Historisch Archief 1877-1940
'C , )
Waakzaamheid
T)E
GEPANTSERDE
WAGEN
Mr. J. Baett
D
E Ambtenaar", orgaan van de
Centrale Nederlandsche
Ambtenaarsbond, maakt in het
nummer van 6 October 1937 no. 938
melding van een opvallend welwillende
houding van den tegenwoordigen,
anti-revolutionnairen, minister var.
financiën Mr. J. A. de Wilde,
jegenIr. A. A. Mussert, wiens partij nota
bene voor ambtenaren van dien minis
ter is verboden. De heer Mussert
rijdt nl. in een gepantserde auto en
dit is een genoegen, dat den normalen
Nederlander sedert 10 Juli 1934 niet
meer veroorloofd is, want op die datum
trad een wet in werking, welke aan de
politie een ruime bevoegdheid gaf,
zulke wagens van de weg te weren.
Deze wet verrijkte een reeds bestaande
wet van 4 April 1870 (S. 61) meteen
artikel, xobis, waarvan de inhoud op
het volgende neerkomt: Vervoer
middelen, kennelijk ingericht om poli
tionele dwangmaatregelen te ver
ijdelen, worden in beslag genomen en
vervallen zonder vorm van proces
aan de Staat. In Nederland leven we
evenwel in een rechtsstaat en dus is
beroep op den rechter toegestaan voor
het geval de politie te eigenmachtig
en onrechtmatig mocht zijn opge
treden. De rechtbank kan (steeds vol
gens bovenvermeld art. lobis) op een
bezwaarschrift van den eigenaar de in
beslag genomen auto vrijgeven.
De bij de wet toegekende uitbreiding
van macht van de politie was nood
zakelijk, omdat vooral smokkelaars
zich tegen revolverkogels van de hen
achtervolgende ambtenaren wensten
te beveiligen. Ook het
smokkelaarsbedrijf past zich aan bij de vorderingen
der moderne techniek. Zal de ingenieur
Mussert nu de techniek ook invoeren
in het bedrijf der politieke leiders? En
helpt de regering hem daarbij ? De heer
Mussert meent blijkbaar nu reeds, dat
hij een uitzonderlijke positie inneemt
onder de Nederlanders; hij wenst zich
gepantserd te verplaatsen; daarbij
loopt hij evenwel de kans te worden
aangehouden en zijn pantserwagen te
verbeuren (zie art. lobis); hij kiest het
zekere voor het onzekere en vraagt den
minister wat deze van plan is te doen,
indien hij zich verschanst in zijn ver
sterkte wagen. De minister antwoordt:
,,Gij zijt een fatsoenlijk man; ik ver
trouw, dat gij geen misbruik zult maken
van uw unieke positie; mijn .ambtenaren
zal ik opdragen de ogen te sluiten !"
Begrijpt u, lezer, waarom Mussert
nog klaagt over ons staatsbestel en
onze regering? Een dergelijke bui
tenissige voorkomendheid van hoger
hand zou in staat zijn de . overige
onderdanen jaloers te maken, als zij
niet allereerst argwanend waren ge
worden.
HOE nu? Mussert's politiek streven
acht de regering zo gevaarlijk,
dat zij hem zijn ontslag als ambtenaar
bezorgt. Andere ambtenaren worden
met ontslag bedreigd, indien zij lid
worden of blijven van zijn partij. Op
zulk een voor de politieke zeden ge
vaarlijk man is dubbel nauwlettend
politietoezicht noodig, zou men nuch
ter lij k denken. Mis. Hem wordt de ge
legenheid gegeven zich aan
politiedwang te onttrekken. Zou het leger
van politiedienaren deze tegenspraak
begrijpen? Van wie is ook weer het
woord: ordre, contre-ordre, désordre?
Uit deze overdreven vriendelijkheid
zou men kunnen afleiden, dat de heer
Mussert van de regering niet veel meer
te vrezen heeft, en dat de regering mét
hem van mening is, dat het gevaar
dreigt van de kant van het volk.
Mussert leeft hier in een
hyper-rechtsstaat. Ten aanzien van hem treedt de
regering zó zachtzinnig op, dat de
rechter niet eens de kans krijgt om
na te gaan of de administratie de wet
wel rechtmatig toepast. Immers de
minister past de wet ten aanzien van
Mussert in het geheel niet toe.
Hoe zit dit nu ? Is de minister zo
kinderlijk, dat hij het tegenstrijdige
van zijn handelen niet inziet en meent
hij werkelijk, dat Mussert geen mis
bruik zal maken van zijn bevoorrechte
positie? Weet deze bewindsman dan
niets meer van de weercorpsen der
N.S.B. ? Zeggen de zweep en de pistolen
welke op het Blauwe Zand in het bezit
waren van Mussert en zijn trawanten
en waarmee geslagen en geschoten is,
hem dan niets? Hoe zijn de
nationaalsocialisten in Duitschland eertijds
anders aan wapenen gekomen dan
door smokkelarij, welke oogluikend
door de toenmalige regering werd toe
gelaten? Wil men Mussert de gelegen
heid geven ook in dit opzicht Duitsland
te imiteren?
Neen, de minister heeft gefaald. Het
enige antwoord, dat hij aan Mussert
had dienen te geven, toen deze ont
heffing vroeg van normaal politietoe
zicht, zou hebben geluid: Mijnheer,
gedraag u als elk gewoon Nederlander,
daag niet uit, tart het Nederlandse volk
niet met een keur van scheldwoorden,
neem geen cineast mee als u een
heldenfeit gaat plegen dan zal u
lijfelijk niets geschieden. Provoceert u
wél, welnu, draag dan moedig de ge
volgen, maar het ligt niet op mijn
weg u dat provoceren makkelijk te
maken door u een beschermend pant
ser toe te staan, dat aan anderen ver
boden is".
ER is een omstandigheid, welke
de gehele zaak nog onbegrijpe
lijker maakt. Volgens Het Volk van
31 Oct. j.l. is de aanschrijving ,van den
minister niet alleen gericht tot de
douaneambtenaren, maar ook tot de
ambtenaren van rijks- en gemeente
politie. Is nu de minister van financiën
de aangewezen autoriteit opdrachten
te geven aan rijks- en gemeentepolitie ?
Of dienen wij hieruit af te leiden, dat
de zaak volledig in de ministerraad is
behandeld en dat in die raad de heer
de Wilde niet alleen de koorden van
de beurs, maar ook de teugels in
handen heeft?
Als de regering eerst Mussert haar
gepantserde vuist laat zien om hem
vervolgens een gepantserde wagen als
veilig harnas te verschaffen, dan zou
dat bedenkelijk kunnen gaan lijken
op een samenspel, waaraan alleen de
argeloosheid, aan het spel eigen,
ontbreekt.
daor t hala goal ?« amatardam
voorst ? bussum ? meerweg 22 ? tel. 3100
bleambollan planton
7n fat tccj
{^r
Gaan de vrijwilliger» Spanje ver
laten?
ER waren nog meer verrassingen bij
de bijeenkomst van de Non-Inter
ventie Commissie. De moeilijkheid
over de , .voorgestelde" terugtrekking
van vreemde vrijwilligers in Spanje werd
heel eenvoudig opgelost door het voorstel
geheel en al te laten vallen. Toen offerde
graaf Grandi nog meer voorwaarden,
waarvan Mussolini gezworen had dat
Italiëze nooit zou laten vallen. Itali
staat niet meer op het vereischte van
eenstemmigheid en houdt niet meer vast
aan zijn weigering gebonden te zijn aan
de schattingen, zooals die door de Com
missie worden gedaan van het aantal
vrijwilligers. Dat beteekent, wanneer
eindelijk de cijfers zullen verschijnen,
waarschijnlijk een onaangename ver
rassing voor vele onnoozele zielen, die
van Grandi hebben vernomen dat er
slechts 40.000 Italianen in dienst zijn
bij generaal Franco en van den van
officieele zijde geïnspireerd en journalist
Gayda, dat 147.000 vreemdelingen vech
ten voor de Spaansche regeering.
Dat deze nieuwe verzoeningen een
werkelijke verandering van Mussolini en
diens politiek beteekenen achten wij
niet aannemelijk; de mogelijkheden om
tijd te winnen en de terugtrekking te
vermijden zijn in geen geval uitgeput.
Nog een moeilijkheid schijnt reeds van
groote beteekenis te zijn, in den vorm van
het toestaan van oorlogsrechten. Mr.
Maisky stond erop dat dit alleen zou
worden overwogen, wanneer ,,het grootste
deel van de vreemde soldaten werkelijk
is teruggetrokken en nieuwe verster
kingen voor de rebellen zijn opgehouden
te komen". En zelfs dan zou de Russische
regeering voor zichzelf beslissen wanneer
het geschikte oogenblik was gekomen.
De Russen zijn zeker vastberaden in hun
tegenstand tegen het toekennen van
oorlogsrechten zonder iets meer dan een
papieren belofte van terugtrekking. Mr.
Maisky deelde ook mede, dat hij preciese
cijfers had van verdere Italiaansche ver
sterkingen in de laatste weken. Hét
practische nut van Ruslands standpunt
kan nog een impasse zijn, met Mr. Maisky
ah eenige in de minderheid. Het schijnt
dat du fascistische krachten opzettelijk
trachten Rusland van het Non-Inter
ventie plan weg te duwen. De Commissie
wordt gebruikt om het diplomatieke
isolement van Rusland te bereiken.
f.Vt'it1 Statcsman and Xation, Londen)
Zoete JlluHles
TER herdenking van de
onderteckening van het Briand-Kellogg
pact, zullen regeeringsvertegenwoordigers
uit Parijs en Washington zich vereenigen
in den lof op deze overeenkomst tot uitban
ning van den oorlog, door middel van
een radio-uitzending, die hier om half
zes plaats vindt.
(The Preoria, Illinois)
Hypocritlsch Engeland
IK houd er niet van een jongen een pak
slaag te geven. Als ik het toch doe, voel
ik mij altijd misselijk en moet achterna
i en slokje wisky nemen. Ik geloof echter
toch, dat oen pak slaag goed werkt.
(Mónsignor Broivn van do
Hanwellschool in de Sitnday Express)
Verheffing van het Brltscbe
beschavlngspeil
IN de kleine groepen Engelschen, ver
spreid over het, geheele rijk, kent
iedereen iedereen, en zoo zal de vrouw
van den bankbediende door de
echtgenoote van den Britschen Consul ont
vangen worden en deze op haar beurt
ontvangen. Zoo ontstaat een cgaliseering
der standen en deze egalisecring is er een
naar boven. Zoo gebruikt'thans iedereen
vingerkommetjes.
(The Queen, Londen)
Moeilijk van begrip
IK kan de mentaliteit niet begrijpen van
welken jongeman ook, die niet teekent
voor het leger.
(Lady Massareene volgens de Belfast
Telegraph)
Franache politieke moraal
MEN heeft reeds lang algemeen ver
moed, dat de geheime fondsen, waar
over de Franschc regcering als alle andere
regeeringen beschikt, gebruikt werden
voor de beïnvloeding van de Fransche
politiek. Maar het zuivere bewijs \oor de
wijze waarop zij gebruikt worden is nog
nooit zoo duidelijk aan den dag getreden
als bij het getuigenverhoor, dat Tardieu,
de vroegere premier, voor het Hof in Lyon
vorige week onderging. De vervolging
had plaats wegens laster, waarvan een
klacht was ingediend tegen kolonel de la
Rocque, den leider van de vroegere Croix
de Feu en de tegenwoordige ..Parti Social
Francais" door een zekere Pozzo di Borgo,
een van zijn vroegere assistenten. Een van
de belangrijkste punten in dit proces was,
of kolonel de la Rocque al dan niet voor
persoonlijk gebruik gelden had aange
wend, die hem waren gegeven uit geheime
staatsfondsen. Tardieu legde de verkla
ring af. dat de kolonel in 193°bij hem
was geïntroduceerd , ,docr een hooge mili
taire persoonlijkheid" en dat van toen af
subsidies waren gegeven. Achttien maan
den lang bewees de kolonel ,,een goed
dienaar te zijn", maar toen hij ,.een zaak
je voor cns moest opknappen in
Toulouse in April 1931, verknoeide hij het.
Wat voor zaakjes dit waren, kan men op
maken uit de volgende opmerking: ,,ln
October 1931 voldeed hij beter, want
La val viel een schitterende ontvangst ten
deel bij de Gare St. Lazare". Ten slotte
zei Tardieu, dat hij den kolonel had over
gedaan aan La val, toen deze staatsman
minister werd en dat onder hem de beta
lingen werden voortgezet. Tardieu scheen
niet de minste wroeging over zijn beleid
in dezen te hebben, dat hij als normaal en
geoorloofd beschouwde in de Fransche
politiek. Des te erger voor de Franschc
politiek ! En er zal geen volledig vertrou
wen in de Fransche politiek zijn, voordat
de gebruiken die door Tardieu zijn ont
huld zeer radicaal veranderd zijn.
(The Economist, Londen)
Poppen en Marionetten
GEDURENDE eenige jaren heeft
men te rechter zijde hansworsten
zien opkomen en in elkaar zakken
welker belachelijkheid niettemin hui
succes niet in den weg stond. Voorda'
zij den geest hadden gegeven, haddei?
deze poppen een drogbestaan gevoerd ei'
krachtengroepeëringen het leven doei
zien, waarvan zij zelf wel geen voordeel
hadden gehad, maar die dan toch maa.
gevormd waren. Boven de verscheurd
lappen van De la Rocque en Doriot, di
verstikt geraakt zijn onder de zemeler.
waarmee zij opgestopt waren, verschijn
thans de tyran, die zijn tijd afgewacht
heeft en die gereed was, die georgani
seerde, volgzame, afwachtende krachtei ,
die anderen verzameld hadden, in be
weging te stellen.
De heer Tardieu keert terug, op het
oogenblik dat hij daartoe bestemd har,
met een thans verworven, hem tot n'i
toe ontbroken eigenschap, geduld. Inte ?
ligent, handig, beproefd in de kunst va i
allerhande combinaties, cynisch, ni< t
bang voor geweld, autoritair, eerzuchti, .
bereid tot alles, behalve zich op te windei .
ongevoelig voor klappen, pochend c;)
zijn dronkenschap, verkregen uit h< t
drinken van alle teugen der schand',
komt hij zich als leider aandienen.
Niet allén door enkel eerzucht, noc'i
voor een ijdele rivaliteit, verplettert h.j
De la Rocque en eischthij diens nalatei
schap op. Maar wel omdat hij hem nut
toereikend achtte voor.de taak, die de/e
op zich had genomen, en die hem
Tardieu, toekomt. (Vendredi, Parij \
Politiek in het lied
HET oude deuntje ,,Du kannst nicl t
treu sein" werd weer geweld:?
populair in Duitschland in verband nu t
het bezoek van Mussolini. De nieuv\.^
mode werd gelanceerd door den bekende^
Münchener humörist, Weiss Ferdl, di ?
reeds twee maal in een concentratie
kamp'in Dachau heeft gezeten tenge
volge van zijn moedigen spot en zijn
politieke toespelingen op zekere leiders
van het Derde Rijk. Een paar dagen
voor de aankomst van Mussolini in
München. kondigde Weiss Ferdl als
propagandist" aan, dat hij zijn toe
hoorders kwam voorbereiden op het
komende bezoek van den Ducc en
noodigde hen uit het Italiaansche volks
lied te zingen ,,dat in de geheele wereld
zoo bekend was".'Toen hij zag, dat zijn
PAG. 8 DE GROENE No. 3153
?m
. U DE GROEN* Ne. JI5I
d**
uitnoodigiitg geen enkelen weerklank vond
in de groote zaal, stelde hij toen maar
voor om ,,Du kannst nicht treu sein" te
zingen. En met groot enthousiasme zong
het geheele publiek mee.
(Journal des Nalions, Gcnève)
Be Duitsche filmgebrcken
VAN het standpunt der ras- en
bevolkingspolitiek bestaan ten op
zichte van de Duitsche filmproductie
aanmerkelijke bezwaren. De film kan
niet voorbijgaan aan de beslissende ge
dachte van dezen tijd, zonder de huidige
ontwikkeling te schaden. Beziet men in
dit opzicht de beslissende
revolutionnaire gedachte van het
nationaal-socialisme op het gebied der raspolitiek, der
erfelijkheidsleer en der bloedskwesties,
dan is de plaats, die deze vraagstukken
in de Duitsche filmproductie thans in
nemen, hoogst onbevredigend te achten.
Terwijl sedert vier jaren de geheele Duit
sche natie zich wederom bezint op de
waarde van stam en familie, brengt ons
de gewone speelfilm nog steeds
individueele personen, \yier hoogst individuecle
belevenissen en conflicten de handeling
uitmaken. Daardoor ontstaat een steeds
pijnlijker wordend contrast tusschen de
werkelijkheid van het Duitsche leven en
de Duitsche film. De speelfilm heeft nl.
verzuimd, haar stof te zoeken in de
wereld der problemen en conflicten, die
ontstaan uit de erkenning en de e.ischen
van de rassenleer en de
crfelijkheidsbiologie. De speelfilm heeft voor het
meerendeel ook nagelaten, haar sujetten
te plaatsen in de bloedvolle omgeving,
in welke het leven ons allen heeft gesteld.
Ook de hoog ontwikkelde Duitsche
cultuurfilm heeft de problemen van erfelijk
heid, rassenleer en bevolkingspolitiek
geheel buiten beschouwing gelaten, of
schoon juist deze vraagstukken het
Duitsche leven meer dan welke andere
problemen ook bezig houden.
De behandeling van bloed en ras in
de Duitsche film is des te noodzakelijker,
omdat van Russische zijde op de Parijsche
wereldtentoonstelling films zijn vertoond,
waarin rasvermenging werd goedgekeurd.
Aan het freneticke applaus van
instinctlooze Fransche bioscoopbezoekers heb
ik kunnen merken, hoe noodzakelijk het
is, dat het rasprincipe in meerdere mate
de aandacht der Duitsche filmproductie
verkrijgt. (Dr. Walter Gross, leider voor
het Bureau voor Raspolitiek in
de ,, Völkischer Beobachter")
Ronmseh-Protestant&chc
CMmtrareformatle
OF Duitschland overwint door het
nat.-socialisme, of de
RoomschI'rotestantsche contra-reformatie over
wint. Dit moet thans worden beslist.
Indien thans het Bekentenisfront naar
het oude dogma grijpt, indien het zich erop
voorstaat, het geheele Oude Testament,
den gehcclen Bijbel en uitsluitend den
Bijbel als openbaringsbron te aanvaarden;
indien het voorts zijn bekentenissen aldus
formuleert, dat zij het Germaansche
zedelijkhcidsgevoelen de nat.-soc,. wereld
beschouwing zoo krachtig als maar
ecnigszins mogelijk is provoceeren, dan is dit een
teeken, dat het Protestantisme, uit angst
door de nat.-soc. kracht te worden ver
slonden, naarden Roomschen steun grijpt,
un zich van de lotsgemcenschap met het
Duitsche volk wil afzonderen.
Zoowel Katholieken als Evangclischcn
hebben zich echter aan Joden-afgoderij
schuldig gemaakt, en, uitgaande van hun
Oude Testament, iederen natuurlijken sa
menhang van nordische waarden met
de Christelijke boodschap bestreden. De
tegenwoordige wereld wil niet en zal ook
niet gaan door het vuile kanaal van het
oude Jodendom. (Der Angrijf, Berlijn)
Sombere verwachtingen over
Brussel
LJET staat te vreezen, dat in Brussel,
f* Italiëen Duitschland niets anders
zullen doen dan met kracht de zaak van
Japan verdedigen en dat reactie van
het Japansche volk op dit debat alleen
het resultaat zal hebben, het in de toe
komst gelijk schakelen met de twee
fascistische dictaturen, en het knotten van
de macht der diplomaten van de oude/
. school, die voortdurend de militaire partij
hebben getracht in toom te houden, en
van de oude banden met West-Europa
PAG. 9 DE GROENE No. 3153
te redden wat er ti> redden viel.
(Pertinax in de F.cho de Paris)
De Chineesche universiteiten
DE nieuwe sympathie voor de eenheid
van China, welke ligt achter den
enthousiasten vooruitgang in iederen vorm
van het nationaal Chineesche leven is
flink gevoed door de universiteiten. De
kracht die China ieder jaar opnieuw
kreeg, wanneer een versche stroom
studenten hun idealen van de acade
mische gesprekken de wereld daarbuiten
binnendroegen, kon niet onopgemerkt
blijven in Japan. En dit verklaart de
verderfelijke aandacht, die het aan de
Chineesche universiteiten heeft besteed.
De universiteiten van Nankai, Tientsin,
Tung-Tsji en Shanghai zijn volkomen
verwoest; andere zijn gebombardeerd,
terwijl sommige die intact bleven in
het bijzonder die van Peking onder
Japansche militaire controle staan. Goede
wetenschap kan niet bloeien in vernielde
gebouwen, open voor de winterkoude,
of onder de oogen van Japansche
drilsergeanten. Er zijn 30.000 zwervende
studenten in China. Zij hebben niet
alleen hun onderwijzers en hun boeken
verloren; het ontbreekt hun aan onder
dak, voedsel en kleeren. China kan niet
van haar eigen middelen het ongeluk
dat over haar universiteiten is gekomen
herstellen, en zij heeft een beroep ge
daan op de International Student Service. ?
(Manchester Guardian)
De schuld van de bombardementen
in China
JAPAN heeft altijd een afschuw ge
toond voor de nieuwe oorlogsmetho
den, juist op grond van de groote ge
varen die er voor de burgerbevolking uit
voortvloeien. Het heeft ernstig gepleit
voor de volledige afschaffing van dit
wapen ter gelegenheid van de officieele
juristen-conferentie van Den Haag in
1023; zijn voorstellen werden toen echter
niet aanvaard ten gevolge van het verzet
der Franschen 'en Engelschen. Maar zoo
lang het een aanvaard strijdmiddel is en
ook door den vijand wordt gebruikt, kan
het zeker van het gebruik ervan geen
afstand doen. En zoolang spoorwegen,
stations, kazernes, arsenalen en andere
bouwwerken in dichtbevolkte steden
algemeen erkend zijn als gerechtvaar
digde aanvalsdoeleinden en dit logisch
ook zijn moeten de omwonenden
noodzakelijkerwijs groot risico loopen.
(Correspondentie uit Tokio
voor de Times, Londen)
Het oude China
ER is een plan geweest, dat Chineesche
vliegers als represaille Tokio of Osaka
zouden moeten bombardeeren; maar zij
hebben verklaard: ,,Zekerlijk wenschen
?wij niet zoo te handelen als de Japansche
militaristen hebben gehandeld". Als de
Chineezen het Japansche volk zouden
bombardeeren, zou het alleen met
strooibiljetten zijn. Zij gelooven, dat als het
Japansche volk wist, wat hun militairen
bezig zijn te doen, zij de eersten zouden
zijn om te protesteeren ; maar hun pers
staat onder scherper controle dan cenig
andere ter wereld en de perfectie van
h'un binnen- en buitenlandsche spionnage
is bekend. (Prof. Tsjang Peng Tsjocng
van de Xankainniversiteit, in
de Manchester Guardian)
Het hart als filmheld
HET Moskousche atelier voor technische
films heeft een film vervaardigd
over de bloedcirculatie, waarin de hoofd
rol wordt vervuld door het menschelijk
hart. De toeschouwer, die deze film ziet,
zal niet alleen de werkzaamheden van het
hart kunnen volgen, maar hij zal ook
de karakteristieke tonen van het hart
hooren. De tekst, die bij de/e film hoort,
werd geschreven door ,den bekenden spe
cialist i n hartziekten prof. W. P. Tselenin.
Het eerste deel van de film behandelt
de fisiologie van het hart en zijn normale
verrichtingen, Het tweede deel laat zien
de pathologische processen van het hart,
die door de verschillende hartziekten
ontstaan. Het vervaardigen van deze film
vereischte veel werk. Men heeft er twee
volle jaren aan gewerkt. De film zal voor
namelijk gebruikt worden bij lezingen.
Ook het volkscommissariaat voor gezond
heidswezen der U.S.S.R. zal deze film
vertoonen. (FSU .News Service)
JAPANSCHE DIPLOMATIE
Neen, we kunnen onmogelijk onze verontschuldigingen aanbieden voor het bombardeeren
van buitenlanders. Maar wij zullen Uwe regeeringen met genoegen 'm gedachte houden bij het
plaatsen van een nieuwen order voor bommen." (?Blix" in Berlin&ske Sontag)
Niet dadelijk kijken moor je moet eens even zien wat die juffrouw daar links voir
een hoed op heeft.'" (Passing Show, Londen)
Hij gaf mij een jnoes von een twoseoter?ennu wil ik hém ook iets geven". (New Yorker).