Historisch Archief 1877-1940
BV1TEW
\'
A "?
.: t
R11 T J- TH. f. WIJNGAARDEN ft Co., T«l. 98857, HuMnwef 888 - Wfttirwif 85.
D l h l Klant* UndhulijM ondtr archlwctuur gtbouwd m. untr. vtrw. w. «n k. «r. wtur.
lni«bouwd bad. Koopsom f 9000 t 11000. Hyp. beschikbaar. Ontbladlnc zondtr vtrplkhtlnf.
EPEiau.) PERMANENTE EXPOSITIE CHRIS LANOOIJ |
Geef adresveranderingen (ook tijdelijke) vroegtijdig op!
Als wij Woensdag met de eerste post bericht van Uw
verhuizing krijgen ontvangt U die week DE GROENE reeds
aan Uw nieuwe adres.
En ik zeg dame, dat dit uw badtentje niet ;s"
(Passing Show, Londen)]JJ[
.CIVILISATIE ?
,,Uit je schoteltje drinken en morsen/
Kon je niet uit het kopje drinken ?"
Neen, dan krijg ik het lepeltje in
mijn oog l"
EN ,
CULTUUR
Hoe vond je de opera gisteravond ?"
Verrukkelijk, Als je je oogen dicht had,
was het, of je thuis naar de radio zat
te luisteren!"
(Vart Hem, Stockholm)
f/t fa/
De gevaarlijke verkeersweg
AAN de Britsche oorlogsschepen in de
Middellandschc Zee heeft de Admi
raliteit Dinsdag zijn veelzeggende
instrxicties gegeven: Indien een Britsch
handelsschip zonder waarschuwing aange
vallen wordt door een onderzeeër, zijn
Zijne Majesteits schepen bevoegd den
onderzeeër op hun beurt aan te vallen".
Men lette wel dat het hier geen lucht
aanval betreft, (hoewel de ..British
Corpora!" aangevallen is door vliegtuigen,
waarvan de plaatselijke autoriteiten in
Palma erkend hebben, dat het vlieg
tuigen der rebellen waren), doch slechts
onderzeeërs en deze waarschuwing volgde
onmiddellijk op het nieuws van Zondag
voor een week van een aanval op een
Spaansch schip bij de Dardanellen, door
een duikboot, voorzien van de kleuren
der rebellen. Generaal Franco beschikt
maar over weinig onderzeeërs en het zou
verwonderlijk zijn wanneer een daarvan
2300 kilometer van zijn operatiebasis
werd aangetroffen in een gebied waar
geen vijandelijke oorlogsschepen zijn te
verwachten. De doorvaart door de
Middellandsche Zee is bezig een gevaarlijke
bezigheid te worden. De vorige week
is ten zuiden van Barcelona ook een
Deensch schip gebombardeerd door een
vliegtuig, met het gevolg dat het ge
zonken is. Den volgenden dag werd een
Fransch schip aan de Afrikaansche kust
bij Bizerta aangevallen. Den dag daarop
werd een tankschip met de Panameesche
kleuren door een granaat getroffen en in
brand gezet in de buurt van kaap Bon
in Tunis. Generaal Franco is er kennelijk
op uit om te beletten dat de
regeeringstroepen over zee benzine aangevoerd
krijgen en het is geenszins zeker, dat zijn
bewonderaars buiten Spanje hem geen
onwettige hulp verkenen. De Britsche
waarschuwing is opzettelijk vaag in haar
bswoordingen; zij is in de eerste plaats
gericht tot de bevelhebbers, gezagvoerders
der Britsche oorlogsschepen, maar het
is duidelijk een schoen die ieder zich kan
aantrekken, wien zij past. Valencia be
schuldigt Italiëopenlijk.
(The Spectator, Londen)
Over tendentieus gesproken
HET is bekend, dat d? berichten van
den Rooden Generalen Staf tenden
tieus zijn, maar die van den Witten niet.
(Majoor Yeats-ftrown
in de Observer, Londen)
Het vluchtelingenvraagstuk
DE opmarsch der rebellen naar San
tander stelt het vluchtelingenvraag
stuk nog weer eens extra scherp. Als
Santander zwaar door artillerievuur of
vliegtuigbommen wordt bestookt, is er
kans dat het v rlies aan
menschenlevens van non-combattanten nog veel
grooter zal zijn dan in Bilbao, omdat er
zoo verbazend veel menschen naar toa
gevlucht zijn (men schat het aantal
tusschen de 80.000 en 120.000) en omdat
de stad vél minder goed voorzien is van
bomvrije kelders. Duizenden vluchte
lingen slapen op straat of in de velden.
Bommen zouden er een vreeselijke slach
ting onder' aanrichten. Er is voedsel
tekort, en nog meer tekort aan genees
middelen en zeep. De eenige hoop is, dat
men de vluchti lingen zal kunnen weg
voeren. Een paar duizend zijn er al over
zee geëvacueerd en onlangs zijn er nog
een paar schepen door de blokkade ge
slipt. Er liggen nu vijf schepen in de
haven en er watvm twaalfduizend vluch
telingen bijeen, gereed om ermee uit te
varen, toen het bericht kwam, dat de
Franschen hen niet in hun land wilden
toelaten. De reden die daarvoor wordt
opgegeven is, dat Frankrijk reeds 40.000
vluchtelingen heeft toegelaten en er niet
meer kan opnemen. Daar valt niets tegen
in te brengen. Maar weken geleden ver
klaarde Cataloniëzich bereid, 150.000
Baskische vluchtelingen op te nemen en
te verzorgen, als zij door Frankrijk zouden
mogen reizen. Wat blijft er dan nog voor
moeilijkheid over? Is het het transport?
Of zinspeelde de Fransche regeering op
het feit, dat het tijd wordt dat Engeland
ook een deel op zich neemt? Tot nu toe
heeft de Britsche regeering niet tot het
Baskische vluchtelingenvraagstuk bij
gedragen, dan een onwillige bescherming
van een paar schepen in open zee, meest
Engclsche door de Basken gehuurde
schepen en een even onwillige toestemming
aan vrijwillige organisaties om op dure
voorwaarden vierduizend Baskische kin
deren op hun eigen kosten te onderhouden.
De regeering van een rijk en humaan land
zou wel iets meer kunnen doen, hetzij
door meer vluchtelingen toe te laten,
ditmaal op overheidskosten, hetzij door
het onderbrengen van vluchtelingen in
Frankrijk voor haar rekening te nemen
of hun transport van Bayonne naar de
Katalaansche grens.
(The New Statesman and Nation, Londen)
(Bij het ter perse gaan van dit nummer
is Santander gebleken op minder gruwe
lijke doch lafhartiger wijze aan den
vijand te zijn overgegaan, dan hierboven
voorspeld werd. Aan de algemeene strek
king doet dit echter niet af. Red.)
De bevolklngsdlchtheld der gevan
genissen
DE internationale commissie voor
strafrecht en straftoepassing van den
Volkenbond heeft nagegaan hoeveel
menschen er gevangen zitten in 88 landen.
Enkele gegevens zijn reeds binnen: In
Engeland zijn er 29.9 gevangenen per
honderdduizend inwoners, in Polen 150,
in Duitschland.i57 (ongerekend de con
centratie-kampen) in Lithauen 162.
Het laagste cijfer geeft de lersche Vrij
staat, nl. 20 en het hoogste Estland
nl. 276. (Manchester Guardian)
Geen nieuws van net Abessljnsche
front
DEDJAZ Fikri Mariam heeft bij het
oude station Hadama een trein latun
derailleeren en de soldaten, die onderweg
waren naar Dire-Dawa gedood. Hun
aantal bedroeg ongeveer vierhonderd.
Om zich hierover te wreken heeft het
Italiaansche Oppercommando in
AddisAbbebaeen nieuwe moordpartij bevolenen
den fascistischcn beestentroep is opnieuw
vrij spel gelaten. Men is begonnen overal
in de stad brand te stichten en te moorden
Daar, zooals bekend, de gehecle manlijke
bevolking uit de stad verdwenen is,
kwam de Italiaansche toorn thans geheel
over de hoofden van de weerloozt
vrouwen en kinderen, die uit hun
toekoels werden verdreven, doodgeslagen oi
gestoken en op straat geworpen. Dit
duurde een vollen dag, en men zegt, dal
er op deze wijze duizenden om het lever
zijn gekomen. Het h', eft kunnen gebeuren,
omdat men weet, dat de groote mogend
heden bang zijn inzake Abessyniöt<
handelen en zich niemand meer iets vai
dit land aantrekt. De Abessijnen hebbei
op hun beurt weer wraak genomen ove
deze moordpartij. Zij hebben drie nieuwt
treinen laten ontsporen, in Akaki, da'
slechts acht a negen K.M. van Addis
Abbeba afligt en in Dpekkaim. Zij hebber
daarbij natuurlijk geen ftaliaansch sol
daat gespaard.. . . Sinds de rcgenp:riodt
weer is begonnen, is Ras Desta, (die ii.
tegenstelling tot de Itaiiaansche berichte).
óver zijn dood, springlevend is) drul
bezig de Italianen op vele plaatsen lastij.
te vallen en hij dwingt hen positie n
positie op te geven. In West-Abessyni'
zijn zes provincies vrij van allen Italiaan
schcn invloed en Dedsjaz Aamde en eer
andere zoon van Dedsjaz Gabre Hal i
zeer actief opgetreden in Willou, Goijam
Gondre, Salale, Ancobre, Alinjamba, Bal.
en Arosssi, welke plaatsen de Italianei
alle gedwongen hebben moeten ontruimen
En sinds de regens begonnen zijn, .ziji .
er ook opnieuw weer gevechten ontstaat:
in Gara Mullata en in de provinci
Harrar. Indertijd heb ik meegedeeld, da
de Italianen een aantal Goergoera er
Dankali-stammen ontwapend hadden ii
de buurt van Dire-Dawa, maar nu hebber
de Italianen hem verzocht de rond
trekkende Abessijnen te bestrijden en hui
hun geweren teruggegeven..... Wij lever.
in een gespannen toestand; de diploma
tieke betrekkingen tusschen de Fr,anschen
deer 'l hel* geel en ?msterdam
? ? ? oeer 't neie gooi en ?nweroam
TIJ l H Vft TZO r01 n O van voorst - buiium - meerweg 22 ? tal. 3100
**-iilwWifcWIO O bloembollen plunlen
PAG. 6 DE GROENE Ne. 3H3
dei ncvefcl
en Italianen worden met den dag slechter.
De Franschen hebben geweigerd Ita
liaansche troepen te laten landen en hen
met geweld terug gestuurd. De Fransche
grensposten worden versterkt en men
verwacht binnenkort ook versterking in
manschappen. Men vertelt zelfs dat de
Franschen hun legatie in Addis-Abeba
versterken. (De correspondent uit Djiboeti
in de New Times <&? Ethiopia News)
Waar het om gaat
DE volgende zitting van de
Volkenbondsvergadering zal niet te be
slissen hebben over de toekomst van
Spanje of zelfs maar van Abessynie',
maar over de toekomst van den Volken
bond zelf. (Diluvio, Barcelona)
Belnbruch" voorkomt
Halsbruch"
THORWALD STAUNIXG, sedert
1929 Denemarkens machtige Eerste
minist.r, heeft het land de laatste twee
jaar bijna autocratisch geregeerd, maar
met officiecle goedkeuring van een groote
meerderheid in den Rijksdag. Op den
eers en avond van zijn vacuntie in begin
Augustus, viel hij in nachtklc;ding en op
pantoffels van de trap in zijn buitenhuis
in Jutland en brak zijn been. In de
voorafgegane maanden was de populari
teit van den premier gedaald: zoowel in
zijn partij, de socialistische, als in het
land in het algemeen. Denemarkens
economisch bestel is duidelijk in de
dalende lijn. De invoerprijzen zijn ge
stegen, terwijl de uitvoirprijzen constant
blijven, zoodat het tekort op de handels
balans en de deviezen-tekorten dagelijks
grooter worden. Dientengevolge zijn de
zenuwen van Stauning en zijn beroemd
optimisme ernstig aangetast en hij heeft
een zeer geprikkeld humeur getoond. En
de Denen van hun kant eveneens. Zijn
persoonlijke lijfwacht is versterkt en
Denemarken is het eenige Scandinavische
land, waar de leidende staatslieden voort
durend omgeven zijn door detectives.
Volgens een recente beschuldiging van de
, .Nationaltidende", zijn niet minder dan
6 pCt. van Kopenhagens detectives
belast met de bewaking van de persoon
lijke veiligheid van den premier en zijn
schildknaap, den minister van Justitie
Steincke.
Daarom was niets gunstiger dan deze
beenbreuk onder dramatische omstandig
heden. Het ongeluk heeft zijn tanende
populariteit weer hersttld; bloemen en
telegrammen zijn bij duizenden binnen»
gestroomd en heel Denemarken had
medelijden met den bejaarden staatsman,
die zijn been brak op zij n eersten
vacantiedag. Over aftreden wordt plotseling niet
'meer gesproken, want met hun drogen
Deenschen humor zeggen de menschen:
..Stauning kan niet meer heengaan, nu
hij al gevallen is". (Cavalcade, Londen)
Dictatuur en kunst
DE artistieke smaak onder' de hoede
der dictatuur is, dank zij Hitler's
klopjacht op het terrein der schilderkunst,
het voorwerp van vele beschouwingen
geweest. In het algemeen schijnt daarbij
niet voldoende gelet op het feit, dat er.
om een geliefde frase te gebruiken, ,,niet
alleen wat negatiefs, maar pok wat
positiefs is", d.w.z.: dat de bemoeienis
der dictatoren er zich niet toe beperkt
scheppingen te onderdrukken, maar dat
?zij ook scheppingen veroorzaken. Van
alle ,,drie grooten" is dat in de literatuur
te constateeren, waar zij alle drie een
bijzonder middelmatig oeuvre geprodu
ceerd hebben. Terwijl Mussolini zich
althans tot dit gebied beperkt heeft,
heeft Hitler bovendien het gebied der
schilderkunst betreden, waarover niet
meer gesproken behoeft te worden. Bij
Stalin daarentegen, in wiens land boven
dien geen picturale tradities bestaan,
vertoonen zich interessante vruchten op
muzikaal gebied. Wat den negatieven kant
betreft, heeft voor kort het plotselinge
verbod der buitengewoon beroemde
Chestakowitsj-opsra algemeen de aan
dacht getrokken; er is daarvoor nooit
een duidelijke andere reden bekend
geworden, dan dat Stalin haar niet mooi
vond. Een interessante positieve parallel
is te vinden in een telegram van 13 Au
gustus van den Moskouer correspondent
van de Daily Telegraph. Na vermeld te
hebben, dat in het Nationale Armenische
>AS. 1 DE GROENEN .3143
theater een groote ,,reiniging" heeft
plaats gehad, omdat dit het gewaagd
heeft ,,Macbeth" op te voeren, dat
zooals bekend over moord en
onuitwischbare bloedvlekken gaat, gaat hij voort:
,,Groote aandacht wordt aan het goede
werk van een Russischen componist Serge
Prokofieff gewijd. Voor het twintig-jarig
jubileum van de bolsjewistische revolutie
heeft hij Stalin's en Lenin's beste rede
voeringen voor koor en orkest op muziek
gezet, in het bijzonder de laatste rede
van Stalin, waarin hij op het laatste
Partij-congres de nieuwe Grondwet voor
stelde". De nieuwe perspectieven, die zich
hier voor de kunst openen zijn verrassend.
Men kan zich nauwelijks voorstellen, dat zij
het zich zullen laten ontgaan, hun laatste
redevoeringen resp. artikelen ook te laten
..durchkomponieren", misschien zelfs wel
als opera of ballet.
(Das Nette Tagebuch, Parijs)
Liquidatie van een dictatuur
NA den moord op generaal Bauir
Sidhi, den chef van den Generalen
Staf van het leger van Irak en van zijn
rechterhand majoor Ali Jawdat, den
opperbevelhebber der Irakeesche
luchtvloot op het vliegveld in Mosoel, heeft
Irak een nieuwe regeering gekregen zonder
veel binnenlandsche troebelen. De eerste
minister Seyyid Hikmat Soeleiman. de
strooman van Baqir Sidqi, trad met zijn
kabinet af en een nieuw kabinet, geleid
door senator Jami Midfai, ook als minister
van Defensie (waarschijnlijk om hem de
volledige macht over het leger te geven)
is opgetreden. De nieuwe premier is nu
voor de vierde maal minister; het
laatst was hij ook minisier van oorlog in
I934/'35; hij en vele zijner coll.ga's zijn
gematigden, die Engeland welgezind zijn
en op dien grond op pensioen gesteld
werden door den vermoorden generalissi
mus. Wij vertrouwen, dat deze plotselinge
opkomst en val van een dictatuur niet
meer dan een incident is, dat de
ontwikktling van Irak niet ernstig zal
blijken te hebben geschaad. In het
bijzonder hopen wij, dat er geen terugslag
zal plaats hebben inzake de toenadering
tusschen Irak en Turkije, wdke een van
de weinige goede elementen in Bakir
Sidqi's politiek was; en wij zien nog ver
langend uit naar een nauweren band
tusschen Irak en de andere Arabische
staten, die uit het vroegere Ottomaansche
rijk ontstaan zijn. Hoe betreurenswaardig
dergelijke politieke misdaden ook zijn,
zij moeten misschien beschouwd worden
als de prijs voor de vrijheid, die politiek
onervaren volken hebben te betalen. Er
zijn dergelijke hoofdstukken in de ge
schiedenis , der Balkanstaten en der
Amerikaansche republieken gexveest in
de periode van hun volwassen worden.
Irak mag misschien nog niet door deze
ontwikkeling heen zijn, er is geen enkele
reden om te vreezen, dat zij deze niet te
zijner tijd achter zich zal laten.
(The Economist, Londen)
Waarom Boosevelt de neutraliteit
niet afkondigt
MOET president Roosevelt de
neutraliteitswet" op China en Japan
toepassen? Het is hem gevraagd, maar
de president heeft goede redenen, om
het niet te doen. De wetgeving vloeit
n.l. voort uit de gedachte, dat de V.S.
zich op geen enkele wijze in
buitenlandsche conflicten moeten mengen en
zich in elk opzicht afzijdig moet houden,
opdat het buiten den oorlog blijft.
Zij die eischen, dat de president de
wet toepasselijk verklaart, motiveeren
dit met hun verontwaardiging over
zekere daden van Japan. Maar de maat
regel, die zij aanbevelen kan echter
alleen China in het nadeel brengen....
Als president Roosevelt thans zou ver
klaren, dat er een oorlog bestaat tusschen
China en Japan (hetgeen hij ontkent),
dan zou de Japansche regeering een blok
kade van de Chineesche haven kunnen
afkondigen. Daar China slechts een
onbeteekenende vloot heeft, zal het tot mach
teloosheid zijn gedoemd. Bovendien zou
China katoen, dat tot grondstof dient
voor ontplof f ingsmiddelen, tot contra
bande kunnen verklaren, wat onze
katoenhandel ernstig zou kunnen treffen.
En de afkondiging van de neutraliteit,
die alle incidenten wenscht te vermijden,
zou toch een uitvoerverbod naar Japan
vereischen. (New York Times)
Engelsche Bulldogs
KENNEL ELDEE, APELDOORN
GREUTELSCHEWEG 61
Vtn lijd (Ot tijd Pupt li tl giftn Wetenschappelijk en met zorg gefokt
Van tijd tot tijd pups af te geven. Dekreu
Felix vom Suhlblbck ter beschikking.
Alredale Kennel Pastor'»", Ooaterwolde (Fr.). B-a* K. J. de Groot, Tel. 58
TfirNDfG Kleine sportieve hond. gén schoothond. Alleen voor
hondenvrienl DM lul U den buiten met grote tuin, te koop: twee cairn terriërs (reu en tetf
4 April '36) licht- en donker grijs gestroomd, met stamboom ; vader uit Engeland geïm
porteerd. Alle inl. Mevr. l. KREUNEN-MEES, Nieuwe 's-Gravenlandse weg 90, BUSSUM.
Dr- A- J- M- HOLMER - GRONINGEN - TEL. 975.
Engelsen* Bulldog. Van tijd tot tijd pups af te geven.
Hollandsche Keeshonden en New Foundlanders
WALHALLA M ? BARSSE VAN H ARDENBROEK
KENNEL
DEN BERGH" ? NUENEN (N.-Br.) - TEL. 23
Zorgvuldig grootgebrachte dieren al te geven
E
Momenteel prachtige pups, 6 weken en 3
maanden oud o.a. naar de met
kampioenschapsprijs bekroonde Quido v. Westergoo.
KENNEL WESTERGOO, IBISSTRAAT 24. LEEUWARDEN. TEL. 5096
Cocker Spaniels
Kennel of Darkies' Home
Mevr, VAN AALST, WAARDENBURG, Tel. 4
DE ARKE NOACH - HONDENPENSION.
methode".
_ In Holland
._ --.»?-->,.... volgens de
..lijii-"j elke hond over ca. 20O M' looprnimte beschikt.
, B.W. Laan 77 (tegenover Birkhoven) Amersfoort. Tel. 202O.
Kampioen Chaplin's Charioteerof
Heathf|OWer staat ter dekking. Van tijd tot tijd
pups af te geven. Pension voor kleine Huisdieren.
G. v. d. HEIDE, Virulylaan 8, Park Leeuwenbergh, VOORBURG.
LAKE-LAND TERRIËRS
E*nlo« k«nn»l van dit ras In Nadvrland VAN TIJD TOT TIJD PUPS AF TE GEVEN
LANDSEER Het zeldzaamste ras ter wereld. Grootste en meest
vooraanb n 11 l/ V i. k 11 staande fokkerij van dit ras. Pups en volwassen honden van
uitstekende bloedvoering af te geven. Kennel van Landseerheim. H. LUNTER, Enschede.
STAAN TEB DEKKING de YTELSH TERRIËR U ET EX:
Kampioen Dan. Y-Craig Caradoc en Jimmy van Aardenburg
Aanvragen t« lichtan aan Mevr. Mr. A. TEENSTRA, Albrandwaardsche dijk 76, Poortugaal.
SCHNAUZERS
aparte ras van distinctie. Doorgaans [
J. F. K R DL L, Jachthuis Zonheuvel Atnhem, Schaersberaen.
In twee vari
. teiten. (.Riesen
en .Mittel), Het
Doorgaans pups af te «even.
KENNEL SAMOYA Amc«foortschestraatweg 75A
« . .r. SOESTERBERG.TeUm.r,foort2t82
SAMOJEDEN en BERNER SENNENHONDEN
Thans prima Samojeqen pups en enkele oudere dieren af te
GEVLEKTE DUITSE DOGGEN
U llnaéii"
Eig. J. F. ALEXANDER, Achterweg 16, Dordrecht
FOKT UITSLUITEND MET PRIMA BLOED
Van tijd tot tijd pups en oudere honden af te gaven TEL- 6I54
hoogte. Eenlgste fokster van
DUITSCHE HERDER -^-'Rd BC5CHIKK1NG
K.nn.l Von d.r H.N.niloht. A. v. d. PRINTEN. HEEZtHWEQ 27. EINDHOVEN. T«l. 3242
TOE KOK'S KENNELS. Biarnsclnweg 31, DEK DOLDER
Scholichi Mi» - Ittschi torian ? Dalnalimis ? Pups af te gnan
h