' ..».-- i . .IÉ«'l lll'llBl! f Vacantie in EIGEN land GULPEN l \JW1- B C 1^1 B . . *>«. Fftstsalen toot 400 pmontn. Bo«eh-R«stmur*nt GROOT SFEYCK niOTTniAIIII/ Bo«eh-R«stmur*n U l O l t K ft IJ IV Eldorado v. Olsterwljk. Meest bezocht romeroord ter plaat**. ^^^^^^?^?^^^????i^^^^?-" RHENEN Ouwehand's Dierenpark S v MUNSTER HOTEL ZttSfc Benl« treejloten hotel ter plaatse k^ N.V.VERZEKERING-MAAT5CHAPP OPGERICHT A°1894 VERZEKERINGEN OP ALLERLEI GEBIED BU1TEH ?WD1ÏE HOOFDKANTOOR I AMSTERDAM.C, KEIZERSGRACHT 570 INVI DE BILT Insebouwd bad. Kooprem t ttOOO - 111OOO. MAATSCHAPPIJ VOOR HYPOTHECAIR CREDIET IN NEDERLAND (waarmede gefusioneerd de N.V. Maa$trlehtsche Hypotheekbank voor Nederland) 1 Qevwtlgd te 'S-QRAVENMAOE Thans verkrijgbaar! 4 ?/. PANDBRIEVEH met 2 ?/. uitloting 1O1 % 31% PANDBRIEVEN mat ? * , ultlottng 99j*/. WEL GARAGE Wij eareeren. wasschen, smeren, halen en brengen uw auto r,ijs<ii vanaf l 15.- P<-r maant! Onze 30-jarige ervaring is een waarborg voor goede service Stallina voor 100 auto's - Dag en nacht geopend Weet gij al, dat Gulbransscn's Trilogie thans in twee uitvoeringen verkrijgbaar is en dat ook de nieuwe bandontwerpen van Anton Pieck een magnifiek resultaat geven op het speciale voor deze editie ver vaardigde Engelsche kunstieder? In de nieuwe uitvoering het laatste portret van Gulbranssen temidden van zijn geliefde boeken, en in facsimil zijn haadschrift met onderteekening l ILKEMA itmuntende URWERKEN REGULIERSBREESTRAAT 39 HOTEL DE WITTE" Het beste ter plaatse Amersfoort * Telef, 22 talen! N.V. DE MOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK KRUISWBQ 70 HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van/1000.-op blllljkeen wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. Losse nummers van De Groene: 20 et. Ouder dan 3 maanden: 60 et. Toezending uitsluitend na ontvangst van het bedrag. ZWITSERLAND voor opvoeding en onder wijs het ideale land FRANSCH Eeearandeerd in 2 maanden In de IcoLE TA*IÉ, NEUCHATfU 55, (Zw«..rl.nd). OnderwU» voor lederen leeftijd en op lederen tUd. Ook afzonderlijke cunuwen van 2, 3, 4 weken. Taai en handelidlploma In 3 en O maanden,?Protpectui. FRANSCH DUITSCH D WIESEBRON Ueeraar M. O. Beëedi&d vert. opl. ex. privéen clublessen. Nassaukade 381. Telafoon 82094 Amsterdam. Gramm. Corresp. voor alle practijkexameris doorgediplom. leeraar. Privé- en clublessen. BUI. cond. en prima referenties. Br. no. 0788 Groene Amsterdammer. OPLEIDING voor alle EXAMENS ook conversatie en bijwerken van leer lingen, l Aanvragen onder no. 9787 De Groene. FRANSCH -^ ?. D U ltS br VI ? v ^ 8. KOPPELMAN "-0 M PwWN^wir Translattur Lid Vereen, v. Leraren l/d "?""??r"'"";^ GrattiMtrtnuit 13 (Z.) - Tel. 91196 Alle Vertaalwerk, Opl. ClIMU- Convert. f7.50 p. mnd. 2 personen f5.?, 3 p. f4.?| ABONNEMENTSPRIJZEN VAN ,DE GROENE' Per jaar: Nederland ... :....? 10.Indli (zeepost) 10. (mall) .... 13.50 ?t i» f Argentini Belgi Duiuchland Efypw Frankrijk Griekenland Oostenrijk Sowjet-Rusland Span|« Ti|«cho Slowakije e Zwitserland * Denemarken MIC Noorwegen Zweden Engeland Amerika Australië1 Axii Zuld-Afrlka ( 11.50 ^13.50 Acht nieuwe, fijne bonbons heeft Droste weer uitgebracht. Uw winke lier heeft ze al! Vanaf S $ et. p. ons. NIDETTES GONFLETTES CRÈME DE LIQUEUR ASSORTI SECTORA SIDERO SELENO TRIASTER * ALTIJD WELKOM! Spaart plaatjts voor onze. albums. PAG. 2 DE GROENE Ne. 3149 DE GROENE AMSTERDAMMER Redactie: Mr. R. H. DIJKSTRA, Mr. M. KANN, Mr. N. J. C. M. KAPPEYNE VAN DE COPPELLO, TH. MOUSSAULT en Mr. W. VERKADE ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Red. en adm.: Keizersgracht 355, Amsterdam C. Tel. 37964 - Postgiro 72880 - Gem. giro G 1000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar OPGERICHT IN 1877 Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd 9 OCTOBER 1937 e , WIJ hadden het over het geval met de mi crofoon wie heeft het daarover niet ge had ? en over het net van beschuldigin gen, ontkenningen en leugens waarin zoowel de voormalige onder-aanvoerders als de nog getrouwe Mussertianen bezig zijn zich te verstrikken. Maar vooral het microfoontje had onze belangstelling. Het was zoo'n mooi bewijs van het vertrouwen dat samenwerkende fascisten in elkaar stellen. Het illu streerde hoe groot, in de oogen van den Leider zelf, het onderstelde vertrouwen in de leiding was, bij des Leiders onmiddellijke omgeving. En dit vertrouwen is toch het allereerste axioma van het fascisme ! Dit chapiter geeft aanleiding tot een bijna on eindig aantal beschouwingen. Maar wat mij het meest trof, was deze opmerking die mijn vriend mij maakte: Vind jij dat nu zoo gek? Dat is toch dood gewoon. Zoo'n verborgen opgestelde microfoon is een alledaagsch criminalistisch trucje; tenminste in Amerika. En het teekent het milieu en het systeem van deze lieden. Dat systeem berust nu eenmaal op terrorisatie en spionnage, op onderdrukking van de mogelijkheid tot vrije meeningsuiting van den indi vidu. Dat is juist wat zij willen. Waar beklagen zij zich dan over?" INDERDAAD, volgens de Code van deze lieden" is dat iets zeer alledaagsch. Maar het grappige is, dat zij, zoodra zij onderling ruzie hebben en n, of een groepje van hen, het slachtoffer wordt van de overheersching van het fascistische systeem (of uit dit systeem loopt, wat het zelfde is) het grappige is, dat dan de slachtoffers direcr aanspraak maken op de bescherming der persoonlijkheid, op de hand having van de onaantastbaarheid der persoonlijk heid, kortom: op de veel gesmade Rechten van den Mensch". Want daar gaat het toch tenslotte om. Hebben nu deze fascisten of ex-fascisten, doordat zij oorspronkelijk de fascistische dogma's aanvaard hebben, hun aanspraak op de vrijheidsrechten ver speeld of niet ? Er zou wellicht iets voor te zeggen zijn, om aan te nemen dat zij deze rechten ver speelden. Zij hebben luid en energiek verkondigd, dat deze rechten, de moeizame verovering van twin tig eeuwen cultuur, valsche waarheden behelsden en dat de menschheid slechts in kuddegeest en onder onfeilbare leiding van hen, die daartoe niemand weet door welke hoogere machten uitverkoren zijn, een nieuwe gouden eeuw tegemoet kan gaan. Zij hebben deze pap gekookt en moeten ze nu ook maar opeten, zoo zou men kunnen redeneeren. Ik heb mijn vriend en reisgenoot gezegd, dat er twee kanten aan deze kwestie zitten. Heel diep zijn' we er niet op in gegaan. Zoo een gesprek is nu een maal vluchtig. Maar misschien leest hij deze regels en geeft mij daardoor de gelegenheid iets uitvoeriger en grondiger over dit alles te filosofeeren. Iets?? niet eens heel veel. DE vraag ,,heeft de fascist, de loochenaar der vrijheidsrechten, die zich in de onschendbaar heid van zijn persoonlijkheid belaagd ziet, recht op de bescherming die de z.g. vrijheidsrechten hem bie den?"?deze vraag is het complement, is de keer zijde van het thema van de geruchtmakende intreerede die professor Van den Bergh verleden jaar heeft gehouden over den plicht van den Staat om deze .rechten te beschermen, d.w.z. om1 zijn Constitutie,' zijn constitutioneele vrijheden te beschermen. Professor Van den Bergh gaf daartoe een constitutioneelen leidraad. Daarover wil ik hier niet uit weiden. Laat ik volstaan met te vermelden dat men daarbij steeds op een (schijnbare) paradox stoot: om de ongereptheid van zijn constitutioneele vrij heden te bewaren, moet de staat voor het geval deze vrijheden gevaar loopen langs constitutiohéelen de rechten vao. den der cultuur Mr. M. Kann Een Humornummer TJUMOR te geven in een weekblad, is iets dat een redactie, die gevoel voor humor heeft, niet moeilijk valt, maar een heel num mervan een weekblad te wijden aan den humor zonder den lezerskring te vervelen, is een waag stuk. Toch heeft de redactie dit waagstuk be gaan en (op een enkele vaste rubriek na) is dit nummer van De Groene geheel aan humor en satire gewijd. De medewerking van schrijvers als Anton van Duinkerken, A. B,Kleerekoper, Corn. Veth, J. C. Bloem, Prof, L. J. van Holk, L. J. Jordaan,Joh.Luger,J. Siedenbufg en vele anderen heeft haar echter haar taak verlicht,, zoodat zij hoopt, dat de volgende bladzijden haar lezers menigen lach mogen bezorgen: glimlach, gezonden, vollen lach of bitteren lach, al naar de variatie, die dit nummer biedt, het meebrengt. En dat het hen als haarzelf gaat dat zij door de variatie der artikelen en illustraties wat dieper doordringen in het ongrijpbare begrip Humor". DE REDACTIE en formeel volkomen legalen weg aangetast en ver kort te worden zoonoodig op on-constitutioneele wijze deze vrijheden verdedigen. Men kan daar een legalen uitweg voor zoeken, maar in wezen komt het hierop neer dat zoonoodig de staat tegen den geest der constitutie zou moeten zondigen.... om dien geest te kunnen bewaren. Om kort te gaan, moet men het zóó formuleeren (en dan betrekken wij daarmee ook weer die fa scisten in onze beschouwing, die zoo verontwaardigd waren over den aanslag op hun persoonlijke on schendbaarheid) : waar houdt de lijdzaamheid op, die den tegenstander gelijke rechten inruimt ? Waar begint het actieve verzet, dat den tegenstander deze rechten waarvan hij zelf het bestaan immers loochent ook inderdaad ontzegt? En is er een onoverbrugbare theoretische tegenstelling tusschen deze onderscheiden zienswijzen? Mijns inziens is die er niet. Het is niet een kwestie van filosofie, maar van tijd. En met die inbreuk die de staat of eventueel wij zelf zouden maken op die terecht zoo hoog aangeslagen vrijheidsrechten, is het volstrekt niet zoo erg. Magna Chaita, Habeas Corpus, de Declaratie van de Rechten van den Mensch, dit zijn even zoo veel stappen om het doel te benaderen. Bereiken zullen wij het nooit. Te omschrijven zijn de vrijheids rechten zeker niet. Men moet de Democratie dan ook niet zoeken in de formuleeringen der consti tuties, zelfs niét in den vorm van de machine, die wij hebben geconstrueerd om de wetgeving door het inzicht der volksgenooten niet alleen te beïnvloeden maar tenslotte feitelijk te doen geschieden. Want ook dat is een uiting der Democratische Gedachte. Het is niet die Gedachte zelf. Want die gedachte is heel simpel: alle betrokkenen te laten meewerken aan het vaststellen van de regelen, hoe het verkeer tusschen de menschen zich dient af te spelen. Dit vaststellen moet met onderling overleg geschieden, onder vrije meeningsuiting. Geen enkel geweld mag de vrijheid van persoonlijk inzicht fnuiken. Deze gedachte tracht de menschheid te verwe zenlijken. In telkens nieuwe omschrijvingen wordt zij benaderd. En al naar gelang de omstandigheden zijn, worden er afweermaatregelen genomen om de PAG. 3 DE GROENE No. 3149 belagers van de menschelijke vrijheid te verdrijven. Het treffen van deze maatregelen van tegenweer is zuiver een vraag van tijd en van taktiek. Wanneer het dienstig is om aan een bepaalde formule, waar onder deze vrijheden zijn samengevat en gewaar borgd, vast te houden wanneer het goed is om de gehechtheid aan onze constitutie tot uitdrukking te brengen, moet men er zoo lang mogelijk aan vast houden. Wij onderstreepen er zoodoende de beteekenis van. Wij dragen haar uit, wij belijden haar. Maar we mogen haar niet in gevaar brengen. Als het noodig is, moeten wij haar weten te verdedigen. WIJ zien hetzelfde op het gebied der interna tionale politiek. Het heeft niet ontbroken aan lieden, die direct waarschuwden tegen de gevaren van fascisme en nationaalsocialisme. Zij hebben ook goed werk gedaan. Maar de machinerie van Europa liep dóór - en volgde hun admonities niet. Die machine was op teekening gemaakt, die van fatsoen en vrijheid. En het mechanisme bleef volgens de principes van fatsoen en vrijheid draaien. Ge beuren er in Duitschland of in Italiërare dingen? Wel, dat is hun zaak:- Wij blijven trouw aan het principe der niet-inmenging in andermans zaken. En we doen dus alsof ons dat alles niet aangaat!" Totdat het al te duidelijk werd dat omgekeerd dit principe van niet inmenging allerminst gehuldigd werd. Integendeel; het bleek zelfs tot de Code van het fascisme en het nationaalsocialisme te behooren om buiten de eigen landsgrenzen niet veel minder hartstochtelijk en hardhandig te werk te gaan. Dit lokt vanzelf de tegenweer uit. En wanneer de inter nationale politiek van deze weken ergens door ge* kenteekend wordt, dan is het door het feit dat deze tegenweer nu scherpe vormen aanneemt vormen die niet meer te rijmen zijn met de aera van fatsoen en onderling vertrouwen, die de menschheid een jaar of wat geleden met zooveel succes bereikt dacht'te hebben. Ook in de internationale politiek is het tijdstip van verzet tegen het fascisme aangebroken nadat men de fascisten lang heeft laten genieten van het bénéfice der menschelijkheid. Of, als ge dat zoo noe men wilt: van de rechten van den mensch. Althans van de humaniteit. Van het kernvraagstuk der Europeesche politiek terug naar dat ridicule microloontje in Utrechts ,, Bruine Huis" lijkt een groote stap. Maar in het licht van de vraag: mogen wij de fascisten onder de be scherming der vrijheidsrechten laten vallen, ja of neen, in het licht van deze vraag is het geen groote stap. Onze conclusie moet zijn, dat deze vraag niet van principieele beteekenis is. Wanneer wij op een bepaald oogenblik onzen fascistischen vrienden deze bescherming ontzeggen, doen wij dat omdat wij gedwongen worden de vrijheid van den mensch op deze wijze te verdedigen. Niet eerder. En zeker niet onnoodig. Maar om nu op de klagende broeders terug te komen.... ach, wat kan het ons eigenlijk schelen ? De ruziënde N.S.B, is voor de vrijheid van Neder land volkomen ongevaarlijk. En wanneer er onder die ruziemakers enkelen zijn, die plotseling voor hen zelf het recht op onaantastbaarheid der persoon lijkheid weer luidkeels opeischen welnu, dan mogen zij voor mijn part gelijk hebben ! Geluk er mee ! Het kan de taak van den staat of indien ge dat wilt: van de Rechtsorde zijn om de constitutio neele waarborgen als slapend" te beschouwen. Wij kennen deze taak reeds in tijd van oorlog of nood. Wij leeren haar nu kennen, zelfs internationaal, als noodzakelijken afweer tegen een ideologische" agressie. Maar daaruit volgt nooit dat men iemand noodeloos deze rechten zou mogen ontzeggen. '4 t.i. H ? v» ?v i.'*;.k: f ,,-.6 ..