rouwen en vrouwenleven DE SPAANSCHE VROUW VOORSPELLINGEN doen is altijd een ondankbaar werk. Toch lijkt het mij vrij zeker, dat allén de Spaansche vrouw bij den nu reeds meer dan een jaar durenden burgeroorlog nog iets te winnen heeft. De spaansche vrouw, die tot nu toe in een, voor Noord- en West Europeesche ideeën onbegrijpelijken, toestand van afhankelijkheid, onder geschiktheid, geestelijke armoede en binnen een eng begrensden bewegings kring gehouden werd en dit nog wel in een land, dat sinds 1931 actief en passief vrouwenkiesrecht kent, waar over b.v. noch de Fransche, noch de Zwitser sche vrouwen beschikken. Het leven van den Spanjaard speelt zich buitenshuis af, zooveel mogelijk in de open lucht, op de Plaza, voor de café's, bij het Fronton (als weddend publiek bij 't Baskische Pelota spel) en Zondagsmiddags bij de stierenge vechten. De plaats van de vrouw echter, gehuwd of ongehuwd, is thuis. Zelfs in die kringen, waar zij mee moet werken om de familie te onderhouden als fabrieksarbeidster of op het land, als verkoopster of waschvrouw, is het niet anders. Behalve dus bij haar dagelijkschen weg naar haar werk, bij 't gaan naar de markt om inkoopen te doen, bij 't kerkbezoek en bij het wandelen met de babys op de Plaza (waarbij kinder wagens tot een weinig voorkomende buitenlandsche luxe behooren) heeft zij zich nergens te vertoonen zonder legitieme begeleiding. Het is eigenlijk zoo, of liever het was zoo, dat zij het accepteert, dat zij uitsluitend geldt als object van de mannelijke begeerte, goedkeuring en bezit, waarnaast alleen nog maar de kwestie van de bruidschat bij onge huwden en stand en vermogen van den echtgenoot bij de andere vrouwen van beteekenis is. Gracieus, bevallig, met gloedvolle oogen en van een dikwijls madonna achtige schoonheid, stelt zij alles in het werk, om deze, haar eenige in vloedssfeer, nog te versterken en zoo lang mogelijk te doen voortduren, wat haar ook, wanneer zij over de noodige hulpmiddelen beschikken kan, zonder moeite tot haar 4oste jaar en ouder gelukt. (Het is een vooroordeel der Noordelijke landen te beweren, dat de vrouwen uit de Zuidelijke landen met haar 30ste levensjaar oud zijn. Ook in het Zuiden hebben hygiëne, kosmetiek en gezonde levenswijze de levens vreugde weten te verlengen). Zelfs niet als huisvrouw kan de Spaansche vrouw zich laten gelden. Men kent er de gewoonte van het be zoek ontvangen en brengen niet. De heer des huizes is meestal slechts korten tijd gedurende den hoofdmaaltijd, die 's nachts plaats vindt, thuis en ook in de huishouding zelf kan de vrouw niet veel tijd zoek brengen, want be halve natuurlijk die enkelen, die een paleis met het daarbij behoorende personeel ter beschikking hebben, is er in elke woning slechts een minimum aan meubels te ontdekken, zoo weinig zelfs, dat men 's zomers, wanneer men op reis gaat, kalm de huur opzegt en den inventaris op een zolder bergt. Maar bovendien kan men niet spreken van een gezinshuishouding, zooals wij die kennen. Wie trouwt, trouwt in zekeren zin met de geheele familie. Er zijn altijd enkele familieleden mee over te nemen, zijn of haar moeder, eenige ongehuwde broers of zusters, die tot het gezin behooren. En de schoonmoeders oefe nen in elke familie een bijna onbeperkt gezag uit, want nu, als oude vrouwen, valt haar eindelijk de waardeering van haar persoonlijkheid te beurt, die