?$ !;-'? f*j' .' ? ? DE GROENE AMSTERDAMMER opgericht m 1877 ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR NEDERLAND «'? l**r«»"t No.TÜ2 Redactie: Mr. R. H. DIJKSTRA, Mr. M. K A N N. Mr. N. J. C. M. KAPPEYNE VAN DE COPPELLO, TH. MOUSSAULT en Mr. W. VERKADE Red. en tdminlstr.: Keizersgracht 355, Amsterdam C Telefoon 37964 ?. Postgiro 72880 - Gem. giro G 1000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar. Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd. HET GELIJKBLIJVEN VAN HET GEVAAR Dr. M., van Blankenstein EUROPA is weer aan optimisme toe. Er ge schiedt niets feitelijks om dat te rechtvaar digen. Maar er is gelegenheid te spreken van een ontspanning tusschen Rome en Londen. En men verneemt dat Rome ook te Parijs pogingen tot verzoening doet. Lukte dit alles, dan zou het acuutste gevaar voor een conflict uit ons wereld deel zijn weggenomen. Wel bleven er nog andere dreigende gevaren over. Maar zelfs deze zouden aan scherpte verliezen, doordat degenen, die groote daden in den zin hebben, niet meer op het voordeel van elders heerschende onzekerheid zouden kunnen rekenen. Mogen wij nu .optimistisch zijn? Niet verder, dan dat wij een troostrijke leering kunnen trekken uit hetgeen er bepraat en gefluisterd wordt; en wel deze, dat wij alle reden hebben even sceptisch te staan tegenover de pessimistische fazen in het poli tiek tafereel van dezen tijd, als wij het nu moeten zijn tegenover den ,,golf" van optimisme. Niets is op het oogenblik duurzaam, ook als wij duurzaamheid op den termijn van een maand be rekenen. Spanning en ontspanning, diplomatiek voordeel voor de democratische tendentie in de Europeesche politiek, en dan weer voor de fascis tische tendentie, wisselen elkaar regelmatig af. Het lijkt op ademhaling, of op de opvolging van eb en vloed. Wij zouden kunnen gaan gelooven, dat wij in die afwisseling met een natuurverschijnsel te doen hebben. Men moet het eerst zoo inzien. Al te velen onzer gelooven nog zeer reëel aan ieder hoogtepunt van politieke ontspanning, en aan ieder hoogtepunt van onmiddellijk dreigend gevaar. Dat is schadelijk voor de levenslust, en het kan vacantiegenoegens bederven. Voor hen is het een gelukje, dat een periode van ontspanning nu juist samenvalt met het hartje van den verloftijd. Zij kunnen zich daardoor weken lang met een gerust hart niet bekommeren om de internationale poli tiek. Zij kunnen zich in een wereld, waarin dagelijks duizenden menschen in oorlog worden gedood, waar in het eene kwaad, de wapening, bezig is het andere kwaad, de werkloosheid, te absorbeeren, waarin onderling wantrouwen der volken alles onzeker maakt, de illusie vormen van een komkommertijd. Het monster van Loch Ness kon waarlijk even weer zijn kop of rug boven water steken. Maar ten slotte voelt men toch in zeer breeden kring, dat op het oogenblik, door het politieke intermezzo, dingen sleepende worden gehouden, die voor West Europa een permanent gevaar vormen. i WIJ zullen eerst in ontspanning gelooven, als beperking der wapening mogelijk wordt. Dit is de | eenige peilschaal voor het vertrouwen. Vertrouwen bestaat, nog niet, kan niet bestaan. Men mag van de Engelsche regeering niet verwachten, dat zij dit niet zou beseffen. Waarschijnlijk wordt dit zelfs in geen hoofdstad op beter geformuleerde gronden ingezien. Men heeft er de Duitsche poli tiek van voldongen feiten, de overrompelingen welke uit de, door Hitler in Mein Kampf verkondigde leer moesten voortspruiten, zoo goed als ieder ander opgemerkt. Men heeft geweten