Historisch Archief 1877-1940
/l ,*
1 ' i
ii
\
'?'
I..
Zoek. den mensch
r
Reclasseeringsgevallen
en een moraal
Gered door het rcclaeacerlnffsrapport
KAREL had een strengen vader van geheid
puriteinsche beginselen. Vader ging nooit
naar de bioscoop, laat staan naar een café,
om zijn kinderen het voorbeeld te geven van een
onberispelijken levenswandel. Karel zelf was aller
minst een kwade jongen, maar hield als de meeste
jonge menschen wél van de dancing en vooral
van de film en de opera. Hij kon zich deze
uitgangetjes ook meestal wel veroorloven want hij
was niet meer werkloos en verdiende een goed
inkomen met het innen van kwitanties. Maar op
een kwaden dag was Karel uit Amsterdam verdwe
nen en met hem 135 gulden, die hij voor zijn baas
had moeten innen. De baas die hem altijd volkomen
vertrouwd heeft, is woedend en geeft de zaak aan
bij de politie. En bij de politie landt ook Karel aan,
na zijn terugkeer uit Rotterdam: platzak en zeer
schuldbewust.
De Officier van Justitie vindt het een ernstig
geval van verduistering, in dienstbetrekking nog
wel. Maar hij vraagt toch nog een rapport van de
reclasseeringsvereeniging. En daaruit blijken heel
andere kanten van de zaak: Ja, Karel heeft zich
inderdaad eerst ? 12.?voorgeschoten" voor zijn
uitgangetjes, overtuigd, dat hij, als hij deze af moest
dragen wel weer het noodige zou kunnen leenen
bij zijn oom, den caféhouder. Maar oom had net
de hypotheek moeten betalen en was slecht bij kas.
Vader om voorschot vragen? En precies tekst en
uitleg moeten geven van zijn uitgangetjes.. ? Dat
nooit. Maar wat dan ?
Ten einde raad had de oude zwerverslust uit zijn
werkelooze periode hem overmeesterd. En met
al het seld dat hij 'geïnd had, was hij op weg naar
Rotterdam gegaan en had er een paar vroolijke
dagen gehad, maar toen waren geld en moed
ten einde. En met hangende pootjes is hij eerst
naar zijn getrouwde zuster en, door haar bemidde
ling naar huis, teruggekeerd. Uit alles blijkt dat hij
in een onbezonnen opwelling door een ongelukkigen
samenloop van omstandigheden heeft gehandeld
en dat hij op zich zelf al een ernstige les heeft
gehad. Officier, rechter en verdediger kunnen
het dan ook, ondanks den ernst van het feit, volgens
de strafwet, roerend eens worden over een voor
waardelijke veroordeeling met drie jaar proeftijd.
Karel is nu weer een ijverig bouwopzichter en
heeft vele weken op n gulden zakgeld geleefd,
terwijl met de rest van zijn weekloon de schuld
aan zijn ouden werkgever volledig is afbetaald. De
drie jaar zijn nu om en zijn misstap raakt bij ieder
in 't vergeetboek.. .. behalve bij Karel zelf.
Een ongelukje, dat terecht komt
PIET is een bekwaam aankomend kleermaker.
In goede tijden werkt hij voor zich zelf' met
ruime verdienste en in slechte tijden is er altijd
nog wel een patroon die hem wil hebben; Het geld
is gemakkelijk gewonnen, is ook gemakkelijk uit
gegeven. In de dancing zijn er altijd wel aardige
meisjes die graag getracteerd worden.... Jammer
dat zijn vriend Janus altijd zoo slecht bij kas is.
Altijd hem leenen gaat niet. Hoe komt hij met zijn
hongerloontje toch telkens weer aan geld. In een
vertrouwelijke bui vertelt Janus, dat het toch zoo
verschrikkelijk gemakkelijk is om rijwielplaatjes
te vinden" op onbeheerde fietsen en dat die ook
zoo gemakkelijk te verkoopen zijn. Piet is het
verhaal al bijna weer vergeten, als Janus hem op
een laten avond aan de mouw trekt: Kijk daar
heb je weer zoo'n stommerd" die heeft zijn plaatje
weer gewoon aan een leertje aan de fiets hangen."
Piet is wat licht in zijn hoofd en vindt het een mooi
gijntje en leent bereidwillig zijn zakmes aan Janus.
Maar juist als die het leertje na een f linke snee wil
lostrekken staat er een groote agent achter hen ....
Langer Rede, kurzer Sinn", Piet komt als mede
plichtige aan rijwielplaatjes-diefstal voor den politie
rechter. Nu die is niet mak, als het over fietsplaatjes
gaat; zware straffen moeten hier afschrikwekkend
werken. Het advies van de reclasseering wordt
slechts gedeeltelijk gevolgd: naast de voorwaarde
lijke gevangenisstraf komt ook een week onvoor
waardelijke. Als hij uit de gevangenis komt, wil de
baas hem niet meer terugnemen. Goede raad lijkt
duur; maar niet bij den reclasseeringsambtenaar, die
dadelijk bereid is, eens met den patroon te gaan
praten. Nu ja, als het maar zoo'n kleinigheid is,
dan neem ik hem wel terug" zegt de baas ten slotte.
Maar den volgenden dag staat Piet al weer voor den
ambtenaar. De baas wil hem toch niet hebben en
is nog boos toe op den ambtenaar, want de buren
hebben hem nu verteld dat Piet nog veel meer op
zijn kerfstok heeft en al vaktr heeft gezeten",
en daar heeft de ambtenaar allemaal .niets van
gezegd. Maar, de ambtenaar kan gelukkig met de
stukken bewijzen, dat de fietsplaatjes-zaak het
eenige contact tusschen Piet en de justitie is geweest
en weldra is de baas overtuigd, dat hij er beter aan
doet, zich niet meer te storen aan de grootste vijan
den der reclasseering, de kletspraatjes der buren.
Een wankel geval
JA., Albert is een jongen, die tijd en zenuwen van
den reclasseeringsambtenaar vergt; hij is met een
voorwaardelijke veroordeeling vrijgekomen, maar
als de reclasseérder niet dagelijks bij hem komt
of op zijn minst drie keer in de week, dan heeft hij
voor de drie jaar om zijn zeker een nieuwe veroor
deeling te pakken. Nu komt de politie waarschuwen,
dat hij tegen de bijzondere voorwaarden in, toch
weer in de Zeedijkbuurt gesignaleerd is, dan weer
komt de vrouw, lief maar slap, klagen dat hij zijn
heele weekloon verdonderd" heeft en haar nog
geslagen bovendien. En het eenige wat er op zit is
hem kort houden: er maar eens regelmatig een
kaartje gaan leggen tegen Albert's uithuizigheid.
Met den werkgever gaan afspreken dat het loon via
den reclasseerder naar de vrouw gaat. En ja, nu gaat
het wel zoo'n beetje. Albert wordt wat huiselijker
en hij en zijn vrouw verdragen elkaar nu beter.
Maar het zijn nog zulke kinderen.... Het blijft een
wankel geval, zooals bij het reclasseeringsrapport
al voorzien werd, maar het moet toch geprobeerd
worden, ook met Albert, om er een bruikbaar
mensch van te maken.
Ook wankel, maar gered door onverwachte hulp
JANSJE, was in den Achterhoek geboren maar al
vroeg naar de stad verhuisd, van de kerk ver
vreemd geraakt, lichamelijk en moreel slap. Nadat
zij bij C. & A. een jurkje had willen stelen werd aan
de reclasseering advies gevraagd. Nu veel fraais
kwam er niet voor den dag. In haar vorige dienstje
was er een paar keer een briefje van tien vermist.
Jansje was vuil, leugenachtig, en altijd was er wat
met jongens". Met weinig vertrouwen werd het
toezicht, toen zij er toch met een voorwaardelijke
veroordeeling afkwam, door de reclasseering be
gonnen. Een nieuwe mevrouw wou het dan nog wel
eens probeeren: maar op een goeden nacht was
(Vervolg kantteekeningen van pag. 3)
van de conservatiefste leden uit vier verschillende
partijen, stemde toch een behoorlijke meerderheid
voor deze verlichting van de positie van den pachter.
