de
achterblijvenden.
GEZINSZORG BIJ
OVERLIJDEN
Bij overlijden vóór het 60ste jaar krijgt
het gezin:
l. een directe uitkeering van t. 5000. ? Ineens;
2. vast inkomen van f. 1000.- per jaar
tot 30 jaar na Ingang polis;
3. een spaarpot" van f. 5000.- tegelijk
met laatste uitkeering.
Bovenstaand voorbeeld geldt voor het sluiten van een Universeel
Arnhem" polis op 30 jarigen leeftijd. De premie bedraagt dan i.
376.per jaar, te betalen bij in leven zijn, hoogstens tot het 60ste jaar.
.Universeel Arnhem" polis van de N.V. Levensverzekering-Mij.
ARNHEM
ff
Velperpleln l Arnhem.
N VI
MAATSCHAPPIJ VOOR HYPOTHECAIR CREDIET
IN NEDERLAND
(waarmede gefusioneerd de N,V. Maastrichtscne Hypotheekbank voor Nederland)
O«v«attgd te 'S.QRAVENHAOE
Thans verkrijgbaar: 4 % PANDBRIEVEN a 100 %
8j°/B PANDBRIEVEN 98 j % met 2°/0 uitlottno p. Jaar
<,
l\
IIIPTri niflAOT ^'' Karceren- wasschen, smeren, halen en brengen uw auto
fl [VI il l M llDHAhr r.ijr, ,? vnnul l ir,.- p, r ,?;,a,i,l
RIIIU l UL UnilflMLi Onze 30-jarij;e ervaring is een waarborg voor goede service
Weesparzijde 143. Ttl.53218 Stalling voor 100 auto's - Dag en nacht geopend
WEENEN
OOSTENRIJK
? 'v:.
HOTEL BRISTOL
Prijzen naar de tijden ?
Karntnerring 1?7
Ie RANGS HOTEL,
alle comfort
Tel. Adres: Bristolhotel
GRAND HOTEL
Ie Rangs Hotel
360 kamers
200 Privébaden
RESTAURANT VAN INTERNATIONALE BEKENDHEID
MATIGE PRIJZEN
HOTEL IMPERIA L
Karntnerring 16 Ie Rangs Hotel, grootste comfort
PRIJZEN NAAR DETIJDEN ? TEL. ADRES: l MPERIALHOTEL
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van/1000.- op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
Westinghouse
Koelkasten
? direct gekoppelde
hermetischgesloten koelmachine
? 5-jaar fabrieksgarantie
? minimum stroomverbruik
tiMage prijzen
Imp. GROENEVELD&Co.
AMSTERDAM- Kirkitnit 158- Til.36057-3T058
Financiën en economie
\vtaaa
C. A. Klaasse
?étltk
NOG steeds zijn de geruchten om
trent wijziging van den goud
prijs in Amerika niet van de
lucht. In den jongsten tijd was in
Londen de dollar voortdurend vast,
naar het heette in verband met het
goudvraagstuk. De invloed van dit
probleem op den dollarkoers is ietwat
verward. Eerst was de dollar voort
durend flauw in verband met het
groote goudaanbod in Londen, dat
zijn weg vond naar New York. Men
zat toen voor het paradoxale geval,
dat de dollar flauw was, omdat hij
vast was, want alleen bij een vaste
houding van den dollar kan er immers
goud naar Amerika gaan. Daarna
was de dollar weer vast, omdat
houders van goud hun opgepotte
metaal verkochten uit angst voor
prijsverlaging, terwijl zij daarna het
provenu in dollars omzetter,
speeuleerend op koersverhooging bij ver
laging van den goudprijs in Amerika.