zij gedurende haar geheele leven moesten ontberen. En het is maar al te goed te begrijpen, dat zij deze positie, waar zij als hoedster van de familie fungeeren, en waar zij, dank zij haar levenser varing, bij alle familiegebeurtenissen een beslissende stem hebben, maar al te vaak op tyrannieke wijze misbruiken. Zoo komt het, dat de getrouwde vrouw niet veel anders leeft dan het jonge meisje. Zoo worden zij dan aan den leiband gehouden, psychisch volkomen een zaam, zonder eenig interesse op geeste lijk gebied, daar zij bijna geen boeken of kranten lezen, en alleen maar er op uit zijn 't grootst mogelijk effect te be reiken met haar vrouwelijke bekoorlijk heden bij de spaarzame gelegenheden, die zich hiertoe voordoen, op straat, bij representatieve feestelijkheden, of bij den gemeenschappelijken volksdans. EN dan komt de burgeroorlog, die nauwelijks een stad, een landstreek of een gezin spaart. Dagelijks levens gevaar, honger, ontbering, zorg van velerlei aard, gruwelijke opwinding, sociale omwenteling, haat, verbittering, die, in tegenstelling met grensoorlogen of kortdurende revoluties, het geheele land niet alleen naar den geest, maar ook in bloedige werkelijkheid tot oorlogsterrein maken, ontzetting en smart om gesneuvelde en gewonde familieleden, dit alles heeft ook de vrouw uit haar droomwereld gerukt. Als medestrijdster in de rijen der mannen, aan regeeringszijde zelfs in zelfstandige vrouwenbataillons, als verpleegster, als medewerkster in socia le hulporganisaties achter de gevechts linies, zijn nu millioenen vrouwen en meisjes aan het werk. Dat kan niet zonder verstrekkende gevolgen blijven. Het was in de eerste plaats de kerk in Spanje, die de, zeer zeker Moorsch beïnvloede, levenswijze en positie der Spaansche vrouw bewaakte. Deze invloed, die het geheele sociale en persoonlijke leven beheerschte kan in dezen vorm binnen afzienbaren tijd niet hersteld worden, niet alleen niet in de thans aan de kerk vijandige gebieden, maar ook niet in de andere, want volgens de fascistische opvatting staat de kerk in wereldlijke aangelegen heden onder den staat en kan zij slechts de religieuse belangen regelen en dienen. Het gezonde begrip voor de noodUITERLIJKHEDEN" E mode brengt kant in alle bewerkingen, maar zelden zagen de bezoeksters van démodeshows een zoo geraffineerde toepassing als bij het avondkleed dat Jean Patou van zwarte laize in een heel een voudig klein patroon en wit lint vervaardigde en van een groote witte bloem voorzag. Knap en nieuw is ook het witte kleed uit hetzelfde huis, dat de ge drapeerde schouderlijn vertoont. Wie dit aantrekt, kan niet anders dan de volmaakte jonge gastvrouw Oiicoline inEEN RECEPT VAN DE BROENE MIIMHIIIIIMIIII M i Ragout de pommes l { de terre I l 'TTES groote zoons zijn net het | \ £4 ongeloofelijk kleine kamertje van f l Madame Peynaud binnengestom-1 l meld, hongerig na den heelen dag | l werken op het land. Het levendige | | oudje heeft de diepe borden al volge-1 f schept met iets, dat zóó lekker ruikt 7.5 l en er zóó smakelijk uüziet, dat zij | | mij dan en daar moet vertellen wat f | het is. Cest tres simple", ratelt ze f l bliksemsnel, kleine stukjes spek f | aanbraden, daarbij dan een of twee f i uien, die even het vuur moeten | l voelen, twee tomaten in stukjes ge- \ l sneden en ten slotte de aardappelen \ \ niet te groot en wat blaadjes : groente. Wat u maar heeft, spinazie, l l sla, peterselie, cótes de bette. Hoe f | meer ver schillende herbes" er ingaan f l hoe lekkerder. O, ja, en dan water f | en maar zachtjes laten koken." f fllllllllll l IIIIMIIH IIIINIHIIIIIIIMimillllllHlllllll" zakelijkheid van het leven overwint de oude sociale instellingen en vooroordeelen, volgens welke de jonge vrouwen en meisjes niets zijn dan de streng behoede geslachtswezens, naar wier hand men dingt. Zoo plotseling uit haar intiemen familiekring gescheurd, staat de Spaansche vrouw voor de zware taak zich aan te passen aan een omgeving, waar niet alleen thans een fanatieke geest heerscht, maar die nog vol is van vooroordeelen jegens haar. Zij zullen van vele voordeelen afstand moeten doen, die haar in het openbare leven, niet uit respect, maar uit erotische galanterie, ten deel vielen, eveneens van de bescherming van de familie en de kerk, waardoor zij in een droom wereld ingespannen vegeteerden, zon der zich ooit ergens voor te interes seeren, of zich ernstig met de wereld daarbuiten af te geven. Zelfs haar verafgode kinderen beschouwden zij toch veel meer als speelgoed dan als op, groeiende menschen, die leiding e> opvoeding noodig hebben. En zoo z^ ook haar huwelijk een metamorphoe, moeten ondergaan van een formeel. instelling volgens traditioneele vorme; tot een zeer persoonlijke menschelijkc verhouding. Dit kan niet anders dan door een voorafgaande zelf opvoeding tot persoonlijkheid. DEZE ontwikkeling is niet tegeite houden. De vrouwen voelen zich verantwoordelijk voor de ver plichtingen waartegenover zij door den oorlog met zijn nood en offers gesteld worden, zij worden zelfstandiger, hun denken en hun religieus gevoel ver diept zich, want niets kan meer ge dachteloos geaccepteerd worden, waar alles anders geworden is. Het eens zoo veilige thuis wordt gestadig door bommen bedreigd, luxe bestaat er niet meer, evenmin mondaine flirtation, waarmede men zich den tijd kortte. Niemand hecht er meer waarde aan, of een jong meisje uit Andalusïkomt, omdat de Andalusische meisjes bij zonder temperamentvol heetten, zij vallen niet meer zoo op, zijn wel gezien als helpende, medelijdende, medestrij dende menschen. Een Spaansche, vrouw van een advocaat, zei kort ge leden tegen mij: De mannen vonden ons zoo'belangrijk, maar wilden in den grond van de zaak niets van ons weten. Geen wonder dat wij tegenover hen eigenlijk in alles te kort geschoten zijn t En een arbeidster uit een parfumeriefabriek bij Valencia bedoelde hetzelfde, toen zij zei: Nu ben ik vrij, dat is nog niet zoo eenvoudig." En daarbij keek zij lachend uit haar gloed volle, donkere oogen. PAG. 12 DE GROENE No.3147 NIEUWS UIT DE VROUWENBEWEGING vele beraadslagingen hebben e acht voornaamste internatio nale vrouwenverenigingen besloten het verzoek bij den Volkenbond in te dienen» een ontwerp-verdrag op te stellen betreffende de civiele, juridi sche en politieke rechten der vrouw, in de verwachting, dat hierdoor meer dere eenheid in de bonte verscheiden heid der nationale wetgevingen zou kannen komen en dat de meer behoudende landen hierin een aan* sporing zouden kunnen vinden den status hunner vrouwelijke onder danen te verbeteren. 