Historisch Archief 1877-1940
r.
f V* ..
.
H ?'???
A
IIIIIIIIIIUIMHIIIlnilllUII»
r O EN een onzer overgrootvaders als jongeman " "^ A ' week, voor veertien dagen: niet alleen meer de
patrieen reis naar Italiëging ondernemen, werd er (J cièrsfamilie, niet alleen meer de burgerman, ook de
in zijn woonplaats, Oldenzaal, voor hem in de vreemdelingenverkeer geschoolde arbeider^ ook de kantoorbediende.
openbare godsdienstoefening gebeden. Thans vliegen'wij genverKeer ^^ ^.^ ^ haast naar uit, alsof de vacantie-rust
op i dag heen en weer naar MalnÖvoor een zaken- als levensbehoefte de Zondagsrust, die in de moderne
gesprek. Onze grootouders maakten in hun leven eenmaal een buiten- stad geestelijk niet meer volledig te handhaven is, gaat aanvullen.
landsche reis: het huwelijksreis j e langs den Rijn en hoogstens nog i Waar het reizen zoo centraal gaat worden in het leven van moderne
maal met hun zilveren bruiloft. Thans trekt de jeugd al vroeg massaal menschen, leek het ons goed, in het begin van den vacantie-tijd, een
langs de buitenlandsche jeugdherbergen ; autobussen brengen de Neder- groot deel van een nummer van De Groene aan reizen en
vreemdelingenlanders massaal naar vacantie-oorden in binnen- en buitenland voor een verkeer te wijden. DE REDACTIE
niuiiHiiiHiniinmiiti
immiMinniniMiiiiiiiiMHimiiiiiiii
niiiiiiniiiiiiMMUiKiH
WELKOM, VREEMDELING!
Vreemdelingenindustrie in Nederland
J. Hoven
GASTEN komen zelden ongenood. Dat is een
oude waarheid, die vooral in sterke mate
geldt voor dezen nieuwen tijd. Landen en
volken moeten thans permanent hun paying guests
uitnoodigen. Zij moeten zich collectief op de
gastheerrol toespitsen, omdat de vreemdelingen-industrie
bij het toenemend wereldverkeer niet gemist kan
worden voor het in stand houden der gemeenschap.
Nederland, past op uw saeck! Langen tijd heeft
men verzuimd te doen, wat elders al jaren met veel
energie ter hand genomen was: het aanprijzen van
eigen land voor een korter of langer oponthoud.
Als steeds heeft de overheid hier weer toegekeken
onder het motto, dat dit een kwestie is van particu
lier initiatief". Doch toen duidelijk gebleken is, dat
dit particulier initiatief, hoe goed ook bedoeld en
hoe verdienstelijk ook geleid, absoluut onvoldoende
was, is men eindelijk gaan inzien, dat de overheid in
elk geval meehelpen moest aan den fundamenteelen
opzet van deze vreemdelingen-industrie. Met het
aanvaarden van dit beginsel en het doen van de
eerste stappen in die richting hebben we dan toch den
goeden weg betreden en openen zich perspectieven
voor een winstgevend Nederlandsen,,gastenbedrijf".
TWEE dingen moeten we hierbij even vdorop
stellen: ie. dat ons land zich voortreffelijk leent
voor vreemdelingen-industrie (het biedt den bezoeker
zér veel aantrekkelijks) en 2e. dat het werk, ten
einde met deze industrie inderdaad te slagen dus
een pakkende propaganda voeren, een uitstekende
organisatie (regeling verkeer, ontvangst enz.)
niet alleen nuttig, doch ook zér aangenaam is. De
nadeelen, die Nederland in sterke mate ondervindt
door de belemmering van den export van velerlei
waren en artikelen die vroeger een aanzienlijke
bron van inkomsten opleverden, kunnen volkomen
gecompenseerd worden door een sterk toenemend
bezoek uit den vreemde.
De gewijzigde houding der overheid spreekt uit
aanzienlijk verhoogde subsidies en uit het omwerken
tot semi-officieele lichamen van de tot dusverre
Zuiver als particuliere vereenigingen geldende
Vereenigingen voor Vreemdelingen Verkeer, kortweg
V.V.V.'s. Amsterdam verricht hierbij vooral baan
brekend werk, Hier is het oude Koggeschip
omgetooverd in een V.V.V., Amsterdam", waarin als
vertegenwoordigers der gemeente optreden Dr. Paul
Cronheim, Mr. J. F. Franken en Mr. P. J. Mijksenaar,
voorts drie leidende figuren uit de Kamer van
Koophandel, drie bestuursleden die door de leden
aangewezen zijn en van deze gereorganiseerde
V.V.V. is de heer D. Hudig de voorzitter geworden
en treedt de gemeentelijke leider der
vreemdelingenindustrie, de oud-journalist mr. Mijksenaar, als
secretaris-penningmeester op. Hier is ook het
officieele contact, waar wethouder Boekman, onder
.wiens af deeling het vreemdelingenverkeer ressor
teert, bij de installatie van het nieuwe bestuur en de
directeuren, de heeren J. Nikerk en mr. R. H,
Woltjer, nadrukkelijk op wees. Over enkele weken
opent deze V.V.V. in het gebouw Industria aan den
Dam haar permanent kantoor, waar de Centrale
van het Vreemdelingenverkeer in onze hoofdstad
geregeld zal worden. Hier beschikt men over een
zér uitgebreid propaganda-materiaal, voor het
buitenland zoowel als voor het binnenland en hier
leert men de wegen kennen, die tot een doeltreffende
verspreiding van dit materiaal leiden.
Naar alle kanten wordt contact gezocht. Eerste
eischen zijn het trekken van de vreemdelingen en
vervolgens het vervoer en dan eerst komt de hoofd
zaak: het zoo loonend en zoo aangenaam mogelijk
maken van het verblijf.
De bezoeker moet voldaan zijn, moet eenmaal
in de plaats zijner inwoning teruggekeerd een
propagandist voor de Nederlandsche vreemdelingen
industrie worden, den eerst zal men er veilig verder
vél kapitaal in kunnen steken. Dus goed en niet te
duur, dat zij 't devies. Goede, propere hotels voor
iedere beurs. Omtrent het logies in Amsterdam is
alles precies geregistreerd bij de nieuwe V.V.V.,
gevolg van een volledig contact met de H.O.R.E.
C.A.F. Niets is fnuikender dan een reputatie van
afzetterij van gasten uit den vreemde.
Er is een volledig contact met alle
verkeersinstanties, met de spoorwegen, met Schiphol, met
de reederijen enz. Vinden hier congressen, tentoon
stellingen, herdenkingen, groote sportevenementen
enz. plaats, de V.V.V. is paraat en verzoekt den
organisatoren zoo tijdig mogelijk overleg te plegen.
WAT het propaganda-materiaal betreft is
duidelijk, dat dit van zeer verschillenden
aard is, o.a. voor 't buitenland en voor binnenlandsch
gebruik. Buitenlandsche propaganda is uit den aard
der zaak bovenal een nationale aangelegenheid
voor de Algemeene Nederlandsche V.V.V.
Wat Amsterdam betreft heeft de gemeente thans
voor de nieuwe V.V.V. ook in den buidel getast,
waardoor in eerste instantie de vestiging aan den
Dam, aan den Vijgendam, in 't gebouw Industria
mogelijk gemaakt is. Intusschen voert de
Amsterdamsche V.V.V. en elders zal dit evenzeer
gedaan worden propaganda voor een bezoek aan
de Amstelstad en dat niet in het minst voor het
eigen land en de eigen landgenooten. Het percentage
Nederlanders, dat in de voornaamste hotels van
Amsterdam logeerde bedroeg 43.3 pCt. en van de
294.000 artis-bezoekers waren er niet minder dan
40 pCt. van buiten Amsterdam.