De nieuwe Eerste Kamer lijkt in samenstelling veel
op de oude, alleen bij de S.D.A.P. zijn heel wat
nieuwe - en ook jonge gezichten gekomen. De
N.S.B, prijkt, dankzij de crisiswinst dezer stichting"
in 1935, in deze kamer thans met evenveel leden als
in de Tweede: het indettijd door Mussert aange
kondigde viertal. In de Tweede Kamer zijn echter
geheel anderen aangewezen" dan de
candidaatstelling deed vermoeden. Dat de Leider zich voor de
verdediging van zijn program in de arena zou wagen,
hebben wij nooit gedacht, maar dat behalve hij,
zijn twee naaste medewerkers Van Geelkerken en
ir. Koster, eveneens pp deze wijze in het isolement
hun kracht" zouden zoeken (om met Groen en den
titel van het hoofdartikel in het Nationaal Dag
blad" na de verkiezingen te spreken) hadden wij
niet verwacht. Is het omdat er van de twee uitvallers
te veel kwaad bekend is geworden, of zijn aan den
heei Rost van Tonningen positieve beloften gedaan?
Hpe het zij, de heeren zullen het onder het critisch
oog der 96 anderen, minder gemakkelijk hebben
dan voor hun massavergaderingen. Te minder,
wanneer er meer zulke onnationale relaties blijken,
als deze week door de a.r. Rotterdammer is ge
publiceerd: het zich door de Duitsche regeeiing
laten gebruiken ter controle van vreemdelingen
papieren.
PAG. 4 DE GROENE Ne. 3131
champaqne kruq
:rA ? ~v ^* ?"- - ' - ?
nnesen z.ocm
Jansje weggeloopen. Een nieuwe dienst gevonden,
maar niet voor dag en nacht. Jansje moest een eigen
kamertje huren. De ambtenares hield haar hart
vast: nog minder toezicht, nog meer kans op
ongewenscht contact met jongens. Maar op een goeden
avond staat Jansje stralend voor haar, netter en
gezonder dan te voren; Jansje is verloofd en ze gaat
ook gauw trouwen, dat moet wel; maar in den
persoon van Kees, een flinken monteur, is de
reclasseering overgegaan in stevige handen: Jans is nu
huisvrouw en moeder, en met stijgend succes: haar
keurig bijgehouden huishoudboekje kan als stuk
van overtuiging dienen.
Werkelijk opnieuw beginnen
H OOGMANS was inspecteur bij het bouw- en
woningtoezicht, werd goed betaald en was een
gewaardeerd ambtenaar. Maar dat was hem niet
genoeg, hij wou en zou hooger op; en zoo versche
nen op zekeien dag overal de plakkaten: Centrale
Belastinginningsdienst", geflankeerd door het stads
wapen, waarop aangekondigd werd dat
Hoogmans zich belastte met het wekelijks innen van
belastingen, welke hij dan maandelijks zou storten
bij den ontvanger. Was men een week in
moeilijhheden, dan was voorschot tegen lage rente mogelijk.
De zaak trok duizenden klanten; maar zij liep wat
al te hard. Hoogmans raakte het overzicht kwijt, was
niet gewend een groot personeel onder zich te
hebben. En omdat 't zoo geweldig goed liep, kende
hij zich zelf maar vast een groot maandsalaris toe.
Maar een jaar bleek dat hij zich misrekend had...
Veröordeeling wegens verduistering volgde.
In de cel was hij tot alles bereid om zijn leven op
nieuw op te bouwen. Maar toen er werk voor hem
gevonden was, om als colporteur boekjes langs de
deur te verkoopen, had hij groote bezwaren: Dat
was hem veel te min !" De reclasseerings-ambtenaar
had dat voorzien, maar zette door; want hij was
overtuigd, dat alleen een werkelijk op nieuw van
onder af beginnen, het karakter van den man zou
kunnen veranderen en hem genezen van zijn onbe
rekenbare plannenmakerij. Slechts werd hem in het
uitzicht gesteld, dat hij, als hij voldeed, binnen
afzienbaren tijd een betere positie bij dezelfde
firma zou krijgen. Zoo zette Hoogmans zijn tanden
op elkaar en was drie maanden colporteur. En hij
voldeed goed, al kwam hij bijna dagelijks huilend
thuis. Na dezen proeftijd werd hij aangesteld tot
chef over alle Amsterdamsche colporteurs; thans
heeft hij deze functie over het geheele land. Hij
is dus inderdaad in dubbel opzicht gereclasseerd:
teruggekeerd tot een beroep van een klasse, waartoe
zijn capaciteiten hem in staat stelden, maar zonder
dien drang tot veranderen-boven-zijn-capaciteiten,
welke hem noodlottig was geworden.
