Historisch Archief 1877-1940
!'. i
I
'?J r:
l
GEDURENDE DE JONGSTE PERIODE
van ernstige reactie op de internationale beurzen bleven alleen British
Bank-Insurance Units tezamen met staatsfondsen stabiel in koers.
Gedurende een periode waarin de koersdaling van gewone aandeden in
Engelsche industrieele maatschappijen gemiddeld 10 percent bedroeg en
eenige aandeelen in goudmijnen zelfs 50 percent in koers terugliepen,
bleef de koers der Bank-Insurance Units onveranderd.
Dit is een nieuw bewijs dat British Bank'Insurance Units met
succes weerstand weten te bieden aan de periodieke schokken waaraan
de internationale aandeelenmarkten bloot staan. Units in de
TRUST
BANK&mSUMNCE
SHARES
uitgegeven in den vorm van Toonder Certificaten in overeenstemming
met de Nederlandsche usance, geven den belegger een directe partici
patie bij de aandeelen van 52 vooraanstaande Engelsche banken en
verzekeringsmaatschappijen en vertegenwoordigen een der meest gezonde
beleggingen die in de wereld bestaan.
Terwijl zij een rendement afwerpen dat iets hooger is dan dat van
de prima staatsfondsen, waaraan zij, wat soliditeit betreft, gelijk zijn te
stellen, is er aan Bank-Insurance Units het buitengewone voordeel
verbonden van een bijna zekere kapitaalswinst op langen termijn.
Bij de huidige koersen is het netto rendement, exclusief bonus
betalingen, te schatten op 3?31/* percent.
Trustees:
Midland Bank Executor & Trustee Go., Ltd.
Bankiers:
Midland Bank Ltd.
Prospecti en alle verdere inlichtingen kunnen worden verkregen bij
eiken vooraanstaanden Nederlandschen bankier of commissionnair; of bij
den vertegenwoordiger in Nederland van de Trust of Bank & Insurance
Shares:
Mr. Roy Elston, Vondelstraat 27, Amsterdam. Tel. 85416.
k N.V.VERZEKERING-MAATSCHAPPU
MERCURIUS"
OPGERICHT A9 1694
VERZEKERINGEN
OP ALLERLEI GEBIED
HOOFDKANTOOR :
AMSTERDAMS, KEIZERSGRACHT 570
MAATSCHAPPIJ VOOR HYPOTHECAIR CREDIET
IN NEDERLAND
(waarrrude gefusioneerd de N. V Maastrlchteche Hypotheekbank voor Nederland)
fltovMtlgd <? 'S.QRAVENHAOC
Thini vtrkrijgbiin 4 ?/, PANDBRIEVEN mat 2 0 uitloting 1O1
8 j ?/,. PANDBRIEVEN met » * . uitloting
BEZOEKT DE JAARBEURS TE UTRECHT
GEOPEND t m 16 SEPTEMBER
ZONDAG 12 SEPTEMBER IS DE BEURS OISLOTCN
DE JAARBEURS DIENT DEN ZAKENMAN TER ORllNTEERING.
PERSOONLIJK CONTACT MET DEN FABRIKANT IN TEGEN
WOORDIGHEID VAN HET ARTIKEL, SCHEPT DE BESTE
VOORWAARDE VOOR BELEIDVOL INKOOPEN
llinTFI niflinr ^^ ^an'eri'H, wasschtMi, smeren, halen en brengen uw auto
flmiilrl nfln/jlir !??*,/,?? x:,?:,i i ir,.- ,, ,.>:.:,...i
flIIIUI LL UnilflUL Onze 30-jari^c ? -rvurinj1; is ct-n waarburj; vuur KiH'de. service
Waespirzijd* 143. Tel.53218 Stalling voor 100 auto's - Dag en nacht geopend
Pacta simt servanda
De dollar-leening der Koninklijke
HET is thans ongeveer vier en
een half jaar geleden, dat de
Koninklijke Nederlandsche
Maatschappij tot Exploitatie van
Petroleumbronnen in Nederl. Indiëeen
hardnekkigen strijd begon, met het
doel, den bezitters van haar dollar
obligaties de goudwaarde van hun
vorderingen te onthouden. In Mei 1933
liet de directie der Koninklijke weten,
dat de dollarcoupons slechts op papier
basis zouden worden voldaan.
Deze aangelegenheid heeft veel stof
doen opwaaien. Zelfs een karikatuur
in De Groene is aan dit onderwerp
gewijd en in de kolommen van dit
blad is het noodige erover te doen
geweest,
De Vereeniging voor den Effecten
handel, die voor de belangen van het
beleggend publiek zeer actief pleegt op
te treden, besloot de Koninklijke over
deze aangelegenheid een proces aan te
doen. Aanvankelijk had men den
indruk, dat er sprake zou zijn van een
proefproces, waarbij de Koninklijke
haar medewerking zou verleenen. Al
spoedig moest men echter ervaren» dat
de Koninklijke besloten was, de zaak
tot het bittere einde uit te vechten en
dat zij alles in het werk stelde, Om dit
einde zooveel mogelijk naar de toe
komst te verschuiven. Het heeft ruim
vier jaar moeten duren, alvorens de
obligatiehouders bevredigd zouden
worden.
Hieronder volgen de belangrijkste
momenten van deze onverkwikkelijke
procedure:
October 1933: De Vereeniging voor
den Effectenhandel dagvaardt de
Koninklijke voor de Haagsche
Rechtbank.
Februari 1934: De Haagsche Recht
bank veroordeelt de Koninklijke tot
betaling op goudbasis.
Januari 1935: Het Haagsche Hof
wijst de vordering van de Vereeniging
voor den Effectenhandel af.
Mei 1935: De ,,Vereeniging" besluit
cassatie aan te vragen.
Januari 1936: De Hooge Raad ver
nietigt de beslissing van het Hof en
wijst de zaak ter nadere afdoening
naar het Hof terug.
HIERMEDE was het pleit feitelijk
al reeds definitief ten nadeele van
de Koninklijke beslecht. Immers het Hof
moest zijn beslissing nemen, conform
de richtlijnen, die door den Hooge
Raad waren aangegeven. De uitleg
ging van professor Oppenheim, volgens
welke de dollarcoupons te New York
payable" waren, doch te Amsterdam
slechts collectibje" had op den Hooge
Raad geen indruk gemaakt. Dit Col
lege nam het standpunt in, dat de
Koninklijke wel degelijk een betalings
verplichting te Amsterdam op zich
had genomen. De Hooge Raad besliste,
dat de Amerikaansche Joint Resolution,
die een streep door de goüdclausules
haalde, niet toepasselijk was op be
talingsverplichtingen te Amsterdam en
dat bij onmogelijkheid tot betaling in
de bedongen gouden munt, moest
betaald worden naar de goudwaarde
van de bedongen gouden munt.
Bij de tweede behandeling van de
zaak voor het Hof hield professor
Oppenheim knappe pleidooien, die
echter meer uitmuntten door geest,
vorm en spitsvondigheid, dan door
kracht van argumenten. De professor
zag in, dat hij voor een hopelooze
zaak stond. Hij trachtte toen tijd
te winnen en hoopte dit te be
reiken, door de wijze van goudprijs
berekening in de dagvaarding van de
Vereeniging voor den Effectenhandel
aan te Vechten, in de hoop, dat dan
weder een proces van voren af aan
begonnen zou moeten worden. Het
pijnlijkste in deze affaire was, dat de
pleiter van de Koninklijke zich niet
ontzag, voor het Hof te verklaren, dat
zijn cliënt na veroordeeling uitsluitend
de 20 coupons van de Vereeniging voor
den Effectenhandel zou betalen. Een
zoo openlijk gebrek aan eerbied voor
beslissingen in hoogste instantie was
hier te lande bij instellingen van de
standing van de Koninklijke nog niet
te voren waargenomen.
Waarschijnlijk was dit als intimi
datie bedoeld, om obligatiehouders
te bewegen, betaling op basis van
$ i = ? 2,46 te aanvaarden. Dat was
de goudwaarde van den dollar vóór de
depreciatie van den gulden. Sedertdien
was echter die goudwaarde gestegen
tot ruim ? 3.
Toen het Hof tenslotte het oorspron
kelijke vonnis van de Haagsche recht
bank bekrachtigde en den eisch van de
Vereeniging voor den Effectenhandel
toewees, was het bescheid van de
Koninklijke, dat obligatiehouders nu
maar moesten afwachten, wat zij per
eerstvolgende coupon zouden krijgen.
DAARNA volgde het bekende aan
bod, waarbij per obligatie van
$ 1000 beschikbaar werden gesteld een
obligatie van ? 2500 plus een warrant,
die recht gaf tot aankoop van een aan
deel Koninklijke tegen bepaalde koer
sen. Doordat de warrant een gewild
speculatie-object bleek, konden obli
gatiehouders door dit aanbod ongeveer
aan de goudwaarde van hun dollar
vorderingen toekomen. De meerder
heid der obligatiehouders aanvaardde
dit aanbod.
Voldaan aan de beslissing van het
Haagsche Hof was echter door dit
aanbod niet. Immers de warrant heeft
slechts een toevallige, wisselende waar
de, die afhankelijk is van het koers
verloop van aandeelen Koninklijke
Olie en van de inzichten der speculatie
In de jongste jaarvergadering van dt
Puzzles
Prijswinnaars, zijn dezen keer: voor
het letterraadsel Mevr. Mr. M. van
der Have, Van Starkenborghstraat 8,
Groningen, en voor het ladderraadsel
Mr. M. S. van Oosten, Prins
H.ndrikkade 167, Rotterdam. Voorelkepuzzle
wordt een reproductie naar Vincent
van Gogh: Het Korenveld" uitge
loofd. Inzendingen vóór Dinsdag op
een BRIEFKAART; op de adreszijde
LETTERRAADSEL of VISITEKAARTJE
vermelden.
Koninklijke zat de directie nog hoog
te paard.
Zij liet zich niet intimideeren door
de Vereeniging voor den Effecten
handel ! Zij was er van overtuigd, dat
de maatschappij met of zonder de Ver
eeniging voor den Effectenhandel net
zooveel geld bij het publiek zou kunnen
opnemen, als zij wenschtel
Dat was zeer bout gesproken. In
Londen bestaat nog altijd een embargo
op buitenlandsche emissies. De New
Yorksche beurs is voor de Koninklijke
ontoegankelijk, aangezien zij zich niet
wil onderwerpen aan de
publiciteitseischen van de Securities Exchange
Commission. Buitenlandsche emissies
te Parijs zijn voorloopig ondenkbaar.
Deswege schijnen deze overwegingen
voor de directie van de Koninklijke
toch zwaarder gewogen te hebben, dan
zij op de jaarvergadering wilde doen
blijken.
Het schijnt wenschelijk, aldus
luidde een dezer dagen verschenen
communiquéhet laatste geschilpunt
betreffende de dollarleening zoo mo
gelijk weg te nemen." Daarom wordt
thans aan obligatiehouders betaling
met 73.05 per dollar aangeboden van
alle, na 26 September 1936 vervallen,
coupons. En daarmede kan dan de
vrede tusschen de Koninklijke en de
Vereeniging voor den Effectenhandel
geteekend worden, mits het
evenbedoeld aanbod ook gehandhaafd wordt
voor de aanstaande October-coupon
en de lossingen.
Daarmede wordt dan in zooverre
bevrediging geschonken aan het rechts
gevoel, dat men het niet langer behoeft
aan te zien, dat hier te lande de
hoogste rechtelijke uitspraken door
een groot lichaam tot een paskwil
kunnen worden gemaakt. Met dat al
zal alle onrecht niet hersteld zijn. Tal
van kleinere beleggers hebben zich door
omstandigheden genoodzaakt gezien,
hun coupons op papierbasis te ver
zilveren. Vele beleggers ook, die aan
de eindoverwinning wanhoopten, heb
ben hun bezit tegen afbraakprijzen van
de hand gedaan, waarbij de Koninklijke
veelal de koopende tegenpartij was.
Voor deze categorie belanghebbenden
is de geleden schade onherroepelijk.
AD INT.
19. in schuine richting benedenwaarts
buigen, 20. nurksch mensen, 21. muze
der lierpoëzie, 22. akte van uitersten wil.
Visitekaartje
LEO I.
Balk (Fr.)
Nieuwe opgaven
Letterraadsel
Van onderstaande lettergrepen moe
ten 22 woorden worden gevormd, waar
van de eerste en derde letters, van
boven naar beneden gelezen, een be
kend gezegde van P. A. de Génestet
vormen.
a - ach - an -an -blad - ce - de-
delding - doe - e - en - en - eu - fel - gen
grif - grim - i - je - kool - maar - ment
moe - muit - na - na - naam - ne - nei
nes - non - pe - rig - rup - rij - sen
ta - te - ten - ten -ter -ter -ter- tes- tie
toom - tor - tos - tu - tij - wit - zaag
zak - ze - ze.
Omschrijving
i. eerbiedwaardig grijsaard, 2. vrou
wennaam, 3. ontleedkundige, 4. mans
naam, 5. rumoer, 6. njarig dier,
7. groentekweekerij, 8. familienaam,
9. witte vlinder, 10. uitbarsting, xx. be
scheiden, 12. blaasinstrument, 13. aan
kondiging, 14. bericht, 15. deel van
een zaag, 16. overeenkomst, 17.
schrijfstift, 18. opgooien (sportterm),
Wat is het beroep van dezen heer ?
Oplossingen
Letterraadsel
De wereld is groot en onstuimig schoon.
Martien Beversluis)
i. e e nsklaps
2. t o onen
3, om n i bus
4. opslagplaats
5. ratelslang
6. g r u 11 o
7. s k i l o o p e n
8. immer
9. duister
10. legitimeeren
ii. ensemble
12. r ach i t is
13. echter
14. woonstede
15. e c onomi e
16. d i ner
Ladderraadsel
PAG. 18 DE GROENE Ne .3145
ORANJE
NAIJVER
DEFILE
ALEVEL
NIMROD
KARKAS
IDEAAL
SALOMO
SAPPHO
WOLVIN
PAG. 19 DE GROENE No. 3I4S
Schaken
onder redactie van Dr. S. TARTAKOWER
De landenwedstrtjd te Stockholm
NOG nimmer heeft een
landenwedstrijd zoo een sterke be
zetting als die in Stockholm
gekend. Met uitzondering van enkele
meesters van reputatie waren de
sterkste meesters van de partij. De
Amerikanen hebben wederom hun su
perioriteit bewezen, door met 6 punten
voorsprong op no. a (Hongarije), den
eersten prijs te winnen. De sensatie in
Stockholm was Nederland, dat bijna
den geheelen wedstrijd Amerika op de
hielen zat. Sterke landen als Argen
tinië, Letland en Litauen moesten het
tegen het Euwe-team afleggen. Jammer
genoeg verslapte de Nederlandsche
ploeg tegen het einde, waardoor zij
tot de zesde plaats teruggedreven
werd. Wat het gehalte der partijen
betreft, kan men die niet met die van
een tournooi vergelijken, daar het
speeltempo in een landentournooi geen
verdiepen in een partij toelaat. Boven
dien worden in deze wedstrijden
dikwijls 2 partijen per dag gespeeld,
zoodat de spelers door vermoeidheid
blunders en grove fouten hun partijen
verliezen. Werkelijk mooie partijen
waren in Stockholm zelden te zien.
