Historisch Archief 1877-1940
s
KANTTEEKENINGEN
EDWARD, HERTOG VAN WINDSOR,
tot voor kort koning en keizer
van het Britsche Rijk, blijkt nog
niet geleerd te hebben, te vermijden, dat
zijn naam op de front-pagina's der
wereldpers genoemd wordt. Wie had
gedacht, dat hij uit de publieke aan
dacht zou verdwijnen, blijkt zich ver
gist te hebben.
Hij is een medelijdenswaardige figuur.
en in den grond niet onsympathiek.
Maar hoe begrijpelijk het ook wezen
mag, dat een leven van ijdel niets
doen hem met afschrik moet vervullen,
daaruit hoeft nog niet te volgen dat
zijn keuze otn zich voortaan met de
bestudeering van sociale vraagstukken,
arbeidsvoorwaarden en volkshuisves
ting onledig te houden, verstandig is.
Hij loopt dan te veel kwade kansen,
zijdelings toch in de politiek gemengd
te worden. Dit bleek reeds uit zijn be
zoek aan Duitschland, waar men blijk
baar de hoop op zijn machtsherstel nog
niet heeft laten varen en hem met de
eer ontving die slechts een staatshoofd
of althans een eersten minister betoond
pleegt te worden. Eerewachten, en wat
dies meer zij. Officieele uitnoodigingen.
Officieele rondleidingen.
Al is het uitgesloten dat er iets
terecht kan komen van de Nazi-specu
latie ter zijner tijd goede munt te slaan
uit de vriendschappelijke relaties met
den Hertog van Windsor het was
onvermijdelijk, dat Edward daardoor
in een scheeve positie kwam. Hij moet
op zijn jongste omzwervingen wel zeer
slechte raadgevers gehad hebben. Nu
stond er dan een reis naar Amerika
op het programma met eveneens als
doel: sociale studiën onder de
auspiciën van den h«er Bedeaux.
Dat de Nieuwe Wereld overigens
geen sociale-politieke beroeringen zou
kennen, zoodat men daar gemakke
lijker zou kunnen debatteeren en
experimenteeren dan in Europa, is
iets, wat door de gebeurtenissen in
Braziliëwordt gelogenstraft. President
Vargas heeft daar plotseling de demo»
cratie afgeschaft en den corporatieven
staat uitgeroepen.
WIE IS BEDEAUX ? BIJ HET GROOTE
publiek is hij ten eenen male
onbekend. Maar dat is hij geenszins bij
de groote ondernemers; en evenmin in
Labourkringen. Bedeaux is een zeer
vermaard efficiency-specialist. Onge
veer zooals Taylor, de schepper naar het
naar hem genoemde stelsel van
arbeidsverdeeling, eenige decenniën geleden.
In Amerika voelde men er heel weinig
voor om Edward, al was dat dan ook
onwillekeurig, reclame te zien maken
voor Bedeaux. Daar kwam nog bij de
vreemde achtergrond van het bezoek
aan het Duitsche Arbeidsfront", van
welks oprechtheid in sociale aangele
genheden de Amerikaansche
arbeiderskringen -en ook andere kringen
niet bepaald overtuigd zijn. Zoodat de
vakvereenigingen (het congres in
Baltimore) lieten weten dat hét bezoek
van den Hertog van Windsor onwel
kom zou zijn. Edward zou overigens
de gast zijn van het Witte Huis, maar
mevrouw Roosevelt liet weten dat zij
tot haar grooten spijt niet thuis zou
zijn. Waarop het bezoek aan Amerika
wel moest worden afgelast.
Het is, in het klein-menschelijke,
tragisch. Maar iemand, die de moreele
plicht heeft, zich verre te houden van
alle politiek, dient tot de conclusie te
komen, dat hij zich niet mag inlaten
met aangelegenheden, die met zuiver
politieke zaken ook maar n grens
vlak gemeen hebben.
HET RECHTE ELAN BLIJKT NOG
niet gevaren te zijn in de
Brusselsche Conferentie. Wie zou dat opk
kunnen verwachten? Vóór het begin
van de volgende week zal er nog wel
geen bericht zijn van Japan, dat is
uitgenoodigd om als-je-blieft naar een
bespreking van een klein onderonsje
van mogendheden te komen, van de
oorspronkelijke en alleen-echte Negen
Mogendheden. Maar Japan laat zich
bidden. Al is het doel van de
Brusselsche conferentie nog zoo nevelachtig
zoodat men niet weet, waarom men
nog bij elkaar zit het decorum blijft
bewaard. De voorzitter, Spaak, die deze
conferentie als minister van
buitenlandsche zaken heeft geopend, zal haar
nu, nu hem de oplossing van de Bel
gische kabinetscrisis niet is gelukt, niet
(zooals hij gehoopt had) in de qualiteit
van premier kunnen sluiten of ver
dagen.
EEN NIEUW FEIT IS INTUSSCHEN
Italië's toetreding tot het
antisowjet-pact. Dit is Ribbentrops werk.
Italiëzal, met Duitschland en Japan,
aldus tot de oorspronkelijke"
onderteekenaars gerekend worden. Dat wil
dus zeggen, dat dit pact open staat voor
de heele wereld en de
anti-communistische kruistocht hiermee is overge
bracht van het nationale naar het inter
nationale terrein. Als interne nationale
leuze is het ,,communistische gevaar"
al een rijkelijk afgesleten reclame
middel.
Het Sowjet-rijk vierde zijn twintigstrn
verjaardag. Wat er ook aan de
binnenlandsche consolidatie ontbreken mag
(en dat is, gezien de talrijke daden van
z.g. sabotage, zeer veel) en welken
koers het Sowjet-bewind ook mag
uitgaan (en daarop kan men abso
luut geen peil trekken) de van
Rusland uit gedirigeerde wereld-revo
lutie is een vogelverschrikker, waar de
internationale wereld nóg iets scep
tischer tegenover staat dan het ge
willige dagelijksche publiek der dic
tatoren. De Manchester Guardian heeft
niet heelemaal ongelijk wanneer zij er
op wijst, dat de tegen het commu
nisme veréenigde staten dezelfde zijn
als de Have-nots", de koloniaal
onbevredigden. Waaruit dit belangrijke or
gaan de conclusie trekt, dat deze allian
tie zich in werkelijkheid eerder tegen
het Britsche Rijk richt, dan tegen het
communisme.
TERWIJL ZICH DEZE DIPLOMATIEKE
gebeurtenissen te Rome afspelen
en Ribbentrop zich in het Palazzo Chigi
al evenzeer thuis voelt als aan het Hof
van Sint James, wordt n ding duide
lijk, een feit dat in]tusschen voor de
richting, die de Europeesche politiek zal
inslaan, van overwegend belang is. De
Italiaansche staatshuishouding blijkt
zeer wankel. De staatsfinanciën zijn er
door de' avontuurlijke politiek in een
deplorabelen staat geraakt. Het be
drijfsleven is al even ongezond, naar
berichten van insiders melden. De onte
vredenheid neemt hand over hand toe.
Een vermogensheffing van tien procent,
die nu is aangekondigd, kan daaraan
niets verbeteren. Op zijn best wordt
opnieuw een deel der private productie
middelen en een deel aller
bedrijfsreserven voor onproductieve doeleinden
aangewend. FRANKRIJK daarentegen
beleeft nu het wel blijkt dat we nog
niet zoo gauw een nieuwen
Europeeschen oorlog zullen zien uitbreken
weer betere dagen. Het gevluchte
kapitaal keert terug. De schommeling
van den Dollar en Zwitserschen Frank
getuigen daarvan. Naar Nederland
blijven zich intusschen nog stroomen
gouds richten. De gevolgen, die dezen
zwevende kapitalen achter zich
aansleepen, zijn echter een chapiter op
zich zelf. In Zwitserland is men nu
tot het inzicht gekomen, dat men de
eigenaars van dit brandende geld, (Hot der als men als eenige uitkomst ziet niet
Money, zegt men in Wall Street), het overtuigen van anderen maar, het
bewaarloon dient te laten betalen. opleggen van zijn meening zoo be
langwekkend in verband met de situatie,
HET OPENBAAR DEBAT OVER RE- hier en nu, zijn altijd de woorden van
geeringsbeleid is naar gewoonte jhr.de Geer. Hoewel hij verklaard heeft,
geopend door den leider van de grootste met zijn fractie het nieuw opgetreden
oppositiepartij, ir. Albarda, die zich kabinet te willen steunen hij achtte
vooral tegen den onwerkelijken geeste- op het voetspoor van prof. Goudriaan's
lijken grondslag van het nieuwe kabinet artikel in ons blad, de formatie
parlerichtte; tegen welker onklare f ormulee- mentair volkomen verantwoord
er waren toch heel wat punten, waarbij
hij a.h.w. waarschuwend de vinger
ophief tagen de regeering-Colijn: het
zich verdiepen in de ,,nesterijen" die
de coalitiebroeders verdeelen; het
prat gaan op den titel,,Christelijk" die
de Christenen in de linkerpartijen moet
ring ook De C.H. Nederlander" dezer
dagen een scherpe critiek heeft neerge
schreven. De meerderheid is te danken
aan vijf extra zetels der
Anti-Revolutionnairen, die verworven zouden zijn
onder invloed van de verklaringen van
dr. Colijn in de richting van de toe
nadering tot liberalen en vrijzinnig
democraten, over de antithese heen.
Het aanbod, dat dr. Colijn gedaan heeft
aan de heeren Oud en Van Lidth de
? ir
prikkelen; het tot leven wekken van
de totaal verouderde Zondagswet (te
genover een wetgeving op den
Zondagochtend staat hij geenszins afwijzend);
CLAil %I\ïJlGCA wi* >x»*** *»*? w *?*? ?«?*?.«*? «?». -- * 9 * * -,
Jeude erkende hun gelijkwaardigheid hetopheffenvandeonwaarachtlgheden
*._«??!_ :_t-i _:.*. l^«?^n *.r. in Hi> *»f*htcrfi«»iHino'ew<»tcr«»vincr- zonder
in geestelijk opzicht nitt voldoende en
daarmee is het breede basis kabinet"
mislukt. Dr. Colijn beweerde dat hij
naar een onrijpe vrucht" heeft ge
reikt; het is waarschijnlijker dat het
een verboden vrucht" was: het is
bekend dat er in de diverse rechtsche
partijen, de A.R. inbegrepen, niet veel
in de echtscheidingswetgeving, zonder
de gronden daarvoor uit te breiden;
ongewenschte delegatie van bevoegd
heden, waarbij hij a.h.w. mr. Goseling
scheen aan te bevelen een oogje op zijn
collega Steenberghe te houden; te
sterke verhooging van den belasting
druk. Over de verhouding tusschen
£JCL1 lljdl, UC 4^..AX. «AAW^A \»fw*«, ?«?«?? *HW* w
voor gevoeld werd. Zoowel in princi- Christendom en politiek heeft de grijze
pieel als in practisch opzicht zijn er leider der Christelijk-Historischen zeer
grootere verschillen tusschen Roomsch- behartenswaardige dingen gezegd. De
katholieken en de twee Protestantsche moeilijkheden, verbonden aan onze
partijen dan tusschen R.K. en sociaal- partijformatie zouden reeds heel wat
gelijkgezinden van links: zeer wel zou minder zijn, wanneer men algemeen
een kabinet van de Roomschen met J ^ '? J~ *"*"'
sociaal- en vrijzinnig-democraten, ver
moedelijk ook met jongere
ChristalijkHistorischen, mogelijk zijn geweest.
zoo dacht en sprak aan de rechter
zijde.
M
INISTER DE WILDE HEEFT IN
zijn antwoord op het Voorloopig
Nu hebben zij al hun desiderata uit den . .
verkiezingstijd verloochend voor drie Verslag op zijn begrooting een somber
? ' -?- J -f 1_!_J l I..JJ
ondergeschikte punten: reactie tegen
de emancipatie der vrouw, kindertoe
slagregelingen en Zondagswetgeving,
welke laatste in de Roomsche streken
bezuiden den Moerdijk ook nog aller
minst populair zal zijn.