Dat het goudprobleem de gemoede
ren nog altijd in beroering brengt is
begrijpelijk. In verband met de devalua
tie der munten is de goudproductie
in de laatste jaren zeer belangrijk
gestegen. Die devaluatie, die een
verhooging van den goudprijs in geld
uitgedrukt beteekent, zonder, althans
zonder evenredige, kostprijsverhooging,
moet de productie van low-grade-ore
stimuleeren. Overigens is deze factor
niet overal in alle productiegebieden
van gelijke beteekenis. En ook is
hij niet de eenige oorzaak van de
toeneming van de goudproductie. Eén
van de voornaamste producenten, die
heeft bijgedragen tot de toeneming Van
het aanbod van nieuw voortgebracht
goud, was Rusland. Zoodat men met
de conclusie, dat het de algemeene
muntdepreciatie is, die de goudpro
ductie zoo heeft doen stijgen, ook al
voorzichtig moet zijn. Een feit is in
elk geval, dat sedert het intreden van
de depressie de goudproductie is ver
dubbeld. De beteekenis daarvan moet
men niet overschatten. Veel meer dan
de absolute omvang van de productie,
in vergelijking tot het cijfer van 10
jaar geleden, is van beteekenis wat
die productie uitmaakt in vergelijking
eenerzijds met den bestaanden monetai
ren goudvoorraad en anderzijds in Ver
gelijking tot het totale jaarlijksche
maatschappelijk inkomen in de wereld.
Wat het probleem zoo acuut heeft
gemaakt, is wel voornamelijk het feit,
dat de nieuwe productie zich in de
allereerste plaats richt naar enkele
landen, en niet gelijkmatig wordt ver
deeld óver de heele wereld. In dit
laatste geval zou op den duur het vraag
stuk ook de aandacht gaan opeischen,
maar op het oogenblik zeker nog niet
die belangstelling vragen, die het nu
doet. In de laatste maanden vond
bijna het heele goudaanbod op de
Londensche markt, dat behalve uit de
nieuwe goudproductie ook nog werd
gevoed door liquideeren van geham
sterd goud en dóór aanbod uit Rus
land, dat niet alleen uit nieuwe
productie voortkwam, zijn weg naar
de V. S. En daar is dan ook voor het
eerst de kwestie acuut geworden. Presi
dent Roosevelt heeft op de hem eigen
vlotte wijze toen eenige opmerkingen
gemaakt inzake maatregelen, die men
eventueel zou nemen om deze beweging
te remmen, en die waarschijnlijk niet
half zoo serieus genomen moesten
' worden als wel werd gedaan, zooals
dat zoo vaak het geval was met zijn
halve dreigementen (ook bv. die
inzake kapitaalimport)'.
PAG. 18 DE GROENE Ne. 3131
DAT Amerika dezen goudstroomniet
gaarne ziet, is begrijpelijk. De ge
meenschap heeft er niets aan; om de
gevaren voor de credietmarkt te ver
minderen geeft de staat schatkist»
papier af, wat dus rente kost zonder
dat men er iets aan heeft, en bovendien
zijn de maatregelen nog maar heel
weinig effectief, omdat toch de koop
kracht, die met den goudinvoer wordt
geschapen, niet uit de markt kan
worden genomen. Maar er is een
onderscheid tusschen een gang van
zaken te betreuren eenerzijds en
anderzijds het nemen van den meest
radicalen maatregel daartegen, die zoo
veel andere en veel verder strekkende
consequenties heeft dan die, welke
direct daarmee worden beoogd. Trou
wens, wanneer Amerika alleen hier
maatregelen zou nemen, is het zeer
kwestieus, of deze resultaat zouden
hebben.
Stel dat men den goudaankoopprijs
zou verlagen, en wat toch noodig
_ zou zijn de muntwet
dienovereenIkomstig wijzigde, dan zou het gevolg
zijn, dat de dollar evenredig steeg.
Daardoor zou echter in de goudbewe
ging heelemaal geen verandering behoe
ven te komen. Wanneer er veel goud
naar Amerika gaat, dan moet dat
letzten Endes daaraan zijn toe
teschrijvèn, dat de Amerikaansche be
talingsbalans actief is. Zoolang Ameri
ka niet een dusdanige handelspolitiek
Voert, dat voor dat batige saldo van
de betalingsbalans goederen kunnen
binnenkomen, zal er goud
binnenvloeien. En het is allerminst zeker,
dat een stijging van den dollarkoers de
situatie in dezen zou veranderen, wan
neer het niet gepaard ging met slech
ting van handelsbarrières. In elk
geval zou de omvang Van de
wereldgoudproductie er niet door veranderd
worden. Afgezien nog van den tegen
stand, die bij een groot deel van
Roosevelt's kiezers zou ontstaan bij de
prijsdrukkende werking, die van
eenrevalorisatie zou uitgaan.