dat het voorloopig plafond van mogelijkheden voor deze taktiek bereikt was toen iedere nieuwe onderneming van dien aard over de Duitsche grenzen moest reiken en dus een gewapend conflict onvermijdelijk zou maken. Men heeft daarop de wijze, waarop in Duitschland voor herstel van koloniaal bezit werd geijverd, niet over het hoofd gezien; men kon dat ook niet, omdat Zuid Afrika de methoden van dit streven heel pijnlijk aan den lijve te voelen kreeg. Men wist te /Londen beter dan ergens anders, wat de Duitschers in Spanje, in Marokko voor hadden, en men heeft gemeend dat op een zeker oogenblik met hard drei gement te moeten intoomen. Men hield een arg wanend oog op de bescheidener voortzetting van dit streven. Verder lette men scherp op Duitsche spionage en agitatie. Op dit oogenblik, waarop er dan toch ontspanning zou zijn, en Londen weet, dat Berlijn blijk gegeven heeft niet tot het uiterste met Italiëtegen Engeland te willen in zee gaan, komt toch, meer als een drastische waarschuwing dan als door vrees voor gevaar afgeperste daad, de verwijdering van de drie journalisten uit Engeland. Wegens spionage? De Engelsche overheid zet niet licht een spion of geheim agent, wiens werkzaam heid zij kent, uit het land. Zij houdt hem liever goed in het oog, overwegende dat een bekend spion of agent de bron kan zijn voor verdere ontdekkingen, en tevens minder gevaarlijk is dan het individu dat, na zijn verbanning, onontdekt zijn taak zal over nemen. Het gebeurde met de journalisten is slechts een manifestatie, of betoon van wrevel. Hoe kan Londen in Mussolini vertrouwen heb ben? Hij is de man die bereid was te Stresa tegen zijn medefascist Hitler op te trekken, en daarna weer met Hitler tegen zijn vrienden van Stresa; hij is de man van het gentleman's agreement in de Middellandsche Zee, waaraan hij zich nooit gehouden heeft, en van de non-interventie, waarvan de schending zijn sport was en is, een sport waarover juist de Engelsche regeering de wereld vaak in bijzonder heden inlichtte. Mussolini is voor Londen de man, die de Arabische wereld, ondanks gentleman's agree ment, tegen Engeland bleef opzetten, en die bovenal Engeland de hoon aandeed het boek van maarschalk de Bono in het Engelsch te laten verspreiden. Men weet, in dat boek wordt met verbluffende openhartig heid uiteengezet, hoe Mussolini sedert jaren reeds de groote mogendheden had misleid, en hoe stelsel matig hij den veroveringsoorlog had voorbereid. Mussolini behoort blijkbaar tot het niet onvermakelijk soort gevaarlijke lieden, wier gevaarlijkheid be perkt wordt, doordat hun minder nette daden wij praten over een dictator altijd in zachte termen I eerst waarde voor hen hebben, als zij zich er achteraf op kunnen beroemen. Ach, wij zouden lang kunnen voortgaan, op te sommen waarom men te Londen onmogelijk nog eenig vertrouwen kan hebben in eenig woord van Mussolini. Men zal daar altijd overtuigd zijn dat de Duce, als hij zich vredelievend toont, Engeland zand in de oogen wil strooien of het te benauwd heeft gekregen. WAAROM en waardoor kan Mussolini het nu te benauwd hebben gekregen? De redenen liggen voor het grijpen. De oeconomische toestand in Italiëis ellendig. De last van den wedijver in wapening met Engeland en Frankrijk wordt on dragelijk. De dictator moet van succes leven. Het succes in Abessiniëoverwon den tegenzin tegen het avontuur in het Italiaansche volk. Dat succes is in Spanje tot nog toe uit gebleven. Nu gaat het volk, ontstemd, vragen, waar de, van het Abessijnsche succes