WAT de nieuwe V.V.V. in de maanden sinds
de installatie reeds deed? Ongetwijfeld zér
veel en uiterst nuttig werk Trouwens, reeds is in
1937 het verkeer sterk, toegenomen en het blijkt
uit alles, dat men het ijzer smeden gaat nu het
heet is. Er komen b.v. weer duizenden bezoekers
meer uit Amerika, waar in samenwerking met de
American-Express een intensieve propaganda ge
voerd is. De betere conjunctuur demonstreerde zich
reeds in het eerste kwartaal van dit jaar, toen er al
64.000 overnachtingen in 23 groote hotels van
Amsterdam geregistreerd werden tegen 58.000 in
1936. De cijfers van Schiphol zijn al gepubliceerd,
de stijgende lijn wordt daar in steeds vlotter tempo
gevolgd. Maar ook het verkeer per spoor wijst op
vooruitgang, o.a. door het sterk toenemend aantal
speciale treinen. Men zal echter het bezoek steeds
meer moeten stimuleeren en dat zal de V.V.V. met
alle energie doen. Maar daarvoor is geld noodig.
Het stadsbestuur is thans in elk geval van goeden
wille. Het stimuleert waar 't kan, o.a. door officieele
ontvangsten ten stadhuize (in Juni alleen reeds
negen maal 1) en 't zal, zoodra het subsidie vruchten
afwerpt (en dat blijft niet uit), nog wel mcerdcen.
Nederland is we zeiden het in den aanhef
thans op den goeden weg, doch we staan pas aan
het begin ! Hoe sterker de A.N.V.V. wordt, hoe meer
heel Nederland ervan profiteeren zal. Het feit dat
de heer Hudig een der regeeringsvertegenwoordigers
zal zijn in de A.N.V.V. wijst er op, dat de
Amsterdamsche belangen stellig de noodige behartiging
vinden en hoezeer de gemeente Amsterdam thans
de zaak van het vreemdelingenverkeer entameert,
blijkt reeds uit het afstaan van mr. Mijksenaar, die
als gemeentelijke ambtenaar contact heeft met alle
instanties en waarmede de stad Amsterdam een voor
treffelijke kracht gewonnen heeft. En zooals het in
Amsterdam gaat, zoo zullen alle steden, volgen. Al
leen dan, als rijk en gemeenten, steunend op een
stimuleerend particulier initiatief, nauw samenwerken
met alle betrokkenen, kan de vreemdelingen-in
dustrie een zegen worden voor land en volk.
r
HOE kan men beschouwingen wijden aan
het groote toerisme, aan buitenlandsche
reizen, en daarbij het luchtverkeer over
't hoofd zien ? Dat kan niet. Welk een problemen
worden door de uitstekende luchtverbindingen,
waarover wij Hollanders beschikken, niet tot
oplossing gebracht/ Even naar Stockholm, of
naar romantische zon-gestoofde oorden met de
Blauwe Donau-luchtexpress.... naar Praag,
met zijn verborgen middeleeuwsche hoekjes en zijn
hypermoderne groote-stad s allures, naar de
wereld stad-badplaats Budapest, waar 's avonds
de sterren fonkelen en de lichtjes branden op de
bergen waarlangs de Donau stroomt en waar
zigeuner-muziek de begeleiding vormt voor het
gekletter van borden en gerinkel van bijgeschonken
glazen aan vroolijke maaltijden.... of even heen
en weer naar Parijs, naar de tentoonstelling of
naar de handelsmetropool Londen, waarheen de
K.L.M.-diensten als nijvere weef spoelen heen-en'
weer vliegen met een regelmatigheid die ieder
sprankje van romantiek beschaamt.
toch.... en toch is het iederen keer weer
een sensatie, die
overwinning-van-de-Noordzee-in-én-uur l Of het nu is, genoegelijk aan
Pullman-tafeltjes gezeten en sandwiches en koffie
verorberend in de dikbuikige ruime F.36, of
comfortabel rustend in de stalen fauteuils van een
slanke Douglas, van alles voorzien door een vlug
stewardess je iederen keer beleef je toch weer even
zooiets als den triomf van den mensch over de
materie, al zijn al je gedachten van avontuur uit
je bewustzijn geband doordat alles zoo zeker
is, zoo natuurlijk en zoo matter-of-fact.
