Historisch Archief 1877-1940
1;
KANTTEEKENINGEN
IK BELGIËOM DIT OVERZICHT DER
wereldgebeurtenissen nu eens dich
ter bij huis te beginnen kriselt
het reeds geruimen tijd. Telkens drong
het bericht tot de dagbladpers door
dat het heusch tot een kabinetscrisis
zou komen. Wij hebben te dezer plaatse
aan zulke berichten nooit veel aan
dacht besteed. Het kriselde", maar
er was nog geen crisis. De ware oor
zaak van dezen toestand was niet het
verschil van politiek inzicht in den
boezem der regeering veeleer was
dat de gezondheid van den heer Van
Zeeland. De Premier is een eminent
man, maar zijn physiek is niet bij
machte om de taak, die hem is opge
legd, te schragen. Die taak is groot.
Hij is de onpartijdige, de spil waar
omheen een regeering van alle
welmeenende partijen draait een natio
nale regeering bestaande uit liberalen,
katholieken en socialisten. Tegelijk is
Van Zeeland de vertrouwde afgezant
van Washington, Londen en Parijs
voor de wereldhervormende projecten,
die de drie democratische groote mo
gendheden er op na houden om ver
lichting en verlevendiging te brengen
in 's werelds economie.... Nu, daar staat
de klok niet naar, op dit uur. Na de
zeven jaar lange deflatie-crisis is er in
Europa wel een krachtige opleving ge
weest, maar het is in deze laatste maand
duidelijk geworden, dat het herstel te
hard van stapel geloopen was en dat de
politieke toestand nog weinig hoop
biedt op een komende periode van zeven
vette jaren. Van Zeeland hoef t zich op
dat gebied nog geen illusies te maken.
Daarvoor kan hij zijn krachten sparen.
Maar zelfs voor zijn eigenlijke taak zijn
de krachten van een ziek man niet
toereikend. Wanneer de leidende figuur
de zaak physiek niet meer kan
beheerschen, krijgt men steeds dit tot gevolg,
dat er onder de figuren van het tweede
plan twist uitbreekt. Van Zeeland is
nu reeds eenigen tijd, om rust te nemen,
met vacantie. Minister De Man, de
socialistische minister van financiën,
neemt het voorzitterschap van den
ministerraad waar. Intusschen heeft
hij Zaterdag te Antwerpen in een rede
niet kunnen nalaten te fulmineeren
tegen de ,,reactionnairen" die te vinden
zouden zijn onder een deel van de
katholieken en vooral onder de libe
ralen. Misschien was dit, van het poli
tiek standpunt van een socialistisch
minister bekeken, volkomen juist
al zou men zich mogen afvragen of dit
nu, nu de Belgische Frank kans loopt
in den val van den Franschén Frank
te worden meegesleurd, wel het goede
moment was om de scheidslijn eener
sociaal-economische antithese te trek
ken. En dat nog wel nu het land onder
een nationale regeering, waarin de
socialisten een groot deel van hun plan
nen konden verwezenlijken, waarlijk
niet slecht heeft geboerd. Maar waar
blijft de hoop, een ernstige crisis en een
blijvende tegenstelling in dit hachelijke
tijdsbestek nog te kunnen vermijden,
wanneer de waarnemende premier van
zoo'n kabinet zich zóó ver van het pad
der onpartijdigheid laat afdrijven?
Hoe hachelijk de tijdsomstandig
heden ook in Belgiëbeoordeeld worden,
töpijt tentoonstelling
,6 nov.
m d e n h o o g
se
blijkt uit niets beter dan uit het^feit,
dat men aan de haven van^Ostende
kelders inricht voor het goud van de
Nationale Bank.
HET KOMT ONS ALS HOOGST
VOORbarig voor nu reeds te juichen
over wat te Londen bereikt is. Dat
Italiëen Duitschland nu in de
Engelsche procedure hebben toegestemd,
is natuurlijk een overwinning van de
z.g. presidentieele commissie van de
niet-inmengingsconferentie. Het zou
inderdaad een triomf beteekenen voor
minister. Eden, wanneer hiermee de
zaak in het rechte spoor zou zijn ge
bracht, wanneer nu langzaam-aan de
vrijwilligerskwestie werd afgewikkeld
en het Spaansche geschil kon worden
geliquideerd. Eden zou zich daardoor
de grootste en succesrijkste staatsman
van dit tijdsbestek toonen. En Mussolini
als de bescheidenste. Hoe dit pok zij,
het toegeven van Grandi bewijst dat
Mussolini (wellicht onder Duitschen
invloed) er toch voor teruggeschrikt
is, om het tot 't uiterste te laten komen.
Maar beteekent deze Italiaansche toe
stemming in het plan om eerst een
platonisch aantal vrijwilligers" terug
te nemen, vervolgens tot telling en
controle over te gaan en dan maat
regelen te nemen tot volledige terug
roeping der vreemde troepen waarbij
dan pas in dit stadium aan beide par
tijen de z.g. belligerenten-rechten zou
den worden toegekend beteekent
deze Italiaansche toestemming een
werkelijke opoffering voor de van we
reldhegemonie droomende fascisten ?
Geenszins. Wat zij er mee bereiken,
is dat aan Frankrijk een ernstige reden
ontvalt om nu reeds officieel de grens
open te stellen. En dat geeft hun nog
een tijd lang een voorsprong op het
Spaansche oorlogsterrein, waar zij
juist groote vorderingen maken. De
voorgestelde procedure zal immers veel
tijd vergen en die tijd werkt, nu
nog in het voordeel van Mussolini.
Dat is te zeggen: op het Iberisch
Schiereiland. Verder niet. Want hij
moet beseffen, dat een verder uitbreiden
van zijn machtssfeer in de eerste plaats
op onverbiddelijken tegenstand zal
stooten en in de tweede plaats zijn reeds
danig geschokte binnenlandsche eco
nomie den nekslag zou toebrengen.
Reeds nu baart de graanvoorziening
van Italiëhet fastisch bewind grooten
zorg. Waar moet dat he.cn ?
HET LIJKT INTUSSCHEN ALSOF DE
haard van de onrust in de wereld
zich verplaatst van het Westen naar
hét Oosten. Frankrijk toont allerwegen
stabilisatie. Financieel, voorloopig al
thans, en politiek. De
tusschen-verkiezingen bevestigen de stevige positie van
het Volksfront. Bij de herstemmingen
hebben de communisten, door de
heerschende afspraken, hun verliezen weer
weten goed te maken. Hun aantal blijft
echter te klein om op de regeering in
vloed uit te oefenen laat staan daar
aan deel te nemen. Maar zij blijven
deel uitmaken van het Volksfront.
PALESTINA is in rep en roer. De Moefti
van Jeruzalem, zich wel realiseerende
dat hij zelfs in de Omar-moskee niet
meer veilig was voor een
Engelsen arrestatie-bevel,
heeft de wijk genomen naar
Syrië. Daar staat hij nu
onder politie-toezicht. In
tusschen hebben er in Pa
lestina tal van aanslagen
plaats gehad, allereerst op
de vliegvelden. Dat
Italiaansch gestook daaraan
niet geheel en al onschul
dig is, wordt aardig geïl
lustreerd door de
opgecommandeerde krokodillen
tranen, die de Popolod'Italia
schreit, over [de" terreur waaraan J de
arme Arabieren bloot staan! j
DE JAPANSCHE VORDERINGEN IN
Noord-China zijn ontzaggelijk. De
tegenstand der Chineezen in Sjan-Sji
en in het Zuiden bij Sjanghai blijft dat
ook. Intusschen duiken er telkens ge
ruchten op, dat Japan in het Noordelijk
binnenland een tweeden vazalstaat wil
stichten, Mongoli-kwo. De ontwikke
ling der dingen is een directe bedrei
ging voor Sowjet-Rusland. Japan heeft
zich nu zoo sterk verschanst in
BinnenMongolië, dat het de Siberische grens
streken beheerscht en waarschijnlijk
het vervoer langs den Siberischen spoor
zou kunnen afsnijden. Niet dat Siberië,
de Republiek van het Verre Oosten,
van beschermingstroepen ontbloot is
verre van dien maar een zoo lange
spoorweg is een uiterst kwetsbaar ob
ject. Aan den anderen kant liggen de
Japansche hoofd- en kuststeden onder
het mogelijk bereik der eskaders bom
menwerpers, waarover de luchtbasis
van Wladiwostok beschikt. De heeren
zijn dus aan elkander gewaagd en zij
zullen zich er wederzijds wel voor
wachten de vijandelijkheden te openen.
Intusschen heeft Japan dit eene hoogst
belangrijke feit bereikt, dat het Rus
land nu niet goed meer mogelijk is
China op zeer groote schaal van mu
nitie, kanonnen en vliegtuigen te voor
zien wanneer het dat zou willen.
AAN HET EIND VAN DE KOMENDE
week zal te Brussel de conferentie
bijeenkomen, die de belanghebben
den bij het z.g.
Negen-mogenhedenverdrag waaronder ook Nederland
om de groene tafel vergaart
om over China te delibereeren. Zelfs
Tsjang-kaisjek zal op deze bijeen
komst wel geen groote hope bouwen.
Tokio geeft geen blijk haar te vreezen.
Toch kan daar zeer wel een grooter
invloed van uitgaan, dan menigeen nu
bereid is aan te nemen. De publieke
opinie keerde zich, vooral in Engeland
en Amerika, zeer scherp tegen Japan
en de kans is groot dat breede lagen
eventueele besluiten zullen steunen (en
de uitvoering daarvan doorzetten) die
er niet op berekend zullen zijn om nu
reeds een gewicht in de balans te wer
pen ten gunste van China, maar die
wel a la longue de situatie voor Japan
zeer benard zouden kunnen maken.
In de af geloopen jaren was het de toe
passing van de Stimson-doctrine, die
een van de vele oorzaken was, dat
Japan geen vruchten kon plukken van
het pas geschapen Mantsjoe-kwo. In
de toekomst kan datgene, dat
Roosevelt maatregelen van quarantaine"
noemde, van grooter belang blijken
dan sancties. Tenminste, wanneer men
onder sancties verstaat, kortstondige
economische maatregelen, voorname
lijk op het afsnijden van den toevoer
of fabricage van krijgsmateriaal ge
richt, die alleen genomen worden zoo
lang het vechten duurt. Maar het is
duidelijk, dat Roosevelt dat niet be
doelt. Als spéciale ambassadeur is nu
Norman Davis naar Europa onder
weg. Hoewel de conferentie nog wel
niet direct tot maatregelen zal be
sluiten, zullen wij toch waarschijnlijk
spoedig weten, wat men wel denkt te
doen, wanneer zooals waarschijnlijk
is het Chineesch-Japansche geschil
niet bijgelegd blijkt te kunnen worden.
DE GRONDWETSHERZIE
NING is IN tweede
lezing na anderhalven dag
door de tweede Kamer
behandeld. En zooals ver
wacht werd, zijn daaraan
twee van de acht ontwer
pen gesneuveld: noch dat
ter wering van
revolutionnaire volksvertegenwoordigers, noch
het verzamelontwerp, waarin de op
heffing der parlementaire onschend
baarheid en uitsluiting van hen, die
voor politieke misdrijven zijn veroor
deeld, de grief vormden, kon de
vereischte meerderheid van tweederde
halen. Tegen dit eerste ontwerp stem
den de sociaal-, vrijzinnig- en
christendemocraten en de anti-democratische
communisten en N.S.B.; tegen het
laatste bovendien nog de Kerstenianen.
Het verzet van zoovele uitgesproken
democraten tegen maatregelen, die
misbruik van onze
constitutioneeldemocratische staatsinstellingen willen
tegengaan, ligt hierin, dat dergelijke
formeele maatregelen evengoed door
democraten tegen extremisten kunnen
worden gehanteerd, als door
cryptofascisten of -communisten tegen voor
hen lastige democraten; de geschiede
nis en de recente gebeurtenissen in
Dantzig en Oostenrijk geven duidelijke
voorbeelden, hoe zonder krachtige
parlementaire waarborgen, verdediging
van een grondwettige orde als
,,revolutionnair" kan worden bestreden. Een
betere bescherming ligt in een grondiger
opvoeding tot democratie van ons
geheele volk, en een duidelijke publieke
opninie in dezen.
VAN DE OVERIGE ONTWERPEN DER
herziening vond geen enkel
meer tegenstanders dan elf: de ge
zamenlijke tweemanspartijtjes plus
C.P.H, en N.S.B, hebben zich vergeefs
verzet tegen correcties op de even
redige vertegenwoordiging en ministers
zonder portefeuille. De overige ont
werpen vonden nog minder tegenstand.
Een verrassing was het, dat het
verzet tegen het corporatieve" ont
werp, behalve door N.S.B., commu
nisten en Kerstenianen, niet langer door
DE LIBERALEN werd gevoerd. In tegen
stelling tot de groote liberale pers
bleek, dat de liberale fractie thans dit
ontwerp, waarvoor zij in Februari geen
goed woord had, zeer wel kon aan
vaarden, alleen geen geforceerde toe
passing wenscht. Is de entree van
ir. van Lidth dejeude?? die allerminst
een verstokt anti-ordenaar is in de
fractie hier van invloed geweest of
heeft het verwijt van negativisme",
dat na de verkiezingsnederlaag overal
uit de partij zelf aan de Kamerfractie
is gedaan doel getroffen? Waarschijn
lijk hebben beide oorzaken elkaar in
de hand gewerkt. Hoe vaag het com
muniquévan het partijcongres dezer
partij in Utrecht ook is geweest, het
is duidelijk dezelfde strooming die het
ook in de partij gewonnen heeft. Voor
een realistische samenwerking met
andere partijen is dit verheugend, al
is het moeilijk vast te stellen, welke
belangrijke zakelijke verschillen er nu
nog met de Vrijzinnig-Democraten over
blijven. En welke ook met de
Christelijk-Historischen, buiten de godsdien
stige en in daar verwante vraagstukken ?
Maar zooals gezegd, het communiqu
uitte zioh zeer vaag en pers werd ter
vergadering niet toegelaten, zoodat
wij tot het rapport der reorganisatie
commissie in het duister blijven tasten.
Men mag zich afvragen of een derge
lijke geheimzinnigheid aangaande in
terne partijverhouding wel in overeen
stemming is met de publieke functie
van een politieke partij, waarop juist
van liberalen kant zoo vaak de nadruk
wordt gelegd.
'T IS EEN WEET ....
, H T TREFPUNT
van vrienden en kennissen is
TA1VZ KL AU S E
Ook tijdens Thé-daiisaiit
Mornixstraot bij het IEIDSCHEPLEIN
Herders en honden in het strijdperk
P. M. C. Toepoel
In het Engelsche berglandschap wed
ijveren herders en honden in het
werken met schapen
EVEN grootsch als het wonder van het temmen
van roofdieren en het fokken van het huisdier,
den hond, uit hun kruising, is zijn vervorming
tot hoeder van dieren, welke hij vroeger jaagde en
wier vleesch hem thans nog voedt.
Zonder herdershond zijn noch de vroege herders
volken, noch de huidige groote schapenfokkerijen
denkbaar.
Daar in het einde der XVIIIe eeuw ook de veeteelt
van hoofdzakelijk voor eigen onderhoud tot
grootbedrijf werd, eischte zij betere honden, zooals nijver
heid en landbouw hun machines. De oplossing was
de collie, dien Hogg fokte en welke spoedig in ge
heel Groot Brittanje de plaatselijke rassen van
herdershonden verving.
Negen October 1873 houdt Lloyd Price te Bola
in Wales, de eerste sheepdog trials" met 10
honden, voor een kleine driehonderd toeschouwers.
Zij vinden navolging en worden tot een vaste in
stelling in het geheele land. Overzeesche veehouders
komen het werk der honden bestudeeren, koopen
hen of hun jongen en huren de herders.
James A. Reid, Schotsch advocaat, secretaris
der International Sheep-Dog Society, stelt nationale
kampioenschappen voor Schotland, Engeland en
Wales in, met tot besluit de internationale om toer
beurt in n dier landen. Hij voert ze, vooral de
laatste, tot gebeurtenissen op, die het groote
publiek en buitenlandsche toeristen trekken.
Dit jaar ontvangt Cardiff. Een merkwaardige
stad van nog geen 300.000 inwoners, met grootsch
plein, waarom tal van indrukwekkende gemeente
lijke gebouwen en een Middeleeuwsch kasteel met
wallen en gracht midden in de stad, bewoond
door den markies van Bute, aan wien, zooals
Willem de Veroveraar het gewild heeft, heel de
stad behoort.
MORGENS halfacht vertrekken we met de
Douglas uit Schiphol. Om 9.15 landen we
op Croydon. We winkelen in Londen en nemen de
bus van 1.45 naar Cardiff, waar we om 10 uur
's avonds aankomen. Gelukkig land, waar de onder
nemers van vervoermiddelen vrij zijn, spoor en
bus dus beide goede zaken maken en de reiziger
kan kiezen tusschen grootere snelheid of lageren
prijs en rijden langs heerweg en door stad.
Park-hotel hoofdkwartier. Herbergt Reid, be
stuursleden en deelnemers met hun honden. Rustige,
lieve dieren, gewend stom te werken en ook hier
zonder geluid.
De collie, zooals hij voor het eerst op de tentoon
stelling verscheen. Die hem grooter, stijver en bruin
maakte, veel meer haar gaf en een lang hoofd met
srhallen schedel. Fraaie plaatjeshond zonder ge
bruikswaarde. Waarom men hem, den,,show",van
den ,,working"-collie onderscheidt.
Al toonen de uitersten vrij groot lichamelijk ver
schil, den working-collie ziet men graag zwart met
witten kraag, staartpunt en voeten en wat wit op
het hoofd. Ook wel iets bruin er bij. Soms bijna
geheel wit. Lange, zeer lenige, lichte romp, toch
ruime borst. Stevig bot in de beenen; voeten zeer
sterk. Zeer groote bewegelijkheid van schouderblad
en opperarmbeen voor het sluipen, maar zonder af
wijking naar buiten. Lange achterbeenen. Nergens
opvallende spieren. Vrij lange nek. Breed hoofd.
6 ij de internationale schaaphondenwcdstrijdcn te Cardiff; een herdershond drijft de schapen de omrastering binnen
Groot, rustig, schrander, lief en donker oog, waar
van men zelden het wit ziet. Oor niet groot, ronde
punt, meestal heel even rechtop, dan tippend. Soms
geheel hangend, zelden geheel staand. Lange, rijk
behaarde staart. Vacht in den regel lang. Voor warme
streken fokt men kort haar.
HEEL Cardiff leeft met de trials mee. Den
tweeden dag 's avonds ontvangt de burge
meester ten stadhuize bestuur, buitenlandsche vee
houders en pers. Na afloop concert en
ververschingen. Derden dag na afloop rede van lord
Mostyn, waarna de markiezin van Bute de prijzen
uitreikt.
Ely-race-grounds met tribunes voor 6000, die te
klein blijken, zoodat 4000 op stoelen zitten of staan.
Als steeds bij sheepdogtrials wondermooi landschap,
beboschte bergen op achtergrond, het terrein zelf
sterk golvend.
Schotland en Engeland zenden hun beste twaalf
herders en honden naar Cardiff, waar de winners
van Wales hen wachten.
Eerst moet de hond tien schapen ophalen, die op
ruim 700 meter (800 yard) onzichtbaar voor hem
zijn losgelaten. De herder verplaatst zich niet, leidt
hem met de fluit, rechts, vooruit, links. Op het
sterk golvend terrein en met den wind van hond naar
herder, zoodat het geluid slecht overkomt, blijkt
het zoeken moeilijk. Eenmaal gevonden, gaat het
drijven, ook steeds op fluitbevel, bewonderens
waardig over een dam en door een hek.
De tweede groep, hoewel achter een omheining,
blijkt veel beter te vinden, daar de wind den hond
de fluittonen toedraagt.
Dan drijft de hond, steeds op fluitbevel, de kudde
van 20 langs een driehoek, waarbij tweemaal door
hekken. Moeilijk, omdat de hekken zoo maar in
een open weiland staan en men er even makkelijk
langs als tusschen door kan loopen. ?
Nu zondert de man vijf gemerkte schapen af en
de hond begrijpt hem, drijft het eene op, houdt het
andere terug.
Dan moeten vijf andere in een kleine omheining.
Vooral hierbij komt de strijd, dien de tienduizend
toeschouwers telkens ademloos volgen.
Het Britsche schaap is niet tam als het onze. Het
is lichamelijk een athleet, het springt, klimt en
galoppeert, niet even, maar lang en snel. Deelnemers
en jury roemen het schaap van Wales als
gezeggelijk, zóó gemakkelijke treft men elders niet. Maar
onder de 250 hier zijn er, die alleen langs den weg
hebben gegraasd en heel niet bang voor een hond
zijn.
