l ?V, '/, ? - ^ m i DE_GROENE AMSTERDAMHER BL//ÖE VERWACHTING KANTTEEKENINGEN Opgericht in 1877 ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR NEDERLAND *'« l»"**"* No.3»33 Redactie: Mr. R. H. DIJKSTRA, Mr. M. KAN N, Mr. N. J. C. M. KAPPEYNE VAN DE COPPELLO, TH. MOUSSAULT en Mr. W. VERKADE Red. en administr.: Keizersgracht 355, Amsterdam C. Telefoon 37964 ? Postgiro 72S30 - Gcm. giro G 1000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar. Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd. HET RUSLAND VAN HEDEN Mr. M. Kann IS het wel zoo verschillend van het Rusland van vroeger? Er is eigenlijk geen enkele doorslaande reden om aan te nemen, dat er een werkelijk verschil is met het Rusland van Iwan den Verschrikkelijke. Volkeren hebben hun individualiteit zooals menschen. En die verandert niet licht. Toch is er een tijd geweest, dat een groot deel van de wereld de geboorte van een Nieuw Rusland meende te zien. Een reusachtige poging, een ge nspireerd geweld om een volk, dat nog opgevoed moest worden, op te voeden tot nieuwe denk beelden, tot collectivisme en socialisme. Niet enkel een verbreken en een inhalen van de in 't Westen gevolgde tradities op politiek, economisch en maat schappelijk terrein, maar mér dan dat: de Planwirtschaft" schiep een heele volksopvoeding, met verzorging der artistieke volksbehoeften en liqui deering der religieuze banden incluis. Wat er in Rusland bereikt werd, trok de aan dacht. Niet het minst de economische opbouw, het vijfjaarplan" waarvan de zekere vervulling en het welslagen samenvielen met het acuut worden van de Amerikaansch-Europeesche depres sie. In allerlei opzichten scheen Rusland ons vóór te zijn. Het welslagen der gróote werken was koren op den molen van plan-economen van heel ander orde dan de communistische. Bij den revolutionnairen Sovjet-staat trad een zekere stabilisatie in; Er werd op allerlei gebied gewerkt, wetenschappelijk evengoed als artistiek. . Kernen werden gevormd, waar in zekeren zin, voor zoover dat in een dictatoriaal geregeerden staat mogelijk was, de openbare meening zich over allerlei zaken kon uiten. De mensch is een denkend ~ wezen, niet enkel een uitvoerend wezen. HIJ kan, -in het bewustzijn van.den-stnjd>'*zich'"neerleggen bij het opperbevel en ieder critisch denken van zich afzetten om zijn taak als onderdeel van de geheele oorlogsmachine tot het uiterste te volvoeren. Zoo een oorlog" kan ook een revolutie zijn, of de uitvoering van een geweldig economisch plan. Maar ten slotte en zeker in een tijdvak van stabili satie leent de mensch zich niet voor het ver vullen van een mierenrol. Hij denkt en houdt er een eigen meening op na. Aan deze natuurwet gaat iedere dictatuur ten slotte ten gronde. Eerst recht wanneer zij de ge legenheid heeft gehad te groeien tot aan de periode van stabilisatie. Want dan ontstaat de vrije critiek. En critiek is in een dictatuur: aanslag op het gezag. In dit licht moet men de achtereenvolgende Reinigingen" in Rusland bezien. Een uitge sproken contraire meening wordt door de leiding sabotage en verraad genoemd een terminologie die vrije menschen niet geneigd zijn over te nemen. De vrije geest voelt zich, na aanvankelijke bewon dering voor het gewrochte, diep teleurgesteld. Een dictatuur is in strijd met 's menschen psychologischen eigenaard. Vandaar dat het enthousiasme onverschillig of dit voortkomt uit bewondering voor wat het fascisme heeft tot stand gebracht of voor wat het communisme bij de herschepping van het. reusachtige Russische rijk heeft gewrocht plaats maakt