mf**pt*?:-t'*:^ .,,(^ ; t L.- "tlM'^jj, -*-^>''v;*ï"^*!*J^Étói l >; Koninklijke Nederlandsche Papierfabriek N.V, GEVESTIGD TE MAASTRICHT. UITGlFTE van ? 750.000, 4 pCt. Eerste Hypothecaire Obligatiën, in stukken van f 1000,?- aan toonder. De ondergetcekende bericht, dat de inschrijving op bovengenoemde obligatiën met recht van voorkeur voor houders van de per 29 November 1937 af losbaar gestelde 5 pCt. obligatiën op Donderdag 28 October 1937, van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur, tot den koers van 1OO pCt. zal zijn opengesteld bij hare kantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM. 's-GRAVENHAGE en MAASTRICHT, alwaar prospectussen en inschrijvingsformulieren verkrijgbaar zijn. INCASSO-BANK N.V. AMSTERDAM, 21 October 1937. Solange Een van de zoo bijzonder lekkere RINGERS BONBONS met een geheel nieuwe vulling QINGERS FA F. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 AMSTERDAM G. GEKL OVERHEMDEN NAAR MAAT VANAF Fl. 8.5 PRIMA COUPE EN AFWERKING EIGEN ATELIER Toor liet goed ver zorgde interieur tapijten N.V. KON. VER. TAP1JTFABRIEKÊN R'DAAA, A'DAM. DEVENTER. MOORDRECHT TOONZALEN TE AMSTERDAM: SINGEL 464 Voor goed maatwerk P.C. HOOFTSTR. 134 T e l. 2 8 2 7 l DAGELIJKS GRAND DINER-DANSANT MET oprfthneN VAN EDDIE OLIVER O L G A * /AN OC NIEUWSTE SHOWS EN Fl TANGO ORKEST PEROCCO NCENT -LONDON-S SWINO ST A C, E L IJ K '> TH t-DANSANT M F T v O L L O G l-f A M M CARLTON RESTAURANT Adverteeren... doet verkoopen ! Financiën en Economie DE CONJUNCTUUR IN AMERIKA C. A. Klaasse IN een vorig artikel kwam ik tot de conclusie, dat onder de motieven, die de koersreacties aan de NewYorksche beurs teweeg brachten, de verwachting van een terugslag in de conjunctuur een niet onbelangrijke rol speelt. Die reactie is er in sommige be drijfstakken reeds, in andere is zij nog niet of nauwelijks merkbaar. Ver scheidene bedrijven hebben nóg zeer recent winstcijfers gepubliceerd, die nauwelijks op een teruggang Wijzen. Maar er zijn ook een paar bedrijfs takken, waar de teruggang onmisken baar is. En daaronder zijn juist twee groepen uit het bedrijfsleven, die in Amerika een zeer voorname rol spelen: de spoorwegen en de staalnijverheid. Wat de spoorwegen betreft, is dit ver loop van groote beteekenis omdat een minder goede gang van zaken daar zijn terugslag heeft in een groot aantal andere bedrijfstakken. Wat de staal nijverheid aangaat, geldt hetzelfde, maar de beteekenis van een reactie in deze groep heeft bovendien meer het karakter van symptoom, van uit vloeisel, van een terugslag elders. De klassieke stelling van elke conjunc tuurtheorie, wat zij ook overigens als oorzaak van de golfbeweging in het bedrijfsleven aangeeft, is: dat de depressie zich het eerst aankondigt in de ijzer- en staalnijverheid, omdat de verzadiging na een hoogconjunctuur zich het eerst voelbaar maakt in de voortbrenging van productiemiddelen, dat is dus de zware industrie waar ijzer en staal gebruikt worden. DE aard van de ,,inzinking" in deze beide bedrijfstakken is intusschen van geheel anderen aard. Bij de spoorwegen ziet men sedert eenigen tijd een voortdurenden achteruitgang van de netto-bedrijfsuitkomsten. Deze verminderde rendabiliteit is echter niet het gevolg van daling der brutoinkomsten en verminderde bedrijfs bezetting, maar van stijging van den kostenlast. Bij déstaalnijverheid daar entegen is het de daling van den omzet die de reactie markeert. In beide ge vallen is geringer rendabiliteit het ge volg, en dat verschijnsel pleegt men als achteruitgang van de conjunctuur op te vatten en terecht, want op den duur heeft het zijn terugslag op de rest van het bedrijfsleven. Maar toch is het origineverschil van de vermin derde netto-bedrijfsresultaten van groote beteekenis. Een afzetcrisis is heel wat minder makkelijk te be zweren dan een kostprijscrisis, althans wanneer de prijsverhooging van het product alleen' maar door kunstmatige maatregelen wordt tegengehouden. Dit laatste is bij de spoorwegen het geval. De regeering heeft een beslissenden invloed op de vaststelling der spoorwegtarieven. Nu heeft zij wel allerlei maatregelen genomen, waar door de kosten stijgen voor zoovér die stijging het gevolg is van stijging der materiaalprijzen is de invloed der regeering slechts zijdelings via de doorwerking van de loonstijging op de materiaalprijzen maar zij verbiedt tot nu toe tariefsverhooging. Zoowel de eene als de andere groep maatregelen zijn het uitvloeisel van president Roosevelt's credo op het' stuk van de conjunctuur-politiek: relatief hooge Iponen en relatief lage ondernemerswinst, welk laatste te be reiken valt als de prijsstijging niet ge lijken tred houdt met de loonstijging. Dit credo heeft zich gemanifesteerd in tal van detailmaatregelen. In het begin van het jaar kondigde Roosevelt een reorganisatie in de besteding der gelden voor openbare werken aan: geen kapitaalintensieve kunstwerken meer, maar arbeidsintensieve aanleg en verbetering van dijken enz, Ratio: meer loon betalen, geen vraag naar dure grondstoffen om prijsverhoogingen tegen te gaan. Waar de regeering invloed heeft op de prijsvorming wordt zooveel mogelijk verhooging tegen gegaan: de eeuwige strijd om de tarieven bij de public Utilities is be kend, de spoorwegen zijn een tweede voorbeeld. De oorsprong van het econo mische geloof dat dit een juiste politiek zou zijn ligt waarschijnlijk in de vorige crisis toen de ondernemerswinst sterk was gestegen, aanleiding gaf tot onderconsumptie en overinvesteering en daarmee de kiem schiep voor een ontwrichting. Men kan echter over drijven en daarmee nieuwe gevaren scheppen, die even ernstig zijn. Alleen de therapie is zoolang althans de te geringe rendabiliteit in haar conse quenties op het bedrijfsleven nog niet te diep heeft doorgewerkt eenvou diger: prijsverhooging toestaan. DE terugslag in de staalnijverheid zou ernstiger kunnen zijn, wan neer hij inderdaad een symptoom was van algemeene daling van bedrijvigheid in de industrie van productiemiddelen. Het geval wil echter dat n van de voornaamste oorzaken van dien terug slag juist "gelegen is in het feit dat de spoorwegen, zoolang de huidige rendabiliteitspositie voortduurt, geen nieuwe bestellingen plaatsen. Aldus is er tusschen beide bewegingen een nauw verband, en dat geeft de situatie een minder ernstig karakter. Hiermee is echter geenszins een volledig beeld gegeven van den toestand van de conjunctuur. Het is onmisken baar, dat er andere factoren zijn die een teruggang in de bedrijvigheid ver oorzaken, en die niet zoo gemakkelijk te herstellen zijn als de situatie bij de spoorwegen. Zooals bij elke opleving zijn ook dit keer de prijsstijgingen van grondstoffen, halffabrikaten en producten gepaard gegaan met voor raadvorming in eerste en tweede hand. Zoodra zulk een proces teneinde loopt, komt er bij de overproductie een stag natie, in elk geval een remmen van den vooruitgang, maar meestal een achter uitgang, omdat wanneer daardoor prijsreacties optreden, ook weer terug houdendheid bij den handel ontstaat met als gevolg intering van voor raden. Een ander element ligt in de uitgaven van de overheid. Door de heéle depressie heen, en zelfs geruimen tijd terwijl de opleving zich manifes teerde, heeft de staat enorme bedragen uitgegeven voor sociale maatregelen en openbare werken, welke uitgaven grootendeels gefinancierd werden niet uit belasting maar uit leeningen. Dat heeft dus een voortdurende kunst matige koopkrachtsuitoefening tot ge volg gehad. Nu langzamerhand de regeering budgetair evenwicht gaat nastreven, beteekent dat automatisch wegvallen of althans vermindering van die vraag. MET dat al staat vast dat de huidige beurskoersreactie vooruitloopt op een veel diepere en veel algemeener inzinking dan op het oogenblik te registreeren valt. Is die verwachting gerechtvaardigd? In dit verband is er n heel belangrijk punt te vermelden: de voorafgaande opleving is, afgezien van een misschien wat overdreven prijsstijging van een aantal producten, zeer kalm verloopen, er is in geen enkele richting een toomelooze uit breiding geweest. Vele depressies waren een reactie op een sterk eenzijdig ge oriënteerde uitbreiding die dévooraf gaande hausse had bewerkt: spoor wegen, electriciteit, automobielwezen.. PAG. 18 DE GROENE Ne. 3> PAG. 12 DE GROEN* Na. JISI Lpitaalexport naar kapitaalarme lan[n, alle factoren die n of meer püsses en daarmee depressies op hun eten hebben. Dit keer geen schijn . ran, de opleving droeg het karakvan langzaam herstel, de uiteiding van den afzet van productiejlddelen was voornamelijk bestemd 9r het vullen van lacunes, ontstaan or den stilstand van vernieuwing in de Ltste depressie. Men heeft zelfs in bedrijfstakken nog den indruk dat op peil brengen van het productiearaat een nog niet eens geheel volt>id proces is. Maar kan dan ook de rugslag zoo groot zijn als in de rengeschetste gevallen van langrigen eenzijdigen nieuwbouw?" Dit alles neemt niet weg, dat waner er een belangrijke verdere inzin? van de prijzen van stapelartikelen Era komen, dit op de conjunctuur een kistigen invloed zal hebben. Terwijl [en ook niet mag vergeten, dat juist een land als Amerika de beurs actie op zichzelf den afzet en de mjunctuur in hooge mate kan bejivloeden, vooral na eenige jaren van oortdurende beurswinsten die tot Dnsumptie hebben gevoerd. Daarover en over het aspect van en economischen toestand buiten lerika een volgenden keer. DE PRIJSVRAAG Onze nieuwe opgave T\TU dagelijks in den lande ?*" * Vondelherdenkingen en -feesten worden gehouden, nu dag' en week" bladen artikelen aan den dichter wijden, is de opgave, die wij onzen lezers stellen, het geven van een kort overzicht van de herdenking van een der thans levende, populaire dichters, zooals die over honderd jaar zal worden gehouden. Als eersten prijs loven wij weder om uit een Dunhill bureau-vulpen houder met artistiek uitgevoerden standaard ter waarde van ? 17.50; als tweeden prijs een reproductie naar Vincent van Gogh: Het Ko renveld. Inzending uiterlijk Maandag 8 November. Verslag en prijstoekenning in het nummer van Zater dag 13 November. Puzzles Prijswinnaars zijn deze week: voor het /etterraadsef Mevr. C. S. Gombautt-Goedkoop, Hofs/nge/ 21, V/aar dingen en voor de deeling Dr. J. H. Boezemen, Westerbork. Voor elke puzz/e wordt een repro ductie naar Vincent van Gogh: ,,Het Korenveld" uitgeloofd. Inzendingen vóór Dinsdag op een BRIEFKAART; op de adreszijde LETTERRAADSEL of GEZ/NSKWEST/E verme/den. ezinskwestie Het gezin van dokter Cijfer bestaat p dit oogenblik voor een derde uit nannelijke, voor twee derden uit vrou'elijke leden. Het mannelijk deel telt venveel jaren als het vrouwelijk. Gesteld, dat er geen gezinsuitbreiing komt en het gezin bijeenblijft, an zal over 18 jaar het vrouwelijk deel nderhalf maal zooveel jaren tellen het mannelijk deel, en zal het totaal ital jaren van het gezin geen 21/, twen zijn. Op dat tijdstip zullen de oudste en jongste dochter samen even oud zijn haar moeder. Het aantal jaren van /ader, moeder, het oudste en het jongste kind zal dan vier ondeelbare ;etallen vertoonen. Als we weten, dat er geen twee per ionen in dit gezin in hetzelfde jaar iboren zijn, wordt gevraagd, in welk [aar dokter Cijfer geboren is. erraadsel Van onderstaande lettergrepen moe ien 24 woorden worden gevormd, waaran de eerste en derde letters, van jbeneden naar boven gelezen, een be kend gezegde van C. Huygens vormen. a-a-a-al-al-an-ar- bank - bra bus - chie - cho - coop - cu - da - del dem - ders - di - door - e - e - e - eet- el fa - ga - gaal - gang - ge - ge - in - in- leen - leer - lei-les-loos-maal-naat- ni- ni- om-om- pe-pel- raas- ren- sp - soe - tand - te- terfee - tje - to - tsjir - va - vo, mschrijving . allesetende dieren; 2. kies; 3. visiteje; 4. stelkunde; 5. meisjes- en ; 6. een geluid voortn als de krekels; 7. rustbank; ontruiming; 9. rumoer; 10. bode aan universiteit; n. bekend voertuig; . buigzaam; 13. veranderlijk; 14. ibtskleed; 15. volslagen regeeringiheid; 16. voortdurend; 17. cursus; 19 DE GROENE No.3151 18. op een andere plaats; 19. astrono mische verrekijker; 20. instelling waar geld in leen wordt gegeven; 21. geheel buiten adem; 22. duidelijke geluidswëerkaatsing; 23. kostschool; 24. leef regel wat betreft spijs en drank. . ? 2. 34.. 5-6.. 7. 8.. 910.. zi., 12.. 13. 14.. Letterraadsel Weldadigheid heeft grooter zoet, Dan al 't genot van d'overvloed. W. Bilderdjjk i n Deeling 2049 en 813756' PIPES CIGARETTE HOLDERS \ 1 ' l wij moderniseeren uw interieur grondig, stijlvol, d«g«lijk en m«t weinig kotten bespreking geheel vrijblijvend paul schongs amstelv.weg 1030 - telef. 22874 moderne meubileering KAMPEERWAGENS Twee occasions: geheel nieuw, modern type, vier slaap plaatsen. Automatische rem PRIJS f250.- EN f 375.Oud Blaricummerweg 34, LAREN N.H. JONGENS of MEISJESBOEKEK Copy gevraagd van nieuwe en origineele werken voor den leeftijd van 9-13 jaar. Brieven No. 10070 Bureau van dit Blad. WAAROM elke week De Groene los koopen? Een abonnement verzekert U van geregelde toezending (nooit weer: uitverkocht"), spaart U moeite ? en .... veel geld Wie zich thans abonneert voor 1938 KRIJGT DE GROENE GRATIS tot het einde van dit jaar BON Mijne Heeren. Ik abonneer me voor het Jaar 1938 op De Groene. Gedurende 2*/i maand tot dien tijd zal ik De Groene wekelijks gratis ontvangen. Slnwr Ik n postoIrtrakHlng 7MM fu ? flretiu Amtttrflamm«r ti Awttenlan. z*nd Ik ptr pMtwiiMl san <k> tdmlnlttrttt* vin D« Groent, Kelztrif ncht 355, Amttardim C. 23.io.37. Handteekening: Abonntmtnttn kunntn « Mm tijd» Ingaan, doch iltchts bl| h« Het abonnementsgeld voor 19384 f 10 Naam: Straat Woonplaats: