Historisch Archief 1877-1940
isir «N
f on n
a M a o
AH £K>iH39do ? OMvraaoaM HOOA crv
IMI HHfflnraAOM 9 ? mju Mpojsrxax 4*9 Hvouaxsivv ?«» XBDYU
C
DE KLEINE KRANT:
journalistiek*
Bank v»n
i
DE KLEINE KRANT
DE KLEINE KRANT;
Commandeur in d« Ordr
vin d« Rljmtnd* Kous«band
Buitenland
~"DE TOESTAND
Vondel als ziener"
door Prof. Hendrik Opmircator
WEEK aan week de ernstige
politiek hier behandelend, is
het voor ons wel aardig, dit eens af te
wisselen met eenige merkwaardige,
vrijwel onbekende, uitspraken van
den grooten Vondel. Merkwaardig is
het, hoe deze groote dichter over de
huidige politieke constellatie verstrek
kende voorspellingen heeft gedaan, die
echter in het geheel niet uitgekomen
zijn. Zoo voorspelt hij hoe gevaarlijke
misdadigers" over Europeesche rijken
zullen heerschen, hoe zij zonder
eerbied voor het menschelijk leven,
bloet en goet van vreemde volkeren
offeren aan hun eerzucht", hoe bij hen
,,'twport" niet geldt, hoe zij lieghen
en bedrieghen". Gelukkig zijn deze voor
spellingen niet bewaarheid. Ook,, voor
spelt" hij hoe int Oosten" volkeren op
roof uitgaan niets minder dan in het
Westen" en hoe er duizenden onschul
digen wreet omgebracht1' worden (1)
Wat de mensch aan vernufte" (tech
niek) zou hebben verworven, zou
grootendeels dienen voor vernietighe
en verderf".
Het is aardig, deze oude, sombere
voorspellingen eens door te bladeren,
en ons dan dankbaar te realiseeren
hoezeer Vondel zich vergist heeft.
VONDELBRETELS
Verduren de Eeuwen
(Adv.)
Itali
mFoLIFANT VAN MUSSOLINI
Stefani meldt uit Rome, dat de
olifant vanMussolini op den voor de
Hollandsche kolonie georganiseerden
Vondelherdenkingsavond gedichtjes
heeft gereciteerd, die hij voor drie
honderd jaar, toen hij met een reizend
circus in ons land vertoefde, nog uit
des dichters eigen mond had gehoord.
Adagium van de Week
Beter n Vondel in de hand dan
tien in de lucht.
PROF. VONDELBOER
! Een hervondel gedicht l
Het is ons gelukt een tot dusver \
verborgen gebleven gedicht van den j
grooten Vondel te ontdekken. Het j
werd gepubliceerd in het in 1694 j
' opgerichte blad De Kleyne Krandt";
dit blad floreerde vele jaren onder de
bekwame leiding van den
Amsterdamschen blikslager Henderick.
o c
cl c
Ogh, hoe oft in myn herte brandt:
Ghy Kleyne Krandt
Wil oock myn woorden hooren.
Ghy edel Puyck van Amsteldam,
Schoon niet en groen ghelyck uw
stam,
Syt onder velen uytverkoren.
Ogh, in gequetsten hangen tijt,
Soo vol van nyt
En uytermaete jalousy
Waarint gepeupel en ook 't Graauw
Van Dighterconst niet siet en blaauw,
Paetst *) soete poësyë.
Dus syt geluckigh, Kleyne Krandt
En met verstandt
Terdeghen opghetoghen,
Dat ghy op sierelycken Gonst
Van Dighterleet en Dighterjonst
Reghtvaerdighlyck kunt ooghen.
JOOST VAN DEN VONDEL
*) Behoort te bloeien.
N.V. Amttérd. Bo«k- «n 8teendrukk«rty
v/h ELLERMAN, H A R M 8 A Co.
Uit de partij
V ONDELHÉRDENKING
P. G, Guichelaar spreekt
Voor de afdeeling Golkenshoek van
de Nat. Journ. Kleine Krant Partij
heeft gisteren ons kamerlid p. g.