Onder je, nadat de vliegende vogel eenige
dartele duiksprongen heeft gemaakt over de Hol
landsche plassen, kronkelt van links naar rechts
de Rijn. De Leidsche Rijn, wel te verstaan. Een
Rijn-tje. Maar wat komt het er op aan, alles is
,,-tje", vanuit de lucht. Die rechte zandkleurige
streep is de autobaan-in-aanleg, van Utrecht naar
Den Haag. Maar daar is Rotterdam al, de hefbrug,
Waalhaven. Een cirkel, een zwaai en gauw
weer weg over de Züid-Hollandsche eilanden, met
even nog een rand van Zeeland, de duinen van
Haamstede, in de verte, links, de omtrekken van
Noord-Beveland en Walcheren.
Dan een uurlang zee en niets dan zee. Met
pieterige scheepjes die nooit schijnen te kunnen
opschieten al teekent een witte zoglijn in zee
duidelijk hun snelheid. Dan komt opeens, links,
iets vierkants, zwarts en nevelachtigs zich aan den
horizon afteekenen. Land. Langzaam, dan sneller,
komt het nader. North Foreland. Kent. The Isle
of Thanet». De Theems kronkelt zich onder je en
de landkaart komt, waarachtig, uit. Boven de
golvende South Downs, scherp afstekend tegen de
hoog optorenende wolken komt een vliegtuig je
tegemoet. Kilometers ver passeert het, snel, dapper
"en klein.
We zijn er. We gaan een tikje schuin staan.
De witte cirkel van het vliegveld Croydon ver
schijnt loodrecht onder mijn venster. Ik haal mijn
hoed uit 't net en denk: het is jammer dat het
voorbij is ! M. K.
OOSTENRIJK ALS TOERISTENLAND
WANNEER in de laatste tien
jaar de belangstelling van de
Nederlandsche toeristen voor
vacantiereizen naar Oostenrijk is toe
genomen, is dat voornamelijk daaraan
toe te schrijven, dat de toerist moeite
doet, van bekende streken naar nieuwe,
door vreemdelingen tot nog toe niet
zoo druk bezochte plaatsen te gaan.
Het riatuurschoon van Oostenrijk, dat
op zijn wijze den Nederlander de nood
zakelijke aanvulling biedt van zijn
mooie, maar altijd toch bekende vader
land, speelt hierbij wel de voornaamste
rol. Wie ten volle van zijn vacantie
wil genieten, moet trachten een totale
verandering van omgeving te vinden.
Alleen dat waarborgt een volkomen
ontspanning en het daarmee gepaard
gaande psychische uitrusten. Ook een
lichamelijk uitrusten is in Oostenrijk
voor Nederlandsche toeristen gewaar
borgd, daar het verschil in hoogte
en de lucht tot verhoogde activiteit
prikkelen en de spieren, die door den
dagelijkschen arbeid verslapt zijn,
versterken.
Oostenrijk heeft de laatste tien jaar,
ook wat betreft het door de Nederlanders
gewende en gewenschte comfort, be
langrijke vorderingen gemaakt; het
is immers bekend, dat niet alleen de
groote internationale hotels, maar ook
de kleine pensions in afgelegen dalen
het moderne comfort hebben, dat het
Hollandsche publiek gewend is.