OP TWEE PUNTEN VAN
SOCIAALeconomisch karakter lag den zoo
rustigen en gematigden ir. Albarda een
felle uiting op den tong. De eerste
sprak hij uit, door te zeggen dat
wanneer de arbeiders dagelijks de
beschouwingen van sommige mede
werkers aan liberale bladen zouden
lezen wat gelukkig niét het geval
is het bloed langs de straten zou
en wjinig perspectief biedend geluid
laten hooren. De directe belastingen
zijn tot een maximum gestegen
maar de indirecte, zeggen anderen,
zijn reeds over het maximum heen;
aan het bankgeheim zijn groote be
zwaren van belast.ng-ontduiking ver
bonden, maar de economische bezwa
ren van de opheffing zijn nog grooter;
aan allerlei belastingen zijn groote
nadeelen verbonden, maar de minister
kan ze niet missen. En er is nog meer
geld noodig voor de defensie, het
onderwijs, sociale verzorging, amb
tenaren. Het volksonderwijs dreigt
daarbij het , kind van de rekening
te worden. En toch kan de huidige
vloeien". Dit was geenszins bedoeld als toestand niet voortduren. Een congres
_ . «? ? _«___?? t f A. ,J-4.
dreigement, maar het constateeren,
dat er uitlatingen gedaan worden die
dezen volksgroep zoozeer in hun
menschenwaarde krenken, dat, wanneer zij
tot de arbeidersbevolking zouden
doordringen, deze aan alle verantwoor
delijke leiding zou ontsnappen, het
beschavingspeil, dat hen,
dank zij de
arbeidersbeweging, tot democratische
staatsburgers heeft ge
maakt, zouden verliezen
en onder (linksche of
rechtsche) extremistische
leuzen tot geweldpleging
zouden komen. Een waar
schuwing van iemand, die
de arbeiderswereld kent;
geen dreigement. Een
scherpe uitlating had deze
spreker ook kunnen doen
betreffende minister
Romme's spaarkwartje", dat
ook vele arbeiders als een
klap in het gezicht heeft
getroffen; maar deze woor
den heeft hij liever niet
willen uitspreken.
van duizenden onderwijzers heeft dit
verleden Zondag nog weer eens beves
tigd en zelfs de ras-bezuinigers onder
de politieke partijen, de Vrijheidsbond,
heeft daar laten verklaren, dat de
belangen van het volksonderwijs thans
voorgaan.
ZOO CHLICHE" ALS DE
TIRADES VAN ds.
Kersten en de N.S.B, ook hier
weer waren geen
wonAls GRIEP dreigt
V
?Ti
Het eerste vindt men
langs den weg
OTI het .verkeer te leiden.
Hel Iweade c«e?t U 'l
middel aan
om 'l grieptpook te
bestrijden.
Want Aflukin verjaagt
dat «pook
met tweemaal daags
twee pillen.
Voorkóm door Aflukin
't gevaar
van griep, met al haar
«"?ï!!»n!
Gif GAS
99 t MOlGtNt IWII * ? t 4VOKOI 1*11
VfOIUGIAAI «U «til *»OtMI«Mt
De techniek staat voor niets
A. Garf
IN de berichten, welke ons bereiken
van het onofficieele, maar daarom
niet minder afschuwwekkende
oorlogstooneel in China, wordt herhaalde
lijk gewag gemaakt van strooibiljetten,
welke Japansche vliegtuigen ter afwis
seling van bommen en granaten doen
neerdalen op de Chineesche bevolking.
Daarin dient Japan zich onveranderlijk
aan als de zuster", welke het arme
China van zijn slechte leiders wil be
vrijden. Het resultaat van deze papie
ren kogels is heel wat minder groot dan
dat der zilveren dito's, welke in het
Oosten vaak zulk een beslissende rol
spelen, en dat valt minder te wijten
aan het evidente gebrek aan doeltref
fendheid van Japan's zusterlijke argu
menten, dan wel aan de omstandigheid
dat het grootste deel der prospects"
voor deze reclame immuun is, vermits
de leeskunst niet machtig. Men heeft
hetzelfde twee jaar geleden gezien in
Abessynie, waar de Italianen even
slecht resultaat boekten met hun papie
ren kogels als goed succes met de zil
veren. ... Voor een achterlijk land als
Abessynie was het papieren wapen nog
te modern, terwijl het als verouderd, in
een Europeeschen oorlog, reeds niet
meer in aanmerking komt. Dat men
uit Spanje niet of zelden hoort van
zulke papieren bombardementen, be
hoeft ten deze nog niets te bewijzen,
omdat beide strijdende partijen wel
weten, dat het analfabetisme, vooral
ten plattelande, de waarde van zulke
propaganda vrijwel illusoir zou maken.
Tot de slotsom, dat ,,papieren kogels"
in een oorlog tusschen meer beschaafde
landen (beschaafd, wat lezen en schrij
ven betreft) doelloos zullen zijn, komt
men reeds door de overweging dat een
bevolking, welke geen analfabeten
meer telt, ook voldoende onderschei
dingsvermogen zal hebben verworven
om de leugenachtigheid der vijande
lijke propaganda te kunnen onderschei
den, wanneer zij althans voldoende na
tionaal besef en patriotisme bezit. En
aan propaganda in die richting,, ont
breekt het Europa tegenwoordig waar
lijk niet!
WIE daaruit echter zou willen
concludeeren, dat de rol der
propaganda-bij-den-vijand in een
toekomstigen oorlog moge hij immer
toekomstig blijven! zou zijn uitge
speeld, vergist zich. Alles wijst er op,
dat de propaganda dan juist een
allergevaarlijkst wapen zal zijn. Een venij
nig, geraffineerd wapen, dat zich met
zoo iets kinderachtigs als strooibiljet
ten niet meer zal tevreden stellen.
Wat ons op dit gebied in een
toekomstigen oorlog te wachten staat,
laat weinig te raden over, indien men
zich rekenschap geeft van de rol, welke
de propaganda reeds in vollen vredestijd
speelt in het verkeer der staten.
Met propaganda tracht de Komin
tern ( = Moskou) in andere landen revo
luties te ontketenen, met propaganda
hebben Habicht c.s. den armen Dollfuss
vermoord, met propaganda tracht
Duitschland zijn koloniën te herwin
nen, met propaganda zet Italiëde
Mohammedaansche' wereld tegen
tanniëop en dat alles in vollen
vredestijd!
Het is ook zeker geen toeval, dat de
zelfde staten, waarin een oorlogszuch
tige geest hoogtij viert: Duitschland,
Italië, Japan en Rusland, tevens be
schikken over een ontzagwekkend
propaganda-apparaat hetzij openlijk of
in het verborgene en men behoeft er
dan ook niet aan te twijfelen, of in de
veldtochtsplannen, welke de Generale
Staven dier landen gereed hebben lig
gen, is aan de propaganda als aanvals
wapen een belangrijke plaats inge
ruimd.
En ditmaal zal het niet het gedrukte
woord zijn, dat gelijk in 1914?18 be
vestigd aan goedaardige ballonnetjes
achter de vijandelijke linies komt
neerfladderen, of, gelijk in Abessyn.iëen in
China, in pakketten van duizend pam
fletten over soldaten en burgers wordt
uitgestrooid neen, een veel
geduchter en voor de verspreiders nog minder
riskant wapen in dienst der propaganda
doet zich voor in den vorm van het ge
sproken woord : de radio. ?
HET kost den lezer, die in zijn
radio-apparaat of distributie-aan
sluiting slechts een middel tot ver
hooging van huiselijke gezelligheid en
kunstgenot pleegt te zien, wellicht
eenige moeite zich er rekenschap van
te geven, dat datzelfde radiotoestel in
oorlogstijd een wapen op zijn eigen
borst kan worden. Want de kans is
zeer groot, dat hij dan uiteraard,
belust op nieuws, zijn radiotoestel
afstemmend op de golflengte van een
zijner nationale zenders, die zenders
niet meer zal vinden, omdat zij uit den
aether weggeduwd zullen zijn door
vijandelijke zenders van kolossale
capaciteit, die hem in zijn eigen taal
berichten" zullen geven. Er zal een
groep intelligente luisteraars zijn, die
dit bedrog merkt maar veel grooter
zal het getal der nietsvermoedenden
zijn, die het niet merken, en tot hen
vooral zullen de
geraffineerd-leugenachtige berichten gericht zijn, welke
ten doel hebben het moreel der burger
bevolking te ondermijnen, haar op te
zetten tegen haar autoriteiten, en haar
het nuttelooze van tegenstand tegen
een overmachtigen vijand te
suggereeren. En al zal zulk bedrog uiteraard
niet zeer lang volgehouden kunnen
worden ??n kwartier zendtijd kan
in zulk geval meer verderf aanrichten
dan een geheele luchtvloot in hetzelfde
tijdsbestek.
Wien dit fantastisch voorkomt, dien
herinneren wij aan de voorproefjes,
die de sterke zender te München in den
zomer van 1934 ten beste heeft gegeven,
toen Theo Habicht en zijn trawanten
stelselmatig en met succes de Oosten
rijkers tegen hun regeering opzetten,
waarbij geen raffinement gespaard
werd. En toen wist men althans nog,
dat men naar bewuste propaganda
luisterde; hoeveel grooter moet dan
het effect nog zijn, wanneer een groot
deel der luisteraars meent dat de
eigen zender aan het woord is !
De gevaren die ons bedreigen zijn
dus van technischen zoowel als
psychologischen aard, en naar die twee zijden
zullen ook de van te voren te treffen
afweermaatregelen gericht moeten zijn.
In hoeverre technische voorzieningen
getroffen kunnen worden, is ons niet
bekend, maar wél weten wij, dat naar
mate van overheidswege
herhaaldelijker en nadrukkelijker tegen dit
gevaar uit den aether zal zijn gewaar
schuwd, het getal slachtoffers van
zulk bedrog geringer z,al wezen.
HET uitlekken van uiteraard
schaarsche bijzonderheden be
treffende de propaganda-offensieven
die de Duitsche generale staf tezamen
met andere veldtochtplannen gereed.
heeft liggen, heeft niet nagelaten in
Frankrijk ongerustheid te verwekken
hetgeen in verscheidene bladen en
tijdschriften tot uitdrukking is geko
men. Marianne", Aux Ecoutes",
Vendredi" en andere hebben onlangs
daarover reeds geschreven; bijzonder
interessant is een mededeeling uit
,,Aux Ecoutes", die wij hier vertaald
weergeven:
Tusschen 3 en 4 uur des middags
stort de Duitsche radio een vloedgolf
van propaganda uit over het Britsche
Empire, dat te dien einde in
aetherzones" verdeeld is. Bombay, Sydney,
Auckland, Zuid-Afrika, Canada wor
den aldus gebombardeerd met tenden
tieuze berichten. Redevoeringen en
nieuwsberichten worden uitgesproken
in onberispelijk Engelsch. De uitzen
dingen gaan van Berlijn uit en worden
met zulk een precisie uitgevoerd, dat
de vijftig technici, die zich hiermede
belasten, er prat op kunnen gaan de
Britsche radio op haar eigen terrein te
slaan." Tezamen met wat de beruchte
Bari-zender presteert, en de
Sovjetzenders reeds jarenlang op soortge
lijk terrein ten beste geven (waarover
men in Ned.-Indiëweet mee te praten)
vormt dit wel een sprekend bewijs
voor het gevaar, dat in oorlogstijd te
duchten valt van het machtige wapen
dat de radio reeds thans in handen
van een propagandistisch en technisch
goed geoutilleerde organisatie is, en
waartegen afweer is geboden?indien
twij ons althans niet in onze huiskamers
draadloos willen laten gifgassen!"
IIIIIIMItlllMllllllllllllllllllllllllllll
HET SPAANSCHE DRAMA
iiimiiiiniiiiiiniiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiniui
dooi* Dr. 31. \V. II. van VolU-iihoveii.
Ou<l-Ilulteii}tew 0011 CiJezaiit eii
KCvolimichf igd Minister der Koningin
te Madrid, met ren voorwoord van
Prof. I>r. L. H. Groiidij*. (l*uul
Itrund's Vit!-;. Rodrijf. Hilversum.
in opdracht van liet t'omittf van
Katholieke aetle .,voor <>od".)
/N Gods naam zijn er nog erger dingen gedaan.
Men kan op zijn hoede zijn als in politieke en
maatschappelijke strijdvragen Gods naam wordt
gebruikt. Daarachter heeft men treurige menschelijke
driften laten uitwoeden. Men heeft in Gods naam
gebrand, gemarteld, onteerd; men heeft in God*
naam geïntrigeerd, gelogen, geconspireerd. En men is
gereed en bereid deze acties in vollen ijver in alle
opzichten door te zetten. Gemeten aan de eenvoudige
Christelijke zedeleer zal de toon en de berichtgeving
van de Maasbode bijv. in Spaansche zaken volstrekt
moeten worden veroordeeld, maar om Gods wil"
gaat men op den ingeslagen weg voort. Het Comit
van Katholieke actie voor. God" heeft de houding
van de Maasbode en dgl. gesanctionneerd door de
uitgave van bovengenoemd treurig boekje. Kort samen
gevat is het: Franco moest wel, zoo het heil van Spanje
hem ter harte ging, zich tegen de Republiek keeren.
Het ware karakter van de Republiek heeft zich daarna
ten volle doen kennen. Misdaad en wanbeheer.
Het grootste deel van het boekje wordt gevormd
door opsommingen van misdaden en
liederlijkheden. De schrijver geeft zijn verbeelding vrij spel.
De waarde van zijn getallen en zijn documentatie
kan men beoordeelen aan het onzinnige getal
16750 vermoorde geestelijken. (Burgos werkt" th.ans
iimiHHiimiiimiiifHiiiiiiiiniiiiiiiHiiinitiaiiniii HM iiiiiiiimiiinn
nog slechts met 6000, en zal nog wel afslaan....).
Het opmerkelijkste en allerergste in dit in alle
opzichten afkeurenswaardige politieke partijgeschrift
is de volkomen afwezigheid van godsdienstigen geest
en zedelijk onderscheidingsvermogen. Niettemin wordt
het officieel als katholiek gekenmerkt en als katholiek
strijdmiddel gebruikt. Het is onmiskenbaar een uiting
van de opvattingen die van hooger hand aan de
katholieke wereld worden opgelegd en van de doel
einden waarnaar men streeft. Men leze er Teeling
over de politiek van het Vaticaan op na.
TT ET Christendom verliest bij zulke strijdmiddelen
JLJL zijn eenige en substantieel^ waarde, nl. zijn
geestelijk karakter. Indien men het Christendom in
het algemeen en het katholicisme in het bijzonder
aldus entwertet", dan verliest het zijn werkelijke
weerstandsvermogen tegen de actie van materialistische
levensbeschouwingen. In Spanje is dit gebeurd. Ik
heb zelf kort geleden in Madrid kunnen vaststellen
dat van de honderden geestelijken die zich daar
schuil houden er nauwelijks n den moed had
menschen die in dood s nood om hen riepen bij te
staan. Dit verzaken van den geestelijken -plicht is
Spanje noodlottig geworden. En op dit terrein dienen
de Comité's van katholieke actie voor God" te
werken. Als geloofsgetuigen waar en wanneer dit
zedetijken moed eischt.
In plaats daarvan meent men Nederland en Spanje
te helpen door het uitgeven van een werkje waarin
het wemelt van onwaarheden en dat vergezeld gaat
van foto's die misleidend zijn. (Een van de foto's is
hoogstwaarschijnlijk van 1909....).
Dr. J. BROUWER
i
s
i
IIIIMIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIHIIIIII
itiiituHiHiHiHintniiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiuiiiiiHiiiifl
PAG. 4 DE GROENE N*. 3154
PAG. 14 DE GROENE No. 3153
PAG. 5 DE GROENE No. 3