Moraal
EEN aantal losse gevallen uit den arbeid van de
reclasseering, waaronder evenzeei advies
aan de justitie, als toezicht tijdens den proeftijd, als
nazorg valt. Met andere woorden, in alle instanties
van immer harde botsing tusschen mensch en
rechtsorde, is het de t eclasseering, die het individueele
zoekt in het geval" dat naar algemeene normen
moet worden berecht. En mede dank zij de reclas
seering is er ook in ons strafstelsel zelf meer
ruimte gekomen voor een meer individueele
bestraffingswijze. En als men nagaat, hoe de voor* ,
naamste maatregel waarbij de reclasseering zijn
volle kans krijgt, de voorwaardelijke veroordeel
ing,1 werkt, dan blijkt hoezeer deze in het overgroote
deel dier gevallen voor individu en maatschappij
tot een zegen wordt, inplaats van het eeuwige
teeken van den misdadiger" tot een ramp voor
beide te doen worden. Van alle veroordeelden ver
valt 40 pCt. later weer tot misdaad, van hen die
gevangen hebben gezeten zelfs 55 pCt. Men ver
gelijke hiermee de resultaten der voorwaardelijke
veroordeelingen:
Totaal aantal gevallen waarin
de proeftijd eindigde ,
(Bij misdrijven)
In 1930 1588
r?1931 IÓ86
1932 1707
,. 1933 2179
1934 2679
Woorden kunnen minder dan deze sprekende
cijferréeksen,' aantoonen hoevelen, door een kans
en den steun der reclasseering behouden zijn ge
bleven. Daarom verdient de reclasseering ook den
steun van ons. G. A.
Afloop in 'lt
gunstig
83.8
84.7
82.9
85.4
86.0
van het totaal
ongustig
l '
IÓ.2
IS-3
I7.I
14.61
I4.O
De reportage van de week
l Juni: Hen
* * en ivotf er aan voorafgaat
DRIE dagen i April, i Mei, i Juni
mijlpalen in het jaar. Maandagnacht, van
31 Mei op i Juni, hebben tienduizenden uwer
landgenooten niet geslapen, zijn den heelen nacht
in beweging geweest om met den dageraad onbe
weeglijk naar hun dobbertje te mogen turen, uren
lang. Jacobus van Looy's klassieke regel: hij stond
in z'n eentje te visschen...-." ging pinsdagochtend,
toen de zon opging, niet meer op: 't waren uit
Amsterdam alleen al 10.000 op-z'n-eentje's" langs
den waterkant, een sitdown-staren op hun kurrekie.
Ja, wat was het Maandagnacht roezemoezig langs
de straat; in allerlei café's hadden de
samen-polderwaarts-fietsenden elkaar rendezvous gegeven, 'n
koortsige nabeurs van de verkiezingen als het
ware.... Op het nippertje worden nog schepnet,
vergunning, snoeren, boterhammen, thermosflesch,
simmen, wurmen in orde gebracht. Vrienden, die
elkaar in maanden niet zagen, komen weer samen.
Vreugde. Sportroes! 31 Mei.... zomersch zusje
van Oudejaarsavond.
Moge het simpel patent van het visschenvangen
per hengel, evenals alle vallenzetterij nl. lokaas
met een venijnig haakje er in, al dateeren van den
eersten denkenden, rechtoploopenden,
paalwoningenmensch modern is achter dit 200 eeuwen oud
jachtspel de organisatie. Nu is het bekend, dat
sportvisschen als de Black Bass uit Amerika in
Kenya en Frankrijk uitgezet zijn, dat Aziatische
fazanten op de Schotsche hooglanden zijn gepoot.
Verder is het bekend, dat vijfhonderd Oostenrijksche
hazen in den wildkalen Wieringermeerpolder,
Zwitsersche gemzen in de Nieuw Zeelandsche
bergen, van Amerikaarische elanden door Göring
op de Schorfsheide zijn geïmporteerd.
Midden-Arnerikaansche muskieten-verdelgende vischjes zijn door
Mussolini in Italië's malariamoerassen overgeplant.
