'c rlitsen van het Internationaal Badcoiigres te Boedapest (Teektning voor Oe Groene door Doeve) i\ f 1 t t ?? fir v.r' A A..l . ? «? DIE SOZIALHYGIENISCHE NG DES BADERWESENS .HEINRICH VOGT <BRFSLM;I. TH- OP DE 1.ORSZA6HAI VTCA 28 'HYGIËNE DES STATIONS ET CLIMATIQUE5 JULES DARANYI, PRlDriSSILK \ l'L'NIVERSITE (PUDAPESTI DIE AUFGABE DER BADERSPITALER IN KURORTEN PROF. ZOLTAN VAMOSSY (BUDAPEST) DIE AUFGABE DER KURORTE IN DER VERTIEFUNG DER INTERNATIONALEN BEZIEHUNGEN ZUSAMMENARBEIT DER WELTBADER A HAJDUSZOBOSZLÓI GYÓGYFÜRD A SZOLNOKI HÉVVtZ GYÓGYHATASA UK. OF IWT. 0/1 PEK.M3*.'GKE»» BOEDAPEST ONTVANGT Internationaal Dutlcougrc* te llo«»flu|to«tt I STEN Hozott" is de Hongaarsche uitdrukking voor Welkom", hetgeen letterlijk vertaald luidt: God heeft u gebracht". In dit teeken werden de deelnemers uit negenentwintig lan den aan het Eerste Internationale Balneologische Congres te Budapest ont vangen. Want vóór alles moet gezegd worden, dat de gastvrijheid geen gren zen kende. De stad, de leiding van het congres en zelfs elke Hongaar voelt zich individueel gastheer. Men speurt den invloed van dit congres reeds aan het ongewoon drukke verkeer op de Donaupromenade, vanwaar men meer dan ooit op deze vroeg donkere avon den een pracht uitzicht heeft op de bergen van Buda met de duizenden feeërieke schitterlichtjes, rnen ziet het aan het internationale gedoe in ,,Ettérem", en Kavéhaz" en aan de verzorgde programma's van Negresco en de nachtgelegenheden Parisien Grill en Arizona, die nu minder dan ooit voor de beste Parijsche cabarets behoeven onder te doen. Elke Hongaar zaJ den vreemden be zoeker behulpzaam zijn en hem gastvrij inviteeren voor kleine excursies, zoodra d'e gelegenheid zich daartoe voordoet. Ze zijn charmant, deze rnenschen. Aimabel en behulpzaam, gastvrij en vriendelijk, vroolijk ook, maar met een inslag van intens verdriet, zoodra hun gedachte maar even verwijlt bij het groote ongeluk dat hun overkomen is, door het verdrag van Trianon, waar door een bevolking van 21 millioen terugliep tot negen. De eerste officieele samenkomst in de Kurzaal van het Palatinuspark op de wereldberoemde Margarethen-Insel" verraadt direct dat men hier de capa citeiten bezit een dergelijk groot con gres tot in alle finesses .te organiseeren. Het was op zichzelf een gelukkige ge dachte dit eerste, uitermate belangrijke Baderkongress" te doen samenvallen met de viering van het honderdjarige jubileum der Budapester artsenvereeniging. Ruim vierhonderdvijftig doktoren zijn aanwezig, waaronder de belang rijkste figuren uit de Internationale Medische Wereld. De Eerepresident, Aartshertog Dr. Jozef Franz, vormt het middelpunt aller belangstelling. Hij is een goede veerti ger, wordt aangesproken met,,Konink lijke Hoogheid" en heeft een eenigszins vermoeid uiterlijk. Hij draagt een don kerblauwe uniform en is tot aan den onderkant van zijn uniformjas behan gen met commandeursdecoraties, krui sen en medailles. Men krijgt den indruk dat deze jongeman nog meer onder scheidingen bezit, maar die thuis heeft moeten laten wegens plaatsgebrek op zijn uniform. Overigens maakt hij den indruk van een aristocraat, hoewel men de gedachte niet kan ontkomen dat deze Mmagneet", aan wien het meerendeel der congressisten, en in het bijzonder het1 zwakke geslacht, met nerveuze gejaagdheid wil worden voor gesteld, wel eenigszins als paradepaard wordt gebruikt. VRIJWEL alle samenkomsten van dit congres worden bijgewoond door Z.E. Daranyi, ministerpresident, en de ministers van Handel en Nijver heid, Kunsten en Wetenschappen en Binnenlandsche Zaken, terwijl een enkele maal ook Rijksbestuurder Horthy aanwezig is. Voor het houden van' voordrachten zijn vijf talen aangewe zen n.l. Duitsch, Fransch, Engelsch, Italiaansch en Hóngaarsch. Ruim vijftig referaten behandelden de in de verschillende landen toegepaste methoden ter behandeling van rheumatick door geneeskrachtige bronnen en de werkzaamheid der diverse baden. ? Steeds weer kwam hierbij naar voren de algemeene erkenning der therapeu tische waarde der Budapester Radiumactive, koolzuur-, zwavel- en calciumhoudende bronnen. Op het gebied der Hydrotherapie wordt Budapest in een bevoorrechte positie geacht omdat ze tegelijkertijd wereldstad en Kurort is, in welker klinieken men niet alleen de medici aantreft die op het gebied der Hydrotherapie een internationale repu tatie hebben verkregen, maar tevens de zeer luxueuze hotels, die de Thermal-bader" op dusdanige wijze aan hun inrichting hebben verbonden, dat pa tiënten, die weinig beweging mogen hebben, practisch zonder zich aan te kleeden of andere vermoeienissen te moeten doorstaan, de therapeutische werking van de hun voorgeschreven baden kunnen 'genieten. ER zijn tallooze hotels, waaraan geneeskrachtige baden en drinkbronnen verbonden zijn. Als voornaam ste noem ik slechts het Rudasbad waaraan verbonden het reeds zeer bezienswaardige, in 1560 door de Turken gebouwde Turksche bad", het Sz chenyifürdö, het sprookjesachtig gele gen Schwabenberg-sanatorium op een hoogte van 430 M. in de bergen van Buda, het St. Lucasheilbad, waaraan een kostenlooze inrichting verbonden is voor werkloozen, maar vóór alles het St. Gellért heilbad in het beroemde St. Gellért Hotel, waarin ook ons vorste lijk paar op de huwelijksreis enkele dagen heeft vertoefd. In de hall van dit hotel bevindt zich een zeer ruim bassin van circa 20 X 30 M., met een afloopende diepte tot 4 Meter. Het water komt hier op een temperatuur van circa 74°binnen, doch wordt kunstmatig afgekoeld tot 42°. Ondanks de diepte ziet men door dit kristalheldere water tot op den bodem, dat met kunstig mo zaïek is ingelegd. Rondom, op een hoogte van vijf meter boven het water oppervlak, gedragen door marmeren zuilen, die van het water uit omhoog rijzen, loopt een soort gaanderij met gemakkelijke zitgelegenheden, van waaruit men een onwerkelijk gezicht heeft op het vroolijke kleurenbeweeg onder zich. Door de luxe en het comfort van dit alles, realiseert men zich nauwelijks het onwerkelijke, hét irreëele van een der gelijk bassin in de hall van een hotel. Maar het is nog lang niet alles, wat St. Gellért biedt. Achter de hall vindt men in de open lucht een aantal kleinere bassins, kunstmatig afgekoeld tot di verse warmtegraden, alsook een bassin waarin een sterke kunstmatige golfslag is opgewekt. Benedengronds treffen we diverse radiummodderbaden, Turksche baden, koolzuurbaden, inrichtingen voor koudwaterbehandeling, heeteluchtbehandeling, subaquale darmbaden, electrotherapie: Arsonvalisatie, Diathermie, Histaminbehandeling, Galvano-Faradisatie, Quarzbehandeling, Mechanotherapie, een complete Zan derzaal, en Röntgenlaboratöria. In andere af deelingen inrichtingen voor stofwisselingsonderzoek, voor Ultrakortegolfbehandelmg, een electrokardiografisch laboratorium, een inhalatprium en pneumatische kamers vol gens het systeem Reichenhall. Weer even verder een inrichting voor Gynae cologische Physicotherapie en Asthmabehandeling. Pro memorie zij nog even medegedeeld, dat ik geen bespreking wijd aan een kliniek, rnaar aan een hotel, zij het dan ook een hotel, dat in Europa niet licht zijn weerga zal vin den ? WEES zuinig mét het dure water neem liever wijn" zeggen de boeren in de omgeving van het Balatonmeer. Niet bij wijze van 'grap, maar omdat het water daar inderdaad duur der is dan wijn. De voortreffelijke Hon gaarsche landwijn werd dan ook over vloedig geschonken op de vele feeste lijkheden, die ter eere van het congres gehouden werden. Daar is in de eerste plaats de Egri Bikavér, de voortreffe lijkste aller Hongaarsche roode wijnen, dan de witte Balatonsoorten Sylvani en Szürke Barat en niet te vergeten de tintelende halfzoete Debröi Harslevelüen de tallooze en zeer ver schillende Tokayersoorten waarvan de Tokaji Szamorodni en de Tokaji Aszu de kroon spannen. De door Minister de Széll aangebo den soiree op het departement van Binnenlandsche Zaken, een enkele festiviteit temidden van vele, was in groeten stijl gehouden. De kettingbrug over de Donau was voor deze ge legenheid geïllumineerd, het ministerie zelf baadde zich in een overvloedige weelde van licht, waardoor het reeds op vele kilometers afstand zichtbaar was, en de weg erheen was geflankeerd door politieagenten en militairen te paard in hun zoo decoratieve kleedij. Langs eindelooze rijen roode goudgegalonneerde uniformen, deministerieele lijfwacht, kwam men in de groote ontvangzaal. Zoowel de gast heer als zijn echtgenoote stonden bij de deur om allen bezoekers de hand te druk ken. Vrijwel de geheele Hongaarsche politieke wereld alsmede de geheele Generale Staf was op deze soiree, die volkomen geslaagd mag heeten, verte genwoordigd. Noode verlaten wij Budapest en noode laat Budapest ons vertrekken, achterblijvend in al haar stralende pracht van monumenten en gebouwen, in al haar rijkdom aan architectonische en picturale schatten.... maar ver liezend iets van die glans van feest vreugde die het internationale bezoek haar bracht M. J. V. WIJN KEUREN ZONDER VERPLICHTING I (Voor het eerst in Amsterdam) De HUNGARIA" Wijnimport was de eerste in Nederland gevestigde zaak, die er zijn specialiteit ~ van maakt uitsluitend Hongaarsche wijnen rechtstreeks uit Hongarije te importeeren en n nu nog de een/ge. Ook Hongarije heeft zijn kleine wijnen voor het dagefijksch gebruik, b.v. SZEGEDI DIN KA welke wij geregeld in voorraad hebben, maar wij specialiseeren ons op de wijnen, die hun sporen in Hongarije zelf hebben verdiend n.l. 1929 Egri Bikavér 1932 Csopaki 1930 Debröi Harslevel 1924 Tokaji Aszu Indien men deze wijnen niet kent, dan moet men de bekoring van zoo'n glas tintelende wijn zelf ondergaan ! Deze gelegenheid staat thans open : Moondjg IS, Dinsdag 16 en Zaterdag 20 November o.s. verwachten wij des namiddags tusschen J12 en 7 uur Uw bezoek ten onzent waarbij het ons een groot genoegen zal zijn U d/verse wijnen von ons land te laten keuren. Deze proef, die op dezelfde dagen in nagenoeg alle landen van Europa werd georganiseerd, h ah zuivere propaganda bedoeld en leidt derhalve tot geenerlei verplichting. Wij verwachten met interesse Uw bezoek op een der bovengenoemde middagen : HUNGARIA" Wijnimport (Alexander Vadas) Leidschegracht 68, hoek Prinsengracht. Tel. 31040-35640 ST. NICOLAAS GESCHENKEN HONGAARSCHE KUNSTNIJVERHEID HANDGEBORDUURDE DAMESKLEEOING HUNGARIA HEER5NGRACHT 443 b/h KONINGSPLEIN T)UFF LKLEUÏ31, WOLLENOWFEL -m/SM ^ 4 45.. -U lTTlU?TlHC?H PAG. 19 oe GROENE No< SIM t , 51' i l i j. \ \\