Is dus de kans, dal Amerika alleen
tot maatregelen van dezen aard zou
besluiten, gering ??mede omdat het
effect zeer kwestieus zou zijn *? ook
de kans op een internationale actie
is op dit moment niet zoo heel groot.
Ook al omdat voor bepaalde productie
gebieden de invloed van prijsverlaging
zeer genng of nihil is, en de andere
landen er weinig voor zullen voelen
mee te werken aan een opzet, waar
door hun relatieve plaats in de pro
ductie wordt verkleind, zonder afdoend
resultaat. Waarbij men moet bedenken,
dat het Engelsche imperium op het
terrein van de goudproductie eert
belangrijke plaats inneemt, en men
bij internationaal overleg toch zeker
niet zonder Engeland zou kunnen
handelen.
WAT niet wegneemt, dat het
probleem op den duur om
een oplossing zal vragen. Juist in
een opgaande conjunctuur beteekent
een toegevoegd kwantum koopkracht
luithoofde van nieuwe goudproductie
ivoor het prijsverloop een extra inflatie*
nistische tendens. Overschatten moet
jmen, zooals gezegd, de beteekenis
van de kwestie in dit verband niet,
Schaken
onder redactie van Dr. S. TARTAKOWER
Keres onder the big five"
WAREN het tot nu toe vijf
candidaten om den wereldtitel,
thans is Keres als zesde er bij
gekomen. Door zijn laatste successen
in buitenlandsche tournooien heeft hij
bewezen, tot de allergrootste spelers
ter wereld te behooren. In Margate ver
sloeg hij den ex-wereldkampioen
Aljechin en deelde met Fine den eersten
prijs zonder een enkele nederlaag. Ook
te Ostende deelde hij met Fine en Grob
den eersten prijs. Ditmaal moest Fine
het onderspit delven. Op overtuigende
wijze heeft Keres hem verslagen. Een
derde tournooi volgde, waaraan de
Estlander zonder pauze deelnam. In
het pas beëindigd tournooi te Praag
heeft de 21-jarige grootmeester den
eersten prijs met de schitterende score
van 10 uit 11 behaald.
Zijn spel blinkt uit door frischheid
en ondernemingslust. Onverschillig wie
zijn tegenstander is, speelt hij op winst
en gaat alle remisemogelijkheden uit
den weg, hierbij groote risico's op zich
nemend.
De onderstaande partij uit Praag is
een goed staaltje van zijn wilskracht.
De interessante analyses zijn afkomstig
van Flohr in het Prager Tageblatt".
IN1U8CH
C«Mpreld AH de Bate ronde
Wit: P. KERES Zwart: ELISKASSES
x. Pgi?f3 Pg8?f6
2. C2-?04 dy?do
3, d2?d4 g7?g6
4- ga?g3
Met verwisseling van zetten is de
koningindische verdediging ontstaan,
welke in den den laatsten tijd door het
door Keres gekozen systeem, wordt
bestreden.
4. Rf8?g7
5. Rfi??g2 Pb8?d7
6. o?o o?o
7. Pbi?03 e7?es
8. b2?b3 Tf8?e8
9. e2?04 b7?b6
juist omdat in vergelijking tot het
totale kwantum jaarlijksche koop
kracht en den bestaanden totalen
monetairen goudvoorraad, de zelf s verdubbel
de productie nog relatief klein is. En
daarom ook lijkt het nog niet waar
schijnlijk, dat men tot dergelijke in
grijpende maatregelen als verlaging
van den goudprijs zal overgaan, al
zou zulk een maatregel alleen maar
een gedeeltelijk terugkomen óp de
goudprijsstijging van de laatste jaren
beteekenen.
Men kan echter aan andere, minder
ingrijpende oplossingen denken, die
bovendien veel effectiever kunnen zijn.
In de eerste plaats denkt men in dat
verband aan beperking van de goud
productie in gemeen overleg. Mocht
dat doel moeilijk te verwezenlijken zijn,
dan kunnen de centrale banken altijd
als alternatief op deze oplossing den
aankoop van nieuw geproduceerd goud
restiingeeren. In dat geval zou er een
onderscheid kunnen ontstaan tusschen
den monetairen goudprijs en den prijs
in de open markt, maar dat hoeft geen
bezwaar op te leveren. Het jongste
verslag van de B.I.B. en dat van de
Nederlandsche Bank roeren bij een
bespreking van de goudkwestie de
mogelijkheid van productierestrictie
aan. En wanneer het al noodig geoor
deeld mocht worden op dit tetrein iets
te doen, dan zal men in deze richting
waarschijnlijk eerder een bevredigende
oplossing vinden, dan in revalorisatie.
i.v. mmm mmimi m IEDERUID
HYP. KAPITAAL beschikbaar
tegen billijke voorwaarden
Dt Dlr. t Mr. *. J. VAN IU»T. Mr. J. F. VIKSTECVIN
l DE GROENE No. 3131
Iets meer spel verkrijgt Zwart na ruil
op d4, alhoewel Wit ook dan positioneel
sterker staat. Nu komt het tot vastleg.
ging van het centrum. Dus toont zich
de 8ste zet van Zwart Te8 als tempover
lies. daar ter voorbereiding van f7?f$
(het eenige tegenspel) had de toren
beter op f8 gestaan.
10. Rei?ba Rc8?07
xi. d4?d4 *7?*5
12. Pf3 da
Zeer goed was ook 12. Pex om het
paard op ds te plaatsen.
ia ......... Pd7?es
13. Ddi?C2 Rb7 c8
14. a2 a3 Pf6 hs
15- b3?b4 Pcs?b?
16. Pcs?e2 ........
Wit staat op de damevleugel over
wegend. Hij zal moeten probeeren de
partij karakter te geven; b.v. 16. Pb$
benevens Pb3 en 04 05
16 ......... f7~ 'S
17. fa f4
Hiermede bereikt Wit heelemaal niets.
Tn overeenstemming met de stelling
was 17. e4 xfsó gxfs 18. Tai?ex.
18. Pe2 x f4 ........ .
Het paard had Wit in geen geval
moeten ruilen en met den pion op f4
ruilen. Het paard had hij dan op d4
kunnen brengen en van daar uit de
zwarte op có en vooral eó te kunnen
fixeer en.
18 .....
---20. asxb4 TaSxai
21. Tfi xai Dd8?e7
22. Tai?ei De7 h4
23. Tei?f i , Dh4?-e7
24. Rb2?C3 ........
Eigenlijk een remiseweigering, ech
ter zonder recht, want Wit staat in geen
geval beter, Keres is blijkbaar een
optinist l
24 ......... f S x e4
25. Pd2xe4 Rc8 f 5
26. Tfi?ex Rgyxcj
Eenvoudiger als 26 ....... Dh4 t
waarop Wit niets beters heeft dan 27.
Df2 (27. Pf6+Kf7) en na ruil aller
figuren ontstaat een gladde remise
stelling.
27. DC2XC3 Rf$xe4
28. Tei xe4 De7 f7
29. Des 63 Te8xe4
30. Dé3Xe4 Pb7 d8
31. Kgi?f2 Kg8?g7
32. Kf2?e3 Df7?f6
33. Kd3?d3 Pd8?f/
34. Kds C2 Dfó h4
35. Kc2 b3 ........
Wit offert een pion en loopt met zijn
koning naar den zwarten damevleugel.
De zwarte koning ontwikkelt zich als
een sterke aanvalsf iguur. Op 35. h2-h3
zou 35. ...... Dg3 volgen en de witte
koningsmarsch is verhinderd.
35 ....... ??" " , Dh4Xh2
36. Kb3 a4 Dh2 h4
37. Ka4?b5 Dh4?d8
28. Rg2 hs .
---Zeer sterk was onmiddellijk 38 Kc6.
waarop 'Dc8 niet gaat wegens 39. De?.
Zwart zou zich echter na 38. Kcó met
g6 gs redden.
38. ... ..... g6?85
19. Kbs?có gS?*4
40. Kc6?by Pf7?«5
41. C4?es bóxcs
4,1. b4xcs Pe$?d7
Zeer goed was 41 ....... Dh4«
43. De4?44+ ....... ...
Na 43. Lxdy, Dxdy, 44. có, Df7
blijft de partij remise
43 ..... .... Dd8?f6
Een grove blunder in tijdnood of een
vermoeidheidsverschijning? Na 43. Kg6
heeft Wit niets beters dan remise te
houden door eeuwig schaak.
44. Dd4?gx+ Kgy?£8??
45. Rhsxdy d6xcs ,
46. Dgx?cs-H Dfó-pdó
47. Des x do + C7.xd6.
48. Kby?cy . Kf8?e7
49. Ld7?4 h7 h6
50. Lg4?fs opgegeven.
S. LANDAU
Puzzles
Prijswinnaars zijn dezen Jceer: voor het
letterraodsel me). J. M. van Aa/deren,
Valkenboschkade 308, Oen Haag en
voor het visitekaartje Dr. G. J. van
Meurs. Burgemeester de Raadüingel
23» Amsterdam. Voor efke puzzle
wordt een reproductie naar Vincent
van Cogh: ..Het Korenveld" uitge
loofd. Inzendingen voor Dinsdag op
een BRIEFKAART; op de odretzljde
L£TT£ftRAADS£L of DEELING
vermelden.
Nieuwe opgaven
Letterraadsel
Van de onderstaande lettergrepen
moeten 23 woorden worden gevormd,
waarvan de eerste en derde letters,
van boven naar beneden gelezen, een
vers van Charivarius vormen.
a - aan - ar - be - ce - c» - ei - den
do - dro -e-e-e-ei-en-en- gaaf d
gaal - gant - ge - ge - gen - gra - ha
hees - hout - in - kei - kig - Ia- lie - lier
li - mer - mul - niet - ni - nuk - ny - ra
ren -r o - riks - rin - rij - sie - sik - ta
tee - teen - ter - ter - ten - ten - urn
vang - veur - wiekst - wijs - za - zam.
Omschrijving
x. talentvol, 2. eenjarig dier, 3. werk
plaats, 4. veranderlijk, 5. Indische
vorstentitel, 6. plaatsnijder, 7. ver
steende boomen, 8. pedant, 9. raas
kallen, 10. klinkhamer, u. aanmati
gend, 12. boetekleed, 13. struik, 14. dun
rijshout, 15. vloeistof, 1 6. bij de hand,
17. azijnzure zouten, 18. boomsoort,
19. wraakgodinnen, 20. grillig, 21.
maaiwerktuig, 22. muziekinstrument,
23. begin.
Deeling
LEVER
PASTEI
.V . .
? ? ? ? w
Werk deze opgaande deeling uit, en
geef deeler en quotiënt in cijfers.
Oplossingen
Letterraadsel
Wij dwaalden ver en eenzaam, groot
omsloot 'de nacht ons.
(Nine van der Schaaf)
x. magazijn
2. ar rest
3. ar oma
4. zoowat
5. nationaliteit
6. emotie
7. emma
8. na saai
9. enlumineeren
, xo. rhododendron
xi. e l o cutie
12» vo t eer en
13. n a d e e l
14. e l e m e n t
15. d e n appel
16. laag vee n
17. accident
18. a c h i 11 e s
19. water ;
20. droesem
2i. l|,s negotie
22. wassenaar
Visitekaartje
Het beroep van' Dr. N. Olav te
Baarle is: Ballonvaarder.
m
T .r- t t -.' 'V. ".i
.: ? .." -..:<>-':;
;?-; - ..'v ?;?: ;' ;;;/".,il'- 1. ?'
'. ?'''?? "."? .?''"
..» ^.
"^VJU^i