Historisch Archief 1877-1940
N.V.VERZEKERING-MAATSCHAPPU
..MERCURIUS"
OPGERICHT A? 1894
VERZEKERINGEN
OP ALLERLEI GEBIED
HOOFDKANTOOR :
AMSTERDAM. C, KEIZERSGRACHT 570
-^.?N VI
MAATSCHAPPIJ VOOR HYPOTHECAIR CREDIET
IN NEDERLAND
(waarmede gefueloneerd de N.V. Maastrlchtsche Hypotheekbank voor Nederland)
Qevectlad t* 'S.QRAVENHAOE
Thans verkrijgbaar: 4 */? PANDBRIEVEN lOOi°/t
3i*/?PANDBRIEVEN A 99 % met 2' » uitloting p. Jaar
.V. INSULAIRE HYPOTHEEKBANK
Verkrijgbaar: 8-jarige
PANDBRIEVEN a 1OO %,
? groot f 1OQO
HEERENBRACHT 244 3V« %
AMSTERDAM C.
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van/1000.-op billijkeen
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
Westinghouse
Koelkasten
? direct gekoppelde
hermetischgesloten koelmachine
H5-jaar fabrieksgarantie
? minimum stroomverbruik
? lage prijzen
Imp. GROENEVELD & Co.
AMSTERDAM - Kerkitritt 158 - Tel. 36057-31058
BUITEL
D P R l LT J-TH- '? WIJNGAARDEN & Co., Tal. 28857, Hessenweg 286 - Waterweg 85.
"^ ?* ? « ? JU*nc« Landhuis)** ond«r architectuur (ibouwd 'm. Mntr. verw. w. en Ie. itr. water.
Ingebouwd bad. Koopsom f 9.000 l 11000. Hyp. beschikbaar. Ontbieding zonder verplichting.
Als U geregeld losse
nummers koopt....
hebt U kans dat juist het nummer dat U speciaal
interesseert U door een of andere oorzaak ontgaat.
Neem liever 'n abonnement!
Waa
seere.
Belastingzaken
Over verdwijnende landgoederen
en den nood der kasteelen
WANNEER men na een
weibestede vacantie eenige bro
chures op de schrijftafel vindt,
waarin het standpunt wordt verdedigd,
dat de zoo rijke schat van natuurschoon,
die nog in eigen land wordt geboden,
wordt bedreigd door een reeks fiscale
heffingen, die op deze veelal weinig
productieve landgoederen slecht zijn
afgestemd, dan is men in de stemming
om met de noodige sympathie hiervan
kennis te nemen.
Daar is allereerst een uiteenzetting
van Jhr. Dr. E. van Nispen tot Sevenaer
met dezen titel De Nood der
Kasteelen", waarin deze bepleit, hen, die
kasteelen als vererfd bezit wenschen te
blijven bewonen, dit, door ingrijpende
verlichting van fiscale lasten mogelijk
te maken. Want instandhouding van
het familiegoed op zichzelve beteekent
reeds een zóó groote last, dat de ge
meenschap deze taak niet al te zeer
moet verzwaren. Immers, het is ook
de zaak der gemeenschap, dat het kas
teel, om zijn historische en bouwkun
dige waarde, met den tuinaanleg, die
daarmede in overeenstemming is, in
stand wordt gehouden. Deze verlich
ting van lasten zal zich, aldus de auteur,
niet tot de Personeele Belasting mogen
beperken, doch zal ook de vermogens
belasting en de successiebelasting die
nen te omvatten.
Eerst dan zullen kasteelen, die
slechts voor leden van bepaalde ge
slachten een bijzondere waarde heb
ben, in stand gehouden kunnen wor
den, wanneer de eigenaar-beheerder
door een zeer gunstige fiscale regeling
in staat wordt gesteld het kasteel als
een levend middelpunt van de streek
te blijven bewonen.
HOEWEL c ep doordrongen van de
waarde van onze oude kasteelen
en van de beteekenis, die het behoud
hiervan voor de gemeenschap kan heb
ben, kan men dit voorstel tot belasting
vermindering buiten de groote re
ductie, die de toepassing van de
Natuurschoonwet 1928 reeds in vele gevallen
verleent wel op een zeer smalle
basis opgetrokken achten.
In ruimer verband kan de vraag
worden gesteld, of het behoud van
groote landgoederen met bijbehoorende
buitenplaatsen als een zoo groot belang
der gemeenschap dient te worden ge
zien, dat hier ingrijpende belasting
reducties, zelfs vrijstellingen, op hun
plaats zouden zijn; en ook of de bepa
lingen van de Natuurschoonwet 1928
niet in voldoende mate hieraan tege
moet komen. En trekken wij de kring
nog wijder, dan zou ik het cijfermate
riaal uit de tweede brochure De Belas
tingdruk op Kasteelbewoners" van L.
H. Bodde Bouman in mijn beschou
wingen kunnen betrekken, waarin de
belastingdruk óp vermogens met zeer
laag rendement uitgewerkt wordt in
vergelijking tot den belastingdruk op
vermogens met een normaal en hooger
rendement.
INDERDAAD, deze statistische
geI gevens geven ons een duidelijk beeld,
hoe zwaar in ons stelsel de inkomsten
uit vermogen, en meer in het bijzonder
de inkomsten uit vermogens met een
laag rendement, worden belast. Dit
laatste is voor het onderwerp, dat ons
bezighoudt van belang, want landgoe
deren, stokgoederen en havesathen zul
len in den regel geen hooger rendement
dan 3% van het geschatte vermogen
opleveren en in vele gevallen daar ver
beneden blijven. Gaat men bijvoorbeeld
uit van een vermogen van ? 750.000,
met een rendement van 3 pCt. of
/ 22.500,?, dan zullen Inkomsten Be
lasting en Vermogens Belasting hier
van ongeveer 35 pCt. opeischen. Doe
de opcentenregeling is dit bedrag uiter
aard niet overal uniform, maar als ge
middelde is dit percentage wel te aan
vaarden. Verder zal rekening moeten
worden gehouden met de Personeele
Belasting en met de Successierechten,
daar verwacht mag worden, dat ten
gevolge van overlijden van den bezitter
dat vermogen gemiddeld driemaal per
eeuw aan successierechten zal worden
onderworpen. Calculeeren wij deze fac
tor in, dan kan worden aangenomen,
dat de verteerbare inkomsten niet meer
dan 50 pCt. van het inkomen bedragen.
Zoowel bij lager rendement dan 3 pCt.,
als bij hooger vermogen dan ?
750.000.zal dit percentage nog aanzienlijk lager
moeten worden gesteld.
UIT deze hooge heffingen valt dan
mede de vlucht van de hoogst aan
geslagenen te verklaren, die door vesti
ging buitenslands zich aan den greep
van den Nederlandschen fiscus kunnen
onttrekken, zoodra beroeps- of bedrijfs
uitoefening hen niet meer aan Neder
land bindt. Hier raken wij de kern van
het probleem; en daarnaast is de vraag,
of eigenaars van landgoederen en kas
teelen, gezien het bijzondere karakter
van het weinig productieve bezit, niet
te hoog worden belast, er een van
bijkomstigen aard. Wil men de bezitters
van groote vermogens voor Nederland
in sterke mate behouden, dan zal men
allereerst moeten overwegen, den be
lastingdruk aan den top aanzien
lijk te verminderen. Hierdoor zal
men aan die ingezetenen des lands, die
zich niet met een landhuis tevreden
zullen stellen, doch die landgoederen
wenschen te bewonen die getuigenis
afleggen van hun grooter financieel
draagvermogen, tevens tegemoet
komen.
Echter zal men dit vraagstuk niet te
eenzijdig van fiscaal standpunt mogen
beschouwen. Want ook wijziging in
levensgewoonten, de persoonlijke voor
keur voor vestiging in Lugano of
ZuidFrankrijk, spreken hier een woord mede.
Kortom, men heeft thans een andere
voorstelling van het genieten van den
levensavond, dan dit vijftig jaar ge
leden het geval was, toen patriarchale
verhoudingen de ouderen van dagen
als het middelpunt der familie in Neder
land deden verblijven. Zoo is het ook
met het bewonen van kasteelen en
landgoederen. Het betoog van Dr. van
Nispen ten spijt, die vooropstelt de
piëteit van de familie voor het lands
heerlij k bezit, is er maar al te zeer een
kentering bij de jongere generatie, die
ook bij verlichting van lasten een be
langrijk deel van het inkomen ongaarne
zal aanwenden tot instandhouding van
het familiebezit. Wij moeten er dus
voor waken, de nood der kasteelen en
landgoederen" al te eenzijdig als fis
caal probleem te zien.
ALLEREERST zal dan móeten wor
den onderzocht, of ons belasting
stelsel door vermindering der persoon
lijke belastingen aan hem, die de keuze
heeft tusschen Nederland en het buiten
land als woonplaats, gunstiger per
spectieven op fiscaal gebied worden ge
boden. Daarnaast valt te bezien, of
inderdaad de toepassing van de Natuur
schoonwet 1928 den eigenaren van
landgoederen en kasteelen niet vol
doende tegemoet komt, daar in de
practijk bij de bepaling der
bestemmirigswaarden een ruim standpunt wordt in
genomen en met een sterk gereduceerde
vermogenswaarde en huurwaarde ge
noegen wordt genomen. Waar wordt
erkend, dat deze wet reeds belangrijk»
t---- 'T -r -x-y"* -??
/tegemoetkoming verschaft aan de be
zwaren van vele kasteelbewoners, zou
het belangwekkend zijn na te gaan,
welke kasteelen niet in het bezit zijn
van omliggende terreinen, die in den
zin der Natuurschoonwet als land
goederen kunnen worden aangemerkt.
Deze gegevens zouden dan een beeld
kunnen geven van de leemte, dat een
tteel zonder landgoed niet onder haar
oepassing kan worden gebracht. Groot
'zal het aantal niet zijn en als de feiten
>r m eenmaal vast staan, zal hiervoor zeker
een regeling kunnen worden getroffen
hetzij door een eenvoudige
wetswijzi' ging, hetzij door een ministerieel voor
schrift. Voor een betrekkelijk kleine
categorie vermogensbestanddeelen, en
dus ook vermogensbezitters, een als
het ware geprivilegeerde belastinghef
fing te gaan ontwerpen, in welke rich
ting zoowel Dr. van Nispen als de
requesten van den Nederlandschen Oud
heidkundigen Bond gaan, acht ik,
gezien de reeds bestaande bepalingen
der Natuurschoonwet belastingtech
nisch niet verantwoord. Ook zal het
maatschappelijk belang, als zwaarwe
gend argument gebezigd, m. i. hier nog
te licht moeten worden bevonden. Dit
neemt niet weg, dat het onderwerp van
genoeg beteekenis is om een onderzoek
naar de doelmatigheid van de fiscale
verlichting, die de Natuurschoonwet
biedt, te wettigen temeer nu voor een
verstrekkender regeling wordt gepleit.
D. TH. UDEN MASMAN
CHARIVARIA
Merkwaardige berichten
Natuurlijk toonde hij zich zeer ver
baasd vader te zijn van de met intense
belangstelling tegemoet geziene ge
boorte van de 7o.oooste". (HU.)
,,Het stiertje was slechts i m.M.
hoog." (Tel.)
Paindeluxe-brood
,,Schoone voorspiegclingen bleken
valsche schijn." (Tel.)
Dat lijkt paradoxaal.'1 (HU.)
,,Cynisch aangelegde menschcn ha
len de schouders op; anderen zijn meer
sceptisch van aard." (HU.)
jfcJuist, Handelsblad. Je kent dus de
vertaling van dat germanisme. Zal
je nu nooit meer menschen aanleg
gen? Alleen maar tuinen?
Hij liep DtoegmotflettS naar zijn
atelier terug." (Tel.)
Hoe meesleepend, hoe fcegccêtctb
en begccstcrenb klonk dit alles."
(Hbl.)
De toe§pit§ittg der moeilijkheden."
(Gr.)
Hij liet hem daar tncetbcre mi
nuten staan." (N.H.C.)
De Engelsche ziekte
De catch van den heer Vorst is
een der grootste. Hij is gelukkig met
zijn good luck. Mijn reel liep af. Hij
is een nuisance. Wij vreezen dat hij
incorrigeable ( ? Chat1.) zul zijn. De
slumwijk Poplar. Een gangster wordt
geschaduwd." (Telegraaf)
De
nominatief-accusatief^_^ constructie . , *
Dit is het mercurochroom, dat
iedereen in huis moet hebben en de
jodium-tinctuur kan vervangen."
(Tel.)
Dit restaurant is minder duur maar
reken ik toch nog onderde allerbeste."
(N.H.C.)
_^ De sprakeloozen
,,Je stelt er geen belang in, nijdigde
mevrouw." (N.H.C.)
,,Ja, vinnigde Marie." (H.D.)
Anders weet je nooit te zeggen,
bitste mevrouw." (N.H.C.)
Een verrassing wachtte de pad
vinders te Huizen: Huiztrkocktn wer
den hun aangeboden door 32 meisjes
in kleederclracht." (Hbl.)
Dat is geen verrassing. Dat is niet
meer dan fatsoenlijk.
[Correspondentie
B. te O. Mag ik nog even terugko
men op het woord aanrichten (een
maaltijd), dat naar uw meening en
volgens Van Dalc aanrechten moet
zijn? Ik lees toch ook in de Staten
vertaling, in de Ltidsche vtrtaling en
in de nieuwe vertaling van Prof.
Obbink en Brouwer in Gen. 43: 32. Mare.
6: 21 en LUC. 5: 29 een maaltijd aan
richten. Slaan de vertalers hit r overal
de plank mis? Bij voorbaat mijn vrien
delijke dank voor uw antwoord.
. "~Antw. Het Woordenboek der
Nederlandsche Taal zegt s.v. aanrich
ten: Oorspronkelijk zoowel in goe
den als in kwaden zin. Thans (1882)
uitsluitend in ongunstigen zin:
schade, verwoesting, een bloed
bad". Derhalve had ik, toen ik las
dat de President der Fransche Repu
bliek dreigde voor Koning Carol een
déjeüner aan te richten, alle aanlei
ding Z.M. een bemoedigend smake
lijk eten!" toe te roepen. Maar u
moet mij niet bij voorbaat vriende
lijk bedanken. Dat is met uw permis
sie een beetje nonsens om een brief
kaart uit te sparen. U kunt me niet
dankbaar zijn voor wat ik niet ge
daan heb.
ituiiiiiiniiiHiiiiiiuiiiiHtiiiiinniiiiiiuiiiiuuu
iiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiniimuimiiiitu
iiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiitiiiMiiiituiiiiiim:
Schaken
onder redactie van Dr. S. TARTAKOWER
De strijd om het kampioenschap
van Polen
HET toernooi van Jurata, dat
22 deelnemers vereenigde (waar
van 16 Polen en 6 buitenlanders)
beoogde:
ie eindelijk eens een internationaal
meestertoernooi in Polen te
organiseeren.
2e den titel van kampioen aller Polen
(welken eenige jonge talenten den
ouden meester Tartakower afhandig
wilden maken) weer eens op het spel
te zetten.
3e den tot op heden onbekenden naam
van de wonderschoone Baltische
kuurgelegenheid Jurata in de geheele we
reld bekend te maken.
Zee, zon, bosch en ideale lucht en
daarbij nog het allermodernste com
fort, wat heeft men meer noodig om
in den kortst mogelijken tijd de zorgen
van het bestaan te vergeten? Zoodra
Jurata ertoe zal overgaan haar
grootsche plannen te verwerkelijken, te we
ten het aanleggen van een haven, den
bouw van een casino, midden in zee,
met gelegenheid tot hasardspel, zullen
de Engelschen, Hollanders en
Scandinaviërs in massa's toestroomen om
te zien of de oud-Slavische zeegodin
Jurata, een gunstigen invloed heeft op
de Ronieinsche geluksgodin Fortuna.
Doch laten wij tot ons schaakthema:
Jurata, 1937, terug keeren.
Daar op een reeks van 21 ronden,
tegen het einde, natuurlijke vermoeie
nis haar intrede doet, sloeg de slimme
practicus Tartakower van den aanvang
, af met volle energie toe, en verzekerde
>. zich, door de record-serie van tien
op. eenvolgende overwinningen, van een
dusdanigen voorsprong, dat hij inder
daad als eerste het einddoel passeerde,
waardoor hij zijn titel van Poolsch
Kampioen behield.
Hieronder volgt een partij van den
overwinnaar van dit toernooi, welke
demonstreert, hoe men het initiatief
«verkrijgt en het vervolgens uitbuit:
(Met zettenverwisgellng)
Wit: . Zwart:
ANDERSEN. TARTAKOWER.
i. Pgi^fa Pg8?fó
2. e2?63 d7~ds
3. C2?C4 C7?es
4. d2?d4 07?eó
5. Pb i 03 Pb8?có
Ondanks de symmetrie is deze ope
ning scherp
6. &2 as ......
Het eenvoudigst is de
ontwikkelingszet 3. Rd3
6. ...... . Pfó?e4
Door dezen uitval wil zwart het
initiatief tot zich trekken.
8. Pfs?d2 ......
Betere vooruitzichten bood wel 8.
Pe5.
8. ...... csxd4
9. Pd2XC4 £7 £5
Hierdoor wordt beslissende ruimte
veroverd.
10. Pe4 g3 Rf8?e7
ir. b2 b4 Re7 f 6
12. Tai bi o o
13- Pg3?hS d4Xes
14. Phsxf6+ DdSxfó
15. RciXes f5?*4l
Uitbuiting van het terreinvoordeel
van Zwart. Minderwaardig was daaren
tegen de pion-roof.
15. Dc3-f ; 16. Rd2, Dxa3
16. Re3?d2 ......
Op 16. Rei of 1 6. Rc$ zou 16. ....
Td8 met tempo volgen.
16 ..... . . e<S?es
Met de strekking al zijn strijdkrach
ten zoo snel mogelijk te mobiliseeren.
Verder kwam 16.... Dgó, met de
dreiging Pd4 in aanmerking.
17. Rfi?d3 Tf8-^d8
18. Rd3 04 Rc8?f$
19. Re4?ds+ RfS?eó
Zwart vreest de vereenvoudiging
niet.
20.Rd5Xe6-f Dfóxeó
21. 04 c«J ......
Wit wil geen pion verliezen; hij
wordt nu echter in het midden aan
gevallen.
21. ...... Td8?d3
22. Ddi 62 Deo?d5
Met de nevendreiging 23. . . ., Tx d2;
24. Dxd2, De4+ banevens Dxbx+.
23. f2 fs Ta8?d8
24. Tb i?di Td3?d4
25. b4?bs Pc6?as !
26. Th i f i Pas?-03
27.Tfi?f2 Pb3XcS
Wit geeft op. Er kon nog volgen:
28. Kfi, Pb3 I; 29. Kei, 64 met door
braak. Dr. S. G. T.
Puzzles
iiiiiiiiinmimtiiiHiiiii
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIMII
iiin
| Prijswinnaars zijn dezen keer: voor
i het letterraadsel Mevr. H. Schoon
hoven-de Beus, Voorstraat 62 bis,
Utrecht en voor de vermenigvuldiging
en deeling Mevr. A. Bianchi-W
stcnhoff, Breukclcn. Voor elke puzzfe
wordt een reproductie naar Vincent
van Cogh: ,,Het Korenveld" uitge
loofd. Inzendingen vóór Dinsdag op
een BRIEFKAART; op de adreszijde
LETTERRAADSEL of INVOEGRAADSEL
vermelden.
Nieuwe opgaven
Letterraadsel
Van onderstaande lettergrepen moe
ten il woorden worden gevormd,
waarvan de eerste letters, van boven
naar beneden, en de derde van beneden
naar boven gelezen, een vers van
J. H. Speenhoff vormen.
a - am - baan - ce - dei - den - ei
fau - gerd - ker - leen - lie - ma - na
na - neef - nen - op - pel - rood - snij
ty - vonk - win - wit - ijm - zee.
Omschrijving
i. klimplant; 2. kleurloos gas; 3.
breedvoerig; 4. besmettelijke ziekte;
5. grootspreken; 6. kolf baan; 7. de
dieren der zee; 8. bijenhouder; 9.
achterneef; xo. beweging van den
waterspiegel; n. bekende voedings
stof.
Invoegraadsel
Door middel van een verbindings
letter moet aan ieder woord uit de
eerste 'rij een woord uit de tweede rij
gehecht worden, zoodat zelfstandige
naamwoorden ontstaan. De gebruikte
verbindingsletters vormen, van boven
naar beneden gelezen, een spreekwoord.
De eerste rij staat in de juiste volgorde.
Oplossingen
Letterraadsel
Laat de luiken geloken zijn (J. H.
Leopold).
i. eendekker
2. kegel
3. ideëel
4. uilskuiken
5. loodwit
6. eskadron
7. dienstbode
8. t u n i e k
9. afzetten
lo. az ij n
n. l a n daa r d
Vermenigvuldiging en deeling
Het quotiënt van de vermenigvuldi
ging en deeling luidt: 25049.
MEI
KAP
ARM
GOUD
SCHA
MAT
KAST
KAP
BAN
PA
KAR
MAL
KAN
AS
EDE
EL
EI
ETS
EED
IER
OOR
LAAN
RAAD
RAK
RIJSROET
ABONNEMENTSPRIJZEN
VAN
DE GROENE
"
Per jaar:
Nederland. .... .'.j
10.Indii (zeepost) 10.
(mail) . . 13.50
Argentini
Belgi
Dultschland
Egypte
Frankrijk
Griekenland
Oostenrijk
Sowlet-Rusland
Spanje
Tsjecho Slowakije
Zwitserland
Denemarken
Itali
Noorwegen
Zweden
Engeland
Amerika
Australi
Azi
Zuld-Afrika
w
o
o
8
9
*»
I
0
%
f 11.50
/ 13.50
i ?
?.»?.
, i
r^vj-r?--.i-y-TY'T*"1"" M II iH<i**aB^WEBBtagPMa<aM>PlBB*r^ ' i'",
s£$ -ï^^Ma0&^si:^-^