Historisch Archief 1877-1940
sar
' '?.'
l .
RECLMIEFOrOGR/lFIE: Damasten
tafelkleed gefotografeerd door N. J. de Craaff
NACHIOPNAME : Boerderij
bij maanlicht door J. Doese
PORTRETFOTOGRAFtE: Hildo Krop
opgenomen door Cos Oorthuys
MICROFOTOGRAFIE: Monddeclen van een
honingbij, _{- 30 maal vergroot. Foto C. J. Tirion
(Foto's tentoonitellfnt Foto '37. Stedelijk Muieum, A'dam)
De fotografie bestrijdt de misdaad
INDIEN men zooals schrijver
dezer regelen nogal eens voor
dienst op reis moet, hetzij in het
binnen- dan wel in het buitenland,
dan is het aantal politiebureaux, dat
men in den loop der tijden heeft
bezocht, legio. Bij zulk een bezoek doet
men dan uiteraard allereerst de zaken
af, waarvoor men gekomen is. Daarna
ontstaat in den regel een gesprek,
waarbij men wederkeerig politie- en
in het bijzonder recherche-ervaringen
uitwisselt en voor men het eigenlijk
goed beseft, is men aangeland in het
politielaboratorium, het interessantste
deel van ieder grooter politiebureau.
Nu doet het eigenaardige verschijn
sel zich voor, dat hetgeen zich in
zulk een politielaboratorium afspeelt,
niet alleen den bezoeker boeit, maar
ook degenen, die er aan zijn ver
bonden. Ik zou een geheele serie van
namen uit binnen- en buitenland
kunnen noemen, alle behoorende bij
hooger of lager geplaatste recherche
ambtenaren, die zich met hart en ziel
aan hun taak geven, zonder te letten
op tijd. Ik ken er ook, die het instru
mentarium van het politielaborato
rium, waaraan zij zijn verbonden, uit
eigen middelen hebben verrijkt.
Het belangrijkste deel van zulk
een laboratorium is het fotografisch
atelier. Reeds bij het binnentreden
valt het verschil op met de fotogra
fische ateliers, waar wij allen ons wel
eens op de gevoelige plaat hebben
laten vereeuwigen. In de
politielaboratoria heerscht een groote soberheid.
Geen mooi geschilderde achtergronden,
geen meubelen in n of ander
paleisstijl, geen palmen, of soortgelijke
attributen, welke dienen om aan den
smaak van den cliënt tegemoet te
komen. Men vindt er slechts n
achtergrond van grijze kleur en daar
voor een stoel, waarop men niet
bepaald gemakkelijk zit. Midden over
het houten dek van dezen stoel loopt
namelijk een verhoogde, scherp
toeloopende richel en wel van voren naar
achteren. Deze richel is oorzaak, dat
men niet anders dan juist midden op
den stoel kan gaan zitten. Aan de
leuning van den stoel, bevindt zich
een nummer. Ieder, die gefotografeerd
wordt, ontvangt een ander nummer.
De foto, welke genomen wordt, is
een zoogenaamd buste-portret en wel
op 1/7 van de ware grootte. Steeds
weer worden van de verdachten drie
foto's genomen, die later moeten dienen
den misdadiger te identificeeren.
Dit heeft wel eens aanleiding gegeven
tot verwarring. Het is wel voorgeko
men, dat een rustige burgeres, niet
gewend aan deze 3 foto's, zeide: Die
H.
Commissaris van Politie te Amsterdam
X"
Politiefoto van een gearresteerde, op
genomen volgens internationaal
gebruikclijk model: n foto in profiel
n twéen face, waarvan n met
hoofddeksel; dergelijke foto's worden
internationaal geregisteerd en zijn in
elk politiebureau in systemen gerang
schikt te vinden.
rechtsche man is degeen, die mij het
taschje heeft ontrold". Haar werd
gezegd: Kan die linksche het niet
zijn.0 Haar antwoord luidde: Neen,
die is het beslist niet."
WAAROM wordt de politiefoto in
drie fazes genomen?
Men is uitgegaan van de gedachte, de
herkenning van de foto zoo gemakke
lijk mogelijk te maken. De gefotogra
feerde verdachte kan toch door den
getuige gezien zijn, met of zonder
hoofddeksel, en face en in profiel.
Internationaal is men tot de conclusie
gekomen, dat door het plaatsen van
de drie foto's naast elkaar, welke deze
mogelijkheden weergeven, de kans
van herkenning is vergroot. Ander
zijds vermindert het zien van drie
foto's tegelijk het concentratiever
mogen van den getuige, vooral, indien
deze niet gewend is aan het bekijken
van politiefoto's.
De politie-ervaring heeft dan ook
geleerd, dat het herkennen van een
verdachte van zijn foto, niet zoo
dikwijls voorkomt, als men aanvanke
lijk, bij het opzetten van deze verzame
lingen, heeft gedacht en dat daarbij
nogal eens vergissingen voorkomen.
De politiefoto wordt opgeborgen in
de verzameling. Bij de grootere politie
bureau* verdeelt men deze foto's over
verschillende misdadigerscategorieën,
als: Oplichters, Rijwieldieven, Zakken
rollers, Hoteldieven, J uweelen dieven
enz.. Hierbij worden dan nog verschil
lende onderverdeelingen toegepast,
zulks in verband met bepaalde, toe
gepaste trucs.
Op die wijze ontstaat het zooge
naamde Misdadigersalbum".
De oudste vorm is een boek met
vellen van dun karton in vrij groot
formaat. Op elk vel worden zooveel
foto's geplakt, als er bij mogelijkheid
op kunnen en dit dan zoowel op de
rechter- als op de linkerpagina.
In Duitschland heeft men in plaats
van albums, kasten met laden inge
voerd. In elke lade vindt men de foto's
van een bepaalde categorie misdadi
gers. Bij grootere verzamelingen heeft
men nog een onderverdeeling gemaakt
naar sexe en leeftijd.
Het groote voordeel van deze wijze
van classificeeren is, dat de getuige nim
mer meer dan n foto voor zich ziet.
Bij de Nederlandsche Centrale in
zake Internationale Misdadigers" te
Amsterdam heeft men iets dergelijks
ingevoerd, maar is toch weer terug
gekeerd naar den albumvorm, in dit
geval een losbladig boek. De getuige
kan op zijn gemak plaats nemen met
het boek in de "hand en vindt dan op
elke rechterpagina slechts n foto.
Maar een groot nadeel blijft aan al'
deze verzamelingen kleven, een nadeel,
waaraan niet tegemoet kan worden
gekomen. Dit nadeel is, dat alle
menschen op den duur ouder worden en
dientengevolge verschillende foto's den
misdadiger voorstellen, toen hij aan
merkelijk jonger was.
Hieronder volgt een tweetal foto's
van een internationaal
bankbiljettenvervalscher. De eerste foto was voor
handen in de verzameling der politie.
Hiermede moest worden gewerkt, toen
de man eenige jaren daarna met
grond werd verdacht zich aan het
genoemde misdrijf schuldig te maken.
Het is duidelijk te zien, dat die eerste
foto voor het opsporingsonderzoek na
die .jaren geenerlei waarde meer heeft
gehad.
UIT het bovenstaande mag worden
afgeleid, dat de foto bij het
politioneele opsporingswerk en vooral
voor herkenningsdoeleinden slechts
een betrekkelijke waarde heeft. Men
heeft daar uiteraard vroeger wel anders
over gedacht, maar de practijk leert,
dat de foto als herkenningsmiddel met
de uiterste voorzichtigheid moet wor
den gehanteerd. Deze voorzichtigheid
brengt met zich, dat aan den getuige
nimmer slechts n foto mag worden
getoond met de vraag: Kan het die
ook zijn ?" Steeds moeten hem dan ook
meerdere foto's worden getoond, waar
onder dan uiteraard de foto van den
vermoedelijken dader kan zijn.
Toch is de foto voor den recherche
ambtenaar voor opsporingsdoeleinden
van zeer groote waarde, mits hij zich
maar rekenschap geeft van de gebreken
welke nu eenmaal aan alle
menschenwerk kleven.
OP den I9den Februari 1929 trad
een vreemdeling een bekende
juwelierszaak in de Kalverstraat te
Amsterdam binnen. De vreemdeling
sprak Fransen en verzocht daar eenige
gouden manchetknoopen te zien. De
bediende voldeed aan het verzoek en
de transactie eindigde met het in
ruilen van een paar
platina-manchetknoopen tegen bijbetaling van een
bepaald bedrag.
De vreemdeling had ook zijn zinnen
gezet op een kostbaren ring met edel
gesteente. Nadat hem eenige exem
plaren waren getoond, bedankte hij
voor de moeite en ging heen.
Kort nadat hij was vertrokken viel
het den bediende op, dat een der
ringen in een etui verwisseld was voor
een valsch exemplaar. Aangifte werd
gedaan, waarbij bleek, dat de bediende
zijn cliënt goed had opgenomen.
En nu komt het nut van de foto.
Als gevolg van een internationaal
gemaakte afspraak, zendt de politie
van elk land door middel van een
landelijk centraal bureau voor
Nederland de Nederlandsche Centrale
inzake Internationale Misdadigers",
Nieuwe Doelenstraat 13 te Amster
dam van eiken misdadiger, welke
verdachtwordt internationaal tewerken
een foto, met dactyloscopisch signale
ment (vingerafdrukken) beschrijving
van den persoon en opgave van onder
gane straffen, naar het internationale
bureau bij de Polizeidirektion" te
Weenen. Deze vermenigvuldigt deze
bescheiden en distribueert die inter
nationaal aan de centrale bureaux van
elk land.
Het resultaat van dit distributie
systeem is, dat b.v. de Nederlandsche
Centrale inzake Internationale Mis
dadigers" een zeer uitgebreide collec
tie foto's bezit van gegevens betreffende
deze internationale artisten.
De bediende uit de juwelierszaak
zat dus weldra met een der albums
in de hand op zijn gemak de foto's te
bekijken en .... hij herkende positief
in n der foto's den dader. Onmid
dellijk werd de opsporing internatio
naal ter hand genomen. De dader kon
eenige dagen later te Brussel worden
aangehouden en de ring ter waarde
van ? 12.500 werd in beslag genomen.
IK heb bewust een bepaald gebied,
waarop de fotografie aan de politie
groote diensten bewijst, buiten be
schouwing gelaten. Dit gebied be
strijkt alle gevallen, waarin de politie
fotografisch vastlegt, hetgeen zij bij
haar onderzoekingen heeft gevonden.
In de eerste plaats kan dat zijn, het
maken van de noodige opnamen van
de plaats des misdrijfs. Een collectie
van met deskundige hand genomen
foto's, gepaard aan de
vereischte situatieteekeningen, vergemakke
lijkt de behandeling in de rechtszaal.
In de tweede plaats is, zooals elders in
dit nummer verklaard is, de fotograf ie
een onontbeerlijk hulpmiddel om vast
te leggen hetgeen met behulp van
microscopen, ultraviolette stralen,
infraroode stralen enz. is ontdekt
rnen denke aan hetgeen bij
schriftvervalschingen, onderzoek van bloed
vlekken, haaronderzoek e.d. aan den
dag is gekomen en dat tot bewijs
van het strafbare feit kart dienen. Men
betreedt dan echter een gebied, waarbij
de fotpgrafie slechts dient om op de
gevoelige plaat te fixeeren, wat reeds
op andere wijze is ontdekt.
Om nu terug te komen op mijn uit
gangspunt meen ik, dat de lezer zich een
beeld zal kunnen vormen, hoe interes
sant het bezoek aan een
politielaboratorium is, vooral met de noodige voorlich
ting van de daar werkzame, toegewijde
mannen. Men kan het hun aanzien, dat
zij trotsch zijn op het resultaat van hun
laboratoriumwerk en op de gevallen,
waarin zij, dank zij hun werken, licht
hebben kunnen brengen.
Foto's van denzelfden man als op de
afbeeldingen links, bij een aanhouding,
eenige jaren later. Bij vergelijking
met zijn portretten in het archief
blijkt, dot de verouderde foto's vrij
wel geen waarde meer hadden.
::