Daarentegen trof men dikwijls korte
aardige partijtjes.
Wij geven hieronder een miniatuur
partijtje uit den landenwedstrijd Stock
holm 1937.
Tweepaardenspel in de nahand
Wit: Zwart:
CASTALDI, (Italië) KERES, (Estland)
i. ea?e4 ey?es
2. Pgi?fa PbS?c6
3. Lfi?04 Pg8?f6
4. Pfs?gs d7?ds
Op PfóxdS leidt zooals bekend het
paardoffer op f7 tot winst. B.v. 5.
Pf 6 X ds ; 6. Pgs X f7 Kg8 X f7 5 7- Ddx
£3 + Kf7 eó; 8. Pbs 03. Pc6 67;
9. d2~-d4 enz.
6. Lc4 bs+. C7?có
Zwart offert een pion om in ont
wikkelingsoorsprong voordeel te zoeken
7. dsxcó byxcó
8. LbS?ds ............
Een vreemde zet, welke van Bird
afkomstig is. Gewoonlijk geschiedt
hier Le2, hó, Pf3 64. Het is echt iets
voor Keres om onregelmatige zetten
af .te straffen. Hij slaagt er ook
prachtig in.
Pfó?ds
f7?fS
PdS U
8
9- PgS?«4
10. Pe4?g3
il. Ld3?fi
In aanmerking kwam Df3
il Lf8~cS
Zwart is wel een pion achter, maar
heeft een enormen voorsprong in
ontwikkeling.
12. ca?03 LcS?£6^
Gaat niet alleen 02?b4 uit den weg,
maar richt zich ook in tegen da?d4,
13. 02?44 Pf4?g6
Zwart kon op d4 niet slaan daar het
paard op £4 hing. Nu kan Wit op es
niet slaan wegens LbóX f2 + ?
14. Lf i?d3
15. ba?b4
16. Ld3?-C4 +
17. d4?ds
18. Lc4?b3
19. Pg3?fi
Een treurige terugtocht, maar op
Pea zou £3 onaangenaam geweest zijn.
19. ........ Pd6?64
Wit geeft op. Pion £2 is niet te
redden. .
Zooals Wit de partij behandelde
verwacht men slechts van een
tweedeklasspeler. S. L.
Pas?b7
Kg8?h8
Pby?d.6
£5?f4
Vacantie in EIGEN land
IRIIJftftIJM Hotel HIEUW BT78SUW". Bestaarmmt. PttMtoivpriit l
| P M O O V m f 4_f g. All* conrfort. T«l«(. 38»?. Ungr wbiqf bij». voorw«trd«n. |
VACANTIEOORD-HEIDEBAD EPE"
««meubileerde haljdea In iMMCb en beide. NatnnrbAd op eigen terrein.
Hnnrprljs &ept. en Oet. v. n. f 7J» per week. Tel.-adre*: MABX-EPK.
ft | f | BC ttl HOTEIi »E t A. POSTE. Tel. 6. BlPl. XAVIBB VAN WBB8CH- l
U U LI*C N LEPAOE. 32 lemmer*. PwutonprH* f 3.-. lUdkuwn. itroonMnd wttar. l
G»nt* vrif. FtestsatoD voor 400 personen. GereoommMrde teenken. |
1/nnTUf Hl/ 'T HIÏJGWM». Til. 814. HAHSKAMP. 5 HA. «IIM «UniMnbondw*,
?VUII l OT IJ IV *°bwn«r*> stroomend water. *Uctr. licht, bidtunwr. All* comfort. Pwulon*
B%WWB ???*?* pr. fS.TS?f4.75 p.d. Box«n-car»s« «d. Bond»^«»rd«iwt A.N.W.B.-Hot«l.
O l QT F PU/11K Bosch-Restmurant GROOT SPEYCK l
V l w l bl\ ff U 11 Eldorado v. Olsterwljk. Meest bezocht zomeroord ter plaatse, j
PUTTEN O/ELUWE)
HOTEL-PENSION
BOSCHZICHT
Cafó-Restaurant. Tel. 20. Hooi en rustig gelegen bij de bosschen aan den Har
derwijkerstraatweg. Gezellig zitje In den tuin. Pension ged. vóór- «n naseizoen
v.a. f2.50, van 15 Juli tot 31 Aug. f2.50 tot f3.50. Logies met ontbijt f2.?.
Koffietafel f 0.75. Diner f 1.25. Restaurant den geheelen dag. Me). M. J. VALKEN
RHENEN Ouwehand's Dierenpark
nnrnnmin
ROERMOND
? IVUliillWilu
LJfYTPt Cwitrum itmd. Nodvrti comfort. CtoMokaal l
nVJ l CL v,,,^ K.NXC. A.N.W.B., AJk.tONOON l
Benig gewloten hotel ter plaatse. l
l SOEST
HottI D« BoKhvlh*r"T«l.2706. Bos
?nTrvin. N»tuur*choon rondom, All*
ctxnf. Kwiktn tn wijnen wctra v«rx.
ZIE ONZEN BON
VALKENBURG (L) SCHAEPKENS VAN ST. FIJT
w "?"?**??'?*Wl*** V*"/ wtwr. 10.000M»tuin. 10.000M'boomsMrd.Pirk
80 ICWIMTS. 150
btdd«n. K.anw.
PirkMrttrr.
liflIV
?V IJ K
**"
^ f\ l |TC l A U n P
/IJ M l F |_AN U t
C. W V l *i.t.niv W i.
***** 8OWSEVAWCK".T»J.2l9.lnd#dlr^cMn»blih«4dT.h.itr»iwl.
Prachtig* wand«llnf«n door d« dulntn. Str. water op »ll« kamer*. Gong* vrij.
Pmulonpr.I8.50tI4.60. Voor- «n niMlzowi 1 8.- * 1 80». Pro«p.opi»nvr.
HoMt-Fens. HUIS TER DUIN. T«l. 3. G«l. te mldd. der duin«n In d«
r. ml)l|h. d«r
f s.._fa.7
.
. All* nwxL comf. Vrl| «»r. «n z«cl»d. V66r- en
f. f4.-_f4.5O. Bondih.
DE GROENE GRATIS?
Het is mogelijk, De Groene drie en een halve
maand gratis te lezen. U behoeft zich slechts als
abonnéop te geven voor het jaar 1938 en 10 gulden
te gireeren op onze rekening. Bevalt het blad U niet,
en deelt U ons dit vóór 15 October a.s. mede, dan sturen
wij de reeds gestorte 10 gulden onmiddellijk terug.
""""" De Groene 3%" maand gratis
en daarbij 3 speciale nummers:
het Vondelnummer
het Poolnummer
en het Humornummer
Mijne Heeren,
Ik abonneer me voorloopig voor het jaar 1938 op De Groene. Gedu
rende de 3'/j maand tot dien tijd zal ik De Groene wekelijks gratis ontvangen.
Het abonnementsgeld voor 1938af 10.
? i glrttr Ik op pettglrorckcnlng TfMO vm
7 p* B"»*n* Am»ttrMmmi»r U A«»«t«fd«»i,
j und Ik p«r postwlutl un d* admlnlnratlt vin
' D«Gro«n«, Kalz*ri|richt355, Amaurdam-C.
Wanneer echter Uw blad mij niet bevalt, deel ik U die vóór 15 October a.s.
mede, waarna U mij de f 10.- onmiddellijk terug zendt.
Straat:»....., ....: N r, ...
Woonplaats: .....
11.9.37.
Handteekening:
as l
l
K
Ah«utn»mM«ti>n bitniwn t* «lUn rIM* Invmn «Wh
kil
PAG. Il p*, r:
W