douw van der» Colorado R/Ver Aqueduct, de 400 K.M. /ange construct/c, die het woter van fiou/der Dom Loke noor Los Angelos moet brengen Een moderne aquaduct 400 K.M. lang, 400.000.000 liter water per dag 7, U r. ]. H. Meursinge ALS een gewone sterveling over een aquaduct hoort spreken, dan denkt hij gewoonlijk dade lijk aan een plaatje van een dal, waar over, ondersteund door een groot aantal gemetselde bogen, een kanaal is gebouwd. Dat is de eenige wijze waarop men nu en dan nog eens aan de door de Romeinen gebouwde aquaducten wordt herinnerd. Dat er tegenwoordig ook nog aqua ducten gebouwd worden, .die er zijn mogen, is minder bekend. Dit is waar schijnlijk toe te schrijven aan het feit, dat deze moderne voortbrengselen der techniek niet meer zulke poëtische foto's opleveren. De thans in aan bouw zijnde aquaducten kruisen de dalen niet meer op artistieke boogbruggetjes. In plaats daarvan ligt een stalen of gewapend betonnen pijplei ding heel prozaïsch op den grond. Ze daalt aan de eene zijde in het dal af en klimt aan de andere zijde weer naar boven. De waterdruk en het zgn. hevel principe houden het water in beweging. Daar de Romeinen niet de kunst ver stonden pijpen te construeeren, die dezen druk konden weerstaan, namen zij hun toevlucht tot de zoo bekende gemetselde bruggen. Een typisch voorbeeld van zoo'n modernen aquaduct is The Colorado River Aqueduct", die het water van het Boulder Dam Lake op de Colorado Rivier naar Los Angelos in Californi zal brengen. Deze thans in aanbouw zijnde aquaduct, die ongeveer 400 K.M. lang is, loopt door een woestijn die, op eenige winter-vacantieplaatsen na, vrij wel onbewoond is. Alleen doordat een aantal bekende filmsterren hier in den winter in shorts" hun welgevormde beenen hebben laten photographeeren, is de aandacht der buitenwereld van tijd tot tijd op Palm Springs en Indio gevallen. De verlatenheid van deze streken was zoo groot, dat voor 1928 niemand ooit de moeite had genomen deze terreinen in kaart te brengen. Eerst toen dit werk in 1928 in allerijl werd begonnen, werden ook spoedig de gronden waar de aquaduct over loopt voor de bouwers bewoonbaar gemaakt. Er werden onder meer 237 K.M. straatweg, 720 K.M. hoogspannings kabels en 240 K.M. waterpijpen aan gelegd. Zeven millioen dollars werden er uitgegeven voordat The Metropolitan Water District of Southern California, dat Los Angelos en twaalf voorsteden met 1.700.000 inwoners omvat, met den bouw van den eigenlijken aqua duct kon beginnen. Honderd vijf en vijftig K.M. tunnels, ioo K.M. open kanaal, 95 K.M. be tonnen pijpleiding en 50 K.M. hevels of drukleiding zijn in aanbouw. Dit alles zal bij elkaar de indrukwekkende ?som van $ 225.000.000 moeten kosten. TE oordeelen naar de photo's, die in de verschillende Amerikaansche tijdschriften verschijnen, werkt de tunnelconstructie meer op de verbeel ding der buitenstaanders dan eenig ander gedeelte van dit enorme werk. Voor een ingewijde is het bouwen van tunnels juist het onaangename deel van het werk. Want tunnels bouwen beteekent: bedompte atmospheer, ge vaar van vallend gesteente, ontijdig ontploft dynamiet en instortingen. PArt U HF rt HHIUIIIIIIIIIIUIIIIIIIHIHUUMIIMIIII UMMMIIIIMMIIIHMMMIUI CHARIVARIA Paindeluxe-brood ,,Do relletjes zijn opzettelijk uitge lokt." (Tel.) Men zal Kbbutt heek maal niet vervangen door een ander." (H. D.) ,,Hcn te overladen programma." Het juiste woord op de juiste plaats ,,Hij maakte een doodelijken val." (Hbl.) ,,De geneesheer werd inmiddels ingeroepen." (V. D.) ,,Een pleidooi ttgen protectionis me." (Nijtn. C.) ,.Ken gegeven, dat om uitwerking tart." (H. D.) De wonderen der techniek ,, Fabriek van koe- en varkenshaar te» Dongen." (Tel.) , ,De vorsti lijke personen verschenen op het bordes en dankten op vrien delijke wijze voor de hun gebrachte hulde." (X.H.C.) Dus niet met de gebruikelijke snauw: ,, Bedankt maar hoepel nou ook op." Het is niet verkeerd, dat men graag genoeg verdient om zichzelf en zijn gezin in het leven te houden en stoffelijk voldoende te verzor gen," verzekerde het Handelsblad Zondagmorgen. Het zal menigeen verlossen van gewetensknaging. maakt," schrijft de Telegraaf en een andere lezer vraagt ook: ,,Hoe lap j'm dat?" Infinltivitus ,,Hij fascineerde het auditorium door zijn meesterlijk kunnen." (Hbl.) ,,Knappe staaltjes van artistiek en kunstnijver kunnen." (Nbl.v.h.N.) ..Het is een in aanraking komen met een man, groot van kunnen en onbegrensd van willen." (DeNed.) De meerloozen ,,Het gasmasker zal niet zonder meer in winkels verkrijgbaar zijn." (N.R.C.) ..Duitschland zal de voorstellen niet eenvoudig met een weigering z.m. beantwoorden." (Hbl.) ,,Deze citroenen herkenden zij z.m. als citroenen." (Tel.) ,,Deze film geeft z.m. een reportage van de ellende." (Nat. DbL) , .Lodewijk keurde al haar liefdewerken, hoc kostbaar ook, z.m. goed." (N.H.C.) Onmogelijkheden .,De mogelijkheden, die ons thans zijn gegeven, keeren wellicht niet terug." (N.R.C.) ,,Hij was ongevoelig voor gevaarsmogelijkheden." (Hbl.) ,,\Ve voelen, dat hier levenslustiger mogelijkheden liggen." (Tel.) ,,How do you do? groet ik," schrijft Viruly en een lezer vraagt: Hoe lap j'm dat?" ,,De cabine is geheel geluidloos geNarigheden , ,Naar veiligheid binnen en buitens huis." (Hbl.) ,,Naar vrede tusschen Berlijn en Wecnen?" (Tel.) ,,Naar het lichtste metaal?" (N.H.C.) ninniinnniiiiiiiiiHiiiiiiu Niet te vergeten 2ijn regenjassen, zuidwesters, natte voeten en verkoud heden. Maar ondanks al deze bezwaren is het boren.van tunnels zoo'n machinale bezigheid geworden, dat men bijna van volmaaktheid kan spreken. In het midden van de tunnel is de 90 c.M. wijde smalspoorbaan gebouwd. Hierop staat, rustende op een wagentje, het beweegbare steigerwerk met de door samengeperste lucht bewogen auto matische boren. Nadat de gaten ge boord en met dynamiet gevuld zijn, wordt dit steigerwerk achteruit gereden en kan het springen beginnen. Om den rook uit de tunnel te verwijderen, worden de ventilatoren eenigen tijd in omgekeerde richting gedraaid, waarna de mucking machine" haar arbeid kan beginnen. Deze mucking machine" bestaat uit een mechanische schop, die de verbrijzelde gesteenten op een riem zonder einde gooit en deze laatste transporteert de muck" naar den laatsten wagen van den gereedstaanden trein. Zoo gauw deze wagon gevuld is, wordt hij door de cherry pieker" opgeheschen en aan het andere einde van den trein geplaatst, zoodat het tweede wagentje onmiddellijk gevuld kan worden. OM lekken van de tunnels te voor komen en de wrijving tot een minimum te beperken, worden de tunnels met een laag beton gevoerd. Ook dit betonneeren geschiedt geheel machinaal. De vroeger gebruikelijke b-kistingen zijn vervangen, door op vouwbare ijzeren platen, die door een wagentje, dat op het smalspoor loopt, ondersteund worden. Het beton wordt bereid in een wagen, die er uitziet als een olifant met een langen snuit. In den olifant zitten al de machinerieën, noodig voor het berei den van het beton en ook de pomp, die het beton door de pijp (snuit) pompt, welke zoo beweegbaar is, dat elk gedeelte van de tunnelvoering gemak kelijk bereikt kan worden. Na. 3143 De open gedeelten worden met mechanische schoppen gegraven en de betonnen voering wordt weer met daarvoor speciaal gemaakte machines gestort. De ter plaatse geconstrueerde be tonnen pijpleiding ofwel kunstmatige tunnel wordt van den grond af opge bouwd. Eerst wordt de volledige bodem gestort, waarop dan het smalspoor weer gemonteerd wordt. Hierop komt weer de wagen, die de opvouwbare ijzeren platen draagt. Maar nu moeten ook aan de buitenzijde de bekistingen vervangen worden. De platen, die hiervoor dienen, worden opgehangen aan een ijzerconstructie, die over een heel breed spoor loopt; de beide rails bevinden zich geheel aan de buitenzijde van de pijpleiding. Nadat al het beton gestort is, wordt deze constructie weer onder het zand bedolven. Achtduizend menschen werken in drie ploegen dag en nacht aan deze nieuwe waterleiding, die in 1940 klaar moet zijn. In de 65 verschillende neder zettingen, die langs den 400 K.M. langen aquaduct verspreid liggen, zijn eet zalen, ziekenhuizen, huizen voor de getrouwde en onderkomens voor de ongehuwde employé's gebouwd. De zesdaagsche werkperiode is vervangen door de twaalfdaagsche met twee daarop volgende vacantiedagen, waar door allen gelegenheid hebben in Los Angelos en omgeving uit te blazen, wat vooral in den zomer, wanneer de temperatuur tot 120 graden F. stijgt, wel noodig is. Dan houdt plotseling het geratel van alle machines op en de woestijn krijgt zijn natuurlijke stilte terug. In de 65 nederzettingen hoort men gedurende eenige uren het starten van vele automobielen en langs de nieuw gebouwde constructiewegen trekken duizenden er uit om ' twee .dagen later weer met frissche indruk ken terug te keeren. Losse nummers van De Oroene: 20 et. Ouder dan 3 maanden: 60 et. Toezending uitsluitend na ontvangst van het bedrag. APELDOORN He4el A1XAHVA K.T. Het Waraae* uttgetreM M*qt t*M. Volledig f 4.- p, 4. Dtr.P.UHM InilQOIIim Hotel MHnBIJW-B1J**1Jllt(. Beertemrsmt. Penafon-prlia l D U O O U IVI f 4_f 57 AIU oanfen. TeM. MIX Law vtrtrfBf MI. voorweaNoa. j VACANTIEOORD-HEIDEBAD E P E" Gemeubileerde hulpjes In boacb en helde. Natuurbad op eigen terrein. Huurprijs Sept. en Oct. v. a. f7.50 per week. Tel.-adres: MARX-EPE. DB IiA POBTK, Tel. 6. tol. ZAVH1VAI WKHIOHLKPAOl. » kamen. Panalonprlja f8... fadkamera, atroomand water. Garage vrij. Feestulen »oot 400 personen. Oerenemmeerde keiksn. l HCBLSUM-DOOIIWEItTM Iteeel .JOeln Zwitserland** gel. temlaVI. feit i HA. elg. teaacheii «ftger. l j i^uunch.,teiinhj^iwe» ja_rjag»t.caj^^ HILVERSUM TROMPENBERG'$ PALACE HOTEL l nIkW i.mJUIfl T^^foon TM! (» ujiien) ? MsitUte tsu-leTen l HHIITHFM (\} 1 1 U U l 1 1 J.ITI \l*J HOTEL VAN DE W E IJ E R Str> wtttrt Gtr vr|Jt Gtrtn it.uiMp. Gr. tuin. BUI. prl)z*n. Profp. op aanvr. Retel Panslon *t WOfTDHUIA. Aan het Poebdie eeecli, hel en tandveratuMngen. Gezellig Interieur. Itr. water. Op ven. mod. vag. dieet. Zaer gunstig v. waak-and. Lang verbl. aanm. rad. Bondshotol A.N.W.B. ui.HUi.4 /ru..n n.rk.\ M. AüilCM lUtSEKiauiie Mf tuittg v. WM^n. Raat. Gar. Proap. «p aanvr. T«l. HUfdvn 4, (Dag «n nacht). . .... M. AELLEN LUSSENBURG. U n n TUI 1 1 1/ 'V HüiIdBTJH. Tal. M4, HABIKAMP. t HA aU«n feniMn K II IJ l W l J IV 40 kamera, atroomand wmtar, alactr. llcait, badkmmar. All* ewnfort. ?%WI 11 U il ftm 1 8>75 _ 1 4>75 p- d< tonn^ng, vrij. Benda-paardaiwt, A.N.W Panaton. Benda-paardaiwt, A.N.WA..HMal. NIIMQPPPT Kampeercentrum.SAXENHEIM" 11U H O T LL l TB|. doorvirb. 14 - Vierhouton - 8ev. tinds 1925 60 H.A. oppervlakte. Hulijct. woonwifani, kamera «n tenten voor families tn groepen. Elfen winkel voor levensbehoeften. Zwembad In de nabijheid. Plaats voor kampeer-aanhanfwagens. Temlddan der mooiste bosschen. Meest sportief, aangenaam, goedkoop en bevrediglngschenkend vacentleverblQf. Vr. prospectus. OISTERWIJK Bosch-Restaurmnt GROOT SPEYCK Eldorado v. Olsterwljk. Meest bezocht zomeroord ter plaatse. OOSTERBEEK £ UB. BeMh* helde, Terfeslehten. Hemsnttsehe hearels en dalen. eneenteUIke puken en baawtamin. IMMW V.V. Annettnat t. Tal.» 13". Buraau Gamaanttwarkaa ToL B4I PUTTEN (VELUWE) HOTEL-PENSION BOSCHZICHT Cftfé-Reraurant. Tel. 20. Mooi «n rustlf felefen bij de bosschen un den Htrderwljktrstnfttwef. Gezellig zitje In den tuin. Pension f «d. vóór- «n naseizoen v.», f 2.SO, vtn 15 Juli tot 31 Auf. 12.50 tot 13.60. Lof i «i met ontbijt f2.?. Koffletefel f 0.75. Diner 11.25. Restaurant d«n feheelen daf. Me). M. J. VALKEN tt P U C M P M Hotel-Pension-Restaurant DE G REBBE lm ?? E 1^1 C 1^1 (onderaan den berf) Tel. 481. Ruim» zalen »l*ook convanatlezaal betehlkp. All* kamen, zeowtl In hotel alt dépandance, voorz. van «r. w. Badk. Garaga vrij. Wandalk. voer dt b«k. Grebbeberg alleen aan hM hotel varkrIJib. Pen», v. 18-60 -15.60. Weekend 17.- ? 110.-. A. T. OOLMAN R H EN EN Ouwehand's Dierenpark ROERMOND MUNSTER HOTEL ?**~*'-'*' gefloten Hotel ter plaatse. Hotel BOKBBTOAAJL. Tel. 3715 (dag M nacht eeralkkaer). Hoog «M wtfg gelege» In da boaachen. MooVn comfort. Contr.verw. Garage. Bgen teanlibaaii. Proqt. Op MQf rif». VELI» SOEST H***! De Beschrijver" Tal. VOf. Bui anTrala. KlaMnrwhaan rondoM. Alto eomf. Keuken en wflnen extra ven. ZIE ONZEN BON VAlKFNRIIRfi /H SCHAEPKENS VAN ST. FIJT £ W n bil k 11IV W11M yi»/ ^,4,^ ,0>000 M, a,,,,. 10.000 M, boomgtirt. Parkeerte . ParkMrMrr. «n gar. vrl| WEI p PARKHOTEL. Alle modern comfort. Lift. Kamers met privél T CaWsr badkamer. Boxen-garage. Centraal rarwarmd. Prospectus op aanvrage, l WIJK AAN .Tal.ai». lndadlra«tanabl|haJdv.h.ttrand. Praehdia wandallngan door da dulnan. Str. watar op alla kaman. Garag a vrij. Panalonpr. l i.50 a f 4.BQ. Voor- au naaateoan l ».- 1 f ».6Q. Pr»ap. op aanvr. Sehoone plaat» en boiebrQke omgaTlng. Gemenblleerde woning en pension* f1*1 met bHionderbeden gratis. Ktalna jldt 26 et., groot» 50 «., plattagrond vtn Zalrt 10 et. franco op aanvraag. ? « Buraau V.V.V. ? Talafoon 2174 - Giro 61609. 7FIST Hotel-Café-Rest. HET WAPEN VAN ZEIST" ?*" ?"?*?*? Tal. 3412. Slotlaan 107, hoek Statloniplaln. Ruime frluche kamers, alle met str. watar. Cantrala varwarmlng. A.N.W.B. Garanommaarda keuken; Panslon v.a. f 4.?p. d. P. BRAND. Elg. T A 1 1 TP l A LI IH P HotakPana. HUIS TBB D Uut. Tal. 3. Gal. te mldd. der duinen In de Z.U U l t LAN U t "<?? i"bll". d»r *??? A"* m<*- «"»(? Vrl) l", an zaebad. Voor-an nfeelx. a» W V ? ??i.rtll.Mi, 1 Aug. f 4.- - f4.50. Bondih. A.N.W.B. f g |u?to, 21 (Slot van pag. 9) lijke eigenschappen van dien, zit te beslissen wat wij wel en wat wij niet mogen zien in verband met onze ,,goede zeden" en ,,openbare orde". Het pijn lijke is daarbij, dat de stompzinnigheid waartegen RenéClair een censuur in het leven wilde roepen, meestal geheel buiten schot blijft. Ja het gevaar bestaat, dat deze door de keuring eerder wordt be vorderd daar de dingen die ons zouden kunnen prik kelen angstvallig verre van ons worden gehouden. Dat dit gevaar niet denkbeeldig is, bewijst het verbod van de Russische film De Matrozen van Kroonstad" en het feit dat bijna ook een zo belang rijke film als The green Pastures" ons door de keuring onthouden was. Het argument, dat de keuring met de kunst waarde van een film niets te maken heeft behalve dan wanneer deze kunstwaarde volgens de heer van Staveren het gevaar" voor zede en orde nog zou kunnen vergroten, omdat deze buiten de bevoegd heid van de keuring valt, is te simplistisch. Inder daad valt een oordeel over de kunstwaarde als zo danig buiten de bevoegdheid van de keuring en wij kunnen dit voorlopig, hoezeer wij soms ook wering van smaakbedervende films zouden wensen, slechts toejuichen. Daarmede is echter niet gezegd, dat de keuring de kunstwaarde dan óók verder maar buiten beschouwing moet laten. HET noodzakelijk subjectieve oordeel van de keuring legt de Centrale Commissie een zware verantwoordelijkheid op en een zeer grote verplich ting tot voortdurende zelfkritiek, welke laatste m.i. zeer onvoldoende wordt nagekomen. Dat deze subjectiviteit inderdaad aanwezig is, blijkt uit de enkele keuringsrapporten, welke wij toevallig onder ogen kregen. Wij schreven reeds vroeger hoezeer de argumenten van het keuringsen herkeurings-rapport betreffende de film Club de Femmes" met elkaar in tegenspraak waren. Bij het lezen van de motivering van ontoelaatbaarheid van De matrozen van Kroonstad" wrijft men even de ogen uit, als men leest: Voor de mentaliteit van dit ogenblik blijft de film afkeuringswaardig, ze gaat in tegen het streven naar verbroedering en naasten liefde" (sic.). En gisteren zagen wij in de bioscoop nog journaals met niets dan oorlogsvoorbereiding en een dag later een Charge of the Light Brigade", waarbij nu precies alles aanwezig was wat, volgens het rapport, tot ontoelaatbaarverklaring van De Matrozen van Kroonstad" aanleiding had gegeven '?alleen artistiek van veel minder gehalte en niet betrekking hebbend op Rusland. Subjectieve keurlnc en objectief verzet TEGENOVER deze subjectiviteit, welke bij gebrek aan objectieve keuringsnormen niet is te ontgaan, al zou het bezwaar sterk worden verminderd door wijziging in de wet van het crite rium in dien zin dat nadrukkelijk op gevaar voor de goede zeden of de openbare orde moet worden gekeurd?zou een betere publieke controle een tegenwicht kunnen vormen. Vooral nu n uit de reeds genoemde uitingen van de voorzitter van de Centrale Commissie n uit een interview van die zelfde voorzitter met de Nieuwe Rotterdamsche Courant (5, 6 en 7 Mei '37) blijkt, hoezeer daar een mate van aan zelfingenomenheid grenzende zelf verzekerdheid aanwezig is. Tegenover critiek blijkt de heer van Staveren slechts onbegrip en afwijzing te hebben, waarbij hij zich nauwelijks kan opwerken tot de erkenning, dat deze critiek uit een even goede bedoeling en verantwoordelijkheidsbesef voortkomt als wij van de Centrale Commissie gaarne aannemen. De keuring bloeit op het ogenblik min of meer in het donker. Alleen uit het jaarverslag vernemen wij het aantal goed- en afgekeurde films en meters, PAG. 15 DE GROENE No. 3H3 terwijl af en toe wel eens onofficieel een keurings rapport op de n of andere redactietafel waait. De gewenste ruimere openbare controle op het werk van de filmkeuring zou m.i. te verwerkelijken zijn door onmiddellijke publicatie van alle keurings rapporten betreffende niet toegelaten films en cou pures. De keuring zou hiervan zelf het voordeel hebben, dat voortdurend kan blijken in hoeverre haar eigen subjectieve oordeel met de opvatting van een breedere kring strookt; zij zou op deze wijze haar eigen subjectieve norm voortdurend kunnen toetsen aan een veel algemener ? en dus veel objectiever oordeel. Het nut hiervan bleek reeds nu uit de gang van zaken met de film The green Pastures", welke ten slotte na 8 maanden toch is toegelaten zij het met gewijzigde titels en enige volkomen aanvaard bare restricties inzake reclame en voorprogramma door de commissie welke eerst het ontoelaatbaar had uitgesproken, in vrijwel dezelfde samenstel. ling. Een, met moeite tot stand gekomen, wijzi ging van opvatting, waaraan de publicaties in De Groene en de overige pers over de film gedurende deze periode wel niet geheel vreemd zullen zijn. Bovendien zou een dergelijke openbaarheid ook ten goede kunnen komen aan het, nu nog al eens onbeholpen, proza van de keuringsrapporten waar van de formulering maar al te vaak de zwakheid van het oordeel verraadt en tevens de preventieve werking van de keuring, die nu vaak al te voor zichtig ingrijpen met de schaar door de importeurs tengevolge heeft, ietwat kunnen verzachten. De keuring zou meer in een glazen huisje" komen zitten, maar zij moet m.i. voorzover zij van de juistheid van haar werkwijze overtuigd is 'deze openbaarheid kunnen aanvaarden. De ver houdingen bij de Nederlandse pers zijn van dien aard, dat zij daarvan zeker geen tegenwerking heeft te vrezen bij ernstige controle op de filmdistributie. D. C. VAN DER POEL , i' \' . -s