De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1937 12 juni pagina 3

12 juni 1937 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

M ,. m l Het minste tandbederf, indien U poetst met wat goeds, dus met IVOROL Tube 60 tn 40 et. Dooi 20 et. belang, een richtingskabinet onder het etiket natio naal" te laten optreden; het gesol met het woord ,,natonaal" heeft in de afgeloopen vier jaar in ver schillende vormen al narigheid genoeg gebracht. Beter een duidelijke lijn en een duidelijke oppositie, dan een quasi-eenheid, die de oppositie buiten de volksvertegenwoordiging bant. DR. COLIJN HEEFT, ONDANKS DE BESLOMMEringen der kabinetsformatie, toch nog gelegen heid gevonden om, met twee zijner collega's, Zater dag voor dag en dauw aanwezig te zijn op Schiphol, waar de eerste DC3 naar Indiëis vertrokken. Tevens werd daarmee deze ,,langste luchtlijn ter wereld" van twee op drie maal per week gebracht en, wat nog belangrijker is: de briefpost per vliegtuig is tot normaal buitenlandsch peil, tot i2l/2 et. in plaats van 36 et. voor een gewonen brief, verlaagd; deze eerste gelegenheid ging er ruim een half millioen grammen post mee. Een nieuwe gelegenheid tot een nauwer en sterker band met de Overzeesche gewesten, waarvoor het begrip en de belangstelling nog te zeer ontbreekt, wordt hier door de K.L.M weer geschapen. DE STATEN-GENERAAL ZIJN DEZER DAGEN zonder veel uiterlijk vertoon door minister De Wilde namens de Koningin gesloten en in haar nieuwe samenstelling weer geopend. Het is op vallend, zooveel nieuwe gezichten de beide nieuwe Kamers tellen. Ruim n derde is nieuweling in het hooge gezelschap, vooral de Katholieken en de S.D.A.P. hebben daartoe sterk bijgedragen. Als voorzitters zijn echter de oude getrouwen, baron de Vos van Steenwijk, prof. Aalberse en oud minister Van Dijk benoemd, resp. voorgedragen. In de plaats van Vliegen, wien de onverbiddelijke leeftijdsgrens der S.D.A.P. thans uit de Kamer weert, is zijn partijgenoot Drees voorgedragen. Deze zitting zal slechts zeer kort duren. Vrijwel uitsluitend de Grondswetherziening staat op de agenda. Daarom was het ook geen opening, zooals wij die op den derden Dinsdag in September gewend zijn en ook dit jaar weer zullen zien, met alle pracht en praal verbonden aan den ..Prinsjesdag". De Vorstelijke tegenwoordigheid en de pracht en praal waren deze week veel eer verhuisd naar AMSTERDAM, dat in Oranje en vlaggen-tooi baadt en in volledige feeststemming verkeert ter gelegen heid van het bezoek der Koninklijke familie. De vele rijtoeren, naar met zorgvuldige keuze gevoerde doeleinden, geven de enthousiaste bevolking alle gelegenheid om hun vreugde te bewijzen, en daar mee tevens dat vooruitstrevende sociale denkbeelden allerminst een beletsel behoeven te zijn voor warme genegenheid voor het Oranjehuis. EEN VERHEUGENDE HOOGLEERAARSBENOEMING is die van dr. H. Kraemer in het leervak der godsdienst phaenomenologie te Leiden. Wij vestigen hier in het bijzonder de aandacht op, omdat hier te lande nog te weinig beseft wordt, welk een buiten gewoon waardevolle persoonlijkheid en geleerde ons volk in dezen vroegeren Amsterdamschen wees jongen bezit. Hij is een buitengewoon kenner van het verre Oosten, die doorziet hoe dringend nood zakelijk het is, dat het binnendringen van Westersche techniek en vernuft gepaard gaat met het indragen van den kern der Westersche beschaving, het Christe lijk evangelie ; die tegelijk vol eerbied staat, vooral wat daar aan eigen religieuze vormgeving leeft en zeer critisch ten opzichte van alle Westersche bijmengselen in de vormen, waarin het Christendom zich vertoont. Als geen ander bezit hij door zijn groote onafhankelijkheid van geest, het vertrouwen der inlandsche leiders in Indiëen van de Oosterlingen, die groote verantwoordelijkheden in geheel Azi dragen, gelijkelijk. Zending, wetenschap, kerk en studentenwereld mogen thans allen hun voordeel doen met de benoeming van dezen nieuwbenoemde. Vraagt proipactni ttn Ing. HAUSBRAND, Blurieum, Bunammcrw. 