voor teleurstelling. DE groei der dictatuur kenmerkt zich nog door een andere desintegratie dan die, welke ver oorzaakt wordt doordat in de buitenwereld en onder haar eigen onderdanen de natuurwetten niet ophouden te werken. ledere dictatuur ook wanneer zij. uit roeping, uit idealisme of uit niet te stuiten verzet is geboren, en niet louter uit eer zucht óf- grootheidswaan van den leider gaat tenslotte onder door de fouten van den dictator. Het voorrecht, niet gecritiseerd te worden, is doodelijk. Heerschzucht, eigenbaat en waanzin zijn sluipende vijanden, waartegen geen drie-dubbel gesloten en drie-voudig bewaakte burchtpoorten be veiliging bieden. In een hedendaagschen Staat kan een dictatuur niet meer een eenmanszaak zijn. Vandaar dat de dictator zijn naaste medewerkers die hij niet anders kan dan wantrouwen met spionnen om geeft. En die spionnen weer met andere spi onnen. Dat op hun beurt zijn belangrijkste politieke en militaire medewerkers den dictator ook weer met spionnen omgeven, is daarvan het logisch uitvloeisel. Vertrouwen bestaat niet meer. Het woord komt alleen nog maar voor op het ge duldige gedrukte papier. In Duitschland hebben wij deze verschijnselen (die wij overigens in Rus land sinds het proces-Rhamsin periodiek zien optreden) reeds in een vroeg stadium gezien, in den bef aamden Bartholomeus-nacht van 30 Juni 1934. Toen werden zoowel gevaarlijk geachte links radicalen (Rohm en Strasser) geliquideerd", als Von Papens katholieke medewerkers; en daaren boven Von Schleicher, die wellicht gevaarlijk'was maar zeker onschuldig aan het hem posthuum ten laste" gelegde. De executie van Maarschalk Toechatsjewski doet denken aan den moord op Von Schleicher. De tegen hem ingebrachte beschuldigingen zijn even weinig geloofwaardig. Voor een deel leken dat reeds de beschuldigingen, die tegen Kamenef, Zinovjef en Radek waren geuit; voor een nog grooter deel de beschuldigingen tegen Pjatakof, den bouwmeester der Russische industrie. Het heeft echter geen zin, daar op in te gaan en over schuldvragen strijd te voeren. Het is met de verschijnselen, die aan d dictatuur inhaerent zijn, dat wij te maken hebben. Of eigenlijk: met de dictatuur zelf. Het is mogelijk, dat er in het leger in de hoogste kringen der legerleiding, een zekere vorm van verzet gerezen was. Het ligt zelfs voor de hand dat Stalin daar bang voor was en een leger-dicta tuur heeft willen voorkomen. Met beslistheid daar over iets te zeggen, is echter zeer moeilijk. Maar het verband met het Kamenev-Zinovjef proces is duidelijk. Na dat bedreven te hebben, kon Stalin niet meer blijven staan. Jagoda, de chef van de Gepeoe en het evenbeeld van den sinistereh Duitscher Heines, moest onschadelijk gemaakt worden. Toen de militairen. Wie volgen? In politiek en in militair opzicht is dit een-slag voor het Russische rijk. Dat dit alles zonder reper cussies zou blijven is ondenkbaar. Toechatsjewski was het vorig jaar nog de gast van den Franschen generalen staf en wederkeerig diende men elkaar van advies. Wij zien den Russischen generalissimus Worosjilof nu in de zelfde machtelooze rol als Von Papen na den dertigsten Juni om hem heen zijn zijn nauwste medewerkers weggemaaid. Wie de hedendaagsche geschiedenis beziet moet zijn gevoel niet laten spreken. Over valsche of dwaze voorstellingen verwondert hij zich niet meer en lichtvaardig dooden wekt nauwelijks meer een menschelijk gevoel van medelijden bij hem op. Maar mijn hart breekt, wanneer ik hoor, dat K/iooUcm<&renTmoties aannemen van den volgenden inhoud: Wij zijn verheugd over