Historisch Archief 1877-1940
I;
v.- -r
4 ???'?>
N.V. INSULAIRE HYPOTHEEKBANK
Verkrijgbaar: 8-jarige
HEEREN8RACHT 244 3l/2 % PANDBRIEVEN a 1OO %,
AMSTERDAM C. ffroot flOOO
VAN RIJN S
o i MOSTERD
N.V. DE HOLLAND8CHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWKQ 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van/1000.-op billijkeen
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
OCCASION
'nonbetlsp. staat voortlenvansehulfdak,
2 wserve wlelen en bagagerulmte. Deie'
door part. deskundig bereden wagen wordt onder volle garantie verkocht. Prijs fl.
850.Inl.: AMSTEL GARAGE, Wcesperzijde 143, A'DAM. Telefoon 5.3.2.1.8.
EPE IBU.) PERMANENTE EXPOSITIE CHRIS LANOOU |
R11 T i TH- f- WIJNGAARDEN & Co., Tel. 28857, Hessenweg 286 - Waterweg 85.
** ? ? ? Rlint» Ltndhulsjw oncUr architectuur («bouwd m. c«ntr. v«rw. w. «n k. itr. vrattr.
lni«bouwd b»d. Koopiom t 9000 l 11000. Hyp. beschikbaar. Ontbieding zonder verplichting.
SOESTDIJK - SOEST
Keurige villa TE KOOP bev. suite, 3e kamer* serre, keuken, bijkeuken, f l 7flf|f|
kelder, 3 sl.kara., 4 v. wascht., compl. badk., zolder met kamer, tuin voor U» 'UUU.-.
TE HUUR: landhuizen en villa's van fl. 26.?af. Gr. en fr. Won.gids bij Won.bureau
P. MAN, Elg. Ir. J. G. F. GIJZEN c. i., beëed. mak., Steenhofstr. 5 t/o. station Soestdijk. Tel. 2300.
/"^/""JCTC D D C C \f Wanneer U zich denkt te vestigen aan den onvolprezen Veluwe
VXV./J l CrVDCCfX Zuidzoom, of aan den Rijn, komt dan naar OOSTERBEEK.
buiten en (och direct bij Arnhem *~*et Gemeentelijk Grondbedrijf heeft schitterend golegen
bouw~ terreinen voor U nabij het gemeentelijk park HemHsche berg
TI- HEELSUM: In het Wilhelminapark bij KI. Zwitserland" Inlichtingen Bur. », Gemeentewerken.
BEZOEKT VOORAL
ook het
aquarium In
Holland's
mooiste
natuurpark
QuwehandV Dierenpark
B h e n e n, op den Grebbeberg
PEREZ
PERZISCHE TAPYTEN
AMSTERDAM SINGEL 480 bij Koning.plcin
ROTTERDAM ? 'a-GRATHNHAGB ? UTRECHT
Elk stuk is zichtbaar geprijsd
Financiën en economie
DE PONDENKOERS
(5. Ui.
REEDS geruimen tijd ligt het
pond in de internationale valuta
markten zeer vast, terwijl de
dollar een flauwe tendens vertoont.
De pondenkoers te New York, die in
het begin van dit jaar nog 4.91 was,
is inmiddels opgeloopen tot niet ver
beneden de 5. Bij ons noteerde het
pond in het begin van dit jaar 8,96,
de dollar i,825/8; op het oogenblik is
het pond opgeloopen tot rond 9,04,
en de dollar gedaald tot i,8iV4- Con
clusie : het pond is vast, de dollar flauw
en de gulden houdt den gulden midden
weg.
Wat is de oorzaak van dit verloop?
De stijging van het pond in den loop
van dit jaar dateert voornamelijk uit
het tijdvak van de goldscare", de
periode van omvangrijk aanbod van
goud ter Londensche markt, welk goud
grootendeels zijn weg vond naar de
V.S., hetgeen een omvangrijk aanbod
van dollars veroorzaakte, en aldus een
,, f lauwe houding" van deze valuta tot
gevolg had.
Is de huidige situatie nog altijd een
uitvloeisel van dit verschijnsel of zijn
er inmiddels andere oorzaken deze
koersbeweging komen bestendigen of
verscherpen? En zoo ja, moet men aan
deze fluctuaties een min of meer
principieele en mogelijk zelfs verstrekkende
beteekenis toekennen?
Wat de eerste vraag betreft, kan men
constateeren, dat op het oogenblik
verschillende factoren er toe mee
werken, om een relatief omvangrijke
vraag naar ponden in verhouding tot
het aanbod van deze valuta in het
leven te roepen, terwijl omgekeerd de
dollar juist eerder aangeboden ligt.
Om te beginnen is het zomerseizoen
altijd een periode van vraag naar
ponden en aanbod van dollars geweest.
De Amerikaansche export is nog altijd
voor een belangrijk deel agrarisch en
dus op- en neergaand met het seizoen.
De groote export valt in den tijd na
den oogst, dus in het najaar. In het
tijdvak daarvóór is er relatief meer
aanbod van dollars en minder vraag.
De situatie van de markt voor
ponden is juist andersom. Daar wordt
de betalingsbalans in den herfst belast
met oogstfinanciering, hetzij voor
aankoopen voor eigen verbruik, dan
wel voor financiering van versche
pingen naar elders. Vandaar dan ook
dat juist in het huidige tijdvak een
vaste houding van het pond tegenover
den dollar niet vreemd is. Verleden
jaar was trouwens de toestand juist
zoo. Terwijl begin 1936 de ponden
koers te New York 4,93 was, steeg die
koers in Augustus boven de 5 tot
5,02.
DAARNAAST zijn er enkele andere
factoren die de verhouding pond
dollar beïnvloeden. Er is nog altijd wel
eenige kapitaalverschuiving van New
York naar Londen voor Fransche
rekening. Weliswaar is er geen be
vestiging van het gerucht, dat de
Amerikaansche regeering de Fransche
zou helpen door het verschaffen van
gegevens over in de V.S. verwijlende
Fransche vermogens, maar de Fransche
kapitaalvluchteling is gauw schichtig,
nummerrekeningen en
holding-maatschappijen ten spijt.
Ook de operaties van het Fransche
egalisatiefonds doen er het ? hare toe
om het pond gevraagd te doen zijn,
en de dollar aangeboden. Het fonds
koopt immers voornamelijk ponden,
zooals het onze alleen dollars koopt
en juist geen ponden. Wanneer in
Frankrijk dollars gerealiseerd worden,
leidt dat vaak tot arbitrage via Londen
in ponden, welke het egalisatiefonds
dan opneemt. In den laatsten tijd is de
activiteit van het fonds wel minder
eenzijdig dan vroeger, maar het blijft
toch nog een factor, dien men in dit
verband moet bedenken.
En hoe staat het met den goudstroom,
die voor betrekkelijk korten tijd nog
de voornaamste oorzaak van het
dollaraanbod was ? De voornaamste
oorzaak van de acute opeenhooping van
goudaanbod voor een paar maanden,
was eenerzijds de verkoop uit Rusland,
anderzijds het liquideeren van opgepot
goud van hamsteraars, die bang waren
voor goudprijsverlaging. Hoewel kort
geleden weer wat aanbod uit Rusland
ter markt was, zijn toch deze beide
factoren vrijwel uitgewerkt".
Daar staat wel tegenover, dat nu
Japan weer goud naar Amerika ver
scheept en de daaruit resulteerende
dollarsaldi voor een groot deel in
ponden omzet, maar de ,,goldscare"
als zoodanig is overleefd.
Trouwens, de houding van de Engel
sche autoriteiten ten aanzien van het
goudaanbod, is belangrijk gewijzigd.
Men probeert niet met alle geweld
meer het aanbod naar New York te
dirigeeren. De Londensche goudprijs,
hoewel geleidelijk dalende, is niet meer
ver beneden dollarpariteit zooals des
tijds. De verhooging van het Engelsche
egalisatiefonds heeft de frontwijziging
inzake de Engelsche goudpolitiek be
zegeld.
ER is in de genoemde factoren, die
het koersverloop van den dollar
beïnvloeden, dus niets bijzonders en
niets alarmeerends. Er is niets vreemds
in het feit, dat eenigen tijd achter
elkaar een surplus aan aanbod van
een munt boven vraag bestaat.
Het eenige vreemde in vergelijking '
tot de vroeger normale, maar meer en
meer onwaarschijnlijk klinkende situ
atie van stabiele muntverhoudingen
in de situatie is, dat wanneer een
dergelijk verschijnsel zich ten aanzien
van den dollar voordoet, de koers
schommelingen veel grooter kunnen
worden dan vroeger in een dergelijk
geval mogelijk was. Bij de werking
van den gouden standaard is het
gevolg van een overschot aanbod boven
vraag van een muntsoort: afvloeiing
van goud en daardoor handhaving van
het koerspeil, zij het dan ook dat de
koers daalt tot het gouduitvoerpunt.
Die goudbeweging is het middel tot
nivelleering van vraag en aanbod.
Nu is juist dat middel ten aanzien
van den dollar weinig effectief, omdat
de op goud gebaseerde munten uit
zondering zijn geworden. Wel is er het
,?tripartite agreement" dat goudbewe
ging ook met niet-goüdlanden als
Engeland en Frankrijk mogelijk maakt,
maar de goudprijzen zijn daarbij niet
gefixeerd. Zoodat de egalisatiefondsen
der betrokken landen de goudverschui
ving onmogelijk kunnen maken door
voortdurende prijsverlaging.
Dan daalt de dollarkoers onophou
delijk, of juister gezegd: de koers der
betrokken munten, pond, franc enz.
stijgt' voortdurend.
De dollar kan nooit verder dalen
dan het gouduitvoerpunt, maar juist
OVER VERDWIJNENDE LAND
GOEDEREN EN DEN NOOD DER
KASTEELEN
Door een, misverstand kreeg het
artikel der vorige week Over ver
dwijnende landgoederen en den nood
der Kasteelen" een foutieve
onderteekening. De beschouwing over deze
actueele belastingkwestie was van d
hand van onzen medewerker W. H.
Me/burg, ...
iniiiiiiiiiitiiiimnin
I
fligt
et
it
nde
ond
Kiigi niet meer vast. Maar
Omstandigheden ligt dan ook
(ig van den dollarkoers buiten
£d van de V.S. en zijn
mone^riteiten. Uit de
koersbewe-,>k niet op te maken of nu de
?>nsche betalingsbalans al of
f ef is. De goudbeweging is voor
(pen maatstaf meer.
liaarmee tot het pond terug te
'ren: Engeland vindt in het
in vraag naar ponden
aani, .in afwijking met de situatie
len gouden standaard, den
ers te laten oploopen.
lekere stijging is volkomen
look bij werking van den
oudtfltandaard treedt die in, nl. tot
et gLfiinvoerpunt. Maar nu is de
tijguTfcrooter, getuige het feit, dat
e goulrijs in Londen steeds daalt.
- Te ^ote ophef moet men van die
lewegiïwel niet maken, de
dollarloerssfeing beloopt nog maar i%
neer Ai de marge tusschen de beide
oudpfjten vroeger was. Maar men
leeft tch in Engeland de tendens om
[e fluttiaties in vraag en aanbod tot
litinge doen komen in den koers.
Dat can principe zijn. Het is in
tngelad een leerstelling van een vrij
uimén groep, dat men de
wissel;oersen noet toestaan, te schommelen
iet vrij groote speelruimte, opdat de
jtaling balans de gelegenheid krijgt,
dchzelftot op zekere hoogte te corri
geren «oor den invloed van de
koers?wegirg op de samenstellende posten
. de etalingsbalans. Dat is n van
Ie reder.en waarom men geen
stabiliatie wi..
Het i$ natuurlijk de vraag of toch
nog betrskkelijk kleine schommelingen,
s die welke men zich nu laat
volrekken, in dit verband eenige waarde
icbben.
In elk geval hebben zij het nadeel
lat de rust op monetair terrein
moeiijker kan weerkeeren. Men is geneigd
lan deze betrekkelijk geringe
fluctuaies meer waarde te hechten dan
noodig is, men zoekt zelfs naar
princi>ieele gronden, als b.v. de mogelijkheid
verdere goudprijsverlaging, een
overweging die op het oogenblik bij de
ingelsche regeering vrij zeker nog
niet voorzit.
Met dat al een ontwikkeling die het
volgen zeker waard is.
,
De nieuwe prijsvraag
Bedrieglijke leuzen
Herhaling van de opgave
\YTIJ menschen zitten al sinds
yv eeuwen opgescheept met een
onnoemelijk aantal leuzen, spreek
woorden en voor vast aangenomen
meeningen, zonder dat wij ons,
eigenlijk ooit afgevraagd hebben,
bf en hoeveel waarheid die inhouden.
Dénieuwere tijd heeft er vele aan
toegevoegd. Wanneer wij nu beter
gaan kijken, zien wij, dat het
overgroote deel dezer leuzen, spreekwoor
den, spreekwijzen e.d. niets dan
vooroórdeèlen, en zelfs pertinente
onwaarheden zijn. Een voorbeeld van
zulk een vooroordeel is b.v.: melk
is goed voor elk"f of ook: Hollanders
zijn zindelijk".
Wij noodigen onzen lezers uit, een
fraaie staalkaart van 6 van derge
lijke ingeroeste vooroórdeèlen, onware
leuzen en misleidende spreekwoorden
in te zenden.
Inzending uiterlijk Vrijdag 3 Sept.
Verslag en prijstoekenning in het
nummer van Zaterdag n Sept.
' ' t
Als eersten prijs loven wij weder
om uit een Dunhill bureau-vulpen
houder met artistiek uitgevoerden
standaard ter waarde van ? 17.50;
als tweeden prijs een reproductie
naar Vincent v.Gogh: Het Korenveld
,/
PAG. II DE GROENE No. 3142 \
PAG. 19 DE GROENE No. 3142
,,Wij doen beroep op alle liberalen,
diézich bevinden buiten het raam
van het officieele liberalisme."
(Het Lib. Wbï.)
..Dit biljet i§op verlangen te
vertoonen." (Geld. Tr.)
SBanjelfêprefenb Aanbelt )ct jict)
niet om het bemecêtctcn van all
vertakkingen." (Hbl.)
De Engelsche ziekte
,,Aan boord de gewone crew:
Heldersche jongens." (Hbl.)
,,Eleg. Holl. Dame, 57 j. iste stand,
adel. gepar., wenscht kennism. met
real gentleman. Dutch or Dutch-Ind."
S (N.R.C.)
De hopelooze ondername
,,De uitvaart geschiedde onder zeer
groote deelname." (Hbl.)
,,Dat dwingt tot stellingname in
deze zaak." (Tel.)
,,De machtsovername door Hitler.
De inbeslagname van zijn eigendom.
De kennisname van deze bladzijde.
De inname van Majadahonda."
(N. H. C.)
Als
Het park heeft tweemaal zooveel
bezoekers getrokken dan het jaar daar
voor." (N. R. C.)
,,Dit ligt niet zoozeer aan den
Keltischen geest dan wel aan den
Scandinavischen." (Hbl.)
,,De tuberculose eischte toen bij
kans driemaal zooveel slachtoffers dan
in 1935." (Vrijheid)
Dan
Daardoor worden zij nog ernstiger
als reeds thans in hun bedrijf
bepadeeld." (N. R. C.)
,,Er bleef voor den onderstroom
niets anders open als platte corruptie."
(Gr)
,,Er zullen nog veel snellere verbin
dingen worden geschapen als thans
reeds het geval is." (H. D.)
Puzzles
Prijswinnaars: letterraadsel Dr. L H.
Louwe Kooijmans, Prins Hendriklaan 24
Bi/thoven; invoegraadsel Mevr. A. C.
Aberson-Verschoor, De Doe/en", Gorcu/n.
Nieuwe opgaven
Letterraadsel
Van onderstaande lettergrepen moe
ten 12 woorden worden gevormd,
waarvan de eerste en derde letters, van
boven naar beneden gelezen, een vers
van Francais Pauwels vormen.
cha - da - dag - der - do - do - dol
drè- e - el - ge - ge - giek - in - lar
lant - licht - lijk - me - moe - ner
non - noor - o - ra ?-. ras - ren - slo
tee - ten - tien - ven - ven - ver
woens-ze.
Omschrijving:
i. dagteekenen; 2. fabelachtig para
dijs; 3. vierde dag der week; 4. bijge
voegd; S- natuurverschijnsel in de
poolstreken; 6. Amerikaansche munt;
7. telwoord; 8. buitensporig; 9. achte
loos; 10. knorrig; xx, drassig land;
12. {link.
Omzetraadsel
Door omzetting van de letters kan
men van ieder paar onderstaande
woorden een zelfstandig naamwoord
maken. De beginletters van deze
nieuwe woorden vormen, in dezelfde
volgorde, een spreekwoord.
De wonderen der sport Overleden en verloren lijken
"^Vtr^WilhelmuT^wo'rdt**ingezet ,.De vacature is ontstaan door het
ingezet
waarbij de Zwitsers, die zich inmid
dels gaan lostrappen, onbeweeglijk in
de houding blijven staan."
(Gron. Dbl.)
Hij kwam niet tot volleeren toe.
dank zij de lengte die Kho doorloo
pend aan zijn kruis wist te geven."
P (Hbl)
Een doel
Hij was driemaal begonnen om
iedere keer door zijn zorgeloosheid te
maken dat het succes hem verliet."
(In den driehoek)
Rev. Manners was weldra omringd
door een paar honderd
vacantiegangers gekleed in een badbroekje of met
een badmantel om de schouders. Hij
is voornemens eiken Zondag zulk een
stranddienst te houden en het motto
blijft: Komt zooals ge zijt." (N.v.d.D.)
Onze theologische medewerker
verwijst ons ter verklaring van dit
motto naar Jacobus 4 : 8 Naakt
tot God."
Roemenië. Nieuwe minister van
Koloniën benoemd." (Hbl.) ^
""" De nieuwe minister zal zijn ambt
aanvaarden zoodra de koloniën er
zijn.
Der Mohr hat seine Schuidigkeit
getan, Der Mohr kann geh'n", mogen
zij Othello nazeggen.
(De Jonge Liberaal)
Het is den jongen liberaal wel
te vergeven; je Verwart zulke nik
kers zoo licht.
(?Der Mohr hat seine Arbeit
gethan, der Mohr kann genen."
Schiller, Fiesko, III, 4)
De vacature is ontstaan door het
overlijden van wijlen Jan Smit."
J (Tel.)
De vijand verloor meer dan 500
dooden." (Eib. C.)
Drie geraamten
Men heeft te Bergen op Zoom bij
grondafgravingen twee geraamten ge
vonden, vermoedelijk afkomstig van
een kind en een geraamte van een
volwassen persoon." (Gron. Dbl.)
Voorts achtte men het verkeerd
om de districten, die voor plaatselijke
aangelegenheden geschept waren met
die taak te belasten." (Hbl.)
Wij achten het verkeerd gezegd
dat ze geschept waren.
Ons ontgaat het nut der pruik
waarvan Ons Tooneel schrijft:
Voor deze kop werd een filmpruik
gebruikt, welke in het geheel niet
zichtbaar is."
Een 120-jarige
Naar wij vernemen zal het i Sept.
60 jaar geleden zijn dat de N.V.
Mulder & Smit alhier 60 jaren heeft
bestaan." (Gron. DU.)
Een bezwaarlijke behandeling
Men bestrijke gedurende 3 dagen
's morgens en 's avonds de likdoorn
5 maal achter elkaar na ieder maal
opgedroogd te zijn." (Splendid)
De Handelingen der Commissie
voor Toponomie en Dialectologie
1936 bevatten een artikel ,,De
Nederlandsche benamingen van de
uier". Pukkie en Ukkie gebruiken
de Latijnsche.
Correspondentie
Z. ie V. In plaats van iedereen
leest men tegenwoordig geregeld
een ieder. Wat is uw oordeel over deze
onzinnige uitdrukking ?
Antw. Een ieder is onbeschaafd
en dichterlijk. Erger nog is 'n elk,
ook zeer gebruikelijk. Maar dat
zeggen zelfs dichters niet.
PERRON-TWIST
TAAN-TREIN
VEN-WIJZER
DWARS - TEEN
KATER-STENG
TOR-WODAN
GEBED-SERING
SNIT-SPROET
GROND-SPREI
MEID - SALIE
HOEN-ROEK
KWARTS-REE '
REIS-TALIE
KOET-LENDE
GEEP-STONDE
Oplossingen
Letterraadsel <
Waarom zijn de winkels open
(J. H. Speenhoff)
i. wingerd
2. acetyleen
3. ampel
4. rood vonk
5. opsnijden
6. maliebaan
7. ze e f au na
8. Ij m k e r
9. n a n e e f
xo. deinen
il. eiwit
Invoegraadsel
MEI
KAP
ARM
GOUD
SCHA
MAT
KAST
N
0
O
D
B
R
E
EED
ETS
EDE
RAAD
RAK
AS
EL
KAP
BAN
PA
KAR
MAL
KAN
E
K
T
W
E
T
LAAN
ROET
RIJS
EI
IER
OOR '
Westinghouse
Koelkasten
? direct gekoppelde
hermetischgesloten koelmachine
? 5-jaaf fabrieksgarantie
? minimum stroomverbruik
? lage prijzen
Imp. GROENEVELD & Co.
AMSniDAN - KirkitraiilSB - Til- 36051-31058
!i
# ?
*
I
i,. v