De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1937 16 oktober pagina 7

16 oktober 1937 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

? ?"" *? *c^-«"*?.»>/rrf. L .V:,:;.i5r:-r. ,?' m ff f R» tó ? ""**$5 Mif ' '' "4 '. .">/« l ;?li " ,* #;' B l sJsrt^j"'".',.". ,v* f^- v,?- /* r 'rouwen en vrouwenleven HOE IK STILLEZER WERD Dr. M. J< Langeveld (\let crht gebeurd) TOEN ik voor het eerst een toe latingsexamen ging afnemen, zei een geslepen collega tegen me: Zet nou je verstand maar stil." Ik keek hem misprijzend aan en hij grinnikte daar een beetje om; mijn oordeel liet hem kennelijk zo koud als een kikker. Ik heb later mijn laat dunkende glimlach moeten inslik ken indien u mij dit krasse beeld veroorlooft en heb moeten toe geven, dat ik met een stilstaand ver stand weinig slechtere prestaties had kunnen leveren dan nu met een ver woed werkend brein. Ik deed wat de wet mij voorschreef, ik vertelde een verhaaltje waar wat m zat" en liet dat door de sidderende kinderschare op papier navertellen. Ik liet zinnen ontleden en woordsoor ten benoemen en. gaf een dictee, waarin alle wonderen van de destijds nog evenmin als nu geheel uitgewoede spelling De Vries-en-Te Winkel. En ik keek het na, vel na vel. Ik was destijds nog zeer gewetensvol" en cijferde als ware ik het Bureau voor Statistiek in persoon (dit bleek later een vergissing, want ik rekende hél verkeerd). Het eind van het liedje was, dat ik precies wist, wie dom waren en wie knap. Soms stemde dat met het oordeel van een paar andere collega's overeen, scms ook niet en na de vacantie had den we het gezelschap van zo selecte aard bijeen als nodig was, om er middelbaar en voorbereidend hoger onderwijs aan te geven". Wij gaven. Tegen de tijd van het eerste rapport waren we al lang ver geten, dat we ooit een toelatings examen hadden afgenomen en lieten dit dan ook duidelijk uit onze rap porten blijken. Die blijkbare vergeet achtigheid werd na verloop van jaren steeds groter en ten slotte deden ver schillende leerlingen eindexamen en slaagden veelal. De voortreffelijkheid van ons toelatingsexamen en de daarop in de loop der jaren nog volgende selectie, was dus afdoende bewezen. Bovendien: iedereen zei, dat het best ging en we konden altijd wel de uit spraak van een of anderen paedagoog uit het door ons nimmer bezochte Schoolmuseum aanhalen, die bewees, dat we medestanders hadden, diep ver scholen in het grauw der historie. Toen overkwam mij de ontmoeting met een heer, die veel pijpen rookte, en de hele dag zijn bril schoon maakte, maar er nooit door keek, omdat hij voornamelijk nadacht. Wij zullen geen namen noemen; alles is vergeven en vergeten. Hij gaf mij een verhaaltje en vroeg: Wil je dat eens door je leer lingen laten lezen. Dan kom ik in de klas en zal ze eens wat vragen, om te zien of het ook te moeilijk voor ze is." Daar liep ik prompt in. Ze snapten er geen syllabe van, ofschoon ze ver zekerd hadden, het best begrepen te hebben. Ze mochten het ook naver tellen op papier. Tot mijn grauwe ont zetting schreven ze een dgl. onver sneden zotsklap op: ,, Frederik de Grote had de gewoonte 's.avonds naar 4e herberg toe te gaan om te kijken of alles goed was. Toen Frederik de Grote weer in de her berg was zag hij Peter met een paard. Hij liet zijn paard lopen om de troepen naar te kijken. Hij sprong van zijn paard af en zij slaat hem het hoofd eraf. Hij wilde zijn sabel grijpen en het was kapot. Hij kon dus niet slaat." Drie maal raden hoe was het oor spronkelijk ? Toen ging ik over tot hetgeen met een zeer ongelukkige naam stil lezen" genoemd wordt. Die naam heb ik later in de boekjes, welke ik samen met mijn vriend B. Palland schreef, vervangen door: denkend lezen. In ons eerste boekje gaven we verhaal tjes met een clou", lieten die er aan de hand van analyserende vragen uithalen (of niet) en gaven vervolgens de opdracht het verhaal, gezien van een heel andere hoek uit, nog eens op te bouwen. Wij dachten toen iets be trekkelijk nieuws te geven. Maar uit de vakpers bleek, dat iedereen dit allang deed en dat het in alle boekjes allang te vinden was. Wij verheugden ons daarover niet minder dan over het feit, dat van ons totaal overbodige boekje in twee jaar tijd drie drukken nodig bleken. UIT tweeërlei behoefte werd in Nederland het denkend lezen" van een onregelmatige, onsystemati sche en in ieder geval psychologisch ondoordachte bezigheid, tot een syste matisch en wetenschappelijk bestu deerde methode: uit de behoefte aan een selectie-middel en uit de behoefte aan een didaktisch middel. Dat uit een anders opgezette selectie andere didaktische methodes en middelen konden, zouden of moesten voortvloeien, stond de eerste beoefenaars van deze sport aanvankelijk slechts voor de geest als een zaak van later zorg. Het schiftings probleem bij de overgang van lager naar middelbaar en gymnasiaal onder was was en is zó urgent, dat de eerste behoefte voorshands domineerde. Niettemin er bestaan reeds enkele boekjes voor 1. o. en m. o., waarin wij teksten aantreffen, welke den leerling ter lezing worden voorgelegd om ver volgens critisch geanalyseerd te wor den. Soms laat men het geanaly seerde in een ander verband toepassen, zodat men ook tot een nieuwe synthese komt. Intussen, indien de didaktische middelen, logisch geordend en psycho logisch gebouwd moeten zijn, en dit is wel hél gewenst, dan kan men met vrijwel absolute zekerheid zeggen, dat ieder verhaaltje uit een aiet voor het doel geschreven boek, on bruikbaar is. Voegt men er bovendien nog vragen aan toe, .die niet primair logisch en psychologisch gedacht zijn, dan heeft men wel ongeveer datgene wat men inderdaad in allerlei stijl boekjes aantreft, maar niet wat onze leerlingen kan leren lezen. Simpel leren ,,lezen", in den zin van: verstandig, critisch opnemen, schiften, verbinden, onderscheiden, acta et facta groeperen, een simpele hypothese opbouwen of toetsen, kortom: alles wat in ieder intellectueel'! beroep vereist is, wat voor ieder gewoon mens gewenst is. Dat incidenteel bepaalde leraren, die daartoe aanleg en scholing bezaten, deze belangen behartigden, behoeft geen betoog. Dat hele scharen het zó bedoelden en bedoelen evenmin. UITERLIJKHEDEN" TT ET bont zal dezen winter niet van " de Meeren komen! Zelfs op avond jurken wordt het op het óogenblik aan gebracht, maar het is natuurlijk de vraag of een dergelijke overdaad lang stand zal houden. Het zwarte mantelpak van Paquin is wel een uitstekende uitwerking van de leus la fourrüre partout"; het is ondanks, de astrakanbanen . op den rok ook zeer gematigd. Hetzelfde kan gezegd worden van het groene complet met den langen mantel, dat het moet hebben van de enorme manchetten en wat bont op het hoose hoedje. NIEUWS UIT DE TT\E vereeniging voor Vrouwenbe?LJlangen en gelijk staatsburgerschap heeft als onderwerp voor haar najaars conferentie te Woud schoten gekozen ; De vrouw als psychologisch pro bleem". Deze bijeenkomst, vermoede lijk, als steeds, zeer druk bezocht, zal ongetwijfeld nieuwe gezichtspunten opleveren. Dr. J. H. van der Hoop is de voornaamste inleider op Zaterdag 23 October, de schrijfster Marianne Philips een der spreeksters op Zondag. /N de parlementen van de ver schillende Britsch-Indische staten weerklinken op het óogenblik de maidenspeeches van de nieuwe vrou/ROUWENBEWEGING j 'i.welijke leden. Volgens de pers was (de toespraak van de eerste en eenige vrouwelijke minister Mrs. V. j Pandit, minister van openbare ge zondheid in de Ver. Provincies ? zeer gedocumenteerd en tegelijk zeer j meesleepend. DE verschillen in den status der , vrouw in de landen der wereld \ zullen nu eens grondig onderzocht ' worden door juridische experts" is het laatste besluit van den Volken bond, een conclusie die ongetwijfeld bij het meerendeel der geïnteresseerde vrouwen en -vereenigingen instem ming vindt. Al te ideale schoonheid ET ideaal van vrou-.venschoonheid verandert met den tijd. Er is een oneindig v:r=jhil tus schen Madame Tallien en Lucrezia Borgia, tusschen Jane Gray en de wasbleeke icodharige figuren van Rossetti's schilderijen, tusschen Madame de Pompadour, Lady Hamilton en Cleopatra. Onze tijd heeft ook mooie vrouwen, zeer mooie zelfs, maar.... er is iets mee. Er is iets niet in orde met de schoonheid der moderne vrouw. New York staat bekend om het groote aantal schoonheden, die in dichte drommen over de Avenues trip pelen, op decimeter hooge hakken van elegante schoentjes. Elk winkelmeisje, elke typiste, elke kapster is een plaatje met een beeldig jurkje aan en een uiterst verzorgd verschijninkje, een wezentje, dat direct een engagement in Hollywood zou kunnen krijgen, en in het minst niet afsteekt bij de Miriams, de Kay's en de Joans van het witte doek. Toch ontbreekt er iets aan de schoon heid der New Yorksche vrouw. Be kijkt men rustig de portretten der vroeger-gevierden, dan spreekt uit de fijne, regelmatige trekken, de vurige oogen of den kleinen vastberaden mond, een ziel, die de vrouw stempelt tot een individu. Misschien tot een onaan genaam, verwend, wispelturig individu, maar een mensen. Een mensch wier uiterlijke trekken om- en doorstraald worden door een innerlijk leven. Wanneer men dan kijkt naar de slanke vrouwtjes met hun streepjes wenkbrauwen en hun zwoele geaccen tueerde lippen, dan wordt alles leeg. Dan is dat mooi gevormde gezicht een masker. Kunstig en fijn gebeeldhouwd, dat door zijn succes aan tallooze afgiet sels het leven heeft gegeven. De af drukken zijn prachtig gelukt en niet meer te onderscheiden van het origi neel, zooals ook de jurkjes niet ver schillen van de creatie vanden een of an-' deren Par ijschen modekoning. Dat ik", dat individueele ik, dat expressie geeft, dat elk paar oogen, neus, mond en voorhoofd stempelt tot het persoonlijk gezicht, dat hebben deze moderne schoonheidskoninginnen niet meer. Zij hebben een lang, slank lichaam, zij leven voor het behoud van haar taille en haar heuplijn en de felle breede lip pen weerspiegelen die volkomen t»ucentratie. Zooals de oogen de spiegel der ziel genoemd worden, zoo is de mond, de tegenwoordige lakroode mond, de spiegel van de dex" die het moderne vrouwentype beheerscht, overheerscht en ten gronde richten zal. Want deze jonge Diana's worden ouder en in haar spiegels zullen zij rimpels ontdekken. Als met die rimpels een paar stralende oogen van strijd en overwinning spre ken, van diep innerlijk evenwicht of een groote, allesomvattende, vergevende liefde, dan blijft het vrouwengezicht interessant en aantrekkelijk. Op de feillooze onbewogen trekken is echter elke plooi een tragedie. TWEE sieraden der vrouw uit het verleden, de handen en de stem, worden door dit Amerikaansche vrou wentype genegeerd. Wel zijn de nagels donkerrood gelakt, wel bestaan er meer hand-crèmes en lotions dan ooit, maar het fijne, slanke handje of de lange, slanke vingers van een intelli gente vrouw, ziet men niet meer. Het zijn voor het meerendeel grove handen, of klauwvormige vingers, beenig door vermageren, grijpend naar de uiterlijke genoegens, waarvan het heele type een illustratie is. De stemmen zijn rauw, door het vele rooken, of onnatuurlijk hoog, een ver keerde imitatie van jeugdige sopraantjes. Het is alles leeg, alles kleurloos, alles de klakkelooze imitatie van een ge adoreerde filmster. Het is een schande lijke verkwisting van natuurlijke ga ven, want de Amerikaansche vrouwen zijn ongetwijfeld mooi, zooals een menschenslag, geboren uit de versmel ting van vele en uiteenloopende vol keren, meestal over een groote physieke schoonheid beschikt. Door alle tijden heeft de vrouw zich geschminkt: in het oude Egypte, Rome en in Griekenland. De mode heeft altijd haar uitspattingen gehad; aan het hof van Louis XIV zochten de vrouwen schepen en torens als coiffures uit en brachten den nacht, voorafgaand aan een feest, in ongemakkelijke stoelen door. In China droegen zij r o ode nagels, voordat iemand in Europa ooit op de onzalige gedachte gekomen was en de wespentailles in bloedstremmende corsetten was ook een gril, waar het zwak ke geslacht glimlachend onder leed. Maar nooit hebben deze modevlagen het menschelijk wezen verdoezeld, nooit zijn zij tot maskers geworden waarachter de ziel verstikte en ver kwijnde, zooals wij dat zien bij de Amerikaansche Hèlena van 1937. L. WljNBERO-VAN DEN BEUGEL iiiiiiiiiimimiiiiiiiiiii s s V | t ,EEN RECEPT VAN OE GROENE Cotes de bette OP kruiwagenachtige stalktjesl van de tallooze groentemarkten f van Frankrijk kan men groote bla- | deren koopen met een heel dikke f nerf, die wel wat op een rabarber- f blad lijken, maar langwerpiger zijn. l Deze nuttige groente kan gegeten f worden, nerf en blad tezamen o}\ ieder apart, terwijl een blad in stukjes | gesneden aan de groentesoep een | heerlijken smaak geeft. | Het zou een genoegen zijn hier de f I details van deze gerechten te publi- f l ceeren. Er is maar n afdoend l l bezwaar: de cotes de bette zijn in f | Holtand niet te krijgen. Weet iemand i I waarom ? | TiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiimiiiiimiiniMiiiiii iMiiiiHiiiiiiiiiiiiiiitiiiil xKV. Het geheim van 'n goede keuken .... ligt in mij opgesloten, zegt het M AG G I-flesje. En terecht, want dat is juist zo kenmerkend van MAGGI3 Aroma, dat enkele druppels ervan de smakelijkheid van soepen, groenten, saladen, vis, vlees- en eiergerechten op een bijzonder verrassende wijze verhogen. Daarbij is MAGGI1 Aroma zuinig in het gebruik! Flacon Np. O kost nagevuld 16 cent. *? l» ' tl t JU t» MAGCr AROMA CREDIETEN van circa f 1000.?beschikbaar, af lossing 12, 18 of 24 maanden. Dis crete afwikkeling, geen kosten vooruit. Postzegel voor antwoord bijvoegen. Credietbank ,,'s-Gravenhage" Allard Piersonstr. 9A, Rotterdam, Tel. 33203 KAMPEERWAGENS Twee occasions: geheel nieuw, modern type, vier slaap plaatsen. Automatische rem PRIJS f 250.-EN f 375.Oud Blaricummerweg 34, LAREN N.H. ABONNEMENTSPRIJZEN. VAN DE GROENE" Per jaar: Nederland . ..' . . . ./ 10..Indië(zeeposc) 10, ,, (mail) . . I3.SO Argentini Belgiëc Duitschland ^ Egypte | Frankrijk * Griekenland 'S Oostenrijk 3 Sowjet-Rusland v Spanje « Tsjecho Slowakije « Zwitserland f 11.50 Denemarken Itali Noorwegen Zweden Engeland Amerika Australi Azi Zuid-Afrika ? 13.50 f Een jeugdige lijnvoor Ieder figuur De ceintuur Scondale" is gemaakt van prima lastex"weefsel, steunt het figuur krachtig en laat volkomen bewegingsvrijheid. Onzichtbaar onder avondkleeding.Inrose,bleu H A75 en zwart l Bustehouder, in toile de soie, laat den rug geheel vrij Idem, van zijden tulle . . CorsetPantalon 575 22* FRANCO ZICHTZENDING Hul Ie 1 aisbh de Konneterie AMSTER DAM Kalverstraat - Rokin DEN HAAG t - Buitenhof . F. VAN GELDER & C! PRINS HENDRIKKADE 25-27 A M OTEDfl A M VAN BAERLESTR. 40 (FIL.) AlYlO l tKUAIYl PORCELEIN - AARDEWERK - GLAS - KRISTAL WIJ VERKOOPEN RECHTSTREEKS AAN PARTI CULIEREN, OOK OP OE PRINS HENORIKKAOE U PROFITEERT VAN EENE TRADITIE EN ERVARINQ VAN RUIM U EEUW ZWITSERLAND voor opvoeding en onder wijs het ideale land FRANSCH gegarandeerd in 2 maanden in de COLE TAMÉ, NEUCHATfL 65, (Zwitserland). Onderwijs voor lederen leeftijd en op lederen tijd. Ook afzonderlijke euriutten van 2, 3, 4 weken. Taai en handelsdiploma in 3 en 6 maanden Prospectus. PEREZ PERZISCHE TAPYTEN AMSTEHDAM SIAGEL 480 bij Koniiifjsplcin ROTTERDAM - 's-ttR.WEMIAGE - UTRECHT Een perziscli kleed geeft charme aan de omgeving. JONGENS of MEISJESBOEKEN Copy ffcvraajjcl van nieuwe cii orifjincelc werken voor den Iccflijd van 9?13 jaar Brieven No. 10041 Bureau van dit Blad

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl