;r~ ??**- , ,,,'.- *->*r ?-?<**-r N.V. DB HOLLAND8CHE VOORSCHOTBANK KRUIftWIQ 70 HAARLBM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van?1000.- op billijke en wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. M'. een _w talen! FRANSCH D. WIESEBRON M. O. Beledigd vert. opl. ex. privéen clublessen. Nassau kade 381. Telefoon 82094 Amsterdam. ENGELSCHE LES door EngelBchman. Opl. alle examens. Ook clublessen. Conversatie. Billijk tarief. Br. Letters A. B. De Groene, ', DROSTE VERPLEEGSTER CACAO Voedzaam, lekker en voordeelig en daardoor ALTIJD WELKOM"! Spaart bons voor kop, ketel,-beker-of blad* ' HOTEL DE WITTE" Het beste ter plaatse Amersfoort * Telef. 22 Onze condities luiden: Voor 1 kop en schotel 40 bons Voor 1 beker .... 40 bons Voor 1 ketel 200 bons of 100 bons -f 75 et. Voor 1 presenteerblad 150 bons of 75 bons + 60 et. BUlTEtf B1?_?%? **?*§? Inpbouwd M. Keopwm f i. TH. T. WIJNGAARDEN * Co., Tal. XB57. Hemnwaff 886 > Wttorwtff K. Riant* LMdhut*|M onder «rchluctuur fsbouwd m. CMtr. v«rv "? ?» k- «'- w«t«r. ??-?????«?»<»» u?h^.kiLk..*. Ontbieding r ZWITSERLAND + voor opvoeding en onderwus het ideale land FRANSCH Vacantie in EIGEN land Bosch-Rastaurmnt GROOT SPEYCK Bosch-R0staur»nc «iicwwi 9rciv.iv U l O l LIX ff U l\ Eldontdo v. OisterwIJk. Meest bezocht zomeroord ter plaats*. RHENEN Ouwehand's Dierenpark ROERMOND MUNSTER HOTEL I1VM-1*IWIWI11* Beul* gewloten hotel ter plaatoe. sgarandperd In 2 maanden in de COLC TAMÉ, NCUCHATtL «S, (Zwlt**rl«nd). Onderwijl voor lederen leeftijd en op lederen tijd. Ook afzonderlijke cursussen van 2, 3, 4 weken. Taai en handelsdiploma In 3 en 6 maanden Prospectus. MAATSCHAPPIJ VOOR HYPOTHECAIR CREDlEf' IN NEDERLAND ' (waarmede gafusloneard de N.V Maastrlchtsche Hypotheekbank voor Nederland) , «Uv«*tlgd U 'ft-ORAVENHAOC Thans vefkrQgbttri 4 ?/. PANDBRIEVEN met 2 /, uitloting 1O1 ?/, 3\*ll PANDBRIEVEN met t ? . ltloUng 99» */fl BlIPfri OintPr W'J Rareeren. wasschen, snieren, halen en brengen uw auto A MM l l llUHüm l».-.^.,,^,,,:,!-MS.- |».r ,i.:,; nillUILL MflIlflUL Ome 30-iari^e ervaring is een waarborg voor Koede service Weesptr/ijdt 143. Til.53218 Stalling voor 100 auto's - Dag en nacht geopend] Als U geregeld losse nummers koopt. . . . hebt U kanëdat juist het nummer, dat U speciaal interesseert U door een of andere oorzaak ontgaat. Neem liever 'n abonnement! i PAG. l DE GROENE No. 3151 DE GROENE AMSTERDAMMER Redactie: Mr. R. H. DIJKSTRA, Mr. M. KANN, Mr. N. J. C. M. KAPPEYNE VAN DE COPPELLO, TH. MOUSSAULT en Mr. W. VERKADE OPGERICHT IN 1877 ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Red. en ad m.: Keizersgracht 355, Amsterdam C. Tel. 37964 - Postgiro 72880 - Gem. giro G 1000 De abonnementsprijs bedraagt f 10.?per jaar Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang worden opgezegd 23 OCTOBER 1937 ENGELAND'S STRATEGISCHE in de Middellandsche Zee EIGENLIJK is de oorlog van Italiëtegen ons reeds begonnen zoo zei mij een over den loop der politieke zaken zeer goed ingelicht man in Londen. Oorlogen beginnen tegenwoordig niet meer met een mobilisatie, een afbreken der diplomatieke betrekkingen, een oorlogsverklaring en een frontaanval van leger of vloot; oorlogen beginnen in het klein, eerst heimelijk, dan openlijker, en in ieder geval on-officieel. Zij beginnen in het klein en breiden zich uit als een epidemie. Op verschillende plaatsen is de oorlog van Italiëtegen Engeland immers reeds aan den gang. Ik hoef u niet op te sommen, waar dat het geval is. Maar toch, zoo ver volgde hij, wij koesteren nog gegronde hoop dat het niet tot een werkelijken oorlog zal komen. Daar is in de eerste plaats de duikbootoorlog in de Middel landsche Zee, die wij in de kiem hebben kunnen smoren dank zij de medewerking der te Genève en Nyon vergaderende staten. Maar dat is niet het belangrijkste. Dat, waarop wij voor het grootste deel onze hoop bouwen, is de methode zelf, die Itali volgt. Een methode die voor 't overige niet Itali alleen volgt. Dit is de methode der afdreiging. Geef mij dit, en ik zal het u hier niet langer lastig maken. Laat mij daar mijn gang gaan, en ik zal u misschien daar en daar ter wille kunnen zijn .'" Nu, dat is niet de methode van den man, die zich sterk voelt, is het wel? Onzes inziens verraadt deze politiek eerder zwakte. Maar je kunt natuurlijk niet weten of de krachten, die Italiëop dezen weg voortdrijven, wellicht een toestand in 't leven zullen roepen, waarin de Italiaansche regeering merkt gedreven te worden, in plaats van zelf te drijven. Wij hebben dat, bij andere mogendheden, in 1914 ook meege maakt. De loop der gebeurtenissen was niet meer te stuiten, hoewel er bij de aanvallende partij nog lieden genoeg waren, die zich van hun verantwoor delijkheid bewust waren en trachtten te remmen. Maar tevergeefs.... Toch is de situatie niet de zelfde als toen. Toen overrompelden de feiten de bedachtzamen. Nu zijn de weinig glorieuze ,,wapenfeiten" aan beide uit einden van de Middellandsche Zee eigenlijk reeds begonnen. Maar zoolang Engeland officieel een toestand van vrede bewaart en over het algemeen er aardig in slaagt in het groot den vrede te bewaren (het handelsverkeer gaat immers ongehinderd zijn gang), i's het voortduren van dezen vredestoestand in het belang van Engeland en stellig ten detrimente van een krijgszuchtig Italië'. Of meent ge niet dat, tenminste zoolang het vrede blijft, het zenden van groote troepencontingenten naar Tripolis en Lybië, een hoogst onaangenaam iets is voor Italië? Wel, wij hebben Mussolini daar dan ook niet om gevraagd! ? TOT zoover mijn zegsman. Het is misschien een beetje aphoristisch ge steld, maar er schuilt veel waars in. Zeker is het zenden van een groote legermacht naar geïmprovi seerde kwartieren in Noord-Afrika (waar het in den winter soms bitter koud kan zijn) van geen enkel politiek of economisch voordeel, zoolang deze troepen werkeloos blijven. Dit is dan ook een zuiver voorbeeld van afdreigingspólitiek. En dan moet het in 't oog springen, dat de beste afweer daartegen is, om op deze provocatie niet in te gaan en deze troepen werkeloos te laten blijven. Overigens wil ik geheel in het midden laten of het juist is, om de zaken vrijwel geheel vanuit dezen gezichtshoek te bezien. Het is niet altijd de beste politiek om het tegengestelde na te streven van dat gene dat de tegenstander wil. Stuurt Mussolini door voorzichtige en onvoorzichtige provocaties op oorlog aan, is het dan s'eeds de beste politiek om onder geen omstandigheden oorlog te voeren? Ook in dit onderhoud evenals in andere soort gelijke gesprekken kwam deze vraag vanzelf naar voren. En men is zich er in Engeland terdege van bewust, dat het oogenblik kan komen, waarop een oorlog (en dan waarschijnlijk een algemeene orlog) niet mier te vermijden is. Dat bleek vaak, Mr. M. K ann ? den laatsten tijd, uit Eden's woorden. En dat is dan niet enkel rethorica. Toch voelt men zich te Londen niet al te ongerust. en maakt zich er niet zenuwachtig over het ver loop der non-interventie"-besprekingen over het vrijwilligers-vraagstuk. De reden voor deze betrekke lijk geringe ongerustheid ligt in het feit dat Engeland zich, wat de Middellandsche Zee betreft, tóch sterk voelt. Dat bleek uit alle gesprekken, waarin dit vraagstuk werd aangesneden en waarin men zich niet geneert voor het gemak van de redeneering" eens de suppositie te kiezen, dat het tenslotte op oorlog zou uitdraaien en dat Engeland dan in de Middellandsche Zee niet veel meer te vertellen zou hebben. ? KIJK, zoo zeide men mij, laten wij eens aan nemen, dat wij de heerschappij over de Middel landsche Zee in zooverre kwijt waren, dat wij het handelsverkeer er niet langer zouden kunnen be schermen. Wij zouden dan het handelsverkeer met het Oosten (en goeddeels den toevoer van troepen en krijgsmateriaal) om de Kaap moeten leiden. Dat is in den wereldoorlog ook gebeurd. Engeland zou groote vloot-eenheden ophoopen vóór de Straat van Gibraltar en in de Zee-engte van Suez. Verder zouden wij de vlootbases die wij in het Oosten hebben, en die loopen van Cyprus over Haïfa naar Alexandriëzeker niet prijsgeven. Waarschijnlijk zou de Britsche vloot zelfs de zee verbinding met Turkije kunnen openhouden, al zal het misschien niet steeds mogelijk zijn deze wegen voor het handelsverkeer vrij te hebben. Malta ligt gevaarlijk. Maar men moet dit gevaar OP ZOEK naar de E eenheidsstrevingen in ons Nederlandsche volk zijn vele in getal en qualiteit, en zij be antwoorden aan een veelal weinig bewust, door allerlei onklare, ja soms onzuivere, motieven ver troebeld verlangen, om tegenover het bestaande cultureele, sociale en ook wel politieke isolement van verschillende volksgroepen eens met een schoone lei te beginnen. Want het i? zeker niet waar dat het ge reformeerde volksdeel het eenige is, dat zijn krccht heeft gezocht in zij n isolement, al doet dit het misschien wel het meest consequent. Velen hebben ontdekt, dat, hoe noodzakelijk dit isolement ook tijdelijk kon wezen om een volksgroep tot zelfstandige kracht te brengen, men op den duur toch vastloopt in een onvruchtbaren stellingsoorlog, die zeer veel persoonlijk leed brengt en waaraan de kracht van de natie als geheel kapot gaat. De jaren, die wij sedert 1914 hebben doorgemaakt en thans nog door maken, heeft velen het besef bijgebracht, dat het volk een lotsgemeenschap is, die men niet straffeloos ont kent. En het is vooral om deze reden, dat bij alle wederzijdsche rivaliteit n de N.S.B, n de vorige regeeringscombinatie, n Eendracht door Demo cratie" zich in een zoo groote sympathie verheugd heb ben van vele tienduizenden goedwillenden. TT ET beginnen meteen schoone lei is echter in dit + 1 leven helaas een onmogelijkheid tusschengroepen. Men kan natuurlijk zeer goed persoonlijk zonder ressentimenten bijeenkomen, en allerlei godsdienstige bewegingen als de Woodbrokers, de Croepbeweging hebben in dit opzicht niet te onderschatten arbeid ver richt. Maar elke groepeering in het maatschappelijk leven heeft zijn karakter gekregen door de gegevens en de doelstellingen, die.zijn ontstaan hebben bepaalden de gezamenlijk doorgemaakte historie, en als men hier van iets probeert te verdoezelen, wordt dit groepskarakter zelf aangetast en hiertegen verzetten juist de besten zich ten sterkste. De geschiedenis van de N.S.B. PAO. ? Pf GROENE No. 3151 niet overschatten. De steun in den rug die Bizerta (Tunis) kan bieden, is een goede compensatie. Het bedenkelijkst ziet de toestand in het Westen er uit. De feitelijke (strategische) inbezitneming van de Balearen door Italiëis echter meer een bedreiging van de Fransch-Afrikaansche verbindingen, dan van de Britsche verbindingen met het Oosten. Intusschen kan het verkeer en dat zal juist in oor logstijd een zeer groot verkeer zijn van NoordAfrika naar Frankrijk ook voor een aanzienlijk deel buiten-om gelegd worden, van de West-Marokkaansche kust over den Atlantischen Oceaan naar de Golf van Biskaje. Het is waar dat de kaart op dit oogenblik gebieden te zien geeft, die Engeland in het geval van oorlog niet, of niet meer, als be vriend" mag beschouwen of als neutraal. De ten Zuid-Westen van Marokko gelegen Spaanse a e kolonie Rio d'Oro en de Canarische eilanden. En da aan Portugal behoorende Kaap Verdische eilanden en Madeira. Maar het Portugeesche koloniale rijk is zóó kwetsbaar, dat men niet gelooft, dat hierin e en werkelijk gevaar schuilt. De Spaansche bezitting n overigens, zijn dat van uit den Atlantischen Oceaan eveneens. Daarin schuilt dus geen ernstig gevaar. Om kort te gaan: Engeland maakt zich wel dege lijk vertrouwd met het denkbeeld van een af sluiting" van de Middellandsche Zee. Het ziet hier echter voor zich zelf geen groot gevaar in, maar des te meer voor anderen. Het is immers duidelijk, dat Italiëin geval van een oorlog een belegerde vesting zou zijn en aan uithongering zou bloot staan. Dit is de reden, dat men nog vast houdt aan het stuk-voor-stuk oplossen van de vraagstukken van internationaal belang. Londen pakt ze ieder afzonderlijk bij den kop. Op dit oogenblik: Spanje. Gaat het niet dan heeft men niets verloren. Men is hoogstens even ver als voorheen. is daar, om te bewijzen, dat dit op mislukking moet uitloopen en voor tal van andere eenheidsstrevingen ligt het vitium originis", datzij eenzijdig zijn samen gesteld aan het feit, dat de initiatiefnemers zich hier van niet voldoende rekenschap hebben gegeven. Er is echter ook een andere basis waarop samenwerking, ondanks de scherpe differentiatie, die ons volk ken merkt, mogelijk is. En dat is, dat men juist de onder linge verschillen zeer scherp analyseert aan de hand van een behoorlijk historisch en sociologisch onder zoek. Hierdoor begrijpt men eigen en anderer situatie en vermijdt men de fout, een eenheidsformule te willen zoeken, die geen reëelen inhoud heeft;'aan de hand hiervan kan men ook vaststellen, welk onrecht aan de verschillende volksgroepen werd en nog wordt gedaan, en hierop is een onderzoek te baseeren, hoe dit on recht ongedaan kan worden gemaakt. Dit is de methode der Volkseenheid"-conferen ties, die sedert Mei 1934 door de gezamenlijke gods dienstige en politieke studentenverenigingen worden gehouden, en waarvan er de volgende week wederom een gehouden wordt over de verschillende opvattingen van democratie". Dit was ook de methode vaneen, de vorige weekend op de Volkshoogeschool te Bakkeveen (Fr.) gehouden conferentie, waar achtereen volgens een functionaris van de plattelandsbeweging Landbouw en Maatschappij", van de S.D.A.P. en een beneden-Moerdijksche Roomsch-Katholiek de situatie van hun groepen uiteenzetten en op de basis waarvan een zeer harmonische discussie ook bij nietstudenten mogelijk bleek. Dat deze methode aantrekkingskracht heeft, moge blijken uit het feit, dat voor deze bijeenkomst ruim de helft van de 230 genoodigden, den tocht naar dit afgelegen oord hadden gewaagd en dat met groot enthousiasme besloten werd dergelijke besprekingen voort te zetten. Op deze wijze is het ook mogelijk een volkgemeenschap op te bouwen, die dezen naam werke lijk verdient. Mr. W. VERKADB i *. 14 DB Ne. 9.