Gouden Herfstdagem DIT JAAR VOOR IEDEREEN BEREIKBAAR ! IN ZWITSERLAND Neuchdtel Foto E. Sauser Profiteert van de met 15% verhoogde koopkracht van den gulden en van de reducties/ die Zwitserland biedt: 30-45 % reductie op reisbiljetten en algemeene abonnementen ? Geredu ceerde regionale vacantie-abonnementen ? 30 '/? op bentine ? Gemak kelijke grensformaliteiten ? Talrijke Kuurplaatsen met geneeskr. bronnen Rechtstreeksche spoor- en luchtverbindingen ?Postautoverbindingen met de voor spoorwegen onbereikbare gebieden ? Vermaarde inrichtingen voor onderwijs op elk gebied ZUID.ZWITSERLAND - TESSIN: LUQANO «n LOCARNO. Ideaal herfstverblU' ««n d« o«v«r« van het M««r van Lugano en het Lago Maggtore. Tot In November zeer laeht klimaat. Schitterend* natuur. Druivenkuur. Sport en mondaine evenementen. Talrijke uitttapjee en niet duur door middel van de regionale abonnementen, welke U In *taat (tellen van Uw vaeantle volop te genieten. Pw*t van den wUnoogst 4?13 October te Lugano. Vraagt nieuw proepectus, panoramakaart van Teeeln, hotellUrten, etc., etc. FRANSCH ZWITSERLAND: NEUCHATEL. De heerlijke ttad voor ttudle. Een bekoorlQke verblijfplaati. MEER VAN GENÉVE: MONTREUX, hier bl(Ift het zomer. Caelno - strand - tennis - golf . drulvenkuur. TERRITET - CLARENS. Beschutte llcging. ? OnvergelQkelUk klimaat VIER WA L D STATTE» MEER (Centraal Zwitserland), het prachtige v«rbl(Jf en excursiegebied. Voordeellge regionale abonnementen voor boot en bergsporen. LUZERN voor vaeantle, sport en ontspanning tot diep In den herfst. Kursaal. Stadsschouwburg, golf, tennis, strandbad. Hotels In alle p Uzen. Ontelbare mogelijkheden voor uitstapjes. WEQCUS aan het Meer van Luzern ,,ln den herfst het mooist". 1500 beddtfn. Kurmuzlek. Tennis. Uitstapjes. VITZNAU met zijn wereldberoemde RlgNspoorweg, een «(dorado voor een herfstvaoantle aan het prachtige Vierwaldst&ttermeer. Inlichtingen en Prospectussen bQ de REISBUREAUX en het ZWITSERSCHVERKEERSBUREAU Koningsplein 11, Amsterdam C. BEURSSPIEGEL Amsterdam, 33 September 1037 HET heeft weinig zin om nadere beschouwingen ten beste te geven over het koersverloop van de populairste Amsterdamsche of internationaal meest verhandelde Amerikaansche aandeelen afzonderlijk. De schommelingen in de quotaties zijn overal even desastreus geweest en althans volgens hen die het weten kunnen?de noteeringen hebben al heel weinig te maken met de werkelijke mérites dezer fondsen. Er is dan ook weer een gedeeltelijk herstel op gevolgd. Dat wij aan het begin van een nieuwe financieele crisis zouden staan, wordt door niets geloofwaardig gemaakt. In tegendeel : van overproductie is zoo goed als nergens sprake. De wereldconjunc tuur is juist weer bezig langzamerhand sneller aan te loopen; de industrieele productie-cijfers bewijzen dat. Zij, die het weten kunnen" de Groeten in de Amerikaansche financieele we reld, die het al eens meer bij het ver keerde eind hebben gehad worden dus ditmaal door de statistici in het gelijk gesteld. Laat ons derhalve eerst eens analy seeren, wat de oorzaken kunnen zijn van de geweldige koersschommelingen van deze laatste weken. Voor het vasteland van Europa geldt, in tegenstelling tot Engeland en Amerika waar, om het nu maar eens oppervlakkig uit te drukken, de devaluatie" reeds lang achter den rug is, dat de conjunctuur die uit de prijsstijgingen-na-devaluatie ontstaat, steeds automatisch een terugslag krijgt, wanneer die prijsstijgingen geen ver deren voortgang meer hebben. Die terugslag heeft Engeland in '33, Ame rika in '35 gekend maar die terug slag is altijd klein. Hiermee parallel loopt het verschijnsel (dat ten onzent óók nog een rol gespeeld mag hebben, maar voor de dalingen in Wall Street geen verklaring geeft), dat volgens sommigen de aandeelen-koersen nog niet de hoogte hadden bereikt die zij volgens hen zouden moeten krij gen na een verder herstel en een verder genieten van de zegeningen der deva luatie, zoodat deze ,,sommigen" be langrijke posten effecten op speculatie aanhielden, welke posities zij toen hals over kop gedwongen waren te liquideeren. Zijn deze liquidaties voorbij, dan treedt er weer een herstel in. Toch gaat hiervan een invloed ten kwade uit, maar hierin ligt niettemin voor de verschijnselen die de inter nationale beurzen te zien gaven, gén voldoende verklaring. Er moeten dus nog andere redenen zijn. En men behoeft werkelijk niet ver te kijken om die redenen te vinden op het terrein der internationale politiek. Daarin zien wij wederom twee redenen, een concrete, en een abstracte. De con crete reden is de toestand in het Verre Oosten. Niet alleen de oorlogstoestandvan-nu met de onderbreking van het regelmatige handelsverkeer, die deze toestand pleegt met zich mee te bren gen, maar ook de hans dat Voorgoed groote afzetgebieden voor Amerika en het Westen verloren zullen gaan. Wij behoeven slechts te denken aan de groote importen van Java naar China en Ja pan en aan het verschepen van olie naar deze gebieden uit Neder landsen Indiëen de Vereenigde Staten. OU for the lamps of China! Wel kan door den oorlog tijdelijk vraag naar bepaalde grondstoffen ontstaan, zelfs een abnormaal hooge vraag, b.v. naar ijzer, kolen en olie maar dat deze oorlogsconjunctuur duur gekocht wordt met algemeene verarming en gebrek aan consumptie-vermogen, is een erva ring, die langzamerhand gemeengoed geworden is. Maar zal het in het Verre Oosten wel bij een gelocaliseerden oorlog blijven? Het is hier, in dit financieel overzicht, niet de plaats om ons aan politieke spe culaties over te geven. Op deze vraag mogen wij dus het antwoord schuldig blijven. Maar wij mogen de vraag stel len. Temeer, omdat het publiek zich deze vraag zonder eenigen twijfel dage lijks stelt, er geen antwoord op kan geven en dan maar, zooals ieder pu bliek", dat met de effectenmarkt in aanraking komt, het zekere voor het onzekere neemt en have en goed in veiligheid brengt. Zoo komen wij dus vanzelf, van de concrete, tot de abstrac te reden voor deze financieele debacle: den angst. Deze angst geldt overigens volstrekt niet alleen een mogelijk algemeenen oorlog in het Verre Oosten, maar ook het uitbreken van den reeds lang ver wachten nieuwen Europeeschen oorlog. De politici mogen zeggen dat, hoe on gunstig de toestand ook is en hoe agres sief de dictatuurlanden ook optreden, een wereldoorlog toch hoogst onwaar schijnlijk is het publiek weet ook hier de consequentie uit zijn angst te trekken, kiest den kant van het geringste risico en vlucht uit de papieren in het geld. Deze terugtocht wordt nog tot een potentiaal verheven doordat groote Fransche banksaldi, gevlucht naar Amerika, waren omgezet in Ameri kaansche aandeelen. Van dit gevluchte kapitaal vindt nu een nieuwe vlucht plaats uit de aandeelen naar het bank tegoed in Amerika en Engeland. De vlucht uit aandeelen naar geld" is dus wel bijzonder scherp-, Dat ver klaart, waarom tegenover deze aandeelen daling geen vraag naar obligaties plaats vindt. De gevolgen daarvan hebben wij hier met de Indische Leening onder vonden. Maar deze vraag kan nog komen. Wat echter ook mogelijk is, is dat de viuchi-ü-de-aandeelen, als angstverschijnsel, gevolgd wordt door een vlucht-uit-de-goederen. En dan hebben wij, ondanks alle geleerde heeren, toch weer een echte crisis. Maar daarop bestaat inderdaad weinig uitzicht. Een herstel breekt weder aan. AD INTERIM Schaken onder redactie van Dr. S. TARTAKOWER Tornooi in Parnu DE schaak-propaganda wint steeds meer kringen en landen. Nadat in Juni het eerste internationale meestertornooi van Letland in Kernen gehouden werd, volgde kort daarop het eerste internationale tornooi van Estland en wel in de wonderschoone badplaats Parnu. Vier Estlanders en vier buitenlanders bonden den strijd aan. Nog meer dan in Kernen (waar de locale grootheid Petrow, zooals bekene! is, de eer te beurt viel den eersten prijs met erkende grootmeesters te mogen deelen) bracht Parnu een sensatie, daar de in het buitenland zoo goed als onbekende 20-jarige student in de chemie Paul Schmidt met 5*/2 punten uit 7 partijen eerste werd. Den tweeden, derden en vierden prijs deelden de of f icieele grootmeesters Flohr, Keres en Stahlbérg, ieder met 4V2 pnt.;Tartar kower, 4; Opocensky, 3V2» Raud, i1/.' Villard, o punten, sloten de rij. Ofschoon Schmidt (in tegenstelling met zijn genialen landgenoot Keres) den zuiver positioneelen, om niet te zeggen ? afwachtenden, stijl voorstaat, is zijn .succes welverdiend, Schmidt heeft overigens twee jaar geleden een onbe slist gebleven match met Keres ge speeld en in het begin van dit jaar een klein tornooi in de Estlandsche hoofd stad Tallinn (vroeger Reval) gewonnen. Men ziet dus, dat hij noch als homo novus", noch als ,,outsider" te be schouwen is. Helaas belet hem zijn zwakke ge zondheid aan buitenlandsche tor nooien deel te nemen. De onderstaande in het tornooi te Parnu gespeelde partij is door de com binatie van theorie en praktijk bizonde interessant. PAG. 18 DE GROENE No 31 Puzzles Prijswinnaars zijn deze week: voor het /etterrnodsef Mevr. R. v. d. Nahmer, Roeklaan 12, Eindhoven en voor het visitekaartje Mevr. Mr. M. M. Kramer-Heidenrijk, J. A. Feithstraat 20, Groningen. Voor elke puzzle wordt een reproductle naar Vincent van Cogh: Het Korenveld" uitgeloofd. Inzendingen vóór Dinsdag op een BRIEFKAART; op de adreszijde LETTERRAADSEL of VERMENIGVULDIGING vermelden. Vermenigvuldiging M O P S TABEL M E E Nieuwe opgaven Letterraadsel Van onderstaande lettergrepen moe ten 23 woorden worden gevormd, waarvan de eerste letters van boven naar beneden, en de derde letters van beneden naar boven gelezen, een bekend gezegde van Nicolaas Beets vormen. bal - ca - ce - deel - deer - dui - e e - e - een - er - ern - es - f i - gen houd - in - in - ko - laas - len - lie ling - maal - me - na - na - naar - nis noen - om - on - per - per - re - ren ren - ri - roe - sen - sluis - stig - stig te - tee - ter - to - va - ven - vo - voet wer - wijck - win - zaam - zee - zend. Omschrijving, ?>*?* ; i. voorjaar; 2. niet door twee deel baar; 3. loyaal, trouw en openhartig; 4. rond leeren spelvoorwerp; 5. altijd groene heester; 6. verhaal; 7. mede lijden; 8. barbiersleerling; 9. bekende plaats in Noord Holland; zo. laatste deel van den winter; n. in ernst; 12. ijverig; 13. ondervinden; 14. af stammeling; 15. employébij radiovereeniging; 16. middagmaal; 17. be kend kasteel te Londen; 18. stemmen; 19. onwaarheid spreken; 20. wat in iets bevat is; 21. aromatische olie; 22. telwoord; 23. alleen. M - M M M - M M In deze opgave zijn alle cijfers M gegeven. Alle getallen zijn deelbaar door 9. Hoe luidt het sleutelwoord, voorgesteld door de cijfers in omge keerde volgorde? Oplossingen Letterraadsel Scherpe distels steken zeer, Kwade tongen nog veel meer. J. Cats z. e e r t ij d s 2. egel 3. zwen de la ar 4. nomaden 5. c l l e p ij p 6. koerier 7. emelt 8. tevreden 9. s i gnaal 10. s j of el ii. l i n iee r e n 12. eenspan 13. toerist 14. sago 15. innocent 16. d o o d a f 17. enthof 18. prefereeren 19. ridderspoor 20. elastiek 21. huw el ij k 22. c o k e s 23. sarcasme Visitekaartje Het beroep van den heer T. C. Kind te Haren is: tandtechniker. Wit RAUD Zwart TARTAKOWER i. ez?4 e7?es 2. Pgi?fa d7?d6 Een moeilijk te behandelen en toch speelbare verdediging. 3. Rf i?C4 Gebruikelijker is 3. d4, doch ook de tekstzet is aanvaardbaar. 3. ............ Rf8?67 Niet eerst 3 Pf6 wegens 4- PgS- O? 3 Re6 volgde in een partij Lowtzky?Tartakower, Jurata 1937:4. RXeó, fxe; 5. 03 mét lang durig initiatief voor Wit. 4. Pbi?03 PgS?fó 5. da?d4 Pb8?d7 6. d4Xe«j dóXeS Voorzichtiger was 6. .., Pxes; 7. PX es, dx e; 8. DX d8 + , RX dB met gelijken stand, doch Zwart wil opzet telijk allerlei gevaarlijke verwikke lingen toelaten. 7- Pf3?g5 ? Het spel gaat beginnen. Indien echter 7. Rxf7+, Kxf?; 8. PgS+J Kg8!; 9. Peó, De8; 10. Pxc7, dan volgt 10. .., Dgó !; ir. PXa8, Dxgz, 12. Tfl, Pcs en Zwarts tegenaanval wordt dra overmachtig. Het meest soliede was wel 7. o?o. 7. ............ o?o 8. Rc4Xf7+ Tf8Xf7 9. Pg5_e6 Dd8?«8 10. Pe6xc7 De8?d8 n. Pc7Xa8 b7?^böl Slecht ware zoowel zz. .., Rbk (wegens 12. o?o) alsook zi. ..., b5 (wegens 12. Pds!) 12. Pc3?ds Na 12. Pxbó, Dxbözou Wit welis waar de kwaliteit en drie pionnen voor het stuk hebben, doch Zwarts ont wikkeling zou dreigende vormen aan genomen hebben. 12. ............ Pf6Xe4l De beste verdediging bestaat in tegenaanval l Minder geschikt zou daarentegen 12. .., Pxds zijn wegens 13. Dx ds l, Raó (verhindert weliswaar de eene rochade, niet echter de andere) f AG. 19 DE GROENE No. 3M7 14. Re3, Dc8; 15. o?o?o, Pf616. Pxbö, axb; 17. Dxes en thans zou Wit zelfs vier pionnen en de kwaliteit voor n stuk hebben. 