het ter dood brengen van de fascistische" reptielen, die ons vaderland verkocht hebben". PAG. 2 DE GROENE Ne. 3133 TT\E Prinses heeft in haar dankwoord aan het IJ Amsterdamsche volk verklaard, dat gezond heidsredenen van verheugenden aard Haar weerhielden, tegenwoordig te zijn bij eenige dar feestelijkheden ter gelegenheid van het Koninklijk bezoek aan de hoofdstad. De hartelijke wijze, waarop zij zelf deze verklaring wilde doen, trof den Neder lander, die bij weinig smaak voor ceremonieel, een diepe gevoeligheid heeft voor den eenvoud des levens. Zijn historische solidariteit met het Huis van Oranje, waarborg zijner vrijheid zoowel als zijner volks kracht, is door die teedere mededeeling versterkt. Maar dieper nog werd in elk luisteraar een gevoel geraakt, dat raadselachtig blijft als alle gróote, inspireerende gevoelens, en dat de Grieksche dichters begrepen, door de lotswisselingen der menschheid uit te beelden in tooneelspelen, wier helden altijd vorsten en vorstinnen zijn. Het is, of het algemeen» leven zich in de hoogst geplaatsten meer zinnebeeldig openbaart. Hun lot is aller lot, wegens het vertegen woordigend karakter hunner grooter verantwoorde lijkheid. En ieder kent smart en geluk, maar om de vol heid van ons aller smart en geluk te vertoonen, koos het klassieke tooneel koningen. Van het gemeenzame, afgezonderd in verhevenheid, onderscheidt zich de vorst van het volk, maar de levenswetten voltrekken zich, zonder acht te slaan op deze onderscheiding, en brengen droefheid of vreugde in paleizen zooals in hutten. Op zulk een ooeenblik, dat het vorstenhuisr met rouw geslagen, of met vreugde begenadigd, ons de eenvoudige menschelijkheid van de Vorsten ver toont, als verwant aan onze eigen menschelijkheid, Niet onbaatzuch Den einen Völkern fehlt nlchts 3*0 wie Raum, die anderen körinen mlt nicht» so wenfg wie mlt ihtn anfangen. Ein Beispiel für den letzteren Fall gibt elne Abrechnung, welene die hollandlsche Regier ng unlangst Ober Ihre Kolonie Surlnam oder NiederlflndischOuayana abgelegt hat. Nlederlandlsch-G ayana schelnt hlernach ein hoifn mgsloser Fall zu sein, eln Besltz, den das Mitterland mitschleppt, nur aus dem Orunde, weil es ht ite problematisch Ist, auf Koloniën zu ver zichten oder sie zu verkaufen. Die Kolonie hat selt 'dem Jahre 1867 genau 117 MilIIonen O Iden ge kost et, und sie wird von Jahr zu Jahr mehr ein Z -schuw mternehmen. Als kleines Land neben den grossen tropischen Agrarstraaten, noch dazu mlt wenlg gflnstigem KHma, Ist die Landwirtschatt S^rlnams eïnem wach tenden N ledergang anheirngefallen. Der Zuckerrohr-, Kakao- und Kaffeeanbau Ist gSnzlich rulnlert. Von 105 Zuckerfebriken, die lm Jahre 1900 bestanden, slnd zwel !)rigge~lleben und halten slch nur durch Staatszulschttsse. Der Bananenanbau Ist ebenfalls nicht mehr konk 'renz-fahlg, und ledlglich der ReJsbau wirft noch elnigermassen befrledlgende Ertrflge ab. So schreit das Land nach wirtschaftlicher Belebung, welche Ihm nur duren weisse kapltalkraftlge Siedler kommen könnte. Die Hollander «el ber bleiben j edoch aus. und für andere Siedler bestehen die bekannten heutigen Einwande rungsschwierigkeiten. So slecht eln fruchtbaret Land dahin. (Die Woche, 9 Juni 1937) legt plotseling een groot* belangstelling voor Suriname aan den dag. In verscheidene Duitsche populaire en weten schappelijke bladen tref t men artikelen aan, die min of meer overeenkomen met het bovenstaande stukje, dat onder den titel Sterbende Kolonie'* voor komt in Die Woche" van 9 Juni. Al deze beschouwingen worden ontsierd door tollooze