Elk boek is mooier mR urn! Een leeslamp beslist over paar oogen, TTET boek kan pas mooi zijn, als U prettig d.w.z. bij voldoende licht, leest. En nog belangrijker: oogen lijden schade bij onvol doende licht. En de kosten voor een goede, prettige verlichting zijn uiterst gering. Tusschen goede verlichting en oogenbederf is een verschil van nauwelijks l a 2 cent per avond aan electrischeu stroom. Vraagl ons het gratis boekje VAN HET WONDERE ZIEN"! '/ Bevat ueel wetenswaar digheden op het gebied an practische verlichting. 99 BI - ARL.ITA LAÜttPEtf N.V. PHILIPS' GLOEItAMPENFABRIÊKEN ? EINDHOVEN 99 MUMAl S CHRT^VERS LEZERS ADVERTEERDERS vindt men bij elk klad, Doek alleen tij ket keste klad vindt men de keste. DE GROENE is ket klad met de keste sckrijvefs, lezers en adverteerders. PAG. N M GROENE N* 3IB PAG, ia DE GROENE Ne. JI5I VAN HET M. J. Brusse 3. E. van Tijen Lid van de directie der Nederlandsche Vliegtuigenfabriek Fokker DE heer Van Tijen is, ja, ronduit gezegd, een lastig model voor een portret schets. Van nature schijnt hij toch al wat terug getrokken, 't geen vanzelf nu juist geen gunstige eigenschap is bij het poseeren. Maar bovendien had hij blijkbaar niet den minsten zin in de operatie, waaraan ik hem wilde onderwerpen. En zijn vriende lijke gezindheid jegens den schrijversman had dan ook alle moeite, om niet stug en stekelig te worden. Zooals hij daar achter zijn uitgestrekte bureau zat, scheen hij een verschanste stelling in te nemen, het voorhoofd bedenkelijk gerimpeld, als 't Ware geblindeerd, en dat je er vooral niet binnen kon kijken, om ieder innerlijk contact af te sluiten. Zoo was dat eigenlijk nog wel amusant, dat iemand als hij, mét een toch belangrijke positie in een belangrijke fabriek, en altijd slagvaardig, daar in zijn directie-kamer, die voor honderden menschen iets is als 't allerheilige van hun voorzienigheid ..... zich nu onbehagelijk voelde, 'n beetje schichtig zelfs, tegenover de wijde openbaarheid, en moei lijk zijn tegenzin kon verzetten om uit die ver sterkte positie in 't hart van dat omvangrijke bedrijf zich buiten te wagen in de publieke aandacht. En hoe hij aanvankelijk al maar koppig tegen stribbelde, en mij met mijn vragen aan zich liet trekken, zonder iets van zichzelf los te laten. Tot 't hem eindelijk blijkbaar te lang duurde. Want zijn agenda stond voor alweer alle dagen van de week volgekrabbeld met afspraken. Ook hadden medewerkers al enkele malen geklopt en het hoofd voorzichtig om de deur gestoken, en telefonades had hij zakelijk-kort afgewezen. Die onzekerheid van wat dit nu worden zou, deze in de jakkerige vaart van al maar afdoen volkomen ongebruikelijke en dus onvertrouwde conferentie", dat moest nu dus maar uit zijn. Ik wil wél zeggen, dat als u niet u was, dat ik u dan hiervoor heelemaal niet had ontvangen.... Maar ik heb nu eenmaal van u gelezen en daarom wilde ik u ook wel eens ontmoeten.... Hoewel u bij mij eigenlijk absoluut verkeerd bent. Meneer Fokker is hier de man. Van hem zijn de ideeën, hij inspireert de projecten voor nieuwe vliegtuigen, hij diri geert 't alles uit de verte, bereidt de transacties voor, knoopt over de wereld nieuwe relaties aan. En alleen omdat hij zóó veel maanden van 't jaar in Amerika is en door Europa reist, heeft de heer Fokker mij gevraagd hier te komen zitten in de dagelijksche leiding. Maar als 't gaat om een ,, kopstuk" in de luchtvaart, dan moet u bij mij niet zijn maar bij Plesman en Fokker. Want als die er niet waren geweest, dan bestond er nu ook geen K.L.M. Een ander had de verkeersvliegerij hier immers nooit zoo ver gebracht, en dan bouwden wij nu vermoedelijk in ons land ook geen, nauwe lijks, vliegtuigen. EN wat wilt u nu eigenlijk met mij? Dat u niet zoo ongemakkelijk naar mij kijkt en eens even luistert naar de dood-simpele dingen, die ik u wilde vragen. O, zonder eenigen ophef of bombarie, want dat vind ik zelf alleen maar poenig in ons vak. Zoo maar heel gewoon menschelijk .... jawel, jawel, maar u moet begrijpen, dat ons bedrijf een heel Wonderlijk bedrijf is, met allerlei hachelijke kanten. Wij zijn een tamelijk groote fabriek met heelemaal vier klanten. Komt niet vaak voor, niet Waar? En dat zijn het leger, de marine, de K.L.M, en koloniën. ... Met zoowat aan vulling voor het buitenland. Wel, de zaken, die wij met deze lichamen doen, verdragen niet altijd om er aanstonds ruchtbaarheid aan te geven. En dan: wanneer ik nu met een... portretkrabber' in De Groene ga staan, en er mocht zich toevallig eens een tegenslag voordoen, dan vermoed ik, dat de klanten zullen zeggen: laat hij liever zijn aan dacht bij zijn zaken houden". N. V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK Verkrijgbaar 3'/2 /0 pand brieven IQO1/* % HYP. KAPITAAL BESCHIKBAAR TEBEN "MATIGE RENTE D« Mr. S. J. VAN UJST Mr. J. P. VCRSTCCVIN J. £. van Tijen. Ja, natuurlijk.... Maar meneer Van Tijen, toen u een jongen van een jaar of twaalf, dertien was, hebt u toen al iets kunnen voorzien, hebt u toen al zoo'n beetje aangestuurd op wat er nu van u geworden is? Op dien leeftijd was ik wel heel enthousiast voor de vliegerij, die toen begon, met Blériot, Wright, Wijnmalen, de eerste Europeesche rond vlucht. In Utrecht had ik Olieslagers zien vliegen. En mijn liefste illusie was toen om aviateur te worden. De romantiek van het gevaar, is die hereditair in uw familie? O nee, heelemaal niet; allemaal kooplui en fabrikanten." Dit ging voorloopig nog alles in den toon van: moet't nog lang zoo duren? Maar het enorme verlangen om te vliegen, en dat modelletjes maken was op zoo ongeveer mijn zestiende jaar bot uit." Toen de heer Van Tijen dit zeer lakoniek gezegd had, scheen hij voor 't eerst hier nog wel genoegen in te .hebben. In 't vermoeden, waarschijnlijk, dat ik 't heel anders romantischer vooral, had ver wacht. Later, toen zijn antwoorden wat opener werden, begreep ik waarom hij dit zoo nuchter ,,kwijt ge raakt" was. Hij heeft, in de zakelijke en soms meedoogenlooze dagelijksche practijk van zijn vak, zoo'n hekel aart dat gedweep van 't publiek met de vliegerij, aan al die lyrische ontboezemingen en de heldenvereering, eenvoudig door dat wat in de lucht zweeft nu eenmaal sterk spreekt tot de ver beelding van de menschen. Maar alsof er in andere vakken niet ook dik wijls moed wordt getoond? 't Is alles zoo redeloos, zoo zonder begrip voor de juiste verhoudingen, zooals ze dit tegenwoordig allemaal na elkaar ver heerlijken en opschroeven in de pers.... Enfin, wilde nog veel van mij weten? Dus de vliegbevlieging was uit.... Ja, want toen wilde ik gaan varen. Inder daad: op de Zeevaartschool in Amsterdam. Mijn diploma derde-stuurman. Ja, maar daarna werd ik afgekeurd voor mijn ogen. Toen was het uit. Ik wil er nu maar geen biografie van maken, omdat dit vragen van en toen? en toen?" zoo ver velend wordt. Gelukkig! Want hier was ik al bang voor. Nee. Zoo over den verderen gang. Wilt u dit nu niet uit u zelf kort vertellen? In den handel. Eerst naar Britsch Indië, later in Amsterdam; export, import, textiel. Of dit dan tóch een romantische neiging geweest was om te zwerven over de aarde? Heelemaal niet romantisch. En een neiging om te zwerven heb ik evenmin. Integendeel. Ik heb veel te vél moeten zwalken. Later kwam ik als export-manager bij Van Houten, PAG. 15 DïGROENE N». SI» in de cacao. En hiervoor heb ik ontzettend gereisd. De wereld rond. Vrijwel heel Europa, Britsch Indië, Malakka, China, Japan, Nederlandsch Indi veel te veel en te gehaast. Ik heb van reizen dan ook grondig genoeg. Ja, en eenmaal ben ik toen voor mijn firma gevlogen naar Indië. Nee, die tocht is al zóó vaak uitgesponnen.'t Was zuiver uit aardigheid. Ik had toen een sportvliegtuigje in aanbouw.... wel, en dit heb ik er toen voor ge bruikt. Maar het gebruik van sportvliegtuigen heeft overigens geen enkelen zin voor zakenreizen. Je bent veel te afhankelijk van het weer, van mist bijvoorbeeld, en staat daardoor bloot aan enorme oponthouden. Och, vanzelf. Ik vloog op mijn reizen veel met de K.L.M. En om 't dan een beetje te kunnen be kijken, ook 't risico, had ik leeren vliegen.... Hierna ben ik uitgestuurd om de Zeppelins te bestudeeren. Door een syndicaat van de Nederland" en den Lloyd" met enkele particulieren, die in het ge bruik van luchtschepen een mogelijkheid zagen." Maar had u, als zakenman, daar dan verstand van ?" Nee. Maar mijn lastgevers ook niet. Alleen wist ik iets van luchtvaart, van navigatie en ik had mijn commercieele ervaringen.. Dus ging ik naar Friedrichshafen. Dr. Eckener was heel ruim, en hij nam mij als lid van de bemanning mee aan boord. Ik ben in anderhalf jaar vier en twintig maal over den Oceaan gevaren. Ja, het syndicaat bestaat nog. Maar er rezen moeilijkheden, vooral omdat de Duitsche regeering niet erg genegen schijnt lucht schepen aan het buitenland te laten leveren.... Toen heb ik het aanbod van den heer Fokker aangenomen om hier onder-directeur te worden van de Vliegtuigenfabriek. Hij zelf houdt zich in 't buitenland op de hoogte van de internationale techniek 7 hij hoort en ziet veel, en de groote lijnen van constructie en organisatie trekken hem meer aan dan de dagelijksche zaken. Nee, er bestaat geen fabriek van Fokker-vliegtuigen meer in Amerika. Die is later door General Motors over genomen. Wel heeft hij er nauwe betrekkingen in de vliegtuig- en andere industrieën. HIER bouwen we dus. Ook voor het buitenland. Daarnaast verkoopen we vooral veel licenties, die commercieel heel mooie kansen bieden. En hierbij soms enkele vliegtuigen als voorbeeld. Onze productie is niet zoo enorm groot. Er werken zeven honderd vijftig man. Ook aan toestellen voor landen, die wel vliegverkeer en militaire luchtvaart, maar geen eigen constructie hebben. Zooals bijvoor beeld Finland en Denemarken. In het geheel hebben we nu 27 licentie-contracten afgesloten met zestien landen. Ontwerpen, constructie-methoden. Wat er hiervoor over de grenzen gaat, zijn in feite niets anders dan kisten teekeningen zonder eigenlijke reëele waarde. Maar toch zijn dit belangrijke trans acties. Want in werkelijkheid zijn het geestelijke goederen, voorbeelden van Nederlands technische praestaties. Daarom is ook onze technische staf vrij uitgebreid voor den omvang van de fabriek Honderd acht man technisch personeel, 26 geDE PERU 'DE REEKS DERACTUEELE VRAAGSTUKKEN ONDER REDACTIE VAN l. RONA Wat steekt er achter de crisis in België? DR. M. VAN BLANKENSTEIN ANTWOORDT MET WOELIG BELGI IN DE PERISCOOP GEC. ?1.50 ALOM IN OEN BOEKHANDEL