DE Brit gelooft in beleid en veracht ruwheid.
Zijn Bobbie regeert niet met pistool en
gummistok, zijn herdershond niet met bijtenen nijdassen.
De werk-collie, terwijl de herder verre is en
slechts fluit, blijft op grooten afstand van de kudde.
Gaat alles goed, dan legt hij zich plots plat neer en
men ziet alleen zijn verstandig hoofd in onafgebroken
aandacht. Moet afdwalen gestuit worden, dan
rent hij, een ruime bocht nemend, tot tegenover
zijn volkje, maar op grooten afstand. Werpt zich
neer en rijst dan langzaam en indrukwekkend iets
op. Hij blijft vóór zeer laag en sluipt als een lenig
roofdier, ja soepel als een kat, den aanvoerder door
dringend aanziend, op hem toe.
Dit leidt vooral bij de omheining vaak tot een
psychischen strijd om het meesterschap. Soms
naderen, om indruk te maken, hond en schaap
elkaar. Vaak steunen n of meer schapen den
opstandige. Eens stonden ze alle vijf in een rij en
liepen beurt om beurt voorwaarts. De woldragers
stampen met den voet, de hond richt zich soms even
op of is de spanning hem te groot ? loopt even
terug, iets naar links of rechts, legt zich weer en
hervat den hypnotischen strijd.
Soms slaat het schaap met het voorbeen naar den
hond, n zelfs stootte met het harde voorhoofd.
Maar altijd ontwijkt de collie, met een zwenking
als die van een visch. Bijten mag nie't, het zou hem
straf punten kosten.
Duidelijk en leerrijk voor de verhouding tusschen
ons menschen, stellen de dieren wil, persoonlijk
heid, hypnotischen blik tegenover elkander. Ja,
het komt ons voor en Hayton en andere beroemde
herders en juryleden deelen onze meening, dat
zoo'n strijd toont, dat de hond te kort schiet in
leiderskracht, dat bij een geestelijk sterkeren hond
dezelfde kudde geen verzet zou hebben gepleegd.
Intusschen verschilt van dezeg 250 het ne
schaap zeer van het andere en blijft het eene tiental
kudde-achtig bijeen, terwijl van het andere n of
soms velen zelfstandig loopen. De jury beoordeelt
dan ook niet alleen of hekken en andere hinder
nissen juist worden genomen enz., maar kent de
punten toe naar gelang de soms zeer verschillende
moeilijkheden worden overwonnen.
James M. Wilson, en zijn Roy winnen. Tweede
is John Jones, eveneens een Schot. Derde Mark Hay
ton, een Engelschman, wiens zoon zevende wordt.
Nog volgen we een wedstrijd in het werken met
twee honden en in het drijven van vijftig schapen
door n hond, alles terwijl de herder staan blijft
en fluit.
We zijn opgetogen. Ik vraag den heer Reid naar
de waarde van zóó schrandere honden als huishond.
.Maar hij weert af en merkt terecht op, dat zij voor
den arbeid zijn gefokt en hij niet graag er een stads
hond van zou zien worden. We wonen op de hei,
dring ik aan. Zij moeten schapenhond blijven,
houdt hij vol. Terecht.
Ik heb op de tentoonstelling de collies zien be
derven, die daarop geraakt zijn. Ik heb onder de
leuze politie-hond" mijn lieven Duitschen herders
hond zien verknoeien. Ja, laat de werk-collie-toch
herdershond blijven.
Daar zij in wijde bogen om de kudde gaan,
meestal rennend, vreest mijn vrouw voor hun hart.
Maar Roy, die in 1934, 1935 en thans het interna
tionale kampioenschapsschild won, is zes jaar en er
dingen vele van dien leeftijd mee, ja, enkelen van
7, zelfs 8 jaar en ,én is reeds zo jaar en 6 maanden.
Voor volgend jaar zag Blackpool, de voorname
badplaats aan Engelands Oostkust, zich de aan
trekkelijke wedstrijden toegewezen.
Het verzet is gebroken. De leider derjchapen doorstaat nog, al wijkend, den blik van den hond
PAG. 4 DE GROENE No. 3ISI
?»?«. 14 DS GB'^|f*IC No. 9