17 bezichtiging «ld««r ol . Ko*gi*st, Btiricum vA r/oo. hauscar OF AANHANG-WOONWAGEN ook te huur/ VtrkrlJibwr In dm bo«kh«id*l. ELK groot dier, dat niet bereid is zich te laten temmen (zijn karakter op te geven), wordt ''door den mensch uitgeroeid, uit winstbejag of uit sport. Daarna volgt dan het reservaat met statistiek, professorenbezoek en advies voor dieet. Zoo ontmannen wij de natuur met systeem en slaan naar de kat die een lijster verschalkt. De wereld wordt steeds armer aan vormen en rijker aan con structies of te wel tuig. Zonder ingrijpen van de belanghebbenden, is ook de walvisch rijp voor de legende. De cijfers en feiten voor deze slachting: De Noordelijke Ijszee is leeg, althans alleen de Russen visschen er nog. In en om de Zuidpool (tot voor de kust van Peru en Zuid-Afrika) komen ze nog in vrij grooten getale voor; er zijn twee soorten, de groote blue whale" (die reeds zeldzaam wordt) en de finwhale". Wijze van jacht: een moederschip met fabriek, 4 tot 7 jagers en een zoekboot. De kudde wordt opgezocht, per radio gerapporteerd, dieren worden geschoten met explosief-harpoen, volgepompt en genummerd opgehaald; met een grijper in het moederschip getrokken en ver kookt. Er werken thans ongeveer 40 expedities, de totale productie is ongeveer 420.000 ton; doorsnede per walvisch 14 ton, oogst" is dus 30.000 stuks per seizoen van 41,2 maand, plus de dieren die ongevangen sterven. Tot in 1935 waren de expedities vrijwel uitsluitend Noorsch en Engelsen (bemanning geheel Noorsch), in 1936 kwamen er 3 Duitsche en 2 Japansche vlo ten bij, in 1937 3 nieuwe Duitsche en 6 Japanners. Kostprijs per ton ongeveer ? 90,?, opbrengst omstreeks ? 200,?. Dit verklaart de haast van de Duitschersen Japs voldoende. Waarde eener expeditie is in doorsnee i 350.000, voor 40 expedities is het geïnvesteerde kapitaal ruw geschat 140 millioen gulden. In de industrie zijn ongeveer 30 duizend man werkzaam (inclusief neven-bedrijven), voorname lijk Noren. Tusschen de meeste Noorsche en Engelsche expedities bestond een van jaar tot jaar te vernieuwen afspraak tot beperking van vangtijd en maximum vangst; Duitschers en Japanners waren niet gebonden (en zouden . pok de eerste jaren door gebrek aan ervaring wel niet op volle capaciteit vangen). Bemanningen visschen op aandeel" en hebben dus belang bij stabiliteit der productie. (Goede harpoenisten, als Lars Andersen en zijn familie (dit is een familie-gave l) verdienen 20 tot 30 duizend gulden per jaar.) Het gevaarlijkste punt (voor den walvisch) ligt, waar de traan juist over kostprijs opbrengt; dan is een groote vangst van belang, zoowel voor reeders als voor bemanning. Duitschland, arm en energiek en bovendien ook nog deviezen-behoeftig, liet zich niet makkelijk voor een beperking vinden. Dit was te ernstiger daar dit land, geregeld 100.000 ton per jaar heeft gekocht en met eigen 6 expedities hiervan zeker 60 a 70 pCt. kon dekken. Tenzij grondstoffen als coprah en grondnoten dus hoog bleven of nog verder stegen, moeit de overigen óf verder beperken, óf meer vangen om hun kostprijsjte^verlagen. Het zag er dus somber Een modern 'geoutilleerde wo/viscnvoorcfer met de l . helling voor het binnensleepen der gevangen -dieren. J uit voor den grooten lobbes. Was er een redelijke oplossing ? Niet op de basis van terugkeer naar vrije vangst, dan zijn prijzen en buit binnen enkele jaren naar de haaien. De noorsche bemanningen zagen zelve in, dat vrije vangst het begin van het einde van hun industrie is. Men heeft dan ook naar een andere oplossing gezocht. Dezer dagen is een te Londen bijeengekomen conferentie tot een overeen komst gekomen, welke werd geteekend door ver tegenwoordigers van negen regeeringen, die ge nteresseerd zijn bij de walvisch vaart. Dit zijn GrootBrittannië, Zuid Afrika, Duitschland, Nieuw Zee land, Australië, de Vereenigde Staten, Argentinië, lersche Vrijstaat en Noorwegen. Deze overeenkomst bevat o.a. de bepaling, dat er een gesloten seizoen zal worden ingesteld van negen maanden voor de walvischvangst, verder dat sommige soorten walvisschen, alsmede walvisch-kalveren en vrouwelijke walvisschen, vergezeld door kalveren, geheel worden beschermd. Ook vertegenwoordigers van Canada en Portugal woonden de conferentie bij en het ziet ernaar uit, dat ook deze landen spoedig zullen toe treden, alsmede Japan, dat de copieën van de over eenkomst heeft aangevraagd. De overeenkomst zal i Juli a.s. in werking treden, na geratificeerd te zijn door de betrokkenen. Een stap in de goede richting is dus gedaan. De Poolzee is, bij juiste behandeling, een normale bron voor vetverzorging. Maar de productie kan zonder veel moeite door de tropen en China (sojaboonen) worden overgenomen. (Het bezwaar, dat oliezaden a fortiori veekoeken geven en deze het boteroverschot weer verhoogen, is van tijdelijken aard). 400.000 ton waltraan is niet meer dan 10 pCt. van de vetbehoeften (exclusief spek en reuzel) van het noordelijk halfrond. Deze wereld was helaas niet meer vatbaar voor ethische of aesthetische argumenten, die voor een geheele afschaffing der industrie pleiten. Maar nu zullen wij ten minste niet verdrinken in den traan-vloed. JAN MAYBN JR. i HOTEL Schevenmgen UITSTEKENDE KEUKEN Lage Pensionprijzen VRAAGT PROSPECTUS Prijsreducties Kurzaal, Pier en Buitenbaden. Ontfermt u over de vijfling van Dionne Prof. Dr. Al/red Actter Prof. Dr. Alfred Adler, de kortelings te A berdeen overleden Weensche psy choloog» schreef weinige weken voor zijri dood onderstaand artikel over psychologische vraagstukken ten aan' zien der Canadeesche vijfling H PAG. 4 DE GROENE N». 31» OE houdt u ze uit elkaar?" vroeg ik de nurse. ,,Dat voel ik", antwoordde zij. Daarmee wilde zij zeker zeggen, dat net als voor een moeder, elk kind voor haar iets geheel eigens is. De vijflingen mogen dan al zeer veel op elkaar lijken, volkomen gelijk zijn zij daarom nog niet. Kinderen, die uit een meervoudige geboorte stammen, zijn steeds verschillend, zeker psychisch. Geschiedenis en litteratuur kunnen zich dikwijls herhalen, de natuur pleegt nooit plagiaat. Haar merk is uniek voor elk boomblad, eiken vinger afdruk, elk kind. Vijf planten, die uit hetzelfde zaadje kwamen, die in denzelfden tuin opgroeiden, zijn nooit geheel gelijk aan elkaar. De ontwikkeling van elk dezer planten, hun aandeel aan lucht, zonneschijn, vocht, is steeds door de tegenwoordigheid der andere planten op de een of andere manier beïnvloed. De kleinste verschillen kunnen onmetelijk ver schillende gevolgen hebben. Hetzelfde is ook bij menschenkinderen het geval. Afgezien van het feit, dat iedere vijfling op de een of andere manier op de andere vier invloed uitoefent, antwoorden alle vijf op die invloeden op volkomen verschillende wijze. Volgens factoren van herediteit en milieu, zal elk kind zijn karakter samenstellen als een mozaïk, dat nooit gelijkt op dat der andere kinderen. Bestond deze, in elk kind levende kracht we kunnen die ook Ziel of Ik noemen niet, zoo zou hetzelfde milieu en de zelfde erfmassa steeds volkomen identieke karakters in het leven roepen. Doch reeds een zeer beperkte ervaring leert, dat een en dezelfde familiestam verschillende loten heeft. Voor tweelingen is het vaak een aanleiding tot groote pret, verwisseld te worden. De vijf meisjes, allen eender gekleed en eender groot gebracht, kunnen bewust of onbewust den wensch koesteren, hun gelijkenis zoo veel mogelijk aan te dikken: onder hun zoo eender uiterlijk zal men echter steeds belangrijke psychische verschillen ontdekken. Van twee tweelingen is b.v. de eene steeds de leider. Ook van de vijflingen zal een de heerscheres worden. Twee of drie zullen zich wellicht tegen de overigen vereenigen; vier van de vijf kunnen tegen de vijfde samenzweren! Het dagelijksche samenspel van hun kleinere of grootere rivaliteit zal in het Ik van alle vijf een duidelijk spoor achter laten. Doch deze verschillen zullen eerst lang zamerhand te voorschijn komen, al naar de gebeur tenissen in hun leven. DE vijflingen in alles gelijk te maken, zou hun individueele ontwikkeling wezenlijk remmen. Het zou veel verstandiger zijn, de vijf meisjes in ver schillende kleuren te kleeden en hen samen met hun overige zusjes en broertjes op te voeden. Men zou hun verschillend speelgoed en verschillend voedsel moeten geven. Zij zouden met andere kinderen samen moeten spelen. Men zou van het feit, dat zij in vijf 200 eendere exemplaren ter wereld gekomen zijn, zoo weinig mogelijk ophef moeten maken. Met alle mogelijke middelen zou men hun ontwakende individualiteit verder moeten helpen. Voortdurend door nurses en politie bewaakt, leven de vijflingen echter zonder eenige vrijheid. Zij hebben geen gelegenheid, aan hun neigingen te voldoen, zelfstandig kleine ontdekkingen te doen, noch aan het hun omringende leven deel te hebben. Zij leven als de pupillen van een ideaal weeshuis, en het leven in een zoo eng omsloten ruimte brengt voor hun een vervlakking van gevoelsindrukken met zich. Kinderen, die in een weeshuis opgevoed worden, groeien dikwijls op met het idee, dat de wereld hun iets schuldig gebleven is. Zij willen bij de ver PAG. 5 OE GROENE No.3131 vulling van hun wenschen immer op anderen steunen, in plaats van zelfstandig op te treden. Deze tendens ontwikkelt zich langzaam, verborgen, en bepaalt dan de instelling van het kind. Onze vijflingen krijgen al dat, waarvoor andere kinderen hard moeten vechten, op de makke lijkste manier. Wanneer zij eenmaal volwassen zijn, wacht hun een vermogen. Hoe kunnen zij onder deze omstandigheden tot gemeenschappelijke^ arbeid met hun medemensch bereid zijn? Hoe zullen zij de onaangename kanten van het leven kunnen leeren verdragen? De gewoonte, steeds alles van de wereld te ver wachten en ook te krijgen, ondermijnt hun sociaal verantwoordelijkheidsbesef en maakt uit de kin deren kleine egocentrische parasieten. Deze houding heb ik dikwijls bij in een weeshuis groot gebrachte kinderen kunnen opmerken. De vijflingen moeten echter niet slechts in staat zijn te nemen, maar ook te geven. Want dat is de levènswet der beschaving. Zou men bij hun opvoeding dat uit het oog ver liezen, zoo worden de vijflingen van Dionne nooit bruikbare leden der samenleving. Het uniforme leven, dat den vijf Dionnekinderen opgedrongen wordt, zal zwaar op hen drukken, zoodra zij een beetje ouder geworden zijn. Er zullen conflicten en onderlinge moeilijkheden uit voort komen. Zelfs wanneer men de allerbeste vrienden door uiterlijke omstandigheden dwingt, voortdurend samen te leven, zullen zij in de meeste gevallen voortdurend ruzie maken. Ik ben bang, dat ook de kleine vijflingen aan deze wet niet ontkomen. Het is ook zeer goed mogelijk, dat, zoo geen nieuw element in hun bestaan geïntroduceerd wordt, zij nooit zullen leeren, de moeilijkheden van het leven alleen en zonder de anderen aan te durven. Ondanks de conflicten, die hen scheiden, zouden zij dan toch nooit alleen kunnen blijven. DE journalistieke propaganda, die er met hun be dreven wordt, verzwaart eveneens de vraagstuk ken van de vijflingen. De camera vangt hun lachje op; den vorigen zomer werden zij viermaal per dag aan het publiek vertoond. Is het mogelijk, dat zij zich onder dergelijke omstandigheden normaal ontwikkelen? Zij rekenen er nu reeds op, dat zij in het middelpunt van de belangstelling staan en dat men hen aangaapt en bewondert. Het leven in een broeikast kan niet leiden tot een normale menschelijke ontwikkeling. Vijf goudvischjes in een glazen bol merken misschien niet, dat ze bekeken worden; vijf kinderen zijn echter nog iets anders dan goudvisschen ! De vijflingen zijn reeds op den leeftijd, dat kinderen beginnen te spreken. De spraak legt de indrukken vast. De tot nog toe onmerkbare indruk ken laten sporen en zelfs litteekens in de kinder zieltjes achter. Reeds vóór het derde levensjaar staat het karakter der vijf meisjes vast. Het gevaar staat voor de deur. De vijflingen van Dionne zijn niet slechts de sym bolen in een mathematische vergelijking, evenmin zijn het marmotten voor een of ander experiment. Het zijn menschelijke wezens als wij. De weten schap interesseert zich begrijpelijkerwijze voor hun tentoonstelling de nieuwe wonjrig meubelen en interieurs olvor aalto ir. a.boeken e.berkovich b.van der leek v/illem penaat g.rietveld h.wouda te.ml9juni metz en CO omsterdam-leidschestraa» ontwikkeling. Hun leven onder de huidige omstan digheden kan ons waarschijnlijk den sleutel brengen voor reeds lang bestaande en nog steeds niet opge loste problemen van erfelijkheid en milieu. Wanneer wij echter het geluk van de kinderen zelf in het oog houden, schijnt het ons dringend noodzakelijk, de uitzonderlijkheid van hun positie zoo spoedig mogelijk op te heffen en hen te doen vergeten, dat zij als vijflingen ter wereld gekomen zijn. Hun belang eischt, dat ze van elkaar gescheiden opgevoed en aan vijf verschillende families toe vertrouwd worden. Deze oplossing zouden ook de meest competente sociologen aangeven. Scheidt ze van elkander ! Wanneer zij als het ware incognito zouden kunnen opgroeien, zouden alle vijf: Yvonne, Annette, Cecilia, Emilia en Marie hun levens problemen op eigen wijze aanpakken en zich, tot de oplossing ervan, individueel opmaken. De weten schap zou zich tevreden moeten stellen, hen te observeeren, zonder in hun levenssfeer in te grijpen. Het doel hunner opvoeding zou niet mogen zijn, een troepje gedresseerde aap j es te krijgen, maar vijf flinke meisjes, die, ook wanneer zij aan zich zelf overgelaten zijn, den last van het leven kunnen dragen. Wanneer zij bij elkander blijven, kan de lokstem van tooneel of circus fataal en onontkoom baar worden. In plaats van naar hun individueel levenslot toe te groeien, zouden zij trachten het biologische toeval, waaraan zij het leven danken, ook verder uit te buiten. Ik ben er mij volkomen van bewust, dat het idee van een scheiding der vijflingen, indruischt tegen de Amerikaansche openbare meening. Ook - plaatse lijk chauvinisme en talrijke andere belangen ver zetten er zich tegen. Maar ondanks dat, ben ik van meening, dat het weinig waarschijnlijk is, dat uit haar vijf flinke leden der menschenmaatschappij gemaakt kunnen worden, als de lawaaïge reclame wereld, waarin zij leven, niet voor de rustige omgeving in afzonderlijke scholen en afzonder lijke woningen verwisseld wordt, Deze foto van de Canadeesche vijfling toont hun vol maakte uiterlijke uniformiteit, die, om verschillende redenen consequent versterkt wordt ( World copyright reserved, nadruk verboden) w.. warm water installatie en op den acmergrona de Koet MSI. WHÊnE^tÊSÊfSBiiÊi*i& V V "^ ;S£^SÉ^^r^L^^

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl