Historisch Archief 1877-1940
/
l
' . W«
Dl
E
X
Waarom ^
seeren groots
rouwen en vrouwenleven
DE VOEDSTER-MOEDER
uauiuiniHH
C.
Kuiperde Jongh
MET een soort duivelsch plezier
zeg ik soms door de telefoon:
Ik kan niet voor half drie want
ik moet eerst m'n leeuwen voeren."
Hè?" krijg ik dan terug, maar als het
dan tot mijn toehoorder doordringt,
komt er een reeks vragen los en die
vragen, die ik nu al zoo vaak heb trach
ten te beantwoorden, geven mij aan
leiding te vermoeden dat ook anderen
wel iets van mijn vak willen weten.
Het is natuurlijk geen beroep dat je
kiest; je wordt het uit hoofde van je
ambt van directeursvrouw in een dier
gaarde en je bent het vrijwillig en uit
animo voor het geval, niet omdat je er
bijzondere talenten voor hebt of omdat
je denkt er bijzonderen dank mede te
oogsten. Er wordt een beroep gedaan
op je vrouw
en- moeder
zijn, waar
door je uit
den aard een
begin van
verstand
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiiiiB neD "
werk en om
dat elk experiment iets aantrekkelijks
in zich bergt, juist omdat het een
experiment is, begin je aan alle gevallen
die zich voordoen, zelfs als je bijna
zeker bent, dat het onbegonnen werk is.
Als eerste inleiding krijg ik een relaas
over een ziek dier en zijn jongen, of
over jongen die geboren zijn, maar
dreigen te verhongeren, omdat Ma er
geen notitie van neemt; soms is er dan
al een uit het nest gestorven en dan
kijken mij uit het verhalende gezicht
twee diepe rimpels aan, alsof zij al bij
voorbaat het hopelooze van een red
dingspoging willen onderstrepen. Je
zoekt oogenblikkelijk een mandje, doe
ken en de flesch en je pijnigt je hersens
af met hoeveelheden en verhoudingen
om die flesch zoo goed mogelijk te
kunnen vullen. Er bestaan geen lijsten
van wat een tijger van drie dagen aan
melksamenstelling behoort te krijgen
en wat een panter van twee weken
zoo zoetjesaan verdragen kan; nie
mand is in staat daar een studie van
te maken en dus tast je in 't duister en
denkt aan kattenmelk en hondenmelk,
ezelinnenmelk en paardenmelk en glijdt
in je gedachten af naar de Scythen, die
die melk gegist dronken en naar de
baden van ezelinnenmelk waar men
oudtijds zoo mooi van werd.
Per slot van rekening meng je melk
en room met een tikje suiker door
elkaar, diept het oude kannetje op
waarin je de flesch van de eigen baby
nog gewarmd hebt, zet het zaakje op
het gas en dan wordt je je pakje ge
bracht. Altijd is dat pakje snoezig en
altijd weer verdwijnt bij het zien de
reeks bezwaren die je eerst voelde
tegen deze meestal hopelooze taak; je
zet de kleine zoekende prullen
rondkruipen, je ziet hun kleine roze monden
smakken, je doet een oud mouwschort
voor, je belegt je schoot met een fiksche
lap vanwege de smalle ongelukken, je
neemt er een in de hand en warmt hem
op je schoot. Gezegend als het zomer is,
want dan heb je n factor mee, dan is
er overdag zonnewarmte, dan ver
vangt moeder Natuur het moederlijf,
maar als het nacht is of overdag don
ker en koud, dan komt de babykruik
er aan te pas; eens maakten wij een
formeele couveuse met wisselkruiken
en zoo geregeld mogelijke temperatuur.
MAAR de schoot, eigenlijk is die het
allereenigste, eigenlijk zou je daar
den heelen dag mee klaar moeten zit
ten om te warmen en te aaien om
maar eenigermate de werkelijke moe
der te vervangen. Je wilt niet over
drijven, je neemt er een op en legt hem
zoo, dat je hem in je macht hebt, dan
wring je de speen in het gapende
mondje, als het mondje niet gaapt,
wring je er eerst je vinger in en als hij
dan meent dat daar iets aan te zuigen
valt, dring je de speen ernaast, dan
moet er nog toevallig een druppel
uitloopen en de smaak min of meer in
orde zijn om kans te hebben dat een
zuigbeweging volgt. Ja, denk niet dat
dit kleine mormel dol blij is dat hij wat
te drinken krijgt, hij is natuurlijk aller
minst ingenomen met het surrogaat
dat hem wordt geboden en hij weigert
die verlakkerij soms zoo hardnekkig,
dat de dood er op volgt. Maar nu ben
ik te gauw, want de dood volgt niet
dan na ettelijke pogingen, herhaaldelijk
trachten, verschillende fleschvullingen,
lepeltjes en druppeltjes en wat niet al.
Eigenlijk kun je wel zeggen als hij niet
dadelijk wil, is het hopeloos. Er zijn
vaklui die u zullen zeggen: ,,waarom
probeerden zij het niet met een hond?"
Natuurlijk probeerden zij het met een
hond, maar niet iedere hond wil, een
hond heeft ook zijn eigen aard en nei
gingen en dan, de hond moet zijn eigen
jongen daarvoor overlaten, dat is hem
niet altijd welkom. Bovendien, wie
vindt op het juiste moment een hond
van goed formaat, die jongen heeft van
ongeveer den zelfden leeftijd; geen
hond accepteert iets waaraan hij al
ontgroeid is, iets zoo kleins dat hij er
voortdurend bij moet blijven liggen
als het hem bovendien nog ongewoon
riekt. Daar komt nog bij, dat deze
kleine beesten een stel nageltjes hebben
die zich niet onbetuigd laten. Dat
krabben en duwen geldt nu mijn hand,
maar de arme hondenborst die daarmee
wordt opgeknapt, is niet te benijden.
Je kunt natuurlijk direct die nageltjes
knippen, maar zij zijn vaak zoo klein
en als je ze wilt beat pakken zoo naar
binnen getrokken, dat het fijnste
schaartje er nog maar een snippertje
af kan krijgen.
JA, dat krabben, dat duwen en wrin
gen is een verschijnsel van gezond
en normaal drinken, van zelf willen
werken en dus is het toe te juichen»
maar het is een allerlastigste gewoonte*
Altijd maar duwen en krabben die
pootjes voor zich uit, tegen de flesch
aan, tegen je hand en tegen de speen
en je hebt al je handigheid noodig om
het woelende geheeltje op zijn plaats
vast te hduden. Een ijzeren greep denk
ik soms, maar dan lach ik ook, want
zoo voorzichtig moet je met dat kleine
kopje en die kaakjes omgaan, zoo
voorzichtig houd je de hand vlak achter
den kop, dat het kraakporcelein lijkt.
En als zij dan drinken, als zij vrij
geregeld en vrij behoorlijk drinken
(want ideaal is hun neiging nooit en
altijd zijn er wanhoopsoogenblikken,
waarop zij pertinent weigeren) dan
nog valt er niets te juichen, want nie
mand kan mij de zekerheid geven, dat
zij uit mijn flesch voedsel genoeg krij
gen en dat de samenstelling de juiste
is; ik loop een groote kans dat het een
week, misschien twee weken dragelijk
gaat, dat er geen geweldige groei
processen plaats hebben, maar dat er
leven is en dus hoop en dan.... dan
ineens is het dier een slap verslensd
hoopje, dan draait zijn kopje weg van
de verlokkende speen, dan wil hij wel
drinken en ook nog weieens slikken,
maar dan heeft hij als het ware een
draaimanie, dan is er iets ziek in hem
en dan is de zaak verloren.
Wat hem heeft ontbroken is iets
dat niemand kent, want heeft hij niet
zijn natje en droogje op tijd gehad;
heb je niet iederen avond te
midderDe schrijfster van dit artikel als voedster-moeder van een jong verweesd /eeuwtje
nacht het mandje toegedekt na de
laatste flesch en ben je niet iederen
morgen voor dag en dauw met een
kloppend hart naar beneden gegaan
om de eerste flesch te warmen. Altijd
weer overvalt je dan die beklemming:
eerst kijken of hij nog leeft, en de
avonden waarop je vreest dat het mor
gen misschien niet meer noodig zal zijn,
zijn heelemaal niet zonder echten wee
moed, omdat het nu weer mislukt.
Maar als het gaat, als bij kou daar in
de huiskamer achter de kachel dat
genoeglijke goedje rondkrioelt, als zij
met altijd helderder wordende oogjes
naar de flesch zitten te snakken, als
zij zoo gretig slokken en hun koppen
bijna om de speen heensluiten met
duw- en trekbewegingen, alsof zij uit
gehongerd zijn, dan is er geen beter en
prettiger werk op de heele ?wereld.
NU moet u niet denken, dat met het
voeden en warm houden de baby
verzorging ophoudt. Het zijn kinderen
en zij zijn gewend dat er met hen ge
sold wordt. Moeder likt hen en ver
sjouwt ze niet voor niets, zij houdt hen
schoon daarbij, maar zij doet nog iets
meer, zij bevordert hun spijsvertering,
zij masseert ze, dat moet dus op zijn tijd
ook bedriegelijk worden nagebootst.
Daar is dus een bepaalde techniek
voor noodig, die je van honden en
katten en andere dieren moet afzien
en zoo goed mogelijk moet nadoen na
iederen maaltijd met of zonder resul
taat. Vergeet dan ook niet wat pas
sende geluiden témaken; voor kinde
ren die hun ouders niet hebben gekend
is ieder babytaaltje volkomen geschikt,
maar voor ouderen stemt een licht
gesnork een geknor, dus in het kort een
dierlijk geluid rustig en vertrouwen
wekkend.
Wat een overwinning als ze de eerste
vleeschdeelen van je vinger gaan likken
en er haast niet genoeg van kunnen
krijgen. Met dat kolf j e naar hun hand
zijn de ergste moeilijkheden overwon
nen en zijn we wel haast zeker dat wij
een paar verscheurende dieren zullen
zien groeien uit deze genoeglijke speel
poppen, die wij nu nog zoo heelemaal
in onze macht hebben.
Trouwens, het komt nauwelijks in
ons op, dat we een verscheurend dier
aan onzen boezem koesteren en het
blijft ons een raadsel dat zoo iets liefs
zich ooit zal moeten keeren tegen zijn
mede-levende wezens. En toch, als zij
in den tuin staan in de oude kinderbox,
dan sluipen ze soms ineens om een
musch of om een kleine kat, dan loeren
zij soms alsof zij ze, als zij konden
zouden pakken en hun pleegmoeder
heeft hun heusch niet geleerd dat
musschen en katten lekker zijn. Hun
instinkt komt al boven, nog voor ze
de babyschoenen ontwassen zijn en
toch zijn ze nog verteederend mooi en
lief en de trots van hun voedster al
kan die het niat helpen....
?.""EEN EPISCH RECEPT VAN DE GROENE'"""""".".!
f Moules CL la Jeanne d'Ar c l
| TfÜST BEWONERS kunnen op |
!'.?**? een mooien zomeravond met het |
| volgende recept grooten indruk maken f
| op stedelingen en andere onwe- f
\tenden. \
f Leg op een oude plank (die geen f
| hars-, beits- of verf smaak kan f
l afstaan) dicht aaneengesloten rijen |
f mosselen in natuur staat. Bedek deze s
l met een luchtig bergje van droge, |
f liefst aromatische plantjes, dennen- |
| naalden, dunne takjes of desnoods S
| stroo. Steek aan, let niet op de be- |
f wondering van de toeschouwers, f
| maar kijk uit naar de eerste mossel, f
| die openspringt. De andere volgen f
dan dadelijk, zoodot er net tijd is |
i om het laaiende vuur weg- en uit te |
l slaan. Serveer op de plank, die maar f
i weinig door de vlammen aangetast
| zal zijn. |
f Dit recept is afkomstig van het f
| Iled'Oléron,hetTexelvan Frankrijk. f
'iiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiuimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMMiiiiiMiT
PAG. l DE GROENE N». 1141
.?«G P «e c;i»r»Efc.«e
'
NIEUWS UIT DE
VROUWENBEWEGING
OP het congres van een der be
houdende Fransche partijen,
die eerst twee jaar geleden een vrou
welijk lidmaatschap instelde, sprak
Mme Fortoul het wijze woord, dat
voor alle landen, zelfs daar waar
volledige emancipatie is, kan gelden:
)tDe vrouwen zijn niet alleen meer
geroepen om liefdadigheid jegens
misdeelden te betrachten, maar om
de maatschappij te helpen
organiseeren zóó, dat liefdadigheid zoo
min mogelijk noodig is."
T\E prijsstijging komt de
huis*-* vrouw in alle landen er aan
herinneren, dat haar oeroude domein
niet meer afzonderlijk beheerd kan
worden, maar dat het onverbrekelijk
verbonden is met de economische en
politieke machten, die de wereld
regeeren. Vooral in Zwitserland vormt
dit onderwerp een punt van dis
cussie bij vrouwengroepen van aller
lei schakeeringen, waarbij zij zich
voorloopig wijselijk beperken tot het
brood en de melk, de twee symbolen
van onze voeding, zooals Dr. Renée
Girod te Genève gezegd heeft.
Kinderen
z
EER gecompliceerd, en zeer
genuanceerd ook, is Guusje's
clubleven. Het vult een groot deel
van zijn bestaan en zelfs die kwartieren
en half-uren, die aan breukensommetjes
en aan het berekenen van oppervlakken
besteed hadden moeten zijn. Ik kan
niet rekenen", zegt Guus rustig, som
men maken me zoo wriemelig". 'De
reden moge voor hém afdoende zijn, voor
den meester is ze dat niet en bijgevolg
komt Guus thuis met blaadjes waarop
vijf lange cijfersommen staan. Voor
m'n eigen bestwil", zegt Guus somber,
maar hij bedoelt heel wat anders.
Intusschen gaat alles, en ook sommen
maken, voorbij en Guus kan zich aan
zijn clubbelangen wijden. Er zijn vier
leden en eenige juniores, van
bewaarichoolleeftijd. Guus is het hoofd. Eigen
lijk moet het zijn: Guus is weer het
hoofd. Want er is opstandigheid ge
weest in de clubgemoederen. De leden
hebben gemuit, ja, de leden hebben
lesertie gepleegd. Dat gebeurde toen Jan
Bonk in de klas die groote club
oplichtte. Jan Bonk", legde Guusje uit,
heeft een tent. En bij Jan Bonk mogen
ook de meiden in de club."
De geschiedenis wees uit, dat het niet
zoozeer de meiden" als wel de tent
waren, die Guusje' s clubleden weglokten.
Op een dag stond Guus alleen. En toen
deed hij, in alle stilte, iets heel
heldhaf tigs. Hij ging ook naar Jan Bonk en
meldde zich als clublid aan. Als je
maar niet denkt, dat je hier baas
wordt", zei Jan Bonk achterdochtig.
Je ken tentwachter worden, da' s alles."
Guus werd tentwachter. Guus
degradeerde zichzelf en alles in stilte.
Hij was thuis ongelooflijk zwijgzaam.
Toen er over gepraat moest worden, dat
zijn club niet meer bestond, hield hij zich
of hij dat zelf wel prettig vond. Met die
jongens was niet meer te werken !"?
Maar Guus' oogen stonden strak.
Drie dagen later kwam hij stralend
thuis. Mijn club bestaat weer!"
gilde hij al uit de verte. De jongens
zijn allemaal weer bij me teruggekomen.
Die andere club van Jan Bonk was toch
n ik s, zeiden ze ____ "
Guus, dat is f ij n voor je!" vond
moeder. En ben jij nu ook bij Jan
O/I/C weggegaan? Weet hij het en heb
e gezegd waarom ?"
f Tüfirlijk J" zei Guus beslist. Ik
ben naar 'm toegegaan en heb gezegd:
Jó, met al die meiden in jouw club
gaat het niet. We worden bij jou heele
maal niet opgevoed!"
Jan Bonk is het antwoord schuldig
gebleven. ERICA
13 DE GROENE No.3141
DE ROLFILM
MET DE BESTE RESULTATEN
- *?? ? "
FA F. SINEMUS
20 L«ldtch«tcruc 22
AMSTERDAM C
GEKL. OVERHEMDEN
NAAR MAAT
VANAF Fl. 8.5
PRIMA COUPE EN AFWERKING
EIGBN ATELIER
voor liet
goed verzorgde
interieur
tapijten
N.V. KON. VER. TAPIJTFABRIEKEN
R'DAM, A'DAM. DEVENTER. MOORDRECHT
TOONZALEN TE AMSTERDAM:
SINGEL 464
een
ÓETSIT
NAAR
Inlichtingen «n Prospectussen voor de Vllssingtche Route
(degdlentt) bij da 5. M. ZEELAND, Vlisilngen. en har* Hoofd.
?B«nten W? H. MULLER & Co. N.V.; voor de Hoe* Routo
(nachtdienst) WJ d* Fi.HUDIG & PIETERS. Rotterdam «n Hoek.
VOOR BEIDE ROUTES BU DE REISBUREAUX.
ALLE KLEINBCELD'CAMCRA'S IN VOOR.
RAAD! Specialisten voor LEICA, CONTAX en
ROLLEIFLEX. Occasions te jen billijk* prijzen.
'Ruil-beullnf in overleg. Prijscourant gratis en franco.
fotofandel Kufewchmtdl
KAMPEERWAGENS
Twee occasions.- geheel nieuw,
modern type, vier slaap
plaatsen. Automatische rem
PRIJS f 250.-EN f
375.Oud Blaricummerweg 34, LAREN N.H.
AMSTEL GARAGE
Woesper/ijdo 143. T*l. 53218
* «v: «?«.
Wij garecren, wasschen, smeren, halen en brengen uw nulo
T r ij v.*'n \iinai riS.- |»<-r 111:1:1111!
Onze 30-jarige ervaring is een waarborg voor goedu service
Stalling voor 100 auto's - Dag en nacht geopend
n IS DE GROENE No. st«
f \
l
Geur.
Frischheid...
i
.- \
Verkwikking.,
Wonderlijk...hoe de loom
heid vervliegt na zoo'n paar
.verkwikkende druppels Eau
de cologne BOLDOOT!
Heerlijk ... die geur, die
U zoo vliegensvlug weer
fit maakt, die U zoo
verfrischt, dat U alle warmte,
alle stof, alle vermoeidheid
snel vergeet!
Let op, dat tr op Uwflacon
BOLDOOT staat,-als waa*
borg voor echtheid!
i
IMPÉRIALE 25 et. en hooger.
VËRITABLE 20 et. en hooger.
Eau de Cologne
Boldoot
NEDERL. FABRTK \ AT