l '"i.'":;. f ? v rv. j.f: * ? 'i De winter nadert l Buiten wordt het guur, maar.... binnen zorgt de wekelijk» 'per po»t ontvangen let van ONDER DE LAMP*' huiswerkcursut voor kinderen van 10?14 jaar, voor leuke en leerzame bezigheid rond Uw huiikamertafel. U.O. «tof, zeer aange naam en modern behandeld, met practitche intlag. Inl. en gratis-proef let: Adm. Onder d* itmp", THOBBECVEUAN 146, DEN HAAO-LOOSOUINEN TIUFOON ram .... en dit najaar gaan wij de ont brekende boeken van Gulbranssen's pracht-trilogie aanvullen. Een blijvend geschenk voor ieder mensen ! HOTEL DE WITTE" Het beste ter plaatse Amersfoort * Telef. 22 AUG. UILREMA VERLÖVINC5-EN TROUWRINGEN PRACHTIGE AFWERKING; UIT N STUK GESMEED; 14-18-22 Kts. goud \ J** af graveeren gratis J ? 3.90 39 Reguliersbreestraat. N.V. ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK VOOR NEDERLAND GEVESTIGD TE ROTTERDAM. HALFJAARLIJKSCHE UITLOTING. Heden heeft de halfjaarlijksche UITLOTING VAN PANDBRIEVEN plaats gehad tot een totaal bedrag van ? 10.195*000.?. De nummers der uitgelote stukken zijn ????laam^M **»"' »i ?*-»,,«?.»»»?> ?*-.-.- , ** ' vermeld op de Nummerlijsten, die verkrijgbaar zijn zoowel ten kantore der Bank 'als bij haar Agentschappen: te Amsterdam aan de Kerkstraat 21 en te 's-Gravenhage aan de Willemstraat 93. De LOSBARE stukken, onverschillig van "welk rentetype, zijn verwisselbaar tegen 31''/. PANDBRIEVEN tot den koers van 99 % en tot een BEPERKT BEDRAG tegen 4% PANDBRIEVEN tot den koers van 101% mits van het verlangen om te verwisselen vóór of op 6 October a.s. kennis worde gegeven. De Directie: Rotterdam (C.), 20 September 1937. Schiedamschesingel 89. Mr N. P. C. VAN WIJK, Mr B. VAN ROSSEM. N.V. DE MOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK , KRUISWEG 7O HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van/1000. ? op bil l ij keet) wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. N VI CHOCOLADE BLOEMEN nimmer geëvenaard CHRYSANTEN (rr.elk) VIOOLTJES ORCHIDEEËN (z**r pittig) MARGRIETEN (zocht) ABONNEMENTSPRIJZEN i VAN DE GROENE" Per jaar: Nederland ? 10.Indië(xeepost) 10. ., ' (mail) . . 13.50 Argentini Belgi Duitschland o "5 Frankrijk Griekenland Oostenrijk Sowjet-Rusland Spanje Tsjecho Slowakije Zwitserland Denemarken Italli Noorwegen Zweden " Engeland Amerika Auitralil Azi Zuid-Af rlka f 11.50 J13.SO MAATSCHAPPIJ VOOR HYPOTHECAIR CREDIET IN NEDERLAND (waarmede gefusioneerd de N.V. Maastrichtsche Hypotheekbank voor Nederland) . Qovo&tlgd tv 'S-GRAVENHAGE Thans verkrijgbaar: 4 ?/, PANDBRIEVEN met 2 /0 uitloting 1O1 »/? 3jB/B PANDBRIEVEN met 2* . uitloting 99|'/0 FRANS HAL TER GELEGENHEID VAN HET 75-JARIG BESTAAN VAN HET MUSEUM TENTOONSTELLING l JULI TOT 30 SEPTEMBER 1937 FRANS HALSMUSEUM HAARLEM GEOPEND EJLK3EN _»AG 10*TÖT 5 UUR ENTREE F l Vacantie in EIGEN land f* III D C iVB HOTEIj DB Ij A. POSTE, Tel. 6. Kxpl. XAVIBH VAR WfiBavuUlUPLf CïM LBPAGB. 32 kamen. PenHonprtJi f8.-. Badkanwn, «roomend wattr. .. . Gvtg* vrfl. Feestzalen vooi 400 personen. Gerenommeerde keuken. Bosch-Restaurant GROOT Eldorado v. Oisterwijk. Meest bezocht zomeroord ter plaatse. niHIOr hAKAlir VUllinUl* ijde 143. Tel. 53218 ^^ K-H"''01"*'". wasschiïn, sni'Tcn, h.'ilcn en brcn/cn uw auio ?-.-,-., %«.?:,!? ? ? .-, ,- ,-.- .....:....i Onze 30-j;m};c tTvarim; is ui' n waarbor;; vooi r.ocilc service Stalling voor 100 auto's - Dag en nacht geopend MUNSTER HOTEL Benig gealoten hotel ter plaatse RHENEN Ouwehand's Dierenpark ROERMOND B1Wi>>llfBV>*** [SnEST^^S^I IZIEONZENBON VALKENBURG (L) SCHAEPKENS VAN sr. RF w«*r. 10.000 M' Mla. 10X00 M' booBfMrt. P»rtotr«MT. «»»r.vf< 1 . _ ? _ .... . . "frtllTFI AMinP Hot^-Ptne. BTDlft TBBDTHW.Td.3. C«l.t«mldd. d«r duinen la da L U U 1 1 LA NUt dlr. i*U|n. ?.ww ?a.awiiwb ... .. . Alle nod. comf. Vr( gur, «n XMtad. Vóór. M nfedz. IS J«U tot 21 ABS. 1 4.- t 4.B». Bo»d«h. AX.WA PAG. S DE GROENE No. 3147 DE GROENE AMSTERDAMMER Redactie: Mr. R. H. DIJKSTRA, Mr. M. KANN, Mr. N. J. C. M. KAPPEYNE VAN DE COPPELLO, TH. MOUSSAULT en Mr. W. VERKADE ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR NEDERLAND OPGERICHT IN 1877 Red. en adm.: Keizersgracht 355, Amsterdam C. Tel. 37964 ? Postgiro 72880 - Gem. giro G 1000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar Abonnementen kunnen met elk nummer Ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd ? 61e JAARGANG No. 3147 E T Nieuwe en oude klanken Mr. W. Verkade ONDANKS het lauwe politieke leven hier te lande, en ondanks het feit, dat de Troonrede zich in afgeloopen jaren meermalen geken merkt heeft door de uiterste nietszeggendheid, mag dit staatsstuk zich toch in een vrij breede belangstel ling verheugen. En dat komt niet alleen voort uit de naief-ouderwetsche praal van lakeien, paarden, eer e wacht en, Gouden Koets, steken en gegalonneerde ambtscostuums, waarmee deze plechtigheid gepaard gaat, ook niet in de eerste plaats, omdat het een van de zeldzame gelegenheden is, dat men het koningsschap in ons staatsorganisme kan zien functioneeren en wel op een voor het parlementaire stelsel zeer eervolle wijze maar voor het belang rijkste deel, omdat hierin iets openbaar wordt van den geest waarin het komende jaar zal worden gere geerd en de maatregelen die zullen worden geno men of voorgesteld. Het moge dan al waar zijn, dat de Millioenennota ons op dit punt meestal concreter inlicht dan de Troonrede, iets van de algemeene lijnen daarvan komt toch meestal reeds uit in de Troonrede en het feit, dat de indiening der begroo ting bij de Tweede Kamer denzelfden middag plaats vindt, verbindt beide gebeurtenissen nauw genoeg, dat de belangstelling voor beide elkaar wederkeerig versterkt. Misschien draagt ook de uitzending via de radio in de laatste jaren niet onbelangrijk bij tot de belangstelling voor de Troonrede, die men thans overal door de Landsvorstin zelf kan hooren uit spreken. DE spanning, waarmee dit jaar de Troonrede werd te gemoet gezien, was ongetwijfeld te grooter, omdat een nieuw kabinet op de nieuwe basis is opgetreden, over welks politiek men in het onzekere verkeerde. Eenerzijds wist men dat dr. Col ij n premier was gebleven en dat hij aan zijn luitenant De Wilde de uiterst belangrijke portefeuille van Financien had toevertrouwd, anderzijds werd het nieuwe kabinet gekenmerkt door een sterken ploeg Roomsch-Katholieke ministers, die vooral de sociaal-economische portefeuilles onder hun beheer hebben gekregen, en waaronder n der scherpste tegenstanders der gave gulden"-politiek, een zeer machtige positie bekleedt. Welke beginselen zouden den doorslag geven? In de tweede plaats was er groote belangstelling voor de vraag, welken vorm de positief-Christelijke grondslag" zou aannemen, waartegen mr. Oud zijn waarschuwende stem had verheven, die althans volgens veler oordeel hem zijn ministerzetel en het kabinet de breede basis" heeft gekost. Zou het regeeringsbeleid thans sterke clericale trekken gaan vertoonen, of zou het zich beperken tot een licht. Christelijk tintje? In de derde plaats hadden de gunstige berichten over het binnenkomen der rijksmiddelen de ver wachting gewekt, dat althans enkele bepaalde on houdbare, en voor de volkskracht gevaarlijke be zuinigingen, zouden worden opgeheven. Of en hoe deze hoop zou worden vervuld, dacht men uit de Troonrede te hooren. j ? . ?HANS ligt de Troonrede voor ons en zoeken wij naar het antwoord op deze vragen. Het is N.V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK Vebt'!8- 3'/2 % pand brieven a 100'/4 % HYP. KAPITAAL BESCHIKBAAR TEGEN MATIGE RENTE De Dlreotlo i Mr. S. J. VAN ZIJST Mr. J. F. VlftSTECVCN een kloek stuk geworden, langer, van een beter op gebouwde eenheid en met meer inhoud dan die van vele vroegere ministeries. Ondanks de eenheid van vorm zijn er echter toch twee r.iroomingen in te ontdekken, die eer elk een terrein voor zich heb ben afgebakend, dan dat men zou kunnen beweren, .dat de een de andere heeft overvleugeld. Op het terrein der economische en ook der sociale ? politiek overheerscht kennelijk de gedachtenwereld der jongere katholieke industrieeëlen, die in dit ka binet dan ook ruim vertegenwoordigd zijn: optimis me over de geslaagde devaluatie heeft de sombere litanieën. van het aanpassingskabinet verdrongen; de samenwerking in onderneming en bedrijf ten bate van de geheele volkshuishouding" verzet zich tegen de gedachte der ongebonden concurrentie, maar legt daarbij den nadruk op de organisatie door de bedrijfsleiders zelf; deze zelfde gedachte verschuift de landbouwcrisisregelingen ook naar eigen regelingen door bedrijfsgenooten; coördinatie van het goederenverkeer en handelspolitieke weer baarheid en beveiliging van den afzet, met inbegrip van een lichte autarkie van het Nederlandsch impe rium hier en overzee, vormen het economische sluit stuk. De openbare werken worden voortgezet" evenals werkverschaffing en cultureel werk maar niet uitgebreid. Van de groote uitgaven voor de defensie zal echter aan de industrieën wel even veel ten deel vallen als met vermeerderde openbare werken het geval zou zijn; de rentabiliteit daarvan is van minder zorg, het geheele kabinet is overtuigd, dat deze uitgaven onverwijld noodzakelijk zijn. Ver dringing van de gehuwde vrouw door mannen of ongehuwde meisjes in het arbeidsproces ligt ook in de lijn van deze heeren, trouwens evenzeer in die van de overige ministers; en datzelfde geldt voor de inschakeling van het behoefte-element bij de groote gezinnen. De sociale zorg voor de landarbeiders komt pas later aan de beurt. Zoo mogelijk nog sterker dan hier te lande triomfeert deze moderne economische politiek voor Indië, waar trouwens de ruimer vloeiend" middelen dit ook gemakkelijk maken; lastenverlaging, meer gelden voor sociale en cultureele doeleinden en vooral: versterking van de economische basis der oevolking, opdat Indiëin de toekomst beter bestand zij tegen economische klappen, dan bij de jongste crisis het geval was. De andere vleugel van het kabinet heeft echter getriomfeerd inzake een conservatief financieel beleid, waartegenover de waarde van het volks onderwijs dat te gronde dreigt te gaan aan de groote klassen het heeft moeten afleggen. Het bedrag van 7 millioen, dat daarmee bespaard wordt, zal nog heel wat jaren ons cultureel peil drukken. Ook verbetering van het levenspeil, óf wel door verhooging van loonen en salarissen, óf wel door verlaging van de kosten van het levensonderhoud, valt daaraan (op de verlaging van enkele accijnzen na) ten offer. Wel wordt ons-op dit punt voor de toekomst een lichte hoop gelaten, maar de tegen stelling tusschen de versterking van de volks kracht in dien zin en de onverwijlde" vaart, die achter de uitgaven voor defensie wordt gezet, is toch wat schrijnend. Alleen minister Goseling heeft een kleine verhooging voor de reclasseeringsgelden weten te krijgen. WAT is algemeen getuigenis en wat leidt tot concrete maatregelen in het deel der Troon rede, dat aan den geestelijken grondslag van het kabinet is gewijd? Is deze passage voorzichtig gesteld, maar krijgt de anti-revolutionnaire inter pretatie daarvan vrij spel ? Of zijn de zekeringen met vermijding van toespitsing van tegenstel lingen", en de eisch van door zijn innerlijke redelijkheid instemming" te vorderen, benevens de negatieve formuleering der Zondagsrust-passage, waarborgen, dat het niet-confessioneel volksdeel gespaard zal blijven voor het opleggen van levens vormen, die het innerlijk niet aanvaardt? Hoe zwaar weegt de eerbiediging voor godsdienst en ge weten" buiten den coalitiekring ? De tewerkstelling der dienstweigeraars op een wijze, die aan straf maatregelen bedenkelijk grenst, maakt ons hier niet optimist. En hoever gaat de ,,handhaving van den rechtmatigen volksinvloed op het landsbestuur", nog wanneer het repressief toezicht op de vereni gingen eens wat heel erg werkdadig" zou worden. De bewoordingen van deze geheele passage zijn zoozeer van elastiek, dat al naarmate zij door uitleg in de een of de andere richting worden ge trokken, de zin ervan voor ons principieel kan veranderen. Wat voor zin houdt deze verklaring bijvoorbeeld in, als tegenover de werkloozen-als-groep van overheidswege even weinig begrip en naasten liefde wordt getoond als dat uit het beleid van den vorigen minister van Sociale Zaken sprak? Het nderscheid tusschen een liberale werkloosheidspolitiek en een Christelijke, die het verzoek om aanpassing der steunnormen aan het stijgend levens peil beantwoordt met een belooning van den spaarindien mogelijk zin, wil ons nog niet geheel duidelijk worden; of ligt het Christelijke ook hier uitsluitend in de voorkeur voor groote gezinnen ? De vrees dat de interpretatie der positief christe lijke grondslagen onzer samenleving" meer naar de traditioneele noties der kerkelijke partijen, dan door principieele gezichtspunten zal worden beheerscht, wordt versterkt door het feit, dat als eenïg middel tegenover de internationale span ningen de versterking van de weermacht wordt gezien; dat er nog een andere veiligheid kan liggen in collectieve organisatie en samenwerking en dat Nederland op dit punt een eigen, niet onbe langrijke verantwoordelijkheid draagt, is een ge zichtspunt dat ons Christelijker hoewel niet sterk levend in het Christelijk volksdeel voor komt, dan hier de leer, dat de overheid het zwaard niet te vergeefs draagt, op toe te passen. Maar zelfs het woord Volkenbond" komt in de Troon rede niet voor, nog minder het begrip Oslosamenwerking." Zoo wreekt zich de fictie in ons politiek leven, dat de Christelijke opvattingen ten aanzien van den Staat beperkt zijn tot bepaalde traditioneele groepen. Samenwerking van deze groepen in een regeering, brengt altijd met zich het gevaar van vereenzelvi ging van het Christendom met een aantal speciale voorkeuren, die in genoemde groepen leven en het odium van hoogstens tweederangs-Christendom voor de groepen, die aan deze formatie niet mede werken. Zoo goed wij toejuichen, dat een regeering zich van haar geestelijken grondslag bewust is, zoo huiverig zijn wij ervoor, dat deze grondslag niet in de qualiteit van het geheele beleid maar slechts in een paar traditioneele vormen tot uiting komt, die andere Christenen geenszins kunnen aanvaarden en onkerkelijken van het Christendom vervreemden. Zoo hopen wij dan, dat -wij de beginselverklaring van dit ministerie in den eerstgenoemden zin mogen uitleggen. En wij hebben vertrouwen genoeg in de veerkracht van ons volk, dat wanneer in den tweeden zin al te krasse eigengereidheden van bepaalde volksgroepen zouden worden bedreven, de wal hier het schip zal keeren. kruq brut. l ' !'-./ I r-ivl ^,'i .|i ti, ..-J! V. ?*""?-~ 'i