17OLGENS een oud recept hebben V dezelfde vrouwenverenigingen den mannelijken afgevaardigden bij den Volkenbond een lunch aangebo den om hen te doordringen van het belang dat zij aan dit onderwerp hechten, dat op het oogenblik bij de juridische commissie van den Vol kenbond in behandeling is. Voor zitter is Polttis, de Grieksche staats man, rapportrice de bekende Zweedsche afgevaardigde, Mej. Kerstin Hesselgren. /N den toast, die Miss Corbett Ashby bij deze gelegenheid in stelde op den veelbestreden status der vrouw zeide zij: De Volken bond heeft zi:h reeds -vele malen het lot aangetrokken van kinderen, sla ven en ongelukkigen. Nu komt er een verzoek van de zijde der vrouwen. Mijne heeren, wij zijn echter noch kinderen, noch slaven, noch onge lukkigen, wij zijn uw levensgezellin nen l Moge dit een reden zijn u te overtuigen van de groote beteekenis van onze revindicatie. Bevrijding der vrouw uit verouderde rechts regels beteekent opheffing van on recht en actief maken van vredeskrachten, de twee doeleinden bij uitnemendheid van den Volken bond." EEN MAN ziet een mode-show Metz A C'o. EEN man is heelemaal niet zoo dom op het gebied der mode, als iedereen steeds wil doen gelooven. Een man is niet een wezen, dat spreekt van: zoo'n strikje, zoo'n gekke flodder". Een man kent de woorden volant, deux-pièces, shawl, brocaat, lamé. Alleen het is waar de meeste mannen weten niet precies bij welke materieele substanties deze suggestieve woorden hooren. Een man ziet van de mode maar een gedeelte. Hij begrijpt er in hoofdzaak van wat der vrouw is", het specifiek vrouwelijke, dat, wat in de vrouw hem bekoort. En dat is veel en dus begrijpt de man in de mode veel. Alleen is zijn belangstelling minder academisch, minder op een afstand, -in denkt hij minder in mode-tech nische termen en eer in vriendenkringjegrippen. Wanneer dus een man zegt, 'vat hij er van denkt, dan heeft hij de vrouw een goed deel der totale ap preciatie reeds vertolkt. Wat zag nu een man op de modeshow van Metz & Co. ? Hij zag vrouwen, in grauwe rijen langs den kant en ook, in stralenden vorm, zich bewegend over dikke kleeden in het midden daarvan. Hij zag die vrouwen, schoon en slank, en hij hoorde namen: Aziadé, Mireille, Lismonde, Yana. En toen zag hij, dat die vrouwen bovendien ook japonnen en mantels droegen, zijn belangstelling was gewekt, en.... de mode was geboren. DE mode: de mode is, om slank te zijn,' en die slankheid met een lijntje bij het middel, met een smal ceintuurtje te accentueeren. De mode is, om lang te zijn, en die lengte door verticale biezen nadrukkelijk te betoogen. Koopt u een japon als die van gele oker-crêpe, met bruine biezen die van de schouders en van den hals naar beneden wijzen. De mode is, een wollen japon (althans van,, warme" stof) te ver sieren met pailletten, pailletten in velerlei kleuren, schitterend rood en groen en zilver, en die pailletten aan te brengen om den hals of op de schouders. Maar niet alleen de mode regeert. Ook de goede smaak tout court. Wat de ontwerper van dit huis voor de vrouwen ontdekte of continueerde heeft iets tot den man te zeggen. Het is maar, hoe men een vrouw ziet. Als een bloem, die den levensweg ?verzoet? Dan zijn er borduursels in pasteltinten en borduursels in kaleidoscoop kleuren ;het zijn groote bloemen j met groene steelen, of het zijn vlinders. PAG. 13 DE GROENE Ne. 3147 Of ziet men de vrouw als levens gezellin, die, thuis als vorstin der woning troonend, den man terzijde staat en de uitgebreide huishouding bestiert? Dan zijn er voor die levens gezellin, ook zoo zij al jaren en jaren den weg met u gaat, fluweelen ge waden, als zij 's middags haar vrien dinnen ontvangt, in twee kleuren fluweel, donkerrood en donkerblauw, of, zoo zij zich 's avonds aan uw zijde vertoont, zwart satijnen japonnen, met over schouders en armen grofmazige, zwarte voile. Verlangt gij romantiek? De roman tiek van sleden over de blauwglanzende sneeuw, van een maan in een star kouden avond? Dan is er Ramona", de vrouw die zich verleidelijk weet in een mantelpak van warme wollen stof met, in het midden, een strook bruin bever, die vol weelde van den hals tot aan den zoom gaat en met de beide mouwen uit datzelfde ondeu gende beverbont. Zulk een vrouw zal zich 's avonds kleeden in een blauwe avondjapon, gedrapeerd als in een oogenblik van bezieling, en toen door een wondere hand voor eeuwig, voor n avond, voor een heel seizoen, op dat lichaam vastgelegd, met een charpe, die den rug niet bedekt en zich nonchalant van den eenen naar den anderen schouder plooit. De vrouw, die op het sportveld haar charme het gereedst ontplooit, moet zich tooien in het mannelijke complet van bruine sportstóf, met een ruimen rok en een practisch vest van dezelfde stof. En haar vriendin, die hier on gelukkig heeft staan toekijken, zal s'avonds in de bar al haar intimae booze oogenblikken bezorgen als zij verschijnt in het goudbrokaten avond kleed, dat een Grieksche godin, en wel het liefst Aphrodite, niet misstaan zou hebben. Laten wij, mannen, er aan denken, dat de honderden vrouwen, die wij op straat zullen tegenkomen, in deux pièces, trois pièces, ja, zooals eigenlijk elke echte vrouw is, uit duizend stukken en-uit n stuk, met die vele dwaze hoedjes, . la Franco, 4 la Kozak, . la matador, dat al die vrouwen onder haar bedekkende mantels de verleidelijke kleederen dragen die hier te zien waren, en van ons niets meer vragen, dan dat wij haar in de gelegen heid stellen, tétoonen, wat haar laatste aanwinst was. In de omhullende klee deren toont de vrouw zich ons, opdat wij, haar kennend, haar niet zullen kennen, en, haar niet-kennend, haar zullen kennen. H.B. F. voor liet goedverzorgde interieur lapijien N.V. KON. VER. TAPIJTFABRIEKEN R'DAM, A'OAW. DEVENTER. MOORDRECHT TOONZALEN TE AMSTERDAM: SINGEL 464 KAMPEERWAGENS Twee occasions: geheel nieuw, modern type, vier slaap plaatsen Automatische rem PRIJS f 250.-EN f 375.Oud Blaricummerweg 34, LAREN N.H. FA F. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 AMSTERDAM C. GEKL OVERHEMDEN NAAR MAAT VANAF Fl. 8. PRIMA COUPE EN AFWERKING EIGEN ATELIER Voor goed maatwerk P.C. IIIFRII. 134 Tel. 28271 Losse nummers van De Groene: 20 et. Ouder dan 3 maanden: 60 et. Toezending uitsluitend na ontvangst van het bedrag. BOEKENKASTEN IN ELKE MAAT In ledere houtsoort zij wordflrt «pacléil voor d«n koopar vervaardigd «n zfjt tóch nlats duurder! Vraagt U eens (v r IJ b l U v ? n d) ontwerp en prlj»opgave aan. PAUL SCHONCS ENSCHEWEG IO3O AM STERDAM -ZUID TELEFOONNO. 22874 PIPES CIGARETTE HOLDERS »*Vv> BWTEtf D E B l LT {?TH- '? WIJNGAARDEN & Co., Tol. 28857, Heisenweg 286 - Witanwg 85. ?* ?*? ?* ? » ? Rl»nt« UndhulijM onder architectuur f ebouwd m. ctntr. v«rw. w. «n k. ttr. wittr, lnj«bouwd bid, Koopiom f OOOO f 11000. Hyp. beschikbaar. Ontbltdinf zonder verplichting. Adverteeren.... doet verkoopen! ':^ I.1-. j:», i m ? k ff v« .