verwachte, oeconomische opluchting blijft. De toestand in Abessiniëblijft onprettig. Het aantal overloopers uit het Italiaansche leger ter plaatse naar Engelsch gebied is schrikwekkend. De gouver neur van Kenya rapporteerde er 3000, in n maand. In de Italiaansche senaat geeselde reeds een Italiaansch koloniaal deskundige, Theodoli, het beMr. W. Verkade R is weer reden tot optimisme! Dat is de conclusie uit de cijfers der Rijksmiddelen over Juli zoj7, zij bevestigen niet alleen de gunstige resultaten van juni, maar accentueeren die nog in zeer sterke mate. Het valt te voorzien dat de op brengsten der verschillende belastingen, de raming met vele tientallen millioenen zullen overtreffen; thans zijn de baten der indirecte belastingen over de eerste zeven maanden van het jaar reeds bijna 483/4 millioen gulden. boven de overeenkomstige maanden in 1936 en 35*/2 millioen boven de begrooting. Als het peil in de laatste vijf maanden behouden blijft (terwijl het lijkt te stijgen) mag men zeker op een overschot van omstreeks zestig millioen op de begrooting rekenen. De thans niet bijna 100.000 man verminderde werk loosheid zal sterk zijn invloed doen gelden op het Werkloosheidssubsidiefonds dat vele tientallen mil lioenen eischte. Op den duur mag men ook op een verhooging der inkomstenbelasting rekenen. Zoo is er ongetwijfeld meer ruimte te verwachten in de komende staatsbegrooting. Natuurlijk zullen wij nog geenszins tot de groote getallen van voor de crisis kunnen terugkeeren, afgezien nog van de vraag of dit voor alle departementen wenschelijk ware. Er hebben natuurlijk wel eens bezuinigingen plaats gehad, ' die nauwelijks schadelijk zijn gebleken. Maar er zijn in dezen crisistijd zeker ook bezuini gingen en nieuwe lasten opgelegd, die ten koste van onze volkskracht en belemmerend voor de mogelijk heden tot herstel werken. Welke eigenlijk in een toch zoo rijk land als het onze niet opgelegd hadden mogen worden. TK^ ** men voorbeelden ? Zij liggen voor het grijpen. Daar is allereerst hei moordende systeem van de vergroote klassen bij het lager onderwijs. Moordend voor den toch reeds onderbetaalden onder wijzer, moordend voor débelangstelling en ijver der , vlugge leerlingen, moordend ook voor de kansen van snel-ontmoedigde zorg-behoevende zwakkere broeders; daarbij komt het volontairssysteem dat volledig bevoegde kweekelingen met een fooi afscheept. En PAG. 2 DE GROENE Ne. 3142 dat alles betreft nog maar zes jaren lager onderwijs terwijl rondom ons land, Engeland, Belgiëen Duitschland, allen acht of negen jaar onderwijs noodzakelijk achten, om in de huidige gecompliceerde West-Euro peesche maatschappij het noodzakelijke ontwikkelingspeil en concurrentievermogen te ontwikkelen. Dan is er nog steeds een omvang van de werkloos heid die, ondanks het feit dat zij thans met ruim 20% is teruggeloopen, procentsgewijs nog steeds een der allerhoogste is van de geheele wereld. De arbeidskracht, die daarmee verloren gaat is, nog afgezien van de moreele schade, die door de werkloosheid ontstaat, zeker waard om overal, waar dat met weinig meer kosten dan de steunuitkeeringen mogelijk is, gebruikt te worden. De tijd der conjunctuur stimuleer ing schijnt in dezen weliswaar grootendeels voorbij en er mag zeker ook nog wel gerekend worden op een voortgaande behoefte aan arbeidskrachten in het particulier bedrijf, maar het is absoluut noodzakelijk, dat nu vooral de jongere generatie ook weer geheel aan het werk komt. Het zich herstellende bedrijfsleven kan nu langzamer hand ook de lastenvan een hier en daar verkorten werk tijdverdragen. Deze verkorting te vinden in den vorm van verlengden schoolplicht, vacantie en vervroegde pensionneering lijkt ons echter noodzakelijker dan in den vorm van een verkoning van de werkweek; al zal op overschrijding van de 48-urige werkweek streng moeten worden toegezien. TYTIL het bedrijfsleven deze kosten kunnen dragen W dan moet de begrootingspolitiek er ook van uit gaan, dat de stijging der kosten van het levensonder houd zoo gering mogelijk moet blijven; anders ont komt men zeker niet aan vrij drastische loonsverhoogingen en verhooging van den werkloozensteun. (het bewijs vindt men in de onlangs verschenen aan vulling op het Plan van den Arbeid inzake huishoudbudget, waarover in De Groene binnenkort een artikel zal verschijnen). Ook hieraan kan door de belastingpolitiek vél worden gedaan: Kan men over gaan tot vermindering van lasten, dan zullen aller eerst de drukkende accijnzen en andere heffingen op », heer in Abessinië! Sedert Mussolini weet, dat Berlijn 'zich in geen geval in een oorlog tegen Engeland zal jlaten gebruiken, moet hij inzien, dat het niet door jkan gaan, zooals het nu gaat: Engeland kraakt op f.vreedzame" wijze Italië, door de blijvende inspan ning, waartoe het dit arme land dwint. Mussolini moet het anders probeeren. Desnoods ten koste van de, in Spanje nagestreefde, groote doeleinden. Maar waar is de basis voor vertrouwen? De dic taturen hebben iedere mogelijkheid van vertrouwen laten vervoozen. Dat Engeland geen neen" zegt op de pogingen tot toenadering, spreekt van zelf. Geen Engelsen staatsman zou zich dat kunnen ver oorloven. Tijdwinnen ligt nu nóg meer in het belang van Engeland dan van Italië; Engeland is tot het volle besef gekomen van het gevaarlijke van Italië, nadat Eden te voren te Berlijn reeds het gevaarlijke onder alle omstandigheden van Hitler had vast gesteld. Maar Mussolini wordt nu zeker te Londen, door den aard van zijn aspiraties, nog onmiddellijker gevaarlijk geacht dan de Duitscher. Zou Londen plotseling toegeeflijk worden, op het oogenblik waarop Mussolini blijk geeft, het tempo niet meer te kunnen volhouden? DE Engelsche bereidwilligheid tot praten ver schaft ons geen reden tot bijzonder optimisme. Wat nu geschiedt, bewijst slechts, dat tot groot pessimisme geen reden bestaat. De partijen zijn niet zoo gelijk, en daarom het oorlogsgevaar niet zoo groot, als velen vreezen. Het spel zal doorgaan. Misschien vindt Londen het niet onaardig, Rome tegen Berlijn?waarvoor het zeker nu te vinden is uit te spelen, en Berlijn tegen Rome. Het blijft een de wereld versomberend spelen met vuur. Het gemiddeld niveau van het spel is zeker niet geruststellend. Maar men late zich door de regelmatige stijgingen ervan boven dit niveau evenmin in zijn sceptimisme storen, als door de dalingen eronder in zijn betrekkelijke gemoedsrust! Ons economisch herstel VOOR LKE BEURS 'N ? BROCHES et 2O STUKS de eerste levensbehoeften aanzienlijk ingeperkt moeten worden. Dat volksvoedset als brood, vet en suiker belast zijn met indirecte heffingen, die de waarde van het product soms verre overtreffen', dat boter en vleesch door een groot deel van de bevolking in ons land zoo rijk aan vee nier meer gekend worden; dat vervoermiddelen, die in de meeste gevallen allerminst meer als luxe beschouwd mogen worden door hatelijke, ieder-over-én-kam-scherende, belastingen als de rij wielplaatjes en door dubbele lasten op motorrijtuigen getroffen worden, zijn verschijnselen, die niet anders dan ongezond kunnen worden genoemd. De afgetreden regeering heeft een gebaar gedaan, waarmee zij den schijn heeft opgewekt voor deze wan verhoudingen niet blind te zijn. Op 15 September *935 twee jaar geleden! is door haar de commissie-Slingenberg ingesteld, die op korten ter mijn" maatregelen had moeten voorstellen om de kosten van het levensonderhoud (met name brood en vet) te verlagen. Van de resultaten dezer commissie is echter niets vernomen. Deze regeering zal goed doen de dossiers van deze commissie eens te laten af stoffen. Mogen wij de halveer ing der crisisheffing op vleesch als een goed voorteeken beschouwen? IJET zijn lasten en bezuinigingen van de soort ** als bovengenoemd zij zijn gemakkelijk met meerdere aan te vullen die de volkskracht voor heden en toekomst schaden. Even ernstig schaden als het oorlogsgevaar, waartegen de defensie-credieten wel zonder veel bezwaren gevoteerd zullen worden. En het zijn dus deze, die het eerst moeten vervallen, bij de ruimere mogelijkheden in de staatsbegrooting, waaraan thans in de verschillende departementen wordt gezwoegd. Onverantwoordelijk zou het zijn uit een oogpunt van conservatieve f inancieele politiek of van een zekere huiverigheid om de reeds in verge vorderden staat van voorbereiding verkeerende be grooting nog eens weer te gaan herzien, de gunstige keer in de opbrengst der middelen niet in de nieuwe begrooting te verdisconteer en, zoolang er nog nood maatregelen bestaan, welke voor de toekomst van ons volk risico's in zich bergen die geen maand langer gehandhaafd mogen worden dan strikt nood zakelijk is. Wanneer met deze veel gunstiger perspectievengeen rekening zou worden gehouden, zou dit onge twijfeld in zeer breede kringen teleurstelling wekken. Het gouvèrner, c'est prévoir" is nog steeds een zeer wddr adagium. Ook wanneer het een voorzien van gunstige omstandigheden betreft! HET SCHIJNT BEN NU ALLERWEGEN AANVAARD bijgeloof dat men zulke ernstige zaken als den strijd in Spanje en (dat mogen wij er na de herhaalde aanvallen op de handelschepen wel bij noemen) in de Middellandsche Zee, evengoed als welke verstoring van den vrede ook tenminste wanneer die verstoring niet optreedt in de peripherie van het Europeesche centrum het schijnt een algemeen aanvaard bijgeloof, dat men een dergelijken strijd zou kunnen localiseeren". Daar onder verstaat men dan niet ns dat de strijd tot het eigenlijk krijgstooneel en tot de bij den oorlog betrokkenen beperkt moet blijven, want dezen vroegeren spelregel heeft men om practische redenen moeten laten vervallen.... Inderdaad was het vroeger mogelijk om gelaten een strijd elders aan te zien. De wereld werd er niet zoo heel zwaar door geschokt. De menschelijke ge meenschappen waren minder gecompliceerd opge bouwd en tot op veel grootere hoogte economisch zelfgenoegzaam. Maar over die tijden handelen de geschiedenisboekjes van onze kinderen; niet de Reuter- en Associated Press-berichten, die de kolom men onzer dagbladen vullen. Opnieuw blijkt Franco eenige successen te kunnen behalen in het berg achtige terrein van het Noord-Spaansche kustgebied. Hij rukt op Santander aan en het is volstrekt niet zeker dat dit laatste Noordelijke bolwerk der legalen stand zal kunnen houden. Mocht Franco er inder daad in slagen Madrid en Katalonie zóó te omvademen, dan is zijn positie aanzienlijk versterkt. Te meer omdat het ondanks alle uiterlijken schijn volstrekt niet botert tusschen Barcelona en Madrid. Reden waarom tot nog toe leger en luchtmacht der Katalanen op het noordelijk strijdtooneel geen rol van beteekenis vervulden. Intusschen blijkt uit tal van berichten dat het ook aan Franco's zijde vol strekt niet alles eendracht en eensgezindheid is. Toen Mussolini zijn ouvertures begon om met Enge land wederom tot betere verstandhouding te ge raken, moet hij overwogen hebben Franco maar te laten schieten. En deze overweging was zeker niet tegen den smaak van Mussolini's militaire raads lieden zoowel die in Spanje, als die in de leger leiding, thuis. Maar Franco krijgt een laatste kans. Wat zou den Duce er ook van weerhouden, om op twee kaarten te zetten? Zoo kan naar twee zijden het verloop van den strijd in Spanje repercussies in het overige Europa teweegbrengen. IN HET NABIJE OOSTEN IS OOK VOORALSNOG GEEN gestabiliseerde toestand denkbaar. Daar staan twee landen vooraan in de Europeesche oplettend heid: Palestina en Irak. Te Genève is de Mandatencommissie nu met de redactie van haar conclusies gereedgekomen. De korte inhoud van de bevindingen dezer commissie?die als advies ten aanzien van het Engelsche verdeelingsproject in September aan den Volkenbondsraad moet worden voorgelegd is, dat er mér oplossingen denkbaar zijn (b.v. kantonniseering en instelling van een bondsstaat in n Staatsverband), maar dat er in ieder geval een geruimen, misschien jarenlangen tijd van pacificatie en rijp beraad aan een eventueele verandering van het mandaat behoort vooraf te gaan. Waarmee dus de Engelsche plannen tot schepping van een afzon derlijken, heel kleinen, Joodschén Staat, en een afzonderlijke, niet self-supporting, Arabische pro vincie van hét reeds bestaande Trans-Jordaansche Rijk, waarbij dan nog eenige door Engeland bewaakte punten en ,,corridors", wel van de baan zullen zijn. Noordelijk en Noordoostelijk van Transjordani ligt de Arabische staat Irak (Mesopotamië, Bagdad), welke staat zich voor kort opwierp als de kampioen tot het uiterste van het Pan-Arabisme. Het gouver nement van Irak verzette zich dan ook tegen de verdeelingsplannen ten aanzien van Palestina, en het sloeg een dergelijken toon aan, dat zelfs de aan grenzende Arabische volkeren daar beducht van werden. Dit was vooral in het Fransch mandaats gebied Syriëte merken. Inderdaad moet men zich van de Arabische broederschap niet te veel voor stellen ! De regeering van Irak, een paar ,,gene raals" om den nog minderjarigen Koning, die (zeker niet zonder buitenlandschen steun), de vorige pro-Britsche regeeringsleden hadden laten ver moorden en onlangs naar illuster voorbeeld een nationalistisch schrikbewind hadden ingesteld met Christen- en Jodenvervolgingen enzoovoort deze regeéring is nu op haar beurt weggejaagd, nadat de bevelvoerende ,,generaal" was doodge schoten. In ieder geval is daarmee n van de ge vaarlijke factoren in de Arabische wereld voor het oogenblik onwerkzaam gemaakt. In het Oosten gaat alles langzaam. Dat hoort daar zoo. Voor. het oogen. blik ziet het er naar uit, alsof ernstige botsingen,. fatale besluiten en een crisis in de wereld van den Islam vermeden kunnen worden. Zoo ergens, dan geldt hier: tijd gewonnen, al gewonnen! VOOR HET VERRE OOSTEN SCHIJNT HET HELAAS niet meer te gelden, dat de tijd daar langzamer verloopt dan in het Westen. Het tartend optreden der Japanners laten de Chineezen nu niet meer langs hun kant gaan. Zij beantwoorden Japan's feitelijke oorlogsdaden nu zelf met aanvallen. Niet meer enkel met verdediging. Zoo is er vanzelf een oorlog ont brand, die alleen nog maar formeel geen oorlog heet omdat er geen oorlogsverklaringen