Dat alles is me bekend uit mijn dierkundige
liefhebberijstudies. Maar dat 3600 pond levende
inlandsche vischsoorten naast mij, onder den rook
van Amsterdam, uitgezet waren, dat was me vreemd.
Maar ik ben er achter gekomen, want op
Vischopeningsdag ben ik een reportagebezoek gaan
brengen bij het bestuur van de
Hengelaarsvereeniging-Amsterdam, die een ledental van 1400 heeft,
als afdeeling van den A(lgemeenen) H(engelaars)
B(ond), die noo leden telt, verdeeld óver no
landelijke onderbonden. Hier heb ik 'nvischje uit
gegooid naar den stand van den vischstand en had
ook beet, want de voorzitter der Amsterdamsche
vereeniging, de heer L. Bode en de secretaris W.
Slats bleken terstond bereid met den reporter in zee
te gaan. Men begon, met mij waterkennis bij te
brengen. Immers behalve regenwater, spuitwater en
duinwater, schijnen er ook te bestaan: Rijkswater,
Domeinwater, Gemeentewater, Defensiewater,
Polderwater....
Zooals u weet", aldus de voorzittei, heeft de
soortnaam hengelaar een minder gunstige
beteekenis, die te danken is aan de wilde nachtverga
deringen der al te jolige hengelclubjes...."
En ik zeg iets over de roode neuzen (van het vele
staan in de kou) der stamgasten uit de
vischcolleges", over de wanstaltige eerebekers, over het
visscherslatijn, over de afgezaagde uitgespreide
armen van den leugenaar", die de maat van zijn
vangst aangeeft....
Onze bond heeft juist daartegenin dertig jaar
gewerkt aan de verheffing van deze mooie natuur
sport. Wij werken op elk terrein dat betrekking
heeft op ons tijdverdrijf. In de eerste plaats het
water; afgezien van den administratieven rompslomp
der pachtkwesties. Kijk deze, onder politietoezicht
verzegelde, monsterfleschjes op de lakkurk zit
de duimaidruk van den veldwachter als waarborg
gaan straks ter analyseering naar een rijkswater
keuringsdienst in Den Haag. Wij strijden nl. tegen
waterverontreiniging door fabiieksvuil en
schespsolie en zijn daarvoor aangesloten bij de officieele
vuilnisbestrijdingscomité's. Verder hebben wij in
samenwerking met de overheid in den polder
bewesten Uithoorn den Molenvliet laten uitbaggeren.
Onze baggermachine is op 17 Octobel door den
Burgemeester van Uithoorn officieel in werking
gesteld. De Minister van Sociale Zaken had een
subsidie toegekend; maar verder zijn de kosten van
den baggermolen bestreden uit ons eigen Visch- en
Baggerfonds. Dezen winter zijn 15000 kubieke
meter modder verbaggerd."
Men moet namelijk weten, dat het in tegenspraak
tot de zegswijze, slecht visschen is in troebel water.
.Daarnaast heeft een gezond
visschenmateriaal natuurlijk onze
belangstelling. Onlangs, op 15
Maart, den sluitingsdatum van het
vorig seizoen, heeft de grootste
vischuitzetting, die ons land ooit
aanschouwd heeft, plaatsgevon
den, 3600 pond snoek, bliek,
voorn, karper de boeren- of
steehkarper en de gallicische of
edelkarper zijn in onze wateren
uitgezet, 2500 pond bestond uit
karpers van 2 a 6 pond per stuk,
waaronder gemerkte exemplaren.
Elk lid, dat van vandaag af zoo'n gemerkte vangt,
krijgt tegen inlevering van het plaatje gratis een
contributiekaart voor het volgend jaar. Snoek is
meer geschikt voor de wintersport. Brasem en baars
hebben we ook wel ingevoerd. Onze vischtypes zijn
blankvoorn, ruischvoom, bot, serpeling, kolblei,
kroeskarper,.baars, brasem, zeelt,aal,meun,sneep,
winde, snoek, snoekbaars..."
ONDERTUSSCHEN staat op het secretariaat de
bel niet stil. Telkens komen verwoede
EenJuniërs een Vergunning afhalen als bedoeld in
art. 17, ie lid der Visscherijwet (Staatsblad 1908)
, om te mogen visschen met n of twee hengels, de
peur, den loop- of sleephengel en den hengel geaasd
met visch met inachtneming van de bijzondere
wettelijke bepalingen daaraan vet bonden en voor
zien van de daarvoor vereischte acte(n)...."