Guichelaar uit den Haag een herden
kingsrede gehouden met den titel:
Wat heeft wijlen de dichter Vondel
ons, bewuste Nationaal Journalisten
van heden, thans nog te zeggen?"
Spr. ging dieper op de figuur van den
dichter in en vergeleek hem met
zichzelf. Volgens spr. had Vondel ons
niet veel meer te zeggen, maar hij wel.
De geanimeerde vergadering, die daar
door eerst, te half een sloot, bracht ons,
behalve veel cultureele verdieping, vier
nieuwe leden.
Kunst
f;
N VALSCHE VONDEL?
TVTAAR wij vernemen heerscht in
m litteraire en uitgeverskrxngen groo
te beroering over de al of niet echtheid
van eenige tot dusver aan Vondel toe
geschreven gedichten. Met name zou
het hier gaan over een der reien uit de
Gijsbrecht, die tot dusver tot het
oeuvre van den meester gerekend zijn,
Wanneer nu echter de beweringen van
den schrijver M. van Tahtadel, in een
recent werkje: De Vervalschte Von
dels" waar zouden zijn, zou het hier
een internationale
verschillende-reienzwendel van groot formaat betreffen.
Schr. komt n.l. tot de conclusie, dat
van de 345 op de Vondeltentoonstelling
gereciteerde gedichten; er slechts 22
van den meester stammen. Van het
gedicht Waar werd oprechter trouw",
meent de schr., dat het een han
dige nabootsing is, waarvan
rhythme, rijm en de algeheele uitwerking
duidelijk op een tweederangscopie b. v.
van een zijner leerlingen (Tollens,
Potgieter, Derby) wijzen; geheele
partijen van het werk zijn bovendien
duidelijk later over dicht. Achter de
huidige woorden kan men nog flauw
den oorspronkelijker! zin lezen.
Het merkwaardige van het geval is
nu, dat van dit gedicht een certificaat
van echtheid bestaat, gegeven door
Prof. Wiltsang. Wij vroegen over deze
schilderachtige rei nog het oordeel van
den directeur van het Vondelinstituut,
Dr. Joseph Schmidt, Degene, die toch
bij uitstek tot oordeelen bevoegd is
en eveneens van Dr. Giro, die even
eens een Vondelkenner en tevens ver
strekker van verstrekkende exper
tises is; beiden verklaarden echter dat
huns inziens deze rei absoluut als echt
moet worden aangemerkt. Daar met dit
geschil-der-reien zeer groote belangen
gemoeid zijn, wachten wij met belang
stelling de uitkomst van dezen
kunststrijd af.
Uit het gemeenteblad
BENOEMINGFN
Benoemd tot ambtenaar aan de Stads
Bank van Leening onze
medewerkerde heer Dorus Clingebos, alhier.
Benoemd tot directeur aan de
Reichsbank .van Leening onze tegenwerker
Hjalmar Schacht, aldaar.
Mededeeling aan het Publiek
wegens
VONDELHERDENKING
op 30 dezer zullen de
BANK VAN LEENING
en het
VONDELPARK
op dien datum voor het geachte
pnbliek gesloten zijn.
Aanbevelend,
De Wethouder van Plantsoenen
en Kunstzaken
AAN HET GEACHTE PUBLIEK!!
Ter gelegenheid van de viering van den 35o-jarigen
geboortedag van onzen grooten nationalen dichter
J. VAN DEN VONDEL op 30 dezer
is het ons een genoegen de GETROUWE BEZOEKERS van
ons theater alsmede het GEHEELE NEDERLANDSCHE
VOLK aan te kondigen de GALA PREMIÈRE van de
schitterende nationale jubel-film
:.,,££N DICHTER-PRINS"
. . .DB LIEFDESROM ATV VAN EES AltTIST. . .
De grootsche «iper-creatle van de N.V. Neflbe. dlr. Leo C. Opaal
?tf.
?
,;EEN DICHTER-PRINS"
de grootsche verfilmde levensroman van den nationalen Dichter Joost van
den Vondel een leven van Worsteling, Liefde en... Gedichten"
De schitterende Operette-film ,,Een Dichter-Prins" bevat alles wat het meest
verwendste publiek zich kan wenschen
In den titelrol de grandioze acteur-zanger Willy Kirsch, die met deze film In n slag
zijn eerste Hollandsch sprekende doch reeds dadelijk meesleepend-grootsche filmrol
creëert: Jost von den Vondel aus Kol n am Rhein"
Zijn vrouwelijk tegenspeelster is de geliefde en populaire ster Koble Duinburg
T.. en als derde de oer-komische film-humorist Henk de Bral!
DRIE PROMINENTEN IN EEN FILiMU L ACHT ZICH TRANEN J
Heel A'dam neuriet reeds thans de populaire succes-chansons
Het pikante en toch beschaafde : Waar werd oprechter trouw?" (Weensche Wals)
Het meesleepend ontroerende: Het hemelsche gerecht" (Tango)
En het dol-komische schater-lied: Wij Vondelingen blij van geest" (Swing Step)
JMF* Oe 80 uitgazoehte schoonheden van hat BALLET-JOOST -w'
Komische scènes: In den kousenwinkel, met het succes-lied:
.,Een kousje om je voetje, een kusje op je snoetje"
In de Bank van Leening: het aardige chanson
Als je nog wat brengen kan, breng het dan naar Oom*.... Joost"
DE OALA-VOORSTELLINO VAN DIT MACHTIGE MEESTER-WERK
DER VADERLANDSCHE CINEMATOGRAFIE VINOT PLAATS IN HET
tiEUUEL. GJERUSTAURKKRUE FILM-THBATUR
CINEMA VONDEL
(Europa's modernste bioscoop; air-condltioning; ons speciaal Vondelparkeerterrein)
Handel en nijverheid
VONDEL EN DE KOUSEN
E Nederlandsche Bedrijfsraad voor
den kousenhandel schrijft ons:
Wij dachten over een Vondelher
denking, maar er bestaan bezwaren in
den boezem van onze organisatie,
want Vondel is opgeëischt door de ge
leerden, die aan het productieproces
zoo weinig inbrengen, terwijl wij hem
met recht mogen vindiceeren als een
der onzen. Na de hooge vlucht der
kunstzijde-industrie hier te lande doet
het goed eens te wijzen op hetgeen
Vondel voor de kous heeft gedaan.
Toch blijft het betreurenswaardig, dat
hij, verslingerd aan de muzen, zijn
zaak zoo verwaarloosd heeft, want wat
had hij niet kunnen beteekenen voor
deze bij uitstek zoo vaderlandsche
industrie, wanneer hij het belang had
ingezien van de dichtkunst voor den
kousenhandel. Het is misschien om
een geestige woordspeling aan Vondel
te ontleenen, zijn ,,c a u s a omnium
malorum", dat hij hiervan zoo weinig
begreep. Immers wie gebruikt zijn
verzen nu nog en, om de beeldspraak
verder door te voeren, het zijn ten
slotte oude sokken, die hém nu her.
denken. Niet moeilijk is het causaal
verband tusschen Vondel, den dichter
en Vondel, den kousenman te her
stellen. Men leze:
Aan d'Amstel en aan 't Y, daar doet
zich heerlijk open
De zaak waar gij bij mij uw zijden
kous kunt koopen.
Wat treurt gij, hooggeleerde Vos
Nog om de kouskens van uw vrouw?
Draagt zij ze naar uw zin te nauw
En laten te veel ladders los?
Wat zong het vroolijk vogelkijn
Dat in den boomgaard zat ?
Hoe lieflijk blinkt de zonneschijn
Op de kousen van mijn schat/
De Bank van Leening getuigt door
haar uitgesleten treden nog van den
rampspoed, die Vondel zelf door zijn
onzakelijkheid heeft moeten verduren.
Omdat wij hiertegen wenschen te pro
testeeren, hebben wij elke gedachte
aan een Vondelherdenking uit ons
hoofd gezet. En ten aanzien van onze
jonge dichters: Een wrak op de kust
is een baken op zee.
Namens den Bedrijfsraad van den
Nederlandschen kousenhandel,
(w.g.) A. P. SCH A
(deels onleesbaar)
PAG. 20 Di GROENE No.3192