aan voorafge gaan zijn. Maar oorlogsverklaringen zijn ook geen Japansch gebruik. Zoowel de Chineesch-Japansche oorlog van in de negentiger jaren, als de Rus sisch-J apansche oorlog van 1904, zonder oorlogs verklaring begonnen. De krijgsbedrijven van het al te initiatief-rijke leger in Noord-China heeft de Japansche vloot nu Sjanghai gevolgd. Zij wilde ook deel aan den roem... Dat de bevolking van de internationale concessies daarbij in het gedrang kwam en van de Chineesche tegenaanvallen misschien wel het zwaarst te lijden kreeg, was onvermijdelijk. Dit is tenslotte niet de schuld van China. De Nederlandsche onderdanen althans vrouwen en kinderen schijnen min of meer in veiligheid te zijn op een schip van de K.P.M., al heeft dit schip zijn ankerplaats reeds moeten verlaten omdat er rakelings langs gevuurd werd. Intusschen ijlt de ,,Van Galen" te hulp. Het is niet aan te nemen dat Tsjang Kai Tsjek langer weerstand kan bieden aan het verzet dat nu in China tegen Japan gerezen is. De maarschalk had, naar men zegt, liefst zoo weinig mogelijk tegenweer aan de Japanners geboden om hen te noopen ver van hun basis langs zeer verspreide linies een relatief nog steeds zeer klein bezettings leger te onderhouden, dat dan door een algemeen volksverzet weggevaagd zou kunnen wórden. Nu hebben de Chineezen op enkele punten tegen een superieur gewapenden vijand te vechten maar in menig opzicht is tóch China in het voordeel HET EENE INTERNATIONALE FESTIJN HIER TE lande is nog niet geëindigd of het ander staat reeds weer voor de deur in deze zomermaanden. Nauwelijks waren de laatste deelnemers van de JAMBOREE, na nog rechts en links eenige indrukken van onze steden te hebben opgedaan, vertrokken naar alle deelen van de wereld of uit geheel Europa kwamen al reeds de gieken en skiff's met hun be manningen om hun krachten te meten op de vol maakte ROEIBAAN in het nieuwe Amsterdamsche boschplan. De Duitsche ploegen wisten er niet minder dan vier kampioenschappen in de wacht te sleepen, hetgeen met voor ons Nederlanders minder sym pathiek klinkende liederen begeleid scheen te moeten worden. Jammer was het dat de prachtige Nereusvier, die n dier ploegen had kunnen verslaan, door te laat inzetten van den spurt met een klein ver schil verloor. DE SURINAAMSCHE BEVOLKING IS IN REP EN ROER over de waterleiding, welke daar in Paramaribo verplicht zal worden gesteld. Het is natuurlijk een eerste eisen van hygiëne dat de stedelijke bevolking in een tropisch land van behoorlijk drinkwater wordt voorzien. Maar de exploitatie is in handen van een particuliere maatschappij, welke te hooge tarieven berekent in verhouding tot de draagkracht der be volking. En nu dreigt de algemeene aansluiting niet straffe hand ingevoerd te worden, wat onver mijdelijk gevangenisstraf f en en woningmoeUijkheden tengevolge moet hebben. Petities aan de Koningin verzoeken het geheele bedrijf door de Overheid te doen overnemen en de tarieven meer in te stellen op de draagkracht der verarmden Surinamers. DE MEEST OPMERKELIJKE ROMAN VAN DIT JAAR IS DE ROMAN VAN R. BRUNNGRABER, GETITELD RADIUM. De roman van een element en de roman van de geheele menschheid Ing.' f l. 2.90 ' . , Geb. fl. 3.90 Alom In den boekhandel Uit». Nederlandscbe KenrboekerlJ, A'dam PAG. 3 DE GROENE Ne.3M2 "* ' *''''. '?*','' 3ENEN0.3M2 . __T_^>,.r _..,.., :,^,r-^.?r *' ~~t'^'~' "",;' "**-""? ' " r-ll."wiril l 'J"**"-."'?' TT^' '.i, . ,? 1% _, p .'? ^ .?:>^.I..."F .'?'."*.), 'C .?...**r'...''... -V '.? '.?'.' 'l: ?\ III i»' } i *: