J -Mb.1. ? (Slot van pag. s) geschiedenis bewijst het ook: in den nen tijd wat meer accuut dan in den andere, in het ne land zich uitend in burgeroorlog, in het andere in onder drukking of vulgaire anti-kerkelijke propaganda, (door den staat geïnspireerd of toegelaten), in gene in het machtsstreven der staatskerk of van kerkelijke partijformaties, en in weer andere in spanningen, die in uiterst hoffelijke en scherpzinnige onderhandelingen worden overbrugd maar niet gedempt; in welken vorm ook, de principieele vraag wordt overal waar het Christen dom krachtig is, steeds weer gesteld: Heeft de Staat hier zeggenschap, of zijn hier eeuwigheidswaarden in het spel, waarover de Kerk aan den Staat bevoegdheid tot oordeelen betwist? Mag de Kerk hier openlijk critiek laten hooren, of betreft dit een punt, dat alleen de deskundige, de staatsman in zijn eigen geweten kan afwegen, en dreigt de Kerk dus een rechtsorde aan te tasten, welke zij volgens haar eigen beginselen principieel erkent?" Staten zijn gesticht en ondergegaan door conflicten, waaraan de spanning tusschen Kerk en Staat ten grondslag lag. Menig wereldlijk en menig kerke lijk vorst ontleent aan dezen strijd zijn historische beteekenis. Wij denken aan. Constantijn de Groote, Julianus de Afvallige, aan de kroning van Karel de Groote, aan de Twee-zwaarden-leer en aan Canossa; alles nog in de betrekke lijk eenvoudige verhoudingen van den nen Keizer en den nen Paus, waarvoor het Lateraans Concilie een oplossing weet te vinden, die echter Phyrrus' overwinning der Kerk blijkt. ALS wij ons nu, vele eeuwen van Kerkstrijd overspringend, afvragen welke richtlijnen het Concilie van Oxford" in 1937 za^ moeten trekken, dan valt allereerst op, voor welk een uneindig veel ingewikkelder toestand deze kerkvergadering staat, dan die in 1215. De grootste kerk, die van Rome, is niet vertegenwoordigd, en de ruim negentig andere kerken, die (vrij wel voltallig) wel aanwezig zijn, er kennen noch een gemeenschappelijk hoofd op aarde, noch hebben zij een gemeenschappelijke traditie en allerminst op dit punt; daar is de Lutheraansche traditie (ontstaan in den tijd, dat het maximaal bereikbare was, dat de Landsvorst de confessie voor zijn onderdanen mocht aangeven) welke predikt, dat de Kerk geen enkele richt lijn voor het openbare leven mag uit spreken, zich practisch tot het per soonlijk en familieleven moet bepalen, en het gezag van iedere ernstige over heid onvoorwaardelijk moet gehoor zamen, mits hij niet de Kerk zelf aan tast. Daar is de Anglikaansche traditie, welke haar kracht zoekt in een nauwe relatie tusschen kerk en staat, wat groote mogelijkheden biedt voor Christelijke beïnvloeding van het open bare leven, maar ook gevaren voor verpolitieking van de kerk, een gevaar waar een tegenstroom in deze zelfde kerkformatie telkens weer tegen waar schuwt. Dat moeilijkheden niet uit blijven leert de Engelsche echtschei dingswetgeving, welke het Britsche Rijk voor eenigémaanden nog voor de keus tusschen een populairen Koning en een gebroken moreele tradite heeft gesteld. Daar is de Grieksch-Katholieke lijn, die in zachtmoedige onderwerping eerst kwaden schijn op zich geladen heeft door haar onderwerping aan een volkomen verwereldlijkt door den Czaar benoemd bisschoppelijk bestuur, en thans ook het martelaarschap onder gaat onder een antigodsdienstig be stuur, en zelfs tegenover de wereld soms het martelaarschap van den smaad. Daar is tenslotte de Calvinisti sche lijn, die oorspronkelijk het bond genootschap met de door haar leer beheerschte overheid heeft gezocht, om de verwezenlijking van haar denk beelden met het zwaard te steunen, maar die met het haar eveneens eigen onverbiddelijk realisme, thans de moderne cultuur als verwereldlijkt erkent, en nu voor een aanzienlijk deel even critisch staat tegenover het opslorpen van de kerk en het gewoon menschelijk leven door den staat als vroeger tegenover het inkapselen van staat en maatschappelijk leven door de kerk. Van de overheid van dezen modernen staat zal zij zich dus in veel sterker mate afzijdig houden, dan van de vroegere overheid: zij moet anders staan tegenover een bewind van Hitler, dan van Cromwell. En niet alleen omdat de wereld beschouwingen, die deze beide revolutionnairen kenmerken, zoo sterk van karakter verschillen, maar vooral ook omdat de middelen om deze wereld beschouwing aan het geheele volk op te dringen zoo oneindig veel alomvattender zijn geworden. HIERMEE komen wij echter aan de nieuwe cultuurverschijnselen, waarvan alle kerken zich gelijkelijk rekenschap hebben te geven, omdat deze haar gelijkelijk in hun uitingsmogelijkheden bedreigen. En hier ligt ook het punt, waarin de uiteenloopende stroomingen in de Christenheid elkaar kunnen vinden, omdat deze verschijnselen lijnrecht ingaan tegen wat bewust of halfbewust tot hun onwrikbaar gemeenschappelijk geloofsbezit behoort; niet het minst wordt dit beseft door de jonge kerken in het Oosten, die onbelast door eeuwenoude tradities, zeer dicht bij het oorspronkelijk Evangelie staan. Nu de moderne staat de neiging heeft op alle levensgebieden, niet alleen op het gebied van het recht, van de defensie en van de economie, maar ook op dat der opvoeding van het cultuurleven (wetenschap, kunst, radio, pers) en van de wereldbeschou wing, te bestrijken en door dit laatste terrein als het ware zelf kerk, maar een pseudo~kerk wordt, moeten de kerken zich verweren om zich nog eenigszins te laten hooren, nog eenigs zins de van haar losgeraakte menschenwereld en het nieuw opgroeiende geslacht te bereiken. Zij mogen willen zij haar wezen niet ontrouw worden niet toelaten, dat er het gebied van het geestesleven met de volle ruimte bestaat voor beïnvloeding door het Evangelie. Zij mogen even min al zal de eene kerk hier sterker roeping toe gevoelen dan de andere zelfs niet toelaten, dat de weg ver sperd wordt voor profetische critiek op het staatsleven. Nimmer kan welke Christelijke kerk ook toelaten, dat het volk, de staat, het ras of de klasse tot absolute waarden worden. Evenmin kunnen zij er genoegen mee nemen, dat pers, opvoeding of radio zuiver bepaald worden door opportu nistisch winststreven; zij moeten op zijn minst in de gelegenheid worden gesteld met dergelijke verwereldlijkte cul tuuruitingen te concurreeren. Maar willen de kerken dat kunnen, dan zal van haar ook geëischt worden, dat zij zich rekenschap geven, hoezeer de moderne wereld al van de kerke lijke traditie is losgeraakt en zij zullen opnieuw hebben te overwegen, in welken vorm zij haar Boodschap hebben te brengen, willen zij verstaan worden in een wereld, die niet meer leeft als de visschers en de wijnbouwers in Palestina tijdens het Romeinsche Imperium. Zij zal ook hebben te over wegen, welke daden van liefde en gerechtigheid, haar woord in een wereld van leuzen en phrasen kunnen legitimeeren. ? Wanneer de kerken te Oxford in dezen geest de vragen , Kerk, Volk en Staat bezien en op deze wijze zelf in toenemende mate met deze vragen ernst maken, dan behoeven wij aan de kracht van het Evangelie in deze wereld nog niet te wanhopen. Mr, W. VERKADE hef Het congres te Marsellle HET socialistisch congres te Marseille, dat de deelneming derjpartij aan het nieuwe VolksfrontkabinetChautemps moest goedkeuren, gaf het beeld van scherpe tegenstellingen, waaruit Blum tenslotte als overwinnaar te voor schijn kwam. Een deelnemer van de oude garde gaf zijn ontevredenheid als volgt lucht: ,,Hct ongeluk is dit. Het Volks front omvat iedereen, die de maatschappij wil veranderen. Maar niemand is het eens over de soort hervormingen. In de socialistische partij alleen reeds zijn twintig verschillende stroomingen. En Marceau, de aanvoerder van den linker vleugel heeft geen enkele gedachte gemeen met Léon Blum. Men zou haast kunnen zeggen, dat zij politieke vijanden zijn". Pivert was verontwaardigd na zijn nederlaag. Op een caféterras bij de haven zette hij het congres voort voor een dozijn van zijn naaste geestverwanten. Gezeten voor de bierglazen riep hij uit: Geen enkel experiment" zal lukken, zeg ik jullie. Om op te bouwen, moet men eerst afbreken. Alles moet weggevaagd worden om opnieuw te kunnen beginnen". Iemand m rkte aarzelend op: ..geloof je niet, Marceau, dat bij een dergelijk program alle kapitalen in massa's het land zouden verlaten?",,Wat dan nog?" riep de leider der extremistische fractie, ,,dan brengen wij den franc tot een koers van nul terug, en dan heeft alle geld in het buitenland zijn waarde verloren". Een der dischgenooten floot bewonderend: ,,Dat is een idee. Daar zouden wij eens met Léon over moeten praten". Bij het hooren van dezen naam sprong Marceau Pivert op: ,,Met Léon, Léon .... Kom nou, in vertrouwen, dat is toch niet een man, die tot aan het failliet durft gaan !" Een mooie leus, die denzelfden avond nog in heel Marseille de ronde deed. (Vu et Lu, Parijs). De kleinste motor ter wereld IN Italiëwordt de geboorte van den kleinsten motor ter wereld gevierd. Zijn afmetingen zijn zoo klein, dat men hem, op een vingernagel kan laten draaien. Hij is natuurlijk niet bepaald geschikt tot het trekken van een transatlantisch vliegtuig om de afdoende reden, dat zijn kracht maar 8/ioooste paardekracht ttlt. Dit merkwaardige machientjc, dat uitgevonden is door een jongt n Italiaanschen mccanicien, weegt maar25gramen bestaat uit 45 onderdetien. (Scientific American, New York) Briefwisseling over den Tolkenbond ZELFS Eerste Ministers moeten van tijd tot tijd hun grapjes hebben, en ik ben overtuigd, dat Lord Cecil vol doende gevoel voor humor heef t, om den volledigen onzin van zijn briefwisseling met Neville Chamberlain op prijs te stellen. In haar manie om belangrijke en gezaghebbende personen bijeen te zame len, wat ook overtuiging en politiek ver leden is, heeft de Vereeniging voor Volkenbond en Vrede den Premier ge vraagd haar Eere-voorzitter te worden. Minister Chamberlain heeft deze uitnoodiging aangenomen, maar ging er vervolgens toe over, Lord Cecil te waar schuwen, dat het er van afhing of de Vereeniging zich van critiek op de regee ring zou onthouden, of hij in dit nieuwe ambt zou kunnen blijven. Lord Cecil vroeg daarop om concrete voorbeelden van afwijking van het onpolitiek karakter van de Vereeniging en merkte op dat eventueele gevallen \vellicht verklaard zouden kunnen worden door twee slachtigheid van de conservatieve hou ding tegenover den Volkenbond Een dergelijke persiflage van de werke lijkheid kan lang voortgezet worden. Persoonlijk vind ik het een tamelijk flauwe grap. Het zou beter voor de vereeniging en Lord Cecil zijn om er mee op te houden en ronduit te zeggen: , ,Het Volkenbondshandvest is een duidelijk document en de Vereeniging komt op voor een methode van diplomatie en voor zeer nauw omschreven verplich tingen. Wij wenschen geen leden die het Volkenbondsverdrag niet steunen, en wij moeten voor den Volkenbond opkomen, ook indien dit een aanval op de regee ring beteekent." En Chamberlain zou dan met gelijke oprechtheid kunnen ant woorden : , .Noch ikzelf, noch de Nationale regeering hebben ooit in dezen utopischen onzin geloofd, waaraan wij altijd ge probeerd hebben een eind te maken, sedert wij ons ongeloof eraan hebben getoond toen Japan zes jaar geleden Mantsjoeriji binnentrok. Daarom kan ik noch uw Eere-voorzitttr zijn, noch ook GEMEENTE HENGELO (0.). UITGIFTE (onder voorbehoud der goedkeuring van het Raads besluit door de Gedeputeerde Staten van de Provincie Overijssel) VAN /3.762.000.-31|2pCt.Obligatiën, VIERDE LEENING 1937, in stukken van ? 1OOO.?? en ? 5OO.?, aan toonder. Ondergeteekenden berichten, dat de inschrijving op bovengenoemde obligatiën, met recht van voorkeur voor houders van niet uitgelote obligatiën der aflosbaar gestelde 4 pCt. leeningen van 1930 en I935H der Gemeente Hengelo (O.), zal zijn opengesteld op DINSDAG, 27 JULI 1937, van des voormiddag s 9 uur tol des namiddags 4 uur, bij hunne kantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE, alsmede te HENGELO (O.)'ten kantore van den Gemeente-Ontvanger, tot den koers van 99V« pCt. op de voorwaarden van het prospectus d.d. 21 Juli 1937, waarvan exemplaren, benevens inschrijvingsformulieren, bij bovenvermelde kantoren verkrijgbaar zijn. Incasso-Bank N.V. Nederlandse!) Indische Handelsbank, N.V. AMSTERDAM, 21 Juli 1937. de* wat anders dan uw tegenstander". Zou dat niet een heele vooruitgang zijn ? Zulk een wijze van recht-door-zee-gaan zou natuurlijk wel naar zijn voor de schrijvers der hoofdartikelen in de Times, waarvan er een zich bt klaagde ,,dat het een onloochenbaar feit is dat deze (Volkenbonds)organisatie niet langer een rustig geestelijk tehuis is der aanhangers van den regeering". Dat is inderdaad wel heel erg, vooral als men zich de geschiedenis van Abessyniëen Sir Samuel Hoare's ministerschap van Buitenlandsche Zaken herinnert. (Critic in de New Statesman and Nation, Londen) On ««t toujourn revolutionaire de quelqu'un DE Times, die met de maand Rooder wordt, geeft een hoofdartikel, waaritf zij de Roode revolutionairen in Parijs den raad geeft een weinig geduld te hebben; te zijner tijd zal alles hun in den schoot vallen. (Action, Londen) l>e verdeeling van Palestina Twee gezichtspunten DE voorgestelde Joodsche Staat is een klucht. Het geheele land bezuiden Gaza, dat wil zeggen het geheele reserve terrein voor kolonisatie, wordt aan de Arabieren afgestaan. En de Arabieren zullen er opz.tten als de hond bij de provisiekast: zonder er zelf van te kunnen profiteeren, zullen zij anderen toch be letten erbij te komen. (Davar, Jerusalem). ZONDER twijfel zijn de Arabieren in het nadeel. Engeland hoopt met be hulp van het wereldjodendom en de Turken, een anti-arabische politiek te kunnen wagen. Dit plan beteekent dus een groot gevaar.... (Alfred Rosenberg in de Völkische Beobachter). Onpartijdigheid of verkapt nationa lisme ? ALLEEN wanneer deskundigen be vrijd zijn van de verdenking, dat zij slechts optreden als verdedigers van enge nationale belangen, zullen hun adviezen het volledig moreele gezag hebben in de kabinetten der wereldpolitiek. Deze overtuiging is weer eens bevestigd door drie van de belangrijkste financietle des kundigen ter wereld: Sir Otto Niemeyer, Sir Henry Strakosch en mr. Ter Meulen. Alle drie hebben nu bedankt voor de Financieele commissie van den Volken bond, ten gevolge van het besluit, om hun termijn van benoeming tot drie jaar in te korten en het lidmaatschap mogelijk te maken voor vertegenwoordigers van verschillende schatkisten. Zooals mr. Ter Meulen in zijn brief aan den secretarisgeneraal uiteenzet, berooft deze laatste bepaling de commissie van zijn nood zakelijke onafhankelijkheid, waarover zij vroeger beschikte. Terugkeeren tot de vertegenwoordiging van regeeringen, be teekent een stap achteruit. De eigenschappen van integriteit, on partijdigheid en vermogen om boven een zuiver nationalistisch gezichtspunt uit te komen, welke voor de beslissing van internationale belangengeschillen vereischt zijn, moeten behouden en aange moedigd worden, als de wereld ooit een oplossing zal vinden uit haar moeilijk heden. (The New Commonwealth, London). Daar Is Baron de Vos van Steenwijk niets bij DE voorzitter van den Senaat van Cuba' Arturo Ilias Hourrutinier, gedraagt zich niet als n der Romeinsche ,.patres conscripti". Als vertrouwensman van den dictator van Cuba, de van sergeant tot kolonel bevorderde militair Batista, voelt de heer Ilias zich boven de wet. Voor eenigen tijd heeft hij in de wandelgangen van den Senaat zijn eigen oom Jos Hourrutinier met stokslagen afgcranstld. De Informacion, het dagblad van Ha vanna, sprak schande van dit incident. Daarop hcift de heer Ilias in den Senaat een gloeiend requisitoir tegen de pers gehouden en beval hij den boden, den verslaggever van de Informacion de zaal uit te schoppen. Hierop toonde de Senaat zich eenigszins verontwaardigd en wei gerde samen te komen. Maar kolonel Batista heeft den senatoren duidt lijk gemaakt, dat het beter voer hen was weer aan de zittingen deel te nemen. En zij hebben dat dan ook gedaan. (Time, New-Yorh) GOEDKOOPE RETOURS NAAR^L. 0/2ttt?/2 ENZ. Inlichtingen «n Prospectussen «oor de Vllssingsch* Route (d«o.di«ntt) bij de S.M. ZEELAND, Vlfsslngen, en hare Hoofdl «genten W? H. MULLER & Co. *v; voor de Ho«fc Route l (nachtdienst) bij da Fe.HUDIG & PIETERS. Rotterdam «n Hoed. j VOOR BEIDE ROUTES BÜDE REISBUREAUX. FRANS HALS TER GELEGENHEID VAN HET 75-JARIG BESTAAN VAN HET MUSEUM GEOPEND ELKEW DAG VAN 10 TOT 5 UUR ENTREE F 1.TENTOONSTELLING l JULI TOT 30 SEPT.EMBER 1937 FRANS HALSMUSEUlM HAARLEM .--el. PAG. 6 DE GROENE No- 3130 /|, PAG. 7 DE GROENE N ?. 3133 t» THE KOK's KENNELS * Baarnscheweg 31 * DEN DOLDER Srliot««'lu> tfrrlt'rM. It-rwrln- t«-rri«:rN. Dul mat i iit-rs. l'iip-s «f t«- K«-V«-M ENGELSCK10LLDOGS KENNEL ELDEE - APELDOORN GREUTELSCHEWEG 61 Van tijd tot tijd Pups af te geven Wetenschappelijk en met zorg gefokt QaÜDf Kampioen Chaplin's Charloteer of Heathflower staat ter UCUCI dekking. Van tijd tot tijd pups af te geven. Pension voor kleine Hulsdieren. G. v. d. HEIDE, Virulylaan 8, Park Leeuwenbergh, VOORBURG. STAAN TER DEKKING de W E I. 8 H TERRIËR REUEN: Kampioen Dan. Y Craig Caradoc en Jimmy van Aardenburg Aanvragen te richten aan Mevr. Mr. A. TEENSTRA, Albrandwaardiche dijk 78, Poortugaal. WALHALLA KENNEL HollandscheKeeshonden en New Foundlanders M. BARSSE VAN HARDENBROEK DEN BERGH" - NUENEN (N.-Br.) - TEL. 23 ? Zorgvuldig grootgebrachte dieren af te geven tijd tot tijd pups af te geven. Dekreu Felixvom Stahfblock ter beschikking. Alredale Kennel Pastor's", Oosterwolde(Fr.),Ds.K. J.deGroot, Tel.52 LAKE-LAND TERRIËRS KENNEL ?"?*??«?"? Eenloe kennel van dit ra* In Nederland Doorn - Tel 228 - Driebergen VAN TUD TOT TIJD PUPS AF TE QCVEN VAi»lrcnïf»i> Tornt»!» Kleinste dameshondje 20 cM. hoogte. Eenigste fokster van l UI K&ilirg' l Cl ricF dit ras in Nederland. Pups af te geven met off. stamboom. Mevrouw A. G. v. d. BERG-VOIGT Jul. v. Stolberglaan 306 DEN HAAG DE ARKE NOACH - HONDENPENSION. m et hort*", waarbij elke hond over ca. 2OO M' trapruimte beschikt. M. ERKELiENS.B.w. Laan 77 (tegenover Blrkboven) Amersfoort. Tel. 2O20. Dr- A- J- M. HOLMER - GRONINGEN - TEL. 975 Engelsche Bulldog. Van tijd tot tijd pups af ta gaven. DUITSCHE HERDER Van tijd tot tijd pups af te geven. DEKREU TER BESCHIKKING Kennel Von der Heltfanxlcht, A. v. d. ORlNTEN, HCEZCftWEG 27, EINDHOVEN, Tel. 3242 Te koop gevraagd, Brieven -nder nr. 10136 De Groene Amsterdammer afgerichte Jachthond, bij voorkeur GOLDEN RETRiEVER of DUITSCHE STAANDE Reu van ten hoogste twee jaar. Te KOOD aevraaad ~ 51 ». Petit van goede afstamming niet valsch. Kooper Brieven met bijzonderheden prffs «nr. wenscht het hondje in ieder geval l week i n te richten au n D« Groene Amsterdammer Letter* j. w. , observatie alvorens tot def in. koop over te gaan. Te kOOP aangeboden; EPAGNEULBRETON, reu.7wekenoud.op Brieven nr. 10137 »dm. GnSne Amsterdammer *oed tebufs. wordt meer gelet dan Op prijs. Dobermannplnscher teef, oud l»/2 jaar raszuiver, l prachtig geteekend, gewend bij kinderen. Flink open j " karakter- Moet w«8 wegens vertrek naar buitenland, l hond van lijn en gratie, wetenschap pelijk gefokt uit een reeks bekr. voor ouders. Stamb. tot zes generaties aanw. Volw. honden MA en doorgaans pups af teeeven. Kennel Prfde of HollandZeist Graat Janlaan 2. '???v:.UW*{$JB4' van door 't hel* goot en imtterdam bloembollen planton Kl ?^^^^^^z^^^^^^^^^^1^^^