Door betere verbindingen en tariefs
verlaging is Oostenrijk, dat helaas
door een groeten afstand van Neder
land is gescheiden, aanzienlijk vlugger
te bereiken. Schitterend is in de eerste
plaats het werk van de K.L.M., die
met haar nieuwe lijn den tijd, dien
men noodig heeft om van Amsterdam
naar Weenen te komen, tot vier en
een half uur heeft teruggebracht.
Het grootste deel van de Neder
landsche toeristen geeft wel de
voorkeur aan de westelijke alpenlanden
Vorarlberg, Tirol en Salzburg. Ook
voor menschen, die over een klein
bedrag beschikken voor hun vacantie,
is tegenwoordig door de instelling van
de z.g. Austria-verkeersreizen, die goed
onderdak tegen matigen prijs ver
schaffen, gezorgd. Bij de berekening
van de kosten van een reis in Oosten
rijk kan ook nog in aanmerking
worden genomen, dat, in tegenstelling
tot andere toeristenlanden, de z.g.
,,extra's", die voor reizigers dikwijls
aanzienlijk kunnen oploopen, in Oos
tenrijk buitengewoon meevallen. Dat
zelfde geldt ook voor bezoeken aan
concertzalen en dergelijke inrichtingen,
als musea enz. Het belang, dat
Oostenrijk bij een zoo krachtig mogelijk
vreemdelingenverkeer heeft, wordt niet
alleen door den commercieelen kant
ervan bepaald. Het zou natuurlijk
onzin zijn, te beweren, dat Oostenrijk
de opbrengst van het vreemdelingen
verkeer slechts als bijzaak zou be
schouwen. Het vreemdelingenverkeer
Oostenrijksche gezant en gevolmachtigd
minister in Nederland
Oostenrijksche natuur met Oostenrijksch toerisme: een groot hotel bij een waterval in Hadgastein
is een deel van het economisch leven,
net zooals de industrie of de landbouw,
individueel en sociaal bezien een op
winst berekende onderneming, die
dengenen, die zich ermee bezighouden,
verdienste zal en moet brengen. Deze
commercieele zijde is echter in 't geheel
niet de eenige. Wat ons, Oostenrijkers,
aan het vreemdelingenverkeer en aan
de buitenlanders die naar Oostenrijk
komen, interesseert, is, dat deze zoo
veel mogelijk van ons land zien en
zich een zoo algemeen mogelijk beeld
vormen van dit land, zijn cultuur en
zijn leven. ledere vreemdeling, die
eenigen tijd in Oostenrijk heeft door
gebracht, moet hebben gemerkt, op
welke vriendelijke en bescheiden wijze
de bevolking den vreemdeling opneemt
en hoe het zich beijvert hem het begrip
voor haar eigenschappen makkelijker
te maken. Dat komt voort uit een
natuurlijken drang, die over het
algemeen door geen enkele opvoeding
of druk van de zijde der regeering
te voorschijn geroepen zou kunnen
zijn.
HET is juist dit gevoel voor de
cultuur en daarbij voor de uit
breiding van de cultureele betrekkingen
tusschen de beide landen, dat ons in
het bijzonder belang inboezemt. Ook
op cultureel gebied kan Oostenrijk
den vreemdeling veel geven. Ik wijs
hier in het bijzonder op de Salzburger
Festspiele, die tegenwoordig zoo over
de geheele wereld bekend zijn, dat
hierover niets meer behoeft te worden
gezegd.
In de grootere badplaatsen, zooals
Gastein, vinden concerten en uit
voeringen van débelangrijkste kunst
werken plaats. Weenen biedt in
September alles wat dit kunstlievende
en over een eeuwenlange traditie
beschikkende cultuurcentrum
beteekent.
Het boeiendste in Oostenrijk is wel
de afwisseling van het landschap.
Hooge bergen, waarover de beste auto
wegen loopen, mooie, droomerige me
ren, een groote rivier, die zich door
wouden en tusschen wijnbergen door
spoedt en tenslotte de reizigers naar
Weenen voert. Plaatsen eener oude
cultuur en de bewijzen van modern
en kunstzinnig, bezield scheppen zijn
in geen land van Europa zoo makkelijk
te bereiken. De vreemdeling kan zich
als op het menu van een groot hotel
geestelijke en stoffelijke genoegens
uitzoeken en daarbij vreugde en ont
spanning vinden.
Oostenrijk hoopt, dat de Neder
landsche toeristen dit jaar opnieuw
het land zullen bezoeken en dat als
herinnering aan dit verblijf ook be
langstelling overblijft voor Oostenrijks
aspiraties en Oostenrijks positie in de
Wereld, en dat wij in iederen Neder
lander, die ons verlaat, den vriend
behouden, zooals wij hem als vriend
in ons midden hebben opgenomen.
NEDERLAND voor de Nederlanders
DE schoonheid van ons land is
iets, dat alle Nederlanders
met vreugde en trots zou
moeten vervullen en gelukkig ook
velen vervult. Deze schoonheid, die
wij vaak door buitenlanders zullen
moeten leeren zien, heeft een eigen
Hollandsen karakter. Zij is bepaald
door den waterrijkdom van de lucht;
alle tinten zijn verzacht en verrijkt;
de Hollandsche luchten, hoog en vol
drijvende wolkengevaarten zijn voor
het land een rijkdom, grooter dan de
toegestroomde goudvoorraden in de
kelders der Nederlandsche Bank. Het
Hollandsche strand, met de
grijsgrauwe zee, met de zwevende wolken
en de weelde van het breede, gele
zand, vervult ons hart met zon, wind
en zomergeluk. De lage, groene pol
ders, de welvarende boerenhuizen, de
hooge zeilen van de varende scheepjes,
de wijde luchten er boven, laten ons
sterker dan woorden en vaderlandsche
liederen, haast lijfelijk voelen: dat is
Nederland, waarvan ik houd.
Wouden van beuken en eiken, het
krachtige eikenhakhout, de stuf luis
terende dennenbosschen, de heiden,
die zich in de zonnewarmte koesteren,
geuren van hars en frisch gevallen
loof, dat zijn voor ons de bewijzen
van ons vaderlanderschap, daarom
weten wij ons verbonden aan dezen
grond.
Ik ken vele Hollandsche aspecten.
Er zijn de lange wandelingen door
de botsenen van de Veluwe, die voor
ons de eenzaamheid beteekenen; er
zijn de Friesche meren, waar we,
zeilend met een scherp jachtje of in
een echt Hollandsen scheepje, iets
begrijpen van stilte en van het voort
glijden van den tijd. We kennen d
stranden met de kinderlijke
graafwerken en voor ons het luieren en de
avondlijke wandelingen, als de zon
verder zakt naar het water en de lucht
zich vol schaduwen drinkt. ,Er is Hol
landsche schoonheid overal in dit
kleine land. We hebben Limburg, dat
er in geslaagd is een echt heuvelland
te zijn. En er is de eindelooze variatie
van boomgroepen, heideveldjes en
slingerende beekjes, die wij in den Ach
terhoek en in Twente vinden.
Dat is Nederland, het land voor de
Nederlanders, vaak een land van ver
vreemde zonen, Vier ideaal het is, de
vacantie over de grenzen door te
brengen. Snobisme mag ons niet ver
drijven uit de schoonheid van het
eigen land. Trots zou ons allereerst
moeten bevelen hier te genieten. Maar
als die niet voldoende is, dan zou men
het eigen land beter moeten kennen,
zou men van het eigen land meer
moeten houden, om het, juist in de va
cantie, niet meer te verlaten.
En men zou een nieuwe waarheid
ontdekken: Holland ook voor de
Hollanders en de Hollanders voor
Holland! F.
r
PAG. 6 DE GROENE Ne. 3137
PAG. 4 DE GROENE Ne. 3137
PAG. 7 DE GROENE No. 3137
l