13. Rel?es Re7?-es 14. o?o Rc8?aó 15. Rc3Xcs Pd7Xcs 16. Pds?07 Op 16. PdXbó beslist 16. .., Df8 ! 16 Tf7?d7 17. Ddi?hs Raóxfi 18. Taixfi P«4?gS ! Verdedigt de belangrijke pion e$. Ondanks den achterstand van n pion beheerscht Zwart het spel, daar beide witte paarden zich niet actief in den strijd kunnen'mengen. 19. b2?b4 Niet 19. De8+, Dxe8; 20. Pxe8 wegens 20. .., Pceó benevens Pf8 met verovering van een paard. 19- ?« Pcs?64 20. h2?h4 PgS?f7 21. Dhs?fs ? ? Indien 21. Peó, Dxa'3; 22. PXg7 dan volgt niet 22. .., Kxg7? 23. Dg4 + doch de tusschenzet 22. .., Pf6; 23. Dfs, Kxg7 en Zwart heeft twee stukken meer. 21. ............ Pe4?fó 22. f2?f4 Deze nerveuze aanvalspoging is gunstig voor Zwarts kansen. 22. ............ es?e4 23. Dfs?e6 h7?hs I Bereidt de laatste sancties voor. 24. C2?C4 Td7?da Nog niet 24. .., Tdz wegens 25. Pds. 25. De6?fs ............ Ordre, contre-ordre, désordre! In dien echter nu 25. Pds zoo volgt 25. .., PXds; 26. cxd, Dxa8; 27. Tci, DXdsl en wint. 25 Dd8?d4 + 26. Kgi?hi Td2?di. Wit geeft op, daar na 27. Dc8+, Kh7; 28. Dfs-h, g6 het schaakbieden uit zou zijn en anderzijds zou na 27. Txdz, Dxdi+; 28. Kha, Pg4 + spoedig mat volgen of Dameverlies. S. L. GEMEENTE ENSCHEDE. UITGIFTE van (onder voorbehoud der goedkeuring van het Raadsbesluit door de (.Gedeputeerde Staten van de Provincie Overijssel) ? 1.691.000.- 3Y2 pCt. Obiigatiën, DERDE LEENING 1937, in «tukken van ? 1OOO.?. Ondergeteekenden berichten, dat de inschrijving op bovengenoemde obligatiën tot den koers van lOOVz pCt. zal zijn opengesteld op DINSDAG, 28 SEPTEMBER 1937, van de» lvoormiddaa» & uur iotdesj namiddags ;4iuur, bij hunne kantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM, 's-GRAVENHAGE en ENSCHEDE, voorzoover aldaar ge vestigd, op de voorwaarden van het prospectus d.d. 23 dezer. INCASSO-BANK N.V. NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK, N.V. AMSTERDAM, 23 September 1937. GEMEENTE VELSEN UITGIFTE van /1.480.000.- 3^ /0 Obligatiën, TWEEDE LEENING 1937, in stukken van ? 1OOO.?nominaal aan toonder. Ondergeteekenden berichten, dat de inschrijving op / 1.480.000.- 3'/2% Obligatiën met recht van voorkeur, zooals in het prospectus omschreven, voor houders van 5 % Obligatiën leening 1932 ten laste van de Gemeente Velsen, zal zijn open gesteld op: DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1937 van des voormlddags 9 uur tot des namiddags 4 uur tot den koers van 1OO*& /o te AMSTERDAM: ten kantore van HOLLANDSCHE BANK-UNIE N.V. H. OYENS & ZONEN N.V. te 's-GRAVENHAGE: ten kantore van N.V. BANKIERSKANTOOR VAN LISSA & KANN te VELSEN: ten kantore van deri GEMEENTE-ONTVANGER. Prospectussen en inschrijvingsformulieren zijn bij de. kantoren van inschrijving verkrijgbaar. HOLLANDSCHE BANK-UNIE N.VH. OYENS & ZONEN N.V. N.V. BANKIERSKANTOOR VAN LISSA & KANN AMSTERDAM, > «« ««**..«»»?* IQVJ ??.GRAYENHAGE, J 23 September 1937. PHILIPS^ ==nl NIEUWE SYMPHONISCHE SERIE Revds Vlnaf 50 met 1 Jaar vol ledigt garantU ' t*' Vraagt onze speciale betalingscondities MONTEURSBEZOEK fl. 0.75 Radio- & Electro Techn. Bureau W. N. H. BAAS Rijnstraat 26 Tel. 22201 na 20 uur 90771 AMSTERDAM f uu n/t n t t^vtj _'5