Aan de wanden hangen achtei de tropische
aquaria interessant dat juist hier visschen als
levend liefhebberijdier gehouden worden, maar niet
onlogisch de filmfoto's van de massale uitzetting.
Ook hoor ik veel over toenadering tusschen de
handelsvisscherij en de georganiseerde
sporthengelaarsclubs. Ook dat deze grootste en invloedrijkste
*
hengelbond, samenwerking zoekt met de overheid
die harerzijds weer controle uitoefent tegen strooperij
in de bondswateren. En hoe met staatshulp kruis
punten gebracht zijn op een diepte van 2J/2 tot 3
meter, een diepgang, die den hengelaar meer sport
biedt, en bovendien de visch daar bijeenbrengt.
$.'.. xp^ifte
an de /KroonjuiDéefen an ngefand
Wij noodigen U uit tot bezichtiging In ons theater van een volkomen
getrouwe nabootsing der Kroonjüweelen van het Britsche Rijk. »
Deze collectie, welke 29 verschillende stukken bevat', werd vervaardigd
'teneinde te dienen bij de repetitie der Kroningsplechtigheden te
Londen. De meeste der geëxposeerde stukken zijn bij die gelegenheid
gedragen door Z. M. Koning George VI en H. M. Koningin Ellsabeth.
Zij vormen de weergave der kostbaarste juweelenschat, welke ooit
werd bijeengebracht.
Deze unieke expositie is korten tijd gratis te bezichtigen voor onze
bezoekers.
DE DIRECTIE VAN CINEAC
IK geloof, dat de sportsmen het van 't jaar wel
treffen: de laatste week is het best weertje en
heeft dus de zon het kweekwater op temperatuur
gebracht vereischt voer het kuitschieten ( =
eierleggen). De waterbewoners hebben warmte noodig
om hom en kuit kwijt te raken; het is dus een geluk,
dat nog juist vóór de opening van het hengelseizoen
de paaivisschen deze gelegenheid hebten gehad. De
laatste dagen hebben we waargenomen, hoe vlak
onder de oppervlakte de koudbl'oedigen in h*»t. riet
krioelden. Als de voorteekenen niet bedriegen, gaan
wij een levendig seizoen tegemoet, in tegenstelling
tot verleden jaar, toen het in de lentemaanden te
lang guur was gebleven en de visch geen warmte
genoeg kreeg om tijdig kuit af te zetten.
Als ik spieek van een levendig seizoen, bedoel
ik dat uitsluitend voor den individueelen
visschersman, want de Algemeene Bond is niet vóór z.g.
concoursen, die weer zouden doen terugdenken aan
de wufte hengelfuivers van weleer. Gelukkig heeft
deze categorie zoetjesaa'n plaats gemaakt voor den
meer wetenschappelijken sportzoeker. Wat het
bestuur der vereeniging buitengemeen interesseert
is de snoekfok. De fok gaat voor een groot deel
kunstmatig, buiten de dieren om (de vous,
chez vous et sans vous). De mannelijke en
vrouwelijke kiemen, hom en kuit worden voor
zichtig van de lichamen afgestreken en daarna
in een emmer gedaan. Met een veer, tegen de
beschadiging, worden zij daarna zoo lang geroerd,
dat het mengsel niet meer kleeft of klontert. Dan
wordt de brei der embryo's in ronde broedbakken
met stroomend water gelegd en gedurende 9 tot
12 dagen blijven de babies daar. Daarna volgt de
kleuterklas; de snoekjes worden een tijdlang opge
fokt in de leefbakken met waterplanten, als water
scheere en eerst na dat stadium, waarbij het verlies
percentage zeer gering is, vergeleken bij den hoogen
risicocoëfficiënt in den natuurstaat, wordt het
jonge volkje m rustig ondiep vijand-proof slootwater
uitgezet, waar de, roovertjes opgroeien en zich
ontwikkelen tot de haaï-der-zoete-wateren, den
droom van het loose visschertje, met synen
ryfstock, met synen lapsack, met syne leer laersjes
aen". DE JOSSELIN DE JONG
PAG. 5 DE GROENE No. 3131