Historisch Archief 1877-1940
??K
i'-g
o
den straatweg van Gransbury
naar Cresson in den staat
Texas kroop een automobiel
langzaam voort, een speciaal type drie tons vracht
auto. De wagen reed kalm en voorzichtig door
den nacht, achter de twee lichtkegels van zijn
schijnwerpers aan, een vuurroode wagen, spook
achtig van alle kanten belicht, opdat men zijn waar
schuwend vlammend rood reeds van heel veraf zou
kunnen herkennen, en zich uit de voeten zou kun
nen maken. Want deze wagen sleepte den Dood in
eigen persoon door het land.
Het was een zoogenaamde Soepkar" en de
soep", die hij in kunstig geconstrueerde
gummikannen en op een netwerk van spiraal veeren,
vervoerde, was nitroglycerine, een fataal
vrachtje, dat niet de minste warmte verdraagt,
geen slag en niet het kleinste stootje. Echt
een baantje voor een zelfmoordenaar, met dit
duivelsche explosiemateriaal het land door te tuffen.
En ook geen wonder, dat men deze roode auto's
mijdt als de pest, dat zij alleen 's nachts en langs
zijwegen mogen rijden, die van tevoren bij de politie
ter bewaking opgegeven dienen te worden, en bij
iedere plaats van eenige beteekenis een omweg
moeten maken. Maar men heeft de soep" nu een
maal noodig, om in de oliegebieden de oliehoudende
zandlagen los te woelen, en de veel voorkomende
branden te blusschen. En het goedje moet nu een
maal op de een of andere manier op de plaats van
bestemming komen. Gelukkig zijn er nog steeds
menschen te vinden, die wat geld
gebruiken kunnen en moe
en doodsverachting hebben.
ACHTER het stuur zat
Charley, een kerel als
een boom, gewezen cowboy,
zijn oude breedgerande hoed
nog op, een beetje scheef en
in den nek geschoven, omdat
hij het een beetje warm ge
kregen had, hoewel hij on
bewegelijk als een standbeeld
aan zijn stuur zat en er een
frissche Maartsche wind door
den nacht woei. Een man met
een goedmoedig
jongensgezicht, dat er zoo laconiek
mogelijk uit trachtte te zien;
maar achter dit masker was
toch alles van een intensief
luisterende aandacht, en een
wilde bereidheid en zelfs
de bewonderenswaardige ge
latenheid, waarmede deze
man zich aan zijn noodlot
overgaf, was van een koppig
heid, die als het ware de vuis
ten balt, sterk en met hart
grondige levensverachting.
Er was geen andere zit
plaats dan die achter het
stuur. Toch was er nog een
andere man bij, Frank H, die
eigenlijk Francisco heette
en een ellenlangen Spaanschen naam had. Hij zat
vlak bij hem op de lage gereedschapskist, zoodat
hij, zelfs wanneer hij rechtop ging zitten, en zich
rekte, van buiten af nauwelijks te zien was.
Het was een puur toeval. Charley en de Mexicaan
hadden in een klein havenkroegje aan de
Brazonrivieraaneen tafeltje gezeten. Beide hadden er prijs
op gesteld zeer veel te drinken. Charley wist precies
hoeveel hij noodig had, om allerlei hinderlijke ge
dachten kwijt te raken, zonder dat hij daarbij zijn
helderheid van geest verloor, die hij bij zijn
nachtritten toch werkelijk kon gebruiken. Want hij had
zijn baantje al langer dan gisteren, n.l. precies vier
weken, en deze rit nu zou zijn laatste zijn. Dan was
het leed geleden, dan had hij geld genoeg, om weer
een vol jaar met zijn vrouw en zijn twee kinderen
te kunnen leven".