onnauwkeurigheden, wat des te meer te be treuren valt, omdat Duitschland enkele voortreffelijke Suriname-kenners bezit. Zoo wordt in Die Woche" beweerd, dat het aantal suikerfabrieken in 1900 nog ios bedroeg* In werkelijkheid waren er toen nog maar 7. Het cijfer ros stamt uit 1833. Overigens geef t het aantal suikerfabrieken totaal geen beeld van den omvang der productie : in de jaren 1900 191$ liep het aantal suikerfabrieken terug van 7 op $ , doch de met suikerriet bebouwde oppervlakte en de suikerproductie nam inmiddels toe (de laatste met ij pCt.). Eerst in de laatste 10 jaren is van een belangrijken achteruitgang sprake, doch meer dan de helft van de gemiddelde jaarlijksche suikerproductie van deze en de vorige eeuw is verzekerd. Ook wat de koffiecultuur betref t, is deze uitspraak op zijn minst voorbarig. De Surinaamsche koffiehandel heeft m' r slechte tijden gekend. En het in zooverre juist, dat de suikercultuur door den staat gesteund wordt, dat de Surinaamsche binnenlandsche markt voor de Surinaamsche suikerprodu centen wordt gereserveerd, zoodot zij hierdoor onder linge afspraken hooge prijzen kunnen maken. Het opvallend vlak gehouden zinnetje over de bananencultuur is al heel ongelukkig uitgevallen. De bananenaanplant, die eerst in 1031 in Suriname is aangevangen, is nog geheel in een proefstadium. Van een geregelde verscheping en verkoop kan nog in geen jaren sprake zijn. Het nicht mehr konkurrenzfahig" zijn, is dus wel erg uit de lucht ge grepen. Zweefde den schrijver het Gros MichelPanamaziekte-drama 1906?1910 voor den geest? daalt de eerbied niet, maar stijgt ze tot hooger ontzag. Op dit ontzag voor de geheimen van het leven berustte de Grieksche dramatiek, en in dit ontzag aanhoorde de Nederlander het verheugend nieuws. Verheven boven het volk, maar kind van het land, deelt de Prinses in het lot van alle vrouwen. Daar, waar zich levenskrachten openbaren, sterker dan alle gezag op aarde, wordt de gedachte gedreven naar den Leenheer van alle gezag, die het Leven zelf is en die de levenswetten stelde. Eerbied voor het leven is in wezen altijd religieus, omdat deze eerbied haar grond vindt in het besef, dat de Oorsprong des levens aanbiddelijk is. Hooger dan het vermogen van menschen is de alomvattende macht Gods. Van deze macht getuigt de natuur, ook de wonderbare natuur van den mensch. De Grieken, die het algemeene menschenlot lieten vertegenwoordigen door het lot van de hoogst verhevenen onder de menschen, toonden hierdoor hun eerbied voor het Beginsel, dat iederen mensch overtreft en waarvan alle menschelijke vreugde afstraling is. Geen onzer, die het anders voelt. In onze smart worden wij gedreven naar Gods nabijheid, maar in onze vreugde is het altijd, of de eeuwige God nader tot ons komt, bevestigende, dat het leven goed is. ANTON VAN DUINKERKEN rr. VOOR ELKE BEURS 'N BROCHES 2O STUKS Ten slotte de kohnisatie-propaganda! Dat Suri name slechts door vestiging van blanke kapitaalkrach tige kolonisten tot economische opleving te brengen is, zou ik niet graag onderschrijven, maar het is niet onwaarschijnlijk, dat dit eens een belangrijke factor in het oplevingsproces zou kunnen vormen. Dat de Hollanders zelf thuis blijven is onjuist. Ze hebben in Suriname al zooveel heele en halve mis lukkingen achter den rug, dat zij den voorzichtigen, goedkoopen weg van proefbedrijven verkiezen. Kolo nisatie kan ook eerst dan, met een behoorlijke kans op succes, overwogen worden, wanneer deze proef bedrijven (waarvan er reeds twee in Suriname werk zaam zijn) hebben aangetoond, we ke gewassen met succes verbouwd kunnen worden. Dat voor kolonisten uit andere landen die bekannten heutigen Einwanderungsschwierigkeiten" bestaan is onwaar. Al degenen, die zich in Suriname willen vestigen, ook Hollanders, moeten kunnen aantoonen, dat zij ten alten tijde, in geval van nood, in staat zijn de terugreis naar het moederland te betalen, of zij moeten dit bedrag voorloopig in Suriname storten. Dit kan voor kapitatkra'ftige Siedler" toch geen bezwaar zijn, te meer waar een officieus Duitsch Kolonisatielichaam een regeling hieromtrent zou kunnen treffen, zonder dat al h geld op taf el behoef de te komen. Maar ook de Duitsche kolonisten blijven voorloopig thuis, en terecht, ook zij weten, .dat, zij zich niet als een journalist, in theorieën ,,naar zich toe' kunnen vergissen", zonder zelf direct in de praktijk het kind van de rekening te worden. ONS Nederlanders kunnen dergelijke beschou wingen weinig nieuws leer en. Het zal ons slechts sterken in het besef, dat wij, zij het dan ook wat laat, op den goeden weg zijn. Zou men heden ten dage in een land als Suriname plotseling een gróote hoeveelheid kapitaal en een massa menschen storten, dan zou dat zeker op een volledig debacle uitloopen. Goede wetenschappelijke onderzoekingen en ruim opgezette cultuurproeoen en proefbedrijven, dat is de eenige juiste weg voor Suriname. Wegens den duur van dit geleidelijke opbouwproces ware het echter in elk opzicht wel wenschelijk, dat in openbare vergaderingen zoo min moge lijk over Suriname gesproken wordt door of f ideële personen, die niet voldoende studie hebben gemaakt van de gecompliceerde Surinaamsche problemen, om oorzaken en gevolgen, te kunnen scheiden en daar door niet in staat zijn hun sombere tonen over heden en verleden van die kolonie, op zijn tijd af te wisse len, door een kleine en simpele, toekomstfanfare. Dr. E. F. VERKADE?CARTIER VAN DISSEL :Unpa5nG k f U C| t> T U t fa foute première quaC'ue DUBBEL DANKBAAR MOGEN WIJ ZIJN, DAT wij, onder zoo gunstige teekenen voor de toekomst, leven in een goed en rustig land. Want er is om ons heen niets, dat op een komende periode van rust wijst. Integendeel zelfs in AMERIKA gist het. De staking in de staalnijverheid neemt onrustbarende vormen aan en het wordt steeds duidelijker dat de leidende industrieele kringen nog geen begrip toonen voor de zoo uitermate tioodige sociale vernieuwing van het moderne Amerikaansche leven. Terecht schrijft Walter Lippmann, dat de oorzaak van het huidige conflict h ierin ligt, dat de staalindustrie de algemeene vak beweging niet wenscht te erkennen en nog steeds hoopt het te kunnen rooien met de gemakkelijke maar corrupte privé-vakvereenigingetjes van vroe ger. Ondertusschen is de gezonde ontwikkeling van en normale vakbeweging pok in Amerika een «voldongen feit geworden. OOK IN FRANKRIJK IS DE PARLEMENTAIRE RUST nog niet geheel weergekeerd, al is de jongste crisis geëindigd met een overwinning voor de regeering. Blum hoefde niet, zooals velen vreesden, terstond na zijn njarig jubileum van het politieke tapijt te verdwijnen. Maar deze overwinning, op het laatste nippertje nog bevochten met steun der communisten, waarborgt geen ongestoorden gang van zaken. Wel zijn de nieuwe belastingwetten aangenomen, die althans op papier goeddeels in de tekorten voorzien, maar de kapitaalvlucht blijft aanhouden. Dit maakt Frankrijk tot het zeer zwakke lid van de financieele Big Three, van het goud-en-valuta bondgenootschap van Washington, Londen en Parijs. Wel is nu de Banque de France bereid gevonden (of bereid gemaakt) om de regee ring met royaler hand dan voorheen behulpzaam te zijn, maar daarmee redt men een langzaam afsmeltend staatscrediet nu eenmaal niet. Ongetwij feld is er van rechts" weer een hoogst deloyale en défaitistische stemmingmakerij aan den gang. Maar zooals de zaken op dit oogenblik staan, is dat meer gevolg dan oorzaak van de moeilijkheden waarmee Blum te kampen heeft. Economische maatregelen worden doorkruist door politieke manoeuvres. En de onpraktische en inconsequente minister van financiën, Vincent Auriol, die ook de politiek onge nteresseerde financiers tot wanhoop brengt, doet te niet wat Blum aan socialen opbouw tracht te volbrengen. IN SOMMIGE NATIONAALSOCIALISTISCKE KRINGEN in Duitschland kan men een luguber leedvermaak niet bedwingen ten aanzien van de füsillade's, die ditmaal op de binnenplaatsen van Russische gevan genissen knetteren en daar die lieden doen vallen, die gisteren nog als rijksgrooten over het lot van duizenden beschikten. Men kent in Duitschland deze paroxysmen der dictatoriale dynamiek te goed. In de Duitsche pers komt verder een gevoel van verontwaardiging tot uiting, naar aanleiding van de Russische voorvallen en beschuldigingen. Ook dit is misplaatst. In het Derde. Rijk zal men ten slotte niet anders dan tevreden kunnen zijn, omdat voorshands de militaire waarde van den Russischen bondgenoot door Duitschlands ,,erfvijand" wel niet al te hoog zal worden aangeslag-n. Maar men vindt ook redenen tot ontevredenheid: Rusland wil een aantal Duitsche consuls kwijt, die, naar de Sovjets meenen, geen werk hebben, Van geen nut zijn en hoogstens als lastige dwarskijkers kunnen worden aangemerkt. H i tier wil nu den nieuw be noemden gezant Joerenef die overigens nog in Berlijn moet arriveeren :?niet ontvangen wanneer hij zijn geloofsbrieven komt overhandigen. Maar dat daaruit (en uit de gebeurtenissen in Rusland) een diplomatiek incident zou kunnen voortkomen, lijkt ons hoogst onwaarschijnlijk. Het Derde Rijk voelt zich óp dit oogenblik def tig". Niet alleen omdat het denkt dat de wereld den dertigsten juni vergeten is en omdat Rusland nu aller aandacht vraagt. Maar ook?- en vooral omdat het zich gevleid voelt doordat Engeland het op dit oogenblik zooveel attenties bewijst. Von Neurath mag naar Londen komen om over Spanje en de hooge politiek te praten. Zou men te Londen werkelijk op zijn oordeel prijs stellen en gelooven dat men met Duitschland tot een accoord kan komen? De pas voorgestelde defensiebelasting zal de Engelschen ontoegeeflijk maken en Franco's jongste, zoo bloedige, successen voor Bilbao, de Duitschers. Dat dit enkel en alleen een (tegen Italiëgerichte) diplomatieke manoeuvre van Downing Street is en dat er in de eerste maanden rtog heel veel van dergelijke manoeuvres zullen volgen dat verbiedt de Duitsche grootheidswaan het Duitsche gezonde verstand om in te zien. PAG. 3 DE GROENE No.3133 VON PAPEN HEEFT OPDRACHT GEKREGEN OM den Oostenrijkschen Nazi's te bevelen zich te matigen en zich strikt legaal te gedragen anders zou het Derde Rijk zich genoodzaakt zien hen te desavoueeren. De leiding was verdeeld. Sommigen waren vóór revolutionnaire daden, anderen niet. Nu is Von Papen, de Duitsche gezant in Oostenrijk, bij Hitler ontboden en met de noodige instructies naar Weenen teruggegaan. Die instructies zijn vrede lievend. Het is tóch vreemd.... a contrarie bewijst dit dat de heeren onder Duitsch opperbevel staan, althans stonden. Maar wie twijfelde daar ooit aan ? Er schijnen voor déWeensche rechtbanken eenige geruchtmakende samenzweringsprocessen op han den te zijn, waarvan men aanneemt dat zij daar ? ter stede de laatste resten der populariteit van het nationaal socialisme zware schade zullen berokke nen. Dergelijke prestige-nederlagen leiden tot onder linge verdeeldheid. Dit zien wij inmiddels ook in België, waar het Rexisme voorgoed afgedaan schijnt te hebben. DE KABINETSFORMATIE HEEFT OP HET OOGENblik dat wij dit schrijven nog niet tot een duide lijk resultaat geleid, al is er wel eenige teekening in te onderkennen. Dat de partijen der linkerzijde in de formatie Colijn betrokken worden is uitge sloten, dat van R.K. kant de jonge mr. Steenberghe en de oud-Edeleer Welter voor resp. Economische Zaken en Koloniën sterk in aanmerking komen is wel zeker. De eerste naam klinkt aantrekkelijk, de tweede wekt aanpassings-associaties wegens het bezuinigingsrapport-Welter, hoewel een Ameri kaansche reis de economische denkbeelden van dezen oud-minister wel gewijzigd schijnt te hebben. Met dat al blijft het wat pijnlijk, wanneer een voor zitter van den ondernemersraad rechtstreeks over stapt in het ministersambt. Het gróote vraagstuk blijft echter op dit oogenblik nog: zullen enkele politici der linkerzijde als vakministers in de combinatie worden opgenomen ? Dat dit officieele vrijzinnig-democraten zouden zijn mag thans wel uitgesloten geacht worden, hoewel het niet aan pogingen ontbroken heeft mr. Oud tot deelname te bewegen. Voor de heeren van Lith de Jeude en de Graeff ligt of lag de vraag eenigszins anders. Welke beteekenis aan het bezoek der drie genoemde heeren aan H.M. de Koningin moet worden toegekend is ook onzeker, maar het is staatrechterlijk juister, hiervoor geen overmatige belangstelling te toonen. DE GOUVERNEUR-GENERAAL HEEFT DEN VOLKS raad geopend met een rede, die in optimistischen toon kon worden gehouden. De devaluatie en internationale opleving hebben Nederlandsen Oost Indiënl. economisch doen herleven en de gevolgen weerspiegelen zich reeds dadelijk in de hoo gere opbrengsten der openbare middelen, waardoor thans reeds weer schuldaflossing en in het komende jaar verlaging van inkomsten- en loonbelasting (helaas nog niet van de landrente), benevens hoogere uitgaven voor sociale en cultureele doel einden mogelijk zijn. Op politiek gebied was de rede (hoewel gespeend van eiken zweem van radi calisme) tactvol en tegemoetkomend jegens de na tionale beweging. r*e petitie-Soetardjo, die een onder zoek wenscht voor de politieke toekomst van Neder landsen Indië(bijv. in de richting van den dominion status), is thans weer voor advies in handen van de Indische regeering. Dit advies zal voor de beoordee ling van de politiek van den nieuwen G.G. veel meer gewicht in de schaal der historie leggen dan deze openbare rede. En misschien nog belangrijker is de vraag op welke wijze volkswelvaart en -gezond heid overzee bevorderd zullen worden; want alleen op de basis van een gezond maatschappelijk leven is de groei van krachtige Indische volken mogelijk. De waardeerende woorden, in onze vorige kant' teekeningen" gewijd aan den nieuwen Leidschen hoogleeraar Kraemer, verloren door een correctorsfout een deel van hun beteekenis, door verwisseling van de woorden Westerlingen en Oosterlingen. De bedoeling was te zeggen dat deze typische brugfiguur" zoowel het vertrouwen van de inlahdsche volken als van de Europeesche gezagsdragers in Oost Aziëgeniet. Uw Zenuwen worden gekalmeerd en gesterkt en Uw slaap wordt wér rustig door het gebruik van Mijjnhardt's Zenuwtabletten Glazen Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten