( . l «B... AUG.'ltt? rouwen en vrouwenleven L, Kuneman KINDERVRAGEN en hun j BEANTWOORDING l EEN voorbeeld uit de vóór-electrische tijd. Samen zijn ze op stap gegaan, de gezonde, sterke, nuchtere vader en het tere dromerige jongetje, dat zijn zoon is. 't Is een vroege zomeravond en 't is voor 't eerst, dat 't kleine kereltje zo laat nog buiten is. In de verte het silhouet van de vuur toren, die juist zijn werk is begonnen: schijnen doven schijnen doven. Het jongetje ziet het, merkt blijkbaar de regelmaat der wisselingen op, maar kan er geen verklaring voor vinden. Vader, hoe gaat dat, dat uit", aan" van dat licht daar?" Een vrolijke lach vaart over het vader-gezicht: Dat zal ik je nu eens vertellen, kerel, dat is zo iets fijns: daar hoog boven in die toren is een reuze-grote lamp en daar zit een man bij en die doet niets anders dan aansteken en uitblazen. Leuk hé?" Of 't jongetje 't werkelijk leuk vond? Of hij 't geloofd heeft en daarmee zichzelf de kans verschaft, nóg eens (en wie weet hoe vaak nog) vrolijk en liefdevol en toch tegelijk dwaas en on verantwoordelijk op een dwaalspoor te worden gebracht? Of heeft hij de vriendelijke voor-degek-houderij doorzien? heeft hij het gebrek-aan-ernst en eerbied voor zijn vraag in het antwoord gevoeld en zal hij voortaan niet meer vragen? EEN tweede voorbeeld. Ze hadden 't zoo graag ver van hem gehouden, deze vader en moeder, die meenden dat hun kleine vierjarige jongen nog niets met de dood te maken had. Maar juffie, het jonge kinder juf f rouwtj e, dat zo wanhopig bedroefd was over het heengaan van haar zusje, had zich niet kunnen goed houden en toen Ericje gevraagd had, waarom ze telkens zo huilde, had ze 't hem ver teld, zo maar, ineens en botweg ver teld: mijn zusje is dood" en morgen wordt zij begraven". O", had Ericje gezegd, alsof hij et alles van begreep, of.. .. helemaal niets. Maar 's avonds was hij bij moeder gekomen en had huiverend gevraagd, wat dat was, dood" zoals juffie's zusje was? en wat dat begravenworden?" Vanuit een opperste verwar ring, vrucht van haar eigen ongeklaarde angsten, had zij hem toen met een ruk over zijn duidelijke benauwenis willen heenhelpen door te zeggen: O, dat is iets erg prettigs voor Juf fie's zusje: nu is ze een engeltje met mooie witte vleugels; en begraven, dat doen ze met haar lichaam". Die vleugels, dat leek Ericje een benijdenswaardig bezit en meteen ver kondigde hij, tot hevige ontsteltenis van zijn moeder, de wens, dat hij dan óók graag dood wou gaan, om vleu gels te krijgen". Maar dan.... onder de grond ging je toch ook hoe zat dat dan toch", tobde Ericje verder. Hij kon echter aan geen vraag toekomen, want moeder, bevend van schrik, had hem al bij voorbaat 't zwijgen opgelegd: UITERLIJKHEDEN" Elk huis heeft in zijn zomercollectie~een aantal strepen" vertoond. Een van de aardigste is deze vlotte blouse van Jenny van zware wit en roode bayadère zijde, die ook in den bol van den hoed is verwerkt. De rok is van witte claque, een stof, die voor dergelijke dingen plot seling weer genade in onze oogen vindt. *Het grappige^blauwe linnen sportpak bewijst een keer te over, dat er dit jaar een lengte van broek is voor elke vrouw! (Jficofine Neen Ericje, neen, jij gaat niet dood; Juffie's zusje was al gróót, kleine kindertjes gaan niet dood". Heeft Ericje het geloofd? En als hij het geloofd heeft, heeft 't hem dan rust gegeven? of teleurstelling gebracht over de wég-wijkende vleugeltjes? Of bitterste waarschijnlijkheid is iets van zijn moeders radeloze angstvoor-de-dood, dwars door haar camou flerende woorden heen, binnengedron gen in zijn hulpeloze kinderziel? Een paar dagen later werd Ericje door een acute ziekte getroffen, en nog een paar dagen later was Ericje, wien zo vast (en roekeloos) verzekerd was dat hij niet sterven zou, dood. Niemand weet of hij bang is geweest. Maar wie durft, na dit voorspel, ge loven, dat hij 't niet is geweest? EEN derde voorbeeld. 't Was eerst nog maar zo'nheel klein prulletje'en nauw sloten de grenzen om haar kleuter-bestaan. Ze had 't goed nog en veilig in haar kleine we reld ze was nog niet verdreven uit het Paradijs. Nog niet, maar in de verte schemerden toch al de eerste bedreigingen. En de bedreigingen wer den onontkoombare werkelijkheden en Wiesje's leven moest zich verwijden, moest plaats gaan bieden óók aan de donkere dingen. Ook aan onvriende lijke mensen, die onvriendelijke woor den spraken en zich aan onvriendelijke daden bezondigden. Maar dan had Wiesje nog altijd deze vaste troost ge had: Vader en moeder doen zoiets niet nooit. Vader en moeder zijn altijd helemaal lief en goed. Sterk en stralend leefde dit geloof in haar ze had 't altijd zo gevoeld, en nu ze wat groter werd en 't prilste zelfbewustzijn zich begon open te vouwen, kon ze 't ook in woorden uitdrukken, kon ze 't aan vader en moeder zelf zeggen, hoe volstrekt haar vertrouwen was in hun volmaaktheid. En vader en moeder werden niet hovaardig om zoveel lof, die zij ook niet, vanuit een averechts waarheidsbegrip, als onverdiend" af wezen. Voor hun kleine meisje waren zij immers volmaakt! Wiesje zag hen zo en zij mocht hen voorlopig nog zo zien, omdat zij deze laatste steun-van-volmaaktheid nog niet kon ontberen in een wereld, die elke dag verbijsterender van onvol maaktheid voor haar werd. Maar eindelijk kwam het ogenblik,. waarop ook deze laatste zekerheid door de twijfel werd aangevreten en Wiesje's besliste beweringen van dat doet moeder niet" en zo is vader niet" werden verzwakt tot haast angstige vragen: Moeder, jok jij wel eens?" en Vader, hou jij wel eens iets voor je zelf, als een ander 't nodig heeft?" Moeder, ben jij nooit jaloers ?" Vader heb jij wel eens gestolen ?" Een vraag van ons kind, zó'n vraag van ons kind dringt dieper in onze ziel dan het strengste requisitoir en noopt ons dringend tot inzicht in eigen groot tekort. Nooit ziet een moeder zo duidelijk haar eigen onwaarachtigheid en jaloezie, nooit herkent een vader zo pijnlijk zijn eigen hebzucht en egoïsme als in de uren, dat hun kind hen met zijn vragen ter verantwoording roept, waarbij dit inzicht hen dan zal kunnen leiden óf tot erkenning óf misschien juist tot barse loochening. Deze laatste mogelijkheid, n.l. dat een ouder op zó'n moment zichzelf vol maakt zou blijven verklaren en van zijn kind een kunstmatig voortgezette instemming hiermee zou eisen, zou een ernstige rem betekenen voor de ontwikkeling van de kinderlijke werke lijkheidszin, en verder 't probleem toch ?slechts opschuiven naar later datum, als 't kind moet rekening gaan houden met de ouderlijke tekorten. De eerste mogelijkheid, die der er kenning, ligt natuurlijk in de lijn der eerlijke, zakelijke" opvoeding. Maar, en dit lijkt mij daarbij een niet te verwaarloozen plicht zolang het ons kleine kind is, dat met zijn twijfelvragen omtrent onze geestelijke per fectie tot ons komt, zolang zullen wij er streng voor moeten waken, dat het voetstuk, waarop wij (al is dit voetstuk ook niet meer zo stevig als voorheen) toch nog staan, niet al te snel en volledig door onszelf in zelfbeschuldigende woorden wordt afge broken. Niet ter wille van ons z.g. prestige, of onze al te zeer gekwetste ijdelheid, maar ter wille van ons kind, dat niet zonder schade een te plotse linge ideaal-beroving zou doorstaan. Voor velen van ons, vooral wie niet verslaafd zijn aan eigen roem en glorie, kan het moment, waarop ons kind zijn eerste gewetensvraag aan ons stelt, vol verleiding wezen, om ons zelf in eerlijke, al te eerlijke, overgave voor hem te verdeemoedi^en: Ja, kindje, moeder is gruwelijk jaloers, elk uur van elke dag; en vader, och vader doet zoals ze allemaal doen in deze ellendige wereld: hij duwt ook iedereen weg, die hem zou belemmeren in wat hij wil bereiken". Al te eerlijk? Kan dat? Kan men al te eerlijk wezen? Ooit? En in 't bijzonder jegens zijn kind? Ik meen van ja. Als de waarheid schendt (en het is fataal te geloven, dat de waarheid nooit schendt!) moet zij gecorrigeerd worden, niet omdat zij waarheid is, maar omdat en voor zover ze destructief is. In dit speciale geval moet de waar heid" omtrent vaders en moeders te kortkomingen aan het kleine kind, dat nog maar net genoeg krachten heeft om zich van de volmaaktheids-voorstelling los te maken, zoveel worden afgezwakt, dat ze door hem gedragen en verdragen kan worden. Een beheerste eerlijkheid van óns, die hem toch al pijn genoeg zal be zorgen, kan hem niet zoveel waarheid bieden, als hij verwerken kan en ten slotte omzetten in een positieve be leving: Moeder is óók wel eens een keertje jaloers, natuurlijk ! net als jij". O, ja.. .. dan is moeder niet meer helemaal volmaakt, maar eigen lijk is dit zo toch ook zo erg niet, want nu begrijpt zij hem vast ook veel beter! Het kostelijke woord van Jus t Have laar, dat groei tegelijk pijn is en be vrijding, mogen wij ons wél herinneren: wij zullen de pijn voor ons kind aan vaarden, als waarlijk zijn groei en dus zijn bevrijding er mee gediend zijn. Wij zullen er echter voor waken, de pijn niet roekeloos, gedreven door een eigen dogma, op te wekken, wetend, dat dan noch bevrijding volgen zal, noch groei. Niet minder dan onze waarheids liefde zal dus óók deze eerbiedige voor zichtigheid ons moeten leiden bij de beantwoording van elke kindervraag. RECEPT VAN DE GROENE,,,,,,,,,,, , ,?,, Sla van tonijn | ET blikje of de blikjes tonijn, f al naar het aantal monden dat f i U -te voeden heeft, kan tot een f l heerlijk zomersch slagerecht worden I \omgetooverd door toevoeging van | I koude, niet te zacht gekookte en heele, f i dunne sperzieboontjes, die ten langert f l leste bij ons ook ingeburgerd raken f = en die voor laüakken ook als i l haricots verts uit de -bus komen. f | Maak aan meteen paar lepels van f f Uw slasaus voor een jaar", zoo | | niet dan met olie, azijn, peper, zout, f | soja, mosterd, Worcestershire saus, f | thijm, marjolein enz. enz. |. TiiiiMiiiiimiHiMimiiiiiiimiiiiiiiiiiniiiiiiiHiiHiimiiiMHiiiiiT PAG. 12 DE GROENE Ne. 3140 i Vrouwen, die er invliegen IN Saloniki is voor eenigen tijd gear resteerd een knap jongmensch, dat Peter Sakis heette. Hij was gigoio van beroep en werd er van beschuldigd zich verloofd" te hebben met onge veer 130 meisjes en vrouwen, niet om met haar te trouwen, maar om geld van haar los te krijgen. In deze onderne mingen is de heer Sakis voortreffelijk geslaagd, alleen ging ook dit kruikje zoolang te water tot het brak. Ontkend heeft .Peter niet, integendeel: met veel hoffelijkheid heeft hij aan de politie zijn dossiers van brieven en foto's afge staan. Hij zal in de crimineel e geschie denis wel hét voorbeeld worden van den gigolo-de-luxe uit de eerste helft der 2oste eeuw. Niet te ontkennen valt, dat Peter Sakis een vleug van romantiek bezat en dat hij hard moet hebben gewerkt om de onderscheiden dwaalsporen, waarop hij zijn slachtoffers voerde, uit elkaar te houden. Maar de meesten dezer slachtoffers waren jong en, of schoon zij een bitter lesje kregen, zal haar leven er waarschijnlijk niet door gebroken zijn. Hoe echter staat het ten aanzien van de oudere vrouwen, die er op onze goede wereld vrijwel iederen dag invliegen, als een knap jongmensch op de vlakte verschijnt en haar het hof maakt? Een statistiek heeft uitgemaakt, dat 74% aller vrouwen, die er ooit op dit gebied loopen, boven de 45 zijn l En de tragiek van de zaak is, dat de wereld met vrouwen van die jaren slechts wei nig of geen medelijden heeft i Als een slachtoffer achttien jaar is, vult het medelijdend oog zich met tranen; als het acht en veertig is, zegt de bezitster van bedoeld oog, niet zonder scherpte: Had het mensen niet wijzer kunnen zijn !" Ach ja, misschien wel i Maar men vergete niet, dat ook de ouderwordende vrouw dikwijls nog maar een simpele ziel is en blijft. Voor jonge meisjes en vrouwen is er tegenwoordig bescher ming genoeg in de wereld, zelfs buiten haar ouderlijk huis. In iedere stad vindt men af deelingen van den bond, die zich haar lot aantrekt. Maar geen stations juffrouw ter wereld houdt de oudere vrouw aan, als zij eenzaam met haar koffertje in een vreemde stad komt.... En juist deze oudere, dikwijls zeer wei nig wereldwijze vrouwen, vliegen er het gauwst in l Als een hoffelijk en weigekleed jongmensch haar pad kruist en haar een kleinen dienst bewijst; als ze hem terugziet en hij duidelijk demon streert, dat hij blij is met haar gezel schap .... dan bezitten de arme zielen zoo heel vaak niet de noodige zelfken nis om wantrouwig te worden. Dan voelen zij zich achttien en gedragen zich als zoodanig. Op een kwaden dag hebben ze, nog vóór het officieele en gagement" is aangekondigd, haar lijfrentetje of haar spaarduitjes den aan staande" in handen gegeven en die ver dwijnt daarop prompt in het groote wereldgewoel. En de bedrogen vrouwen moeten zich tot de politie wenden en haar zelf vernederende mededeel i ngen doen, in de hoop nog iets van het ver loren geldje weerom te zien. Dat lukt zelden en de wereld zegt smalend: ,,Hoe ouder, hoe gekker l" Want de wereld is maar weinig vergevensgezind. IN een proces, dat onlangs te Parijs werd behandeld en waarin de be klaagde een bekende figuur uit de on derwereld van de Lichtstad was, heeft dit heer kalm en cynisch verklaard dat hij zich, bij zijn pogingen om vrouwen op te lichten, nooit bemoeide met vrou wen, jonger dan 36 jaar ! Van jonge meisjes had je alleen maar last en jonge vrouwen waren te geslepen! Maar goede jachtvelden had hij gevonden bij ouderen en eenzamere vrouwen van omstreeks 50 jaar ! Een andere Don Juan, onlangs door vrouwe Justitia bij de brillantine-lokken gegrepen, er kende dat hij zelfs nooit knappe of aan trekkelijke vrouwen tot zijn slachtoffers koos, maar altijd de middelmatige, leelijke of saaie, die", zooals hij er aan toevoegde: bereid" zijn je te gelooven nog vóór je je mond had open gedaan.. ..!" Arme oudere en eenzame zielen, die hunkeren naar een beetje romantiek en een tikje genegenheid. Natuurlijk zijn ze op een fataal dwaalspoor geko men, maar wie staat er gereed om er haar vandaan te houden en op betere gelegenheden te wijzen, waar ze haar affectie kunnen besteden? En is het niet een hard lot om op een dag te ont dekken, dat de ware Josef, die eindelijk om een hoekje leek te gluren, alleen maar gekomen is om haar hart te bre ken, haar spaarduitjes mee te nemen en haar achter te laten om uitgela chen te worden.. .. ? ERICA Avondoverpeinzingen van een ouderwetsche moeder C. J. WERUMEUS BUNING-ENSINK K IND, wat zul jij nog veel moe ten leeren...." Ik hoor het ? m mijn moeder weer zeggen en als ik mijn oogen dicht doe zie ik mezelf als meisje van zestien jaar met mijn ellebogen pp tafel en daar tusschen Schoolidyllen" van Top Naeff. Is je huiswerk al af ?" Och nee.... ik heb niet veel.. .." En dan maar gauw weer lezen, terwijl je nog net «ven de zucht van je moeder hoorde en heel vaag dat andere: Kind, wat zul jij nog veel moeten leeren." Nu heb je zelf den leeftijd van je moeder toen". En kinderen. Greet is al zeventien en Leo zestien. Greet heeft geeuwhonger naar het leven met een groote L en tegelijkertijd de zekerheid dat alles zal gaan zooals zij het wil en verwacht. Het kan later wel eens anders gaan als je je voorstelt Greet", zeg je dan heel voorzichtig. Later", zegt Greet met het wijze lachje van een zeventienjarige voor de bedenkingen van een moeder die het lang niet allemaal zoo zeker meer weet f,later is al over een jaar als ik van de PAG. IJ DE GROENE No. 3140 H.B.S. af ben. Dat komt best in orde, laat dat maar aan mij over, hoor lieverd. Je bent een schat, maar just a little bit ouderwetsch en tobbsrig." Daar zit je dan met je al grijzend haar, je Künkel en je belangstelling in alles wat er om je heen gebeurt, om dat je niet bij je kinderen wilt achter blijven." Juist de woorden die je liever niet hoort omdat ze zoo waar zijn. Lig je soms 's avonds in bed niet te denken over dit en dat, en.... als ze nu maar voorzichtig is met dien jongen uit haar klas, die jongen heeft geen goede oogen en Greet is toch nog maar een kind. Greet die zei dat je ouderwetsch bent en tobberig. Het prikt omdat het waar is. , En je gooit je om op je andere zij en je denkt aan Leo. Leo is anders. Met Leo moet je heel voorzichtig zijn anders wordt hij kopschuw en sluit zich als een oester. Hij is een jaar jonger dan Greet en zegt soms dingen die je even een dik gevoel in je keel geven. ,»Ze zeggen dat het geraamte wat ze op school gebruiken van een gesneuvelden soldaat is. Da's gemeen l Heeft die man geen recht op een graf als ieder ander ? Nou staat er een troep gichelende ... REEDS JAREN BEN IK EEN ENTHOUSIAST VERBRUIKSTER VAN LUX TOILET ZEEP. HET IS EEN IDEAAL PREPARAAT VOOR HET VERKRIJGEN VAN EEN MOOIE, BLANKE HUID. MCVt l. W W .C . ZItSI / tr«iy^ ,f *m *+?&** ^ Bovenstaande beoordeling is authentitk tn ligt voor iedereen bij ons tr,r inzage. Museumpark l, Rotterdam. S>' V\ Wanneer wij dergelijke mededelingen van opgetogen verbruiksters ontvangen, die ons geregeld uit alle delen van het land bereiken, beschouwen wij deze als het beste bewijs, dat wij volkomen geslaagd zijn bij ons streven, de ideale toiletzeep te bereiden voor de verzorging van het gelaat, waardoor tevens het gevaar, verbonden aan het optreden van een ver moeide huid", wordt voorkomen Macht U Lux Toilet Zeep nog niet kennen, neem dan vandaag nog een proef met dit doeltreffende en toch zo goedkope schoonheidsmiddel en wij zijn er zeker van, dat U spoedig een enthousiast verbruikster van Lux Toilet Zeep zult zijn. Oe lage prijs van slechts 12! cent behoeft toch zeker voor niemand een bezwaar te zijn' W'aoi \ l LUX TOILET ZEEP as i!2-omiH V Wapen om harten te veroveren! DROSTE P AST lL L ES ALTIJD WELKOM! Spaart plaatjes voor onze albums. VAN RIJN S DcBesleMDSTERD KAMPEERWAGENS Twee occasions: geheel nieuw, modern type, vier slaap plaatsen. Automatische rem PRIJS f 250.- EN f375.Oud Blaricummerweg 34, LAREN N.H. l, ".?".'"..'" v'1 "-" ' ."?'" ',,' ^"V.