rouwen en vrouwenleven Boeien ._ T""\£ warme d den tuin DE VROUW in Engeland en Frankrijk Dr. JANE DE IONGH KON een i gen tijd geleden in deze kolommen geconstateerd wor den, dat de Nederlandsche vrouw weer groote activiteit vertoonde en zich blijkbaar op haar feministische lauwe ren niet meer gerust gevoelde, thans zijn het Engelsche schrijfsters die de aandacht vragen voor het weer acute vrouwenprobleem. Bij de Hogarth Press te Londen zag een onder leiding van Ray Strachey samengesteld verzamelwerk het licht: Our Freedom and its Results, by Five Women. De medewerksters zijn het parlementslid Eleanor Rathbone, die schrijft over de veranderingen welke ten gevolge van de invoering van het vrouwenkiesrecht in het Engelsche openbare leven hebben plaats gegrepen; de advocate Dr. Erna Reiss, die hier een vervolg geeft op haar reeds eerder verschenen werk, ThéRights and Duties of English Women", en in het bijzonder de wijzigingen bespreekt in de juridische positie der Engelsche vrouw sedert 1918; de uitgeef ster van den bundel, Ray Strachey, bekend door haar geschiedenis van de Engelsche vrouwenbeweging, die schrijft over den groei van het arbeidsterrein der vrouw, terwijl Alison Neilans, secretaresse van de Association for Moral and Social Hygiëne, een overzicht geeft van het werk der vrouw in den strijd tegen de ' dubbele moraal. De schrijfster Mary Agnes Hamilton besluit het werk met een aantrekkelijk geschreven beschou wing over de ontwikkeling van de sociale positie der vrouw onder den invloed harer politieke emancipatie. Deze vijf vrouwen, die met de ge beurtenissen in het Engelsche open bare leven vertrouwd zijn, komen allen tot eenzelfde conclusie, die te opmerkelijker is, omdat het hier gaat over Engeland, het land waar de vrouw, althans wat West-Europa be treft, haar staatsburgerschap het best heeft geassimileerd. Geen van deze schrijfsters is namelijk overtuigd, dat de vrijheid der Engelsche vrouw een voldongen feit is, of dat thans reeds gezegd kan worden wat het resultaat zal zijn, wanneer deze vrijheid ten slotte werkelijkheid zal zijn geworden. Het snelst heeft zich de politieke en juridische positie der vrouw gewijzigd, langzamer dringen de nieuwe denk beelden door in het sociale leven, ter wijl de economische status der vrouw het traagst verandert en nog het sterkst herinnert aan de toestanden in pre-feministischen tijd, toen het be ginsel, dat thans algemeen erkend wordt, n.l. dat de vrouw evenzeer als de man een volwaardig menschelijk wezen is, vrijwel algemeen in twijfel werd getrokken, zoo niet in theorie, dan toch op de meest flagrante wijze in de practijk. De gedachte, dat de economische gelijkstelling van man en vrouw volgen zou, wanneer de vrouw maar eenmaal het recht verworven zou hebben mede te werken aan het tot UITERLIJKHEDEN" T UCIEN Lelong knoopt de blauw geborduurde linnen shorts op een donkerblauwe top". Een groote gebloemde jas, de minder practische, maar veel flatteuser opvolger van onze oude badjas, completeert het geheel. Het zal in sommige van ome meer achteruitstrevende badplaatsen nog een heele toer voor het zedelijkheidstoezicht zijn onderscheid te maken tusschen onschuldige zomerjurken en dergelijke verraderlijke Jj kleedingstukken! De hoed, dwaas, maar niet zonder jj chic, is van wit en blauw gevlochten cellophane. ''V stand komen van de wetten, is nog niet bewaarheid geworden. Weliswaar kan de vrouw mér verdienen dan vóór 1914, maar zij kan, zooals Mrs. Strachey het uitdrukt, nog steeds niet verdienen wat haar werk waard is. Haar werkelijke capaciteiten als werkster op elk gebied zal de vrouw echter pas kunnen bewijzen, wanneer zij verlost zal zijn van den te zwaren druk van haar dubbele taak van arbeidster en huisvrouw immers zelfs wanneer zij niet gehuwd is ver vult zij deze laatste functie, niet alleen voor zichzelf, maar meestal ook voor anderen. Mrs Strachey bepleit daarom een betere arbeidsverdeeling, eenerzijds tusschen de werkenden en de werkloozen door verkorting van den arbeidsduur, anderzijds tusschen man en vrouw door aan den man een ge deelte van de huishoudelijke taak der vrouw over te dragen. Een onuitputtelijke bron van infor matie betreffende de Fransche vrouw wordt gevormd door het boek van een andere Engelsche schrijfster, Frances L Clark, The Position of Women in Contemporary France, Londen 1937, een sociologische studie van groote waarde, om het uitge breide feitenmateriaal, dat de schrijf ster heeft verzameld en overzichtelijk bewerkt. Als Engelsche wordt de schrijfster voortdurend getroffen door het groote contrast tusschen Frankrijk en haar eigen land. Terwijl de Fransche vrouw het kiesrecht nog niet heeft kunnen veroveren en zij, althans bij het ver schijnen van dit boek, na haar huwelijk juridisch nog steeds geplaatst werd in de sociale groep van minderjarigen en krankzinnigen, is haar vrijheid op economisch gebied aanmerkelijk ruimer dan die der Engelsche vrouw. Met name de werkende en ver dienende gehuwde vrouw wordt in Frankrijk als een normaal verschijnsel aanvaard, daar men heeft vastgesteld dat de zoo gewenschte gezinsstichting zonder den f inancieelen steun van den arbeid der vrouw vaak geheel onmo gelijk is geworden. Bij speciale wet was reeds sedert 1907 gezorgd voor de mogelijkheid, dat de in gemeenschap van goederen gehuwde vrouw zou kunnen beschikken over haar eigen verdiensten, hetgeen echter niet weg nam, dat in de meeste gevallen deze mogelijkheid werd verwaarloosd. Na het verschijnen van de studie van Miss Clark is echter op 20 Maart 1.1. door den Franschen Senaat een wets ontwerp aangenomen, waarbij aan de gehuwde vrouw o.a. de vrije beschik king over eigen loon of salaris ver leend wordt. Voorts zal zij zonder toe stemming van haar man alle civiele handelingen kunnen verrichten. Onge twijfeld is door de totstandkoming van deze wet een onrecht weggenomen, dat Miss Clark nog beschouwt als een der duisterste plekken van de Fransche samenleving. Zal de Fransche volks vertegenwoordiging nu ten slotte ook den moed vinden om het actieve kies recht te verleenen aan een volksdeel, dat in de nationale economie zulk een bij uitstek belangrijk aandeel neemt? De beide besproken werken dragen, elk op zijn wijze, zeer veel bij tot de kennis van de positie der vrouw in twee groote democratische landen en zij mogen daarom worden aanbe volen in de aandacht van allen die zich met het vraagstuk der vrouw bezighouden. WANNEER het waar is, dat de beschaving van een volk kan worden afgemeten naar de hoeveelheid zeep die het verbruikt, dan moet het Nederlandse volk een der be schaaf dste ter wereld zijn. Ik weet niet of men deze conclusie kan afleiden uit bestaande grafieken en tabellen in dien niet, dan beveel ik de zeepstatistiek in de welwillende aandacht van het Centraal Bureau voor de Statistiek aan maar zij volgt met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid uit de productiebronnen van de Sunlightzeepfabriek te Vlaardingen. Voor de wijze, waarop daar de beschaving van ons volk op peil wordt gehouden, heb ik bijna evenveel respect als voor de statistieken van meneer Methorst. HOE ontstaat reinheid? U gaat naar de winkel en koopt een pakje of een stukje zeep?huishoudzeep, toilétzeep, zeeppoeder, al naar het doel waarvoor het moet worden gebruikt. Wat u verder nodig hebt is water. Hoe beter de zeep aan het doel be antwoordt, hoe minder tijd en inspan ning het wassen kost, hoe aangenamer de bewerking is en hoe beter het resul taat. Vandaar de betekenis van het verschil tussen zeep en zeep. Sommige merken worden tot wat de Engelsman wel zeer kenmerkend noemt a household word": een huis houdwoord. . Kleine Els kwam onlangs met haar moeder in een ziekenhuis, waar een vriendin van deze werd verpleegd we gens op zichzelf verheugende gezond heidsomstandigheden. Els was in exM -t M tase over de nieuwe wereldburger en zag vol bewondering hoe deze door de verpleegster op deskundige wijze onder handen werd genomen. Tot de zuster een grote strooibus nam en de daar voor in aanmerking komende delen stevig in de poeder zette. Toen holde ze naar moeder terug en riep veront waardigd: ,,O moeder, ze doet er vim op!" Het is even ondenkbaar dat ze gezegd zou hebben ,,schuurpoeder" als dat haar moeder dit woord in het boekje van de kruidenier zou hebben geschre ven. Is het eigenlijk wel schuurpoeder ? Schuren doet het immers juist niet. Voor alle veiligheid heb ik een busje uit de keuken gehaald: volgens het etiket heet het reinigingsmiddel". Een vol komen onbruikbaar woord. Geef mij maar Vim": a household word. Maar voor een huishoudwoord is meer nodig dan een klank, die gemak kelijk te onthouden is en gemakkelijk aanspreekt. Achter diéklank moet een artikel staan van onveranderlijke kwa liteit. Als een winkelier, .huishoudzeep" verkoopt diéde koopster niet ten volle bevredigt, gaat ze een volgende keer naar een andere winkelier, in de hoop dat ze daar beter terecht kan. Bij die andere winkelier koopt ze weer huis houdzeep". Het begrip huishoudzeep" is door haar minder gunstige ervaring niet aangetast. Maar als ze niet alleen zeep, doch ook een merk heeft gekocht, en de zeep is dan niet bevallen, dan is voor haar het merk aangetast. Ze zegt niet: De zeep van die ene winkelier deugt niet," maar: ,,X. deugt niet". Hier niet en ginds niet en in het hele PAG. I2 DE GROENE Ne. 3I38 Een fabriek van reinheid Sunlight-impressies warme dagen doen wonderen in den tuin. Alles schiet in de hoogte, ontplooit zich, bloeit. Een van de wonderlijkste verschijningen, die pas in den avond te zien is, is het op treden van den heer-des-huizes-deskundig-sproeier. Op een mooien zomer avond is deze haast tuin aan tuin te vinden, als een goed huisvader met trotsch gebaar lafenis schenkend op ook dit onder hem ressorteerend gebied. Soms ook heeft mevrouw deze taak overgedragen aan het dienstmeisje, dat er zich wat onwennig, maar niet zonder enthousiasme van kwijt. Het kan niet anders dan een aangename verpoozing zijn na haar werk in de kleine keukens van onze moderne villa's. Anderen weer meenen de oplossing gevonden te hebben in den v j/'m van em draaienden sproeier, die, hetzij statig vanuit de hoogte of nijdasserig als een brommende tor even boven den grond rusteloos zijn cirkels water den tuin inslingert. De familie gaat Zondags uit, geen zorg, hij sproeit door, hoe lang weet niemand, of schoon hij Maandagochtend toch tot stilstaan blijkt gebracht. Met dat al is sproeien een kunst, die, slecht toegepast, den tuin meer kwaad dan goed doet. Meestal begint de werke lijke lafenis voor de planten pas als degeen die sproeit denkt, dat er geen eind aan komt. Te vroeg ophouden beteekent voor de wortels een verleiding om het hooger op te zoeken, inptaats van dieper in, wat voor wortels erg slecht is. Van daar dat elke vakman u zal mededeeten dat het beter is af en toe grondig te sproeien dan eiken dag oppervlakkig. Toch is in dezen nog wel een compromis mogelijk en wel door snel even den heelen tuin nat te spritsen. Voor de planten is dat als een vervroegde dauw niet meer en niet minder den sproeier geeft het de illusie van een nobel gebaar, en aan allen de heerlijke geur van den ver kwikten tuin. P. V. land niet. En als de communis opinio der huisvrouwen aldus is, wordt X." nooit een huishoudwoord, al geeft de fabrikant tonnen voor reclame uit en laat hij alle schuttingen van Nederland vol biljetten plakken. QUNLIGHT" is meer dan een ,,O naam: het is een begrip, een huishoudwoord. Het was reeds een be grip toen ik als kleine jongen in de keuken bedelde of ik het voorschrift van het wikkelpapiertje,: ,,Wring het om twee stukken te bekomen" mocht opvolgen. Staat het er nóg op? De dubbele stukken zijn nog altijd op dezelfde wijze ingesneden. Dat is traditie. Misschien was dit de reden waarom ik naar Vlaardingen ben gegaan toen ik een zeepfabriek in volle werking wilde zien. Ik vond er mér traditie. De 'oude heer Lever, die met een zeepfabriekje begon en met een wereldbedrijf eindigde, was een vooruitziend man. Wat velen werkgevers met zware slagen en wettelijke voorschriften in hun harde koppen moet worden getim merd : dat een goede personeelzorg zichzelf betaalt, heeft hij als een der eersten ingezien. Port Sunlight was reeds in de vorige eeuw niet alleen een lieflijke naam, maar ook een lief arbeiders-tuindorp, een voorbeeld voor de gehele wereld. Het voorbeeld wordt, in de geest en met de middelen van onze tijd, tot de huidige dag trouw ge volgd in alle Sunlight-fabrieken. Ook Vlaardingen heeft zijn zonnige arbeiderswoningen, zijn sportterreinen, zijn ruime schaft- en recreatielokalen, zijn plantsoentjes op elk beschikbaar hoekje van het uitgestrekte fabrieks terrein, zijn radiotoestel in de zalen, waar werk wordt verricht dat muziek verdraagt, zijn pensioenfonds. Men krijgt de indruk: een modelbedrijf. (Slot volgende pagina) «PAG. 13 DE GROENE No. 3138 'K:? .::...-? andmidde ofasurof Glazurol . . . een opztenba* rende vinding! Een bou. wend" tandpoeder, dat alle aangetaste glazuurlagen ver sterkten tandsteen en tandaanslag verwijdert l Door zeer vele tandartsen warm aanbevolen om zijn reinigende en ge nezende werking l Een Hollandsen product van Boldoot. VERKRIJGBAAR BIJ DE VOORAAN STAANDE ZAKEN IN DEN LANDE. Voor goed maatwerk P.G. HOOFÏSÏR. 134 Tel. 28271 KAMPEERWAGENS Twee occasions: geheel nieuw, modern type, vier slaap plaatsen Automatische rem PRIJS f 250.-EN f 375.Oud Blaricummerweg 34, LAREN N.H. VAN RIJN'S D f t MOSTERD DE PERISCOOP De reeks der Actueele Vraagstukken, onder redactie van I. Rona. Eerst weten, dan begrijpen, daarna oordeelen! De Periseoop licht U in over de meest urCcnte vraagstukken in verschillende landen. Als deel l is verschenen: Dr. >I. van Blankenwtein WOELIG BELGI (rijk geïllustreerd) GECARTONNEERDFI. 1.50 Alom in den Boekhandel Ultj.: Nederl. Keurboekerij Amsterdam LUX TOILET ZEEP WORDT BOVEN ALLE ANDERE TOILETZEPEN GEPREFEREERD, OMDAT ZIJ EEN HEERLIJKE GEUR HEEFT, IN KWALITEIT NIET IS TE EVENAREN EN DE PRIJS ZEER LAAG IS TE NOEMEN, M»V». H. Dl i.. AMSTIRbAM. -ï* \ Barenstaantie beoordeling is authentiek tn ligt mar itdireen bij ons ter inzage. Museumpark l, Rotterdam. In de hoofdstad van om land is er heel wat keuze op het gebied van toiletzepen! Daarom zijn wij zo blij met bovenstaande getuigenis. Want hieruit blijkt, dat Lux Toilet Zeep inderdaad een zeep is uit dui zenden.' En dit is werkelijk niet te ver wonderen, want een jarenlange ervaring op het gebied der toiletzeepbereiding en toepassing der nieuwste vindingen der mo derne techniek hebben aan dit resultaat medegewerkt. Deze brief bewijst, dat U het volste vertrouwen kunt stellen in Lux Toilet Zeep, de enige zeep, speciaal gefabriceerd voor het gelaat, tegen het optreden van de zozeer gevreesde ver moeide huid". En de prijs voor zulk een schoonheidsmiddel is toch slechts 12} cent, LUX TOILET ZEEP x LTS 131 -0340 H DE ROLFILM DE BESTE RESULTATEN N. F. VAN GELDER & C£ PRINS HENDRIKKADE 26-27 A IIO TT D RAM VAN BAERLESTR. 40 (FIL.) AlYlO l LKUAIYI PORCELEIN - AARDEWERK - BLAS -KRISTAL WU VERHOPEN RECHTSTREEKS AAN PARTI CULIEREN, OOK OP DE PRINS HENDRIKKADE U PROFITEERTVAN EENE TRADITIE EN ERVARING VAN RUIM U EEUW 7f- *v v w .'?-? *«. ., . '-**'. ?TT'"." v'T7 ?-. r. .J^.^TTT».