En daarom was hij ook zoo snel op Franks over
moedig voorstel ingegaan. Of was het soms van
hemzelf uitgegaan? Het was immers niet moeilijk
dezen, altijd over zijn heldendaden opsnijdenden
heethoofd tot een dollemansstreek te verleiden. De
Mexicaan was er dan ook onmiddellijk vuur en
vlam voor geweest, om op een zoo brutale, roman
tische manier zijn medeminnaars bij den neus te
nemen en kalmpjes langs hen heen naar zijn liefje
te toeren, dat in Cresson op hem wachtte. Charley
kreeg echter zoo op dezen tocht reisgezelschap,
iemand die hem eens iets zou kunnen vertellen,
en aan wien hij ook zelf eens een woordje kwijt
zou kunnen raken, als het niet anders kon.
Want juist Op zulke laatste reisjes gebeurde het
nogal eens. Een te vlugge voetdruk op de rem of
het gaspedaal, een steen of een kuiltje in den straat
weg, waarvoor men niet tijdig was uitgeweken, een
plotselinge zenuwschok, die op het laatste oogenblik
de wekenlange waakzaamheid teniet deed, en
inNACH
t
r
Een verhaal van De Groene
door
Heinz Graumaon
plaats van den wagen, was er op den straatweg nog
slechts een ettelijke meters diepe explosiekrater;
alles was onder helsch gekraak uit elkaar gescheurd,
versplinterd, tot stof vergruizeld, en misschien was
er op een afstand van anderhalven kilometer een
stukje blik te vinden, dat nog een beetje roode verf
vertoonde.
ZIJ reden al meer dan twee uur, zij hadden nog
geen tien woorden met elkaar gewisseld. Frank,
de kleine magere Francisco met zijn zwarten
krullekop, zijn afgeleefde bleeke gezicht en zijn onrustige
oogen, hield zijn blik aan n stuk op Charley's
gezicht gericht; hij zag hoe het meer en meer
verstarde, wanneer hij behoedzaam naar den
kant van den weg uitweek, zoodra de lichten van
een wagen voor hem opdoken, of achter hem de
.... ot/iter het stuur zot
Charley, een kerel als een boom en naast hem een andere man, die eigenlijk Francisco
heette en een ellenlangen Spaa.ische naam had. ...
claxon van iemand, die haast had, en hen passeeren
wilde, loeide; hij zag hoe de sterke kerel zijn vingers
heimelijk tusschen hals en boord bewoog, als om
de overtollige hitte kwijt te raken, die een zooeven
doorstaan gevaar hem naar het hoofd gejaagd had,
dat hem zelf achter zijn verschansing verborgen
gebleven was. Het werd hem hoe langer hoe
onbehagelijker te moede. Hij had opeens geen plezier
meer in zijn heldendaad en begon onrustig op zijn
kist heen en weer te schuiven.
,,Jékan beter stilzitten," merkte Charley op.
Verdraaid hard hier," bromde de kleine, maar
hij hield zich onmiddellijk volmaakt rustig.
Weer werd het stil tusschen de twee mannen.
Frank hoorde slechts het zachte, gelijkmatige stam
pen van den regelmatig werkenden motor, maar hij
kon niet beweren, dat hij er van insliep. Hij had het
gevoel, alsof iedere tik hem met een stekende pijn in
zijn hersens priemde en alsof dat nooit weer op zou
houden. En dan weer moest hij er aan denken, dat
hij dit levende, dit heerlijk levende geluid, niet lang
meer zou hooren, nu misschien voor den
voorlaatsten keer, nu voor het laatst!
Nee, nog niet. Misschien nog een dozijn maten
uitstel, nog twintig misschien. Zou je eigenlijk wel
weten, dat het de laatste was, als je den laatsten tik
hoorde, die ook je laatste harteklop was?
Is ze blond of donker?" vroeg Charley, terwijl
hij aan het stuur draaide, om een bocht te nemen en
vervolgens de tweede versnelling inschakelde, om
dat hij met dezen slakkengang den weg, die plotse
ling steil begon te worden, niet nemen kon. Zijn be
wegingen waren plechtig langzaam, zooals van
een Indiaansch priester bij den offerdienst.
Wie?" vroeg de kleine bleeke verstrooid, her
stelde zich echter onmiddellijk en zei: Blond
natuurlijk. Voor mij komt alleen blond in
aan
PAG. 16 DE GROENE No. 3145
T*
^1 merking.En prachtige tanden heeft ze."
^? Charley knikte waardeerend. En
verder?"
Nou, verder niets. Het komt toch altijd op het
zelfde neer."
Charley wierp hem een onderzoekenden blik toe:
Je kunt gerust vertellen, ik neem d'r niet weg."
De Mexicaan trok een ongeduldig gezicht. Ver
tellen," zei hij verachtelijk.
Wat hindert dat nou, we hebben toch den tijd."
De kleine bleeke moest nog eens met zijn verhaal
op de proppen komen. Van het blonde meisje en van
haar vader, die een keurige bar in Cresson had en
van haar verloofde, een zoon van een van de rijkste
farmers uit de buurt en die natuurlijk over verdraaid
veel vrienden beschikte, die nu allemaal hier in de
buurt op den loer lagen. Want als die jongen een
opgeblazen kikvorsen is, hijzelf is ook nog iemand
met eergevoel, en hij heeft hem uitdrukkelijk laten
weten, dat hij zoo vrij zal wezen vandaag een be
zoek te gaan brengen aan mijnheers verloofde.
Hij begon zelf weer schik in zijn verhaal te krijgen
en hij werd langzamerhand toch weer spraakzaam.
DE chauffeur luisterde aandachtig en dankbaar.
Minuut na minuut verstreek en kilometer na
kilometer liet men achter zich, al kroop de wagen
als een slak over den weg. De weg liep weer vlak.
De heldere maansikkel wierp haar zilveren licht op
het steppenlandschap, waarin slechts hier en daar
een weinig afwisseling gebracht werd door een
donkere groep laag
geboom__ _, ._. , te en de schaduw van den
steilen rotswand.
Plotseling verstomde Frank.
Hij had over het portier
heengekeken en een groep
politieagenten ontdekt. Ver
draaid," bromde hij, daar
heb je ze !" Gejaagd verzocht
hij .Charley wat harder te
rijden.
Charley gaf niet eens ant
woord, zoo absurd vond hij de
vraag.
Rustig kroop de roode
wagen verder langs den weg.
Alle duivels, rijd toch wat
harder, of moet ik mij soms
als een muis in de val laten
vangen ? Gebruik je verstand
toch," siste hij smeekend en
bekende nu, dat hij pas ge
leden meeningsverschil met
de politie gehad had. Niets
opwindends, maar toch had hij
nu liever niet met die kerels
te maken.
Dat dacht ik wel," bromde
Charley onbewogen, wees
maar niet bang, die hebben
beslist niet den minsten zin
mijn wagen af te zoeken.
Blijf maar netjes stil zitten."
En als om zijn woorden te
bevestigen, grepen de agen
ten, die van hun paarden waren afgesprongen, hen
weer bij de leidsels, sprongen in het zadel en reden
het veld in tot zij, op een flinken afstand van den
straatweg gekomen, halt hielden.
Ach ja, dat had ik bijna vergeten," zuchtte de
Mexicaan met een geïrriteerd lachje en oogde de
agenten na, die terugkeken.
Hij was bitter jaloersch op hun veilige plaats,
terwijl hij hier op dien moordkar zitten moest.
Woedend mompelde hij scheldwoorden voor zich
, heen. Hij wond zich er zoo bij op, dat Charley hem
nadrukkelijk moest verzoeken zich koest te houden
en stil te blijven zitten, maar in zijn woede werd hij
plotseling brutaal, ging staan en wenkte naar de
politie. Ze moesten hem dan maar zien, ze durfden
toch niet dichterbij te komen,, de lafbekken !
Langzaam liet een hand het stuur los, pakte hem
bij den schouder en trok hem met ijzeren greep weer
terug op zijn gereedschapskist.
Ik mag geen passagiers meenemen, ezel i" zei
de gewezen cowboy ernstig en rustig. En als je je
nog een keer verroert, sla ik je je hersens in."
Frank bleef ineengedoken op zijn kist zitten en
verroerde zich niet meer. Hij was nu volmaakt stom,
zakte alleen hoe langer hoe meer jn elkaar, half lam
van angst.
Stop even," zei hij ten slotte heesch, ik wil er af."
Het is verboden," zei Charley, wij zijn juist bij
een dorp."
De Spanjaard zuchtte honend, tastte in zijn zak
ken, haalde een cigaret te voorschijn en stak hem
in zijn mond.
Wat moet dat?" vroeg de ander boos.
Als jij (kauwt, kan ik rooken," antwoordde de
kleine man, of laat mij er af, dan ben je mij kwijt."
Charley trok de Sigaret uit zijn mond en gooide haar
op straat.
Gouden Herfstdagerr
IN ZWITSERLAND
Vierwaldstöttermeer
Foto Hans Bürgl
DIT JAAR VOOR IEDEREEN
BEREIKBAAR !
Profiteert van de met 15% verhoogde koopkracht van den gulden
en van de reducties, die Zwitserland biedt:
30-45°o reductie op reisbiljetten «n algemeene abonnementen ? Geredu
ceerde regionale vacantle-abonnementen ? 30 ?/? op benzine ?
Gemakketlfke grensformaltteiten ? Talrijke Kuurplaatsen met geneeskr. bronnen
Rechtstreeksche spoor- en luchtverbindingen ? Postautoverbindingen met de
voor spoorwegen onbereikbare gebieden ? Vermaarde inrichtingen voor
onde'wijs op elk gebied
ZUID-ZWITSERLAND - TESSIN:
LUOANO «n LOCARNO. Ideaal herfitverblijf aan da oevers van het Meer van Lugano en
het Lago Magglore. Tot In November zeer zacht klimaat. Schitterende natuur.
Druiven kw u r. Sport en mondaine evenementen. Talrijke uitttapje» en niet duur
door middel van de regionale abonnementen, welke U in staat stellen van
Uw vacantie volop te genieten. Feest van den wijnoogst 2?12 October te Lugano.
Vraagt nieuw prospectus, panoramakaart van Tessin, hotellijsten, etc., etc.
FRANSCH ZWITSERLAND:
NEUCHATEL. De heerlijke stad voor studie. Een bekoorlijke verblijfplaats.
MEER VAN GENÉVE:
MONTREUX, hier bUJft het zomer. Casino - strand - tennit ? golf - druivenkuur.
TERRITET - CLARENS. Beschutte'ligging. - Onvergelijkelijk klimaat.
? ?
VIER WALDSTATTER MEER (Centraal Zwitserland), het prachtige verblijf en excursie
gebied. Voordeellge regionale abonnementen voor boot en bergsporen.
LUZERN voor vacantie, sport en ontspanning tot diep in den herfst. Kursaal.^Stadssehouwburg, golf,
tennis, strandbad. Hotels In alle p Uzen. Ontelbare, mogelijkheden voor uitstapjes.
WEQQIS aan het Meer van Luzern In den herfst het mooist". 15OO bedden. Kurmuziek.
Tennis. Uitstapjes.
VITZNAU met z|jn wereldberoemde Rigl-spoorweg, een eldorado voor een herfst vacantie aan
het prachtige Vierwaldstattermeer.
Inlichtingen en Prospectussen bij de RCISBUREAUX en het
ZWIT&ERSCH VERKEERSBUREAU Koningsplein 11, AmsterdamC.
Ik spring er gewoon af," krijschte de ander,
hoewel hij wist, dat dit voor hen allebei een zekeren
iood zou beteekenen.
Probeer het maar," Charley grijnsde verachtelijk.
Ik wed, dat je het niet verder brengt, dan twee
stappen."
Hij was diep teleurgesteld over zijn metgezel.
Had hij hem daarvoor meegenomen, om zijn
hondschen angst mee aan te zien? Hij had genoeg met
zichzelf te stellen. Wat een krankzinnig idee was
iet geweest, zich dien kerel op den hals te halen.
Nu ging het hem dus ook net als de anderen alle
maal. Op je laatsten tocht hield je je zenuwen niet
meer in bedwang en maakte je fouten.
Hij had meer dan voorzichtig willen zijn en was
al te slim geweest. Deze vent was gevaarlijker dan
een smeulende lont. Alleen op een laatsten rit kon
een mensen zulk een stommiteit begaan !
NU, er moest dan maar gebeuren, wat er ge
beurde. Hij zou doen wat hij kon. Meer was
niet mogelijk. De wagen had het dorp weer verlaten,
de Mac-Adam weg werd goddank weer minder hob
belig. Een geweldig gat als een mijnschacht, door
latwerk omgeven, versperde bijna de geheele straat
weg. Hier was zijn collega Mac veertien dagen ge
leden in de lucht gevlogen. Zwijgend reed hij voorbij
de plaats des onheus, maar Frank, alhoewel hij
niet eens zijn hoofd ophief, scheen de treurige nabij
heid te voelen en jammerde klagelijk voor zich
heen.
Het is toch ook in je ejgen belang, dat je mij
zoo min mogelijk hindert," vermaande Charley hem
met ongewone zachtheid. Wij hebben nog maar
drie uur."
Als je maar een beetje zou doorrijden, dit tempo
maakt een mensch gek !"
Sommige hebben het geprobeerd. Meer dan 25
mijl wordt er niet gevraagd."
Vijf en twintig mijl! Nee, zooveel zou niemand
mij kunnen betalen!"
Men betaalt een dollar per mijl. Als je geluk
hebt, komt het mettertijd ook zoo bij elkaar. Maar
je hebt van die zwakkelingen, die op een goeien dag
midden onderweg stilhouden en hem smeren. Die
kunnen dan natuurlijk hun geld niet meer gaan
halen. Ik denk niet dat jij een reden hebt om hier
te willen uitstappen. Daar zie ik alweer politie. De
route is dit keer goed bewaakt. Wij zijn al een heelen
tijd geen wagen meer tegen gekomen." Daar' de
ander hardnekkig zweeg, moest hij zelf wel praten.
Waarom was je anders met zijn tweeën. Je hoofd
maar koel houden. Als wij er zijn, zal ik je wel
ergens onder dak brengen. Geen mensch zal je daar
lastig vallen."
De motor tikte met een licht geruisen. Af en toe
kraakte een veer. Onhoorbaar rolden de wielen
voort. Hoe dikwijls zouden ze nog draaien?
De Mexicaan lichtte plotseling zijn hoofd op. Hij
zag er volkomen veranderd uit. Er sprak smart uit
zijn bleek gelaat met het gerimpelde voorhoofd en
de uitgemergelde wangen. Ik kom toch niet heel
huids aan. Ik weet het, ik weet het heel zeker. Het
kan immers niet goed gaan."
Afwachten, oude vriend. Wat is er toch? Je
meisje zal nog vroeg genoeg...."
Geloof je werkelijk, dat ik om een meisje op jouw
vervloekte Soepkar zou zijn gekropen?", onderbrak
Frank hem. Maar, dat het zoo verschrikkelijk zou
zijn, zoo ontzettend".... Hij verstomde hijgend.
Je moet een verdraaid zuiver geweten hebben,
dat je dat kunt uithouden."
Als ik er straks afkom, heb ik 750 dollar op zak,
dan weet ik waarom ik het gedaan heb."
Ja als je er af komt, als je niet van tevoren in de
lucht gevlogen bent! Dan kan je je zak gaan zoeken
en je hand en je oogen om mee te zoeken. Niet eens
iets om te begraven blijft er van je over." Hij rilde.
Voor dat ik van dit baantje hoorde, zei ik tegen
mijn vrouw, nou heb ik alles geprobeerd, wij spelen
het niet meer klaar. Er schiet niets anders over, dan
een eindje touw." Charley schoof heftig heen en
weer op zijn zitplaats en slikte nerveus.
Maar nog pp het zelfde oogenblik schrok hij zich
dood over deze lichtzinnigheid. Hij was als verlamd
van angst en durfde niet meer adem te halen. Er
gebeurde niets. De wagen kroop vredig verder.
Charley haalde weer adem, hij snoof de frissche
nachtlucht van de steppe op. Hij fronste zijn wenk
brauwen. Je zou fne nog om zeep brengen, met je
verwenschte geklets."
De kleine Mexicaan probeerde te zwijgen en
klemde zijn lippen op elkaar. Maar men hoorde hem
klappertanden.
Ken je de dikke Burning in Cleburne," fluisterde
hij ten slotte weer. Van Burning en Booth, 600 man
personeel ? Ik was er achter gekomen waar hij het
geld voor de wekelijksche uitbetaling liet. Het ging
mij zoo beroerd.... als jou. En hij heeft toch nog
genoeg geld op zijn bankrekening in Fort Worth.
? Zij hadden mij gezegd, dat hij Vrijdags altijd naar de
stad is, maar hij was thuis. Dat was gisteren...."
Planten, struikgewas, grasbundels stonden aan
beide kanten van den straatweg en vulden tot in de
wijde verten de zilverlichte vlakte onder den met
sterrenJsezaaiden hemel. Altijd eender en met zacht
ge
PAG. 17 M GROENE Ne. 3145
ruisch tikte de motor. Plotseling weerklonk heel
dichtbij het gehuil van een coyotawolf.
Vertel dat aan den rechter van instructie,"
knorde de man aan het stuur, ik moet opletten."
Misschien heb ik er een eind aan willen maken,
toen ik op je wagen klom. Ze pakken me toch. Maar
dat het zoo ellendig moeilijk is !" Hij kreunde.
Zwijgen, bijna een uur zwijgen.
Een boomgroep dook op uit de duisternis en kroop
langzaam voorbij.
Daarginds!" riep Charley plotseling, nog ge
remd door vrees in zijn vreugde. Een rij spitse
boortorens stond aan den horizon en daarachter steeg
de eerste ochtendschemer op.
Ook de kleine man had bij dezen uitroep weer
opgekeken en zich opgericht, zoodat hij naar buiten
kon zien. Ook hij zag de torens. Langzaam, heel
langzaam werden ze groot er. Ik heb hem .toch
heelemaal niet willen aanraken," fluisterde hij dat
zweer ik je."
Weer zwijgen. Het werd vlug licht. Achter de
torens gloeide de hemel al in rood en purper en goud.
Stop nu," riep de kleine met droge keel.
Zes politie-agenten," waarschuwde Charley.
Goed. Stop maar." ?
Ongeloofelijk voorzichtig trok Charley aan de rem.
De wagen stond stil. Frank opende het portier naast
zich, klom behoedzaam naar beneden, rekte zich
even uit, toen hij weer op den beganen grond stond
en ging toen onmiddellijk naar den groep ruiters
toe, die op een afstand van ongeveer vijftig meter in
de steppe stonden. Charley maakte met wijdings
voile stille bewegingen de rem weer los, gaf gas, de
wagen zette zich bijna onmerkbaar weer in gang.
Toen hij kort daarop een seconde omkeek naar
de groep politieruiters, was de Mexicaan al bij hen
aangekomen. Hij moest het laatste eind gerend
hebben. Twee man waren van hun paarden gestegen.
De eene bekeek een klein pakje, zoo groot als een
portefeuille dat Frank hem blijkbaar gegeven had.
De ander haalde juist een paar handboeien te
voorschijn. Van den kleinen, mageren man met den
donkeren krullebol, was niets meer te rien, daar
de ruiters hem in hun midden hadden genomen.
Kalmte," bromde Charley verbeten en dacht aan
zevenhonderd vijftig dollar en aan zijn vrouw en
aan zijn kinderen.
k T U C| b T UT
quiette iiriesse/
ii
?*?»?