M W ' *3? i4lil :-« f; , . ..rt*" ?»*[*?> ; ?..';"? ?:'-.^"--*ïr>; ? ^^a.-rj;i?%^^ «i.- ; - r-- .i» . . ... . r ' ;.? v : .-.5 .,..'. ,-rï-. 'TT* . 'V-' ZOO was 't gordijn gezakt of ze schoven al langs de knieën van menschen die nog zaten. De laatste tien minuten had pa met z'n dik-gouden horlogie gefrunnekt, had ma met 'n haarspeld de knoopjes van 'r handschoenen bepeuterd, kriewelig van ongeduld, 'r adem inpersend om 't weerbarstige glacee over 't papvleeschje te wringen had Semmie stiekum z'n waterproof aangetrokken, bang voor 't kurkig gekreukel dat lawaaide as 't omslaan van versche kranten had Roosje, de nig-van-k nst-angedane, sip zitten kijken met 'n zwaar neerwiggende lip en oogjens gespalkt. Net slikte ze'n traankop, zocht ze d'r zakdoek die klef lei te broeien naast 't versmolten toetje drups, toen ma's elboog 'r porde: Roosie neem vast je boa" ,Jakkus stil nou !", had ze korzel gezeid. ,,Als we de tram missen, kennen we lóópen", fluis terde ma, onrustig verzittend. Ma, hou toch je mond !" snibde Roosje en zich gretig verdrinkend in 't geluid van 't tooneel, schoof ze zoover mogelijk af tot 't doek viel. Vooruit! Vooruit!" maande pa. Sem drong op, ma drong op. Klappen was goed voor menschen die dicht in de buurt woonden, die geen trammet j e konden verspelen. Haastig voortduwend, de vestiaire met z'n gejacht van angstige menschen voorbij, schoten ze den schouwburg uit. Pa en Sem liepen op 'n draf, pa heupwieblend, pijnlijk soms stuipend door z'n eksteroogen Sem, als 'n haas. Tegelijk zwaaiden, speerden ze de parapluies, 't aanroodend tramlichtje bedreigend. Hé!", riep Sem. Stop!", riep pa. De tram die juist op den wissel kwam, kneep komiekig z'n rood oogje dicht. As we 'n halleve minuut vroeger waren opge staan", hijgde ma, de woorden met schikjes verploffend en weer adem-zuigend als 'n defecte tuf-tuf: dan zouen dan zouen dan zouen we ons nou geen ongeluk hoeven te loopen".... Kom dan !" wonk pa z'n parapluie zwiepte alarm. Ma's hand-kluifjes, geperst in de nieuwe glacees, hielden de rok-zwoegingen op. Ze was een zware, kortbeenige vrouw 'r taille smolt in de logge heu pen, nauwlijks in vraagteeken-lijn. Ze kón dat niet. Ze kón niet hollen in 'n vaart over puntige keien. 't Was geen doen. De halve laatste acte van dat stukzonder-aardigheid, had ze voorvoeld dat ze zou moe ten draven om de tram, de tram die óf óver den wissel, of net óp den wissel kwam, óf vol zat, óf niet in 't zicht was. Je zou 'r van afzien na de kome die te gaan. Blazend, de lucht bebijtend, 't vet strot j e in klop ping, de elbogen suikerpottig gehoekt tegen 't glan zend gebol van 'r zijden japon, den blad-suizenden zijden japon die wrokkig om 't puffend, hijgend vleeschjesbeweeg sloot, schok-schudde ze naar 't knipperend tramoogje. Even, toen 'r voet van 't machtig-ongewone bijna zwikte, wou ze 't opgeven, maar pa zat al in de tram en Semmie, driftig-gebarend, den voet op de treeplank om z'n beurt te mar keeren, zette 'r aan met geschreeuw dat 'n russische danseres zou gestriemd hebben. Ademloos, sliksmakjes proestend greep ze de koperen handvatten. Sem lei z'n handen om 'r heupmiddel, tilde, snauwde benauwd: toe nou ma as u lang zeurt...." Ze zat, heelemaal weg van pa. Sem stond met Roosje op 't achterbalkon. En terwijl de volle tram door de rails gleed, wrokte ze over 't ogge-nebbiesch plezier om zóó na huis te kommen, om jezelf onge luk an te doen, in plaas van 'n end j e te missen, in plaas van vijf minuten vroeger op te stappen, in plaas van behoorlijk op je gemak bij de wissel te wachten. OP 't bordes, terwijl pa met z'n kippige oogen, natuurlijk den verkeerden sleutel probeerde, begon ze d'r verwijtingen: .... Aardig-verstoorde avond 'k heb nóg kloppinge in me hart van de tram. Zal jou je zorg zijn l" Pa, onlekker, laat-avond-huiverig 'n tocht as 'r 'MJKSTELEGRAAP J1U1C1A» # SAWTPOORTSTATIQN 25107 2g4/1 19HTANZKlAUSe HEROPEND AANKLEEDING GEMODERNISEERD EN GEWELDIG GOED OOK BAND GEWELDIG STOP VERWACHTEN JE MORGENMIDDAG THE DANSANT INDIEN VERHINDERD KOM DAN S AVONDS » «JUS EN BI E * l| TI1Z1ND UW TILIOIAMMIM VIA HOLLAMDIADIC etttta att SAMUEL FALKLAND /irenlang hebben de lezers van het Alge meen Handelsblad genoten van de Falklandjes", die Herman Heijermans onder het pseudoniem Samuel Falkland schreef; en honderden hebben hen later weer gelezen, toen zij gebundeld verschenen bij den uit gever B echt. Hieronder drukken wij als voorbeeld van den typisch Amsterdamschen humor van Heijermans het Falkland}é" Monna Vanna" af, dat, ondanks de dertig jaren en de velerlei laffe nabootsing van het genre, voor ons nog geheel nieuw en frisch is gebleven. langs je voeten streek in 't parterre pa, uit z'n humeur door zooveel geld voor 'n praat-stuk, 'n stuk van prèten-de-héle-avond, 'n stuk zonder n Witz, 'n stuk waarvan je nét zooveel navertellen kon as van 'n gesloten-Zondag-achtermiddag: 'n naken de juffrouw in 'n lange mantel die bij 'n heer in 'n tent op bezoek kwam en dan de strijd de strijd of ze al of niet 'r fatsoen had gehouen 'n stuk dat in twéwoorden te zeggen was, 'n stuk waarvoor de godganschelijke avond gebruikt wier, terwijl je net zoo wijs bleef as in 't begin pa, geprikkeld-onaan genaam door geen sigaar van kwart voor acht tot bij twaalf in de pauze most-ie en zou-die mee in de damesfoyer pa was dadelijk bereid werom te ruziën. Wat mijn me zorg I" beet-ie van zich af: ,,Ken ik ruiken of de tram 'r is of niet?" Je ken vroeger opstaan", zei ma. Ken ik ruiken!", herhaalde pa kittig: Ken ik ruiken of 't stuk op z'n end is?" Dat ken 'n klein kind ruiken", hield ma vol. ,,'n Klein kind in jouw land !" keef pa, de deur eindelijk open-bonzend. Semmie bukte om de laatste post op te rapen, die in 't portaal op de mat lei. Voor de kranten die de bus verstopten, most de klep 'r uit as ze 'n avondje vrij namen. Pa streek 'n lucifer af, lichtte bij. Nou mot 'k buiten blijven?" drensde ma: eerst me dood hollen voor de tram dan 'n uur in de kou staan!".... Ma wat overdrijf u," klonk Sem's gebukt stem metje. D'r leit nog mér bij de parapluiebak", wees pa, de lucifer loslatend die naar z'n vingers kroop. Da's niks pa da's 'n cirkelêr," zei Sem. Wat zeg je me daarvan?nee, wat zeg je me daarvan?" gromde ma smadelijk: daar mot 'k bezweet op de stoep blijven wachten !".... Wou je op de laatste post trappen !" zei pa, allerkribbigst. Sem liep door. In 't achtergang-donker violette de lucifer omkoeplende handenkom, beet 'n spichtigbeklad neusje met snordons. Zachtjes steeg 't violet en plots óp-felde het krijtwit der gang'met het gapen der huiskamer-deur. De buitendeur klepte in 't nachtslot, de veiligheidsketting rammelde in den haak. Toen werd het eene korte bedrijvigheid. Roosje goedig-versuft van emotie wipte 'r mantel tje, 'r boa an den kapstok, zette water op voor koffie. Zonder 'n gróóte kop koffie, half-melk, half-koffie ging pa niet slapen. Sem schudde het rooster van de vulkachel, schepte cokes in 't gat. Ma, zuchtend, blazend, begon 'r avondtoilet. Eerst de gespannen glacees die rooie striempjes om 'r pappolsjes hadden getrokken, toen de hoed met overdure zwarte veeren uit Parijs. Dan trok ze de witte ban den los van den zijden rok, die ritsend, thans herfstblaerensuizlend ? herf stblaeren gelijk ze wel schuren. en stuiven langs wegen en zwart-staand geboomt ? zakte op 't vloerzeil. De sttzen onderrok van saffraandoffen glans met hoogplooiden stootkant rees uit 't zijden gedeuk, dat ma als een wering omgaf. Ma stapte er óver, gladde den rok op een stoel en, puf fend nog steeds, loswrikte ze de knoopjes der zijden blouse tot ze de knippen van 'r corset, 'r drukkend, benauwend corset te pakken had. Toen hield ze hals ader-zwellend 'r adem in, dreef de dikke vuistjes ste vig te zaam, knip na knip loozend, zuchtend, blazend en malsch-uit ademend alsof ze op 'n vroegen lentemorgen de geuren van velden en wei door een open zonne-venster snoof, lei ze 't raaf-slap corset, dat zonder z'n inhoud zeer levenloos aan de verwelkte rijgdraden bungelde, op 'n anderen stoel. Toen ontspande ma, minzamer bla zend, op'n derden stoel en zei: Sem!" Sem, goed-gedresseerd, gehoorzaamrijp ventje, wist wit Ma wou zeggen, wist 't van ouds. Ma kon niet bij 'r bot tines kommen. Zónder Sem zou ma met 'r bottines an naar bed kunnen gaan, omdat pa te lui was en Roosje geen kracht genoeg in 'r vingers had om ma's stijf-zuigende bottines van de immeruitzettende voeten te trekken. Semmie, de handen nog zwart van 't poken en cokes-geschep 't ging in n moeite door zette zich schrap, ma zette zich schrap met n voet op den grond en de armen ach terwaarts om den stoelleuning de bottine kraakte Semmie werd rood, ma bibberde toen met een ploffenden zucht, alsof 't laatst restantje lucht een fietsband ontspoot, klukte de bottine van ma's ópcancaneerenden voet. Zoo geschiedde 't met de andere bottine. HE l" zei ma, de handen schurkend over de plek, waar 't corset z'n groetjes gesneden had: ,,h wat 'n opluchting daar klee je je voor an ! Da's me rste lekkere zitje vanavond. Hij met z'n Monne wanne, z'n Monne-wanne. Nou ben je na Monne wanne gewees nou heb-ie Monnewanne gezien ! Je mot me noodig weer is vragen voor zoo'n schlemielig stuk!".... Pa, lekker-zuigend op z'n eerste sigaar na kwart voor achten, 'n zwaar-zwarte, rookbulkonde sigaar, pa die de post-van-geregeld-niks had ingekeken, en de kranten op 'n hóópie gevouwen, omdat 'r toch niks van lézen kwam, zoolang ma om dézen tijd op was, pa blij dat-ie weer rustig thuis zat, weg uit 't druk gestommel in schouwburg en foyer, den foyer met z'n óógen-pijn-doend licht Vooral, pa die voelde dat ma weer in d'r sas was, nou ze d'r knellende bottines, d'r corset en d'r zij kwijt was, pa verdedigde zich zonder slaapverstorende drift: ,,.... Stond in de krant dat 't 'n pracht van 'n stuk was? Ken ik ruiken wat 'n stuk is dat 'k niet gezien heb !" Hoeveel keer vraag-ie nou nóg van avond of je 't ruiken ken?", hamerde ma: nee, jij ruikt nooit wat!".... Jij ruikt 't wél", zei pa kalm-wijs. Roosje, 't zwart-wollig hoofdje met 't bovenwaarts dik-kroezig vlecht j e bij de lamp, dekte de tafel. Even hield ze in droom 't bordje met de geraspte kaas in ongezien evenwicht, 'r Gecerneerde oogen keken strak in 't licht en 'r stem ging over de geraspte kaas op pa toe: .... Pa, zou 't gebeurd zijn?" Ach, wel nee !" zei pa met zangrige zekerheid: gebeurd l gebeurd l Ja, die dingen gebeuren !".... Het napraten over de kunst-van-den-avond bloeide plots open als een bloemknop in uchtendzon. Gebeurd," zei ma, 'r voeten warmend op den rand van den kolenbak: gebeurd! Vél ken'k begrij pen, maar hoe ze zóó iets bij elkaar verzinnen hoe ze kommen an de inval om 'n getrouwde vrouw met niks an as 'n mantel'over straat te laten gaan welke rechtschapen vrouw zal 't doen ? och wat 'n ongijn.... 't bestaat niet".... Ma sprak met nijdigheidjes in 'r stem. Alsof ze niet opgelet had dat pa telkes door den tooneelkijker had zitten loeren. Dan had-ie wel kwasi-kwas gezeid datie die Monnewanne niks vond, dat -ie knappere Monnewannes gezien had, maar as 'n man an z'n eigen vrouw zei dat-ie 'n andere vrouw niks vond, dan wist je genog, dan wist je hoe laat 't was. Kemeedie is kemeedie,''redeneerde pa met verde digende klank j es tegen ma's in accenten geleiden aanval: inde kemeedie mag alles".... En waarom zal in de kemeedie alles maggen?" vroeg ma met een diep man-wat-doe-je-onwijstoontje. In de Juive", rekende pa voor: wordt 'r een verbrand wórdt ze verbrand, ja of nee? in Paljas steekt de man z'n vrouw dood wórdt ze doodgestoken, ja of nee? in in de Twee wee zen.... weet 'k veel wat allemaal in de Twee weezen gebeurt! in in"?z'n stem schoot in 'n driftig cadansje, omdat ma wou afstrijjen?in Hammelet loopt loopt hoe hiet-ze? te zingen voor ze in 't water springt dat doe je óók niet as je van plan ben je eigen 'n ongeluk an te doen waarom zal die Monnewanne niet in 'n enkelde mantel loopen, as de stad gered mot wezen?".... Omdat omdat," zei ma ineens raak 'r gave tanden in z'n redenatie zettend: omdat 't geen pas heit".... Pas pas wat doe 'k met pas?" sprak-slurp. n kruq brut q nette "firtesse/ te pa, de groote koffiekom voor z'n baardlippen. Of jij nou met pas doet," zei ma, walgelijk-kalm 't zilveren lepeltje door 'r koffie kringelend: of jij nou met pas doet 't heit geen pas voor jonge meissies. Ja, 'k had daar Roosie meegenomen, as 'k 't ge weten had ! De vrouw mot nog geboren worren die 't nadoet, 't Bestaat niet. Noem d'r is n op die 't doen zou. Al zat heel Amsterdam op heete kolen, dan dee 'k 't nóg niet" ---zeker van 'r zaak, knikte ze den nikkelen knop van de vulkachel toe. 'r Dikke voetjes stevigden op den rand van den kolenbak, 'r kuiten schuwden van onder den stootkant des onderroks, 'r volpropt, vettig lijfje, zwaar-weeldrig in 't openpuilen der blouse, vulde den piep-angstigen stoel. En terwijl 't linker-paphandje den ham-elboog van den rechter arm steunde, smolten 'r lippen om 't randje der komzoete-koffie. Even snurkte de vulkachel, klonk Semmie's gesmak, Sem die reepjes brood in 't koffievijvertje doopte en zachtkens met henglend beweeg de bruine brokken verslorpte vóór dat ze braken. Roosje zat stil, zonder trek, luistrend naar pa en naar ma die wisten van de Mysterie des Levens. ,,. . . .En as je nou je man en je kinderen van de dood kan ophalen" begon pa weer, de lamp in blauwe rookwazen dampend: as we allemaal op sterreven leien dan dee jij 't zelfde van Monnewanne" .... Al kon 'k 'r 'n ton mee verdienen," zei ma, 'r eenen voet bijtrekkend die te warm werd en rooksmeulinkjes kreeg van indampend vocht de zool had 'n lek al kon 'k 'r twéton mee verdienen dan nóg niet". ... Dat zeg-ie nou," wijs-knikte pa. 'k Antwoord je nie-eens," zei ma: 't is me de moeite niet waard, 't Bestaat niet." Alles bestaat," zei pa dom, in laten-avondcontramine. En as 't wél bestond," viel ma uit: dan, zou jij zeker zeggen: ga" .... Nee, dat zou 'k natuurlek niét zeggen daar zou geen haar op me hoofd an denken." Anders net iets voor jou om iemand voor schan daal te laten loopen je zou je d'r druk om maken!" Wat mot je van mijn !" zei pa gemelijk den kop op 't schoteltje dompend: Wat doe 'k jou? Ga wel in 'n mantel, ga niet in 'n mantel ! Me zorreg l" Z'n zorreg z'n zorreg !" herhaalde ma, klage.lijk. Daar leg 'k hoope cente voor neer om 'r Monne wanne te laten kijken en daar zoekt ze me roezie !" Wie heit 'r je om gevraagd !" zeurde ma: as 'k wél is 'n blauwe Maandag met 'm uitga mot 'k 'n stuk van anstoot zien en me 'n hartklopping voor de tram loopen. Daar tracteer t-ie me op l" .... Nacht ma, nacht pa," zei Roosje opstaand, 't Kon zóó wel 'n half uur duren. Terwijl ze in de gang d'r vlecht losvingerde, hoorde ze nog flauw pa's stem : 'n Vrouw as jij !".... En ma's driftig antwoord: Wat 'n vrouw as ik ! Had 'n vrouw as Monne wanne getrouwd ! Dan liep je nou met gaten in je kousen !. . . . Had. ..." (Slot van pagina 9) lende circulatie teweeg is gebracht. Want te oordeelen naar wat men in den omgang over Punch hoort zeggen is het blad bij de na-oorlogsgeneratie nauwelijks meer populair! De jongere lieden, al thans in Londen, vinden het flauw, zoetsappig en bovenal obvious". Zij keeren zich meer en meer naar de Amerikaansche bladen en hun Engelsche imitators, zooals de Bystander. Ook als politieke caricaturist bezit Punch niet meer de onbestreden suprematie van vroeg r. De cartoons van Si r Bernard Partr dge, hoe groot hun verdiensten ook mogen zijn, kunnen de vergelijking met de geestrijnheid en de uitbeeldingskracht van een Low niet doorstaan. Het zijn de prenten van Low in de Evening Standard en niet die van Punch die in politieke gesprekken worden aangehaald, evenals het de dagelijksche kolom van Beachcomber in de Daily Express en niet de Charivaria van Punch zijn, waaruit in den socialen omgang het meest wordt geci teerd. De verklaring voor deze verminderde popula riteit van Punch is waarschijnlijk dat het blad, te recht of ten onrechte, niet met zijn tijd is meegegaan. Punch's levenshouding blijft in den grond Victoriaansch: optimistisch, rationalistisch, eerbiedig, ver draagzaam. Zijn humor mist daardoor de eerlijkheid, den moed, de ongeduldigheid en de verbeeldings kracht, die de lichtkanten vormenvan onzen irrationalistischen en onverdraagzamer! tijd. Dat wil eenszins zeggen dat Punch stil is blijven staan en ,t wij zijn vooruitgegaan". Het beteekent alleen dat les qualités de ses défauts" onzen tijd van Punch vervreemden door hem de oogen te openen voor les V défauts-de ses qualités." i | PAG. 21 DE GROENE No. 3149 PAG. 20 DE GROENE No. 3U9 y ? Doorloopende ? j 1 TENTOONSTELLING 1 ? van 16e en 17e eeuwsche l ? Hollandsche Schilderijen l1) 1 in de zalen van de Firma | J ? D. KATZ ? ^ | Spoorstr. 33-37 te Dieren bij Arnhem 1 ^ ? Geopend alle werkdagen, ook des Zondags, ? ^ ? van 10 tot 6 uur en vrij te bezichtigen. ? ? H Rondleidingen door bekende kunstge- ? fl | leerden worden nader bekend gemaakt. | H Duizenden profiteerden reeds van den Jubileumverkoop met geschenken in DE TIJDGEEST*' 77 & M. G. Oudkerk BILDERDIJKSTRAAT 77-85 Waarom U nog niet? Ongekend voordeelige aanbieding in Gordijnen/ Linoleums, Tapijten, Bedden, Dekens, Meubelen en Manufacturen f ' - , ' t i t t 'i f f y ? p i i ? ' ? . ? . ?? ?. " ? ' '? . ' ?-? '?''.., . ' ? ' ' ? *i : ? -?.. ? ' : .????.!? 1 1 FARAGÜ-PALESTINA op de TWEESPRONG Dr. P. H. RITTER Jr, SPREEKT ZONDAGMIDDAG, 2 U U R, VOOR DE A. V. R. O. OVER DIT OPZIENBARENDE BOEK VERKRIJGBAAR IN IEDEREN' BOEKHANDEL Ing. fl. 3.5O , Geb. fl. 4.BO UITOAVK NEDERL.ANDSCHE KEURBOEKERIJ -AMSTERDAM ' . ?. i A-dvcTlteeinEU dlo^t "^ JL J]LV\4L v ^'JL (1/«*^.JL ^JLJL 99 ? ^VHAJ'^»'i* v rf ^ i 1 Was DE GROENE juist uitverkocht toen U er naar vroeg ? Een goede raad : NEEM EEN * ABONNEMENT! ZIE DEN BON OP PAG. 23 ;-i |5 v ?-?' 1 k $ ^ -.-.«?? te n. M M *f ' &:'?> M? , ? £ K - ? . . ?* ? , ^i* Kooim^o f ^JL JtiXAJ' *\Jr vLJf x^JLJL A , i** !;.*> ' /V; *u>f i'vV» '.* ."* K, £3i - &1 «iriS ^Tfc Abc