De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1937 13 november pagina 3

13 november 1937 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

s KANTTEEKENINGEN EDWARD, HERTOG VAN WINDSOR, tot voor kort koning en keizer van het Britsche Rijk, blijkt nog niet geleerd te hebben, te vermijden, dat zijn naam op de front-pagina's der wereldpers genoemd wordt. Wie had gedacht, dat hij uit de publieke aan dacht zou verdwijnen, blijkt zich ver gist te hebben. Hij is een medelijdenswaardige figuur. en in den grond niet onsympathiek. Maar hoe begrijpelijk het ook wezen mag, dat een leven van ijdel niets doen hem met afschrik moet vervullen, daaruit hoeft nog niet te volgen dat zijn keuze otn zich voortaan met de bestudeering van sociale vraagstukken, arbeidsvoorwaarden en volkshuisves ting onledig te houden, verstandig is. Hij loopt dan te veel kwade kansen, zijdelings toch in de politiek gemengd te worden. Dit bleek reeds uit zijn be zoek aan Duitschland, waar men blijk baar de hoop op zijn machtsherstel nog niet heeft laten varen en hem met de eer ontving die slechts een staatshoofd of althans een eersten minister betoond pleegt te worden. Eerewachten, en wat dies meer zij. Officieele uitnoodigingen. Officieele rondleidingen. Al is het uitgesloten dat er iets terecht kan komen van de Nazi-specu latie ter zijner tijd goede munt te slaan uit de vriendschappelijke relaties met den Hertog van Windsor het was onvermijdelijk, dat Edward daardoor in een scheeve positie kwam. Hij moet op zijn jongste omzwervingen wel zeer slechte raadgevers gehad hebben. Nu stond er dan een reis naar Amerika op het programma met eveneens als doel: sociale studiën onder de auspiciën van den h«er Bedeaux. Dat de Nieuwe Wereld overigens geen sociale-politieke beroeringen zou kennen, zoodat men daar gemakke lijker zou kunnen debatteeren en experimenteeren dan in Europa, is iets, wat door de gebeurtenissen in Braziliëwordt gelogenstraft. President Vargas heeft daar plotseling de demo» cratie afgeschaft en den corporatieven staat uitgeroepen. WIE IS BEDEAUX ? BIJ HET GROOTE publiek is hij ten eenen male onbekend. Maar dat is hij geenszins bij de groote ondernemers; en evenmin in Labourkringen. Bedeaux is een zeer vermaard efficiency-specialist. Onge veer zooals Taylor, de schepper naar het naar hem genoemde stelsel van arbeidsverdeeling, eenige decenniën geleden. In Amerika voelde men er heel weinig voor om Edward, al was dat dan ook onwillekeurig, reclame te zien maken voor Bedeaux. Daar kwam nog bij de vreemde achtergrond van het bezoek aan het Duitsche Arbeidsfront", van welks oprechtheid in sociale aangele genheden de Amerikaansche arbeiderskringen -en ook andere kringen niet bepaald overtuigd zijn. Zoodat de vakvereenigingen (het congres in Baltimore) lieten weten dat hét bezoek van den Hertog van Windsor onwel kom zou zijn. Edward zou overigens de gast zijn van het Witte Huis, maar mevrouw Roosevelt liet weten dat zij tot haar grooten spijt niet thuis zou zijn. Waarop het bezoek aan Amerika wel moest worden afgelast. Het is, in het klein-menschelijke, tragisch. Maar iemand, die de moreele plicht heeft, zich verre te houden van alle politiek, dient tot de conclusie te komen, dat hij zich niet mag inlaten met aangelegenheden, die met zuiver politieke zaken ook maar n grens vlak gemeen hebben. HET RECHTE ELAN BLIJKT NOG niet gevaren te zijn in de Brusselsche Conferentie. Wie zou dat opk kunnen verwachten? Vóór het begin van de volgende week zal er nog wel geen bericht zijn van Japan, dat is uitgenoodigd om als-je-blieft naar een bespreking van een klein onderonsje van mogendheden te komen, van de oorspronkelijke en alleen-echte Negen Mogendheden. Maar Japan laat zich bidden. Al is het doel van de Brusselsche conferentie nog zoo nevelachtig zoodat men niet weet, waarom men nog bij elkaar zit het decorum blijft bewaard. De voorzitter, Spaak, die deze conferentie als minister van buitenlandsche zaken heeft geopend, zal haar nu, nu hem de oplossing van de Bel gische kabinetscrisis niet is gelukt, niet (zooals hij gehoopt had) in de qualiteit van premier kunnen sluiten of ver dagen. EEN NIEUW FEIT IS INTUSSCHEN Italië's toetreding tot het antisowjet-pact. Dit is Ribbentrops werk. Italiëzal, met Duitschland en Japan, aldus tot de oorspronkelijke" onderteekenaars gerekend worden. Dat wil dus zeggen, dat dit pact open staat voor de heele wereld en de anti-communistische kruistocht hiermee is overge bracht van het nationale naar het inter nationale terrein. Als interne nationale leuze is het ,,communistische gevaar" al een rijkelijk afgesleten reclame middel. Het Sowjet-rijk vierde zijn twintigstrn verjaardag. Wat er ook aan de binnenlandsche consolidatie ontbreken mag (en dat is, gezien de talrijke daden van z.g. sabotage, zeer veel) en welken koers het Sowjet-bewind ook mag uitgaan (en daarop kan men abso luut geen peil trekken) de van Rusland uit gedirigeerde wereld-revo lutie is een vogelverschrikker, waar de internationale wereld nóg iets scep tischer tegenover staat dan het ge willige dagelijksche publiek der dic tatoren. De Manchester Guardian heeft niet heelemaal ongelijk wanneer zij er op wijst, dat de tegen het commu nisme veréenigde staten dezelfde zijn als de Have-nots", de koloniaal onbevredigden. Waaruit dit belangrijke or gaan de conclusie trekt, dat deze allian tie zich in werkelijkheid eerder tegen het Britsche Rijk richt, dan tegen het communisme. TERWIJL ZICH DEZE DIPLOMATIEKE gebeurtenissen te Rome afspelen en Ribbentrop zich in het Palazzo Chigi al evenzeer thuis voelt als aan het Hof van Sint James, wordt n ding duide lijk, een feit dat in]tusschen voor de richting, die de Europeesche politiek zal inslaan, van overwegend belang is. De Italiaansche staatshuishouding blijkt zeer wankel. De staatsfinanciën zijn er door de' avontuurlijke politiek in een deplorabelen staat geraakt. Het be drijfsleven is al even ongezond, naar berichten van insiders melden. De onte vredenheid neemt hand over hand toe. Een vermogensheffing van tien procent, die nu is aangekondigd, kan daaraan niets verbeteren. Op zijn best wordt opnieuw een deel der private productie middelen en een deel aller bedrijfsreserven voor onproductieve doeleinden aangewend. FRANKRIJK daarentegen beleeft nu het wel blijkt dat we nog niet zoo gauw een nieuwen Europeeschen oorlog zullen zien uitbreken weer betere dagen. Het gevluchte kapitaal keert terug. De schommeling van den Dollar en Zwitserschen Frank getuigen daarvan. Naar Nederland blijven zich intusschen nog stroomen gouds richten. De gevolgen, die dezen zwevende kapitalen achter zich aansleepen, zijn echter een chapiter op zich zelf. In Zwitserland is men nu tot het inzicht gekomen, dat men de eigenaars van dit brandende geld, (Hot der als men als eenige uitkomst ziet niet Money, zegt men in Wall Street), het overtuigen van anderen maar, het bewaarloon dient te laten betalen. opleggen van zijn meening zoo be langwekkend in verband met de situatie, HET OPENBAAR DEBAT OVER RE- hier en nu, zijn altijd de woorden van geeringsbeleid is naar gewoonte jhr.de Geer. Hoewel hij verklaard heeft, geopend door den leider van de grootste met zijn fractie het nieuw opgetreden oppositiepartij, ir. Albarda, die zich kabinet te willen steunen hij achtte vooral tegen den onwerkelijken geeste- op het voetspoor van prof. Goudriaan's lijken grondslag van het nieuwe kabinet artikel in ons blad, de formatie parlerichtte; tegen welker onklare f ormulee- mentair volkomen verantwoord er waren toch heel wat punten, waarbij hij a.h.w. waarschuwend de vinger ophief tagen de regeering-Colijn: het zich verdiepen in de ,,nesterijen" die de coalitiebroeders verdeelen; het prat gaan op den titel,,Christelijk" die de Christenen in de linkerpartijen moet ring ook De C.H. Nederlander" dezer dagen een scherpe critiek heeft neerge schreven. De meerderheid is te danken aan vijf extra zetels der Anti-Revolutionnairen, die verworven zouden zijn onder invloed van de verklaringen van dr. Colijn in de richting van de toe nadering tot liberalen en vrijzinnig democraten, over de antithese heen. Het aanbod, dat dr. Colijn gedaan heeft aan de heeren Oud en Van Lidth de ? ir prikkelen; het tot leven wekken van de totaal verouderde Zondagswet (te genover een wetgeving op den Zondagochtend staat hij geenszins afwijzend); CLAil %I\ïJlGCA wi* >x»*** *»*? w *?*? ?«?*?.«*? «?». -- * 9 * * -, Jeude erkende hun gelijkwaardigheid hetopheffenvandeonwaarachtlgheden *._«??!_ :_t-i _:.*. l^«?^n *.r. in Hi> *»f*htcrfi«»iHino'ew<»tcr«»vincr- zonder in geestelijk opzicht nitt voldoende en daarmee is het breede basis kabinet" mislukt. Dr. Colijn beweerde dat hij naar een onrijpe vrucht" heeft ge reikt; het is waarschijnlijker dat het een verboden vrucht" was: het is bekend dat er in de diverse rechtsche partijen, de A.R. inbegrepen, niet veel in de echtscheidingswetgeving, zonder de gronden daarvoor uit te breiden; ongewenschte delegatie van bevoegd heden, waarbij hij a.h.w. mr. Goseling scheen aan te bevelen een oogje op zijn collega Steenberghe te houden; te sterke verhooging van den belasting druk. Over de verhouding tusschen £JCL1 lljdl, UC 4^..AX. «AAW^A \»fw*«, ?«?«?? *HW* w voor gevoeld werd. Zoowel in princi- Christendom en politiek heeft de grijze pieel als in practisch opzicht zijn er leider der Christelijk-Historischen zeer grootere verschillen tusschen Roomsch- behartenswaardige dingen gezegd. De katholieken en de twee Protestantsche moeilijkheden, verbonden aan onze partijen dan tusschen R.K. en sociaal- partijformatie zouden reeds heel wat gelijkgezinden van links: zeer wel zou minder zijn, wanneer men algemeen een kabinet van de Roomschen met J ^ '? J~ *"*"' sociaal- en vrijzinnig-democraten, ver moedelijk ook met jongere ChristalijkHistorischen, mogelijk zijn geweest. zoo dacht en sprak aan de rechter zijde. M INISTER DE WILDE HEEFT IN zijn antwoord op het Voorloopig Nu hebben zij al hun desiderata uit den . . verkiezingstijd verloochend voor drie Verslag op zijn begrooting een somber ? ' -?- J -f 1_!_J l I..JJ ondergeschikte punten: reactie tegen de emancipatie der vrouw, kindertoe slagregelingen en Zondagswetgeving, welke laatste in de Roomsche streken bezuiden den Moerdijk ook nog aller minst populair zal zijn. OP TWEE PUNTEN VAN SOCIAALeconomisch karakter lag den zoo rustigen en gematigden ir. Albarda een felle uiting op den tong. De eerste sprak hij uit, door te zeggen dat wanneer de arbeiders dagelijks de beschouwingen van sommige mede werkers aan liberale bladen zouden lezen wat gelukkig niét het geval is het bloed langs de straten zou en wjinig perspectief biedend geluid laten hooren. De directe belastingen zijn tot een maximum gestegen maar de indirecte, zeggen anderen, zijn reeds over het maximum heen; aan het bankgeheim zijn groote be zwaren van belast.ng-ontduiking ver bonden, maar de economische bezwa ren van de opheffing zijn nog grooter; aan allerlei belastingen zijn groote nadeelen verbonden, maar de minister kan ze niet missen. En er is nog meer geld noodig voor de defensie, het onderwijs, sociale verzorging, amb tenaren. Het volksonderwijs dreigt daarbij het , kind van de rekening te worden. En toch kan de huidige vloeien". Dit was geenszins bedoeld als toestand niet voortduren. Een congres _ . «? ? _«___?? t f A. ,J-4. dreigement, maar het constateeren, dat er uitlatingen gedaan worden die dezen volksgroep zoozeer in hun menschenwaarde krenken, dat, wanneer zij tot de arbeidersbevolking zouden doordringen, deze aan alle verantwoor delijke leiding zou ontsnappen, het beschavingspeil, dat hen, dank zij de arbeidersbeweging, tot democratische staatsburgers heeft ge maakt, zouden verliezen en onder (linksche of rechtsche) extremistische leuzen tot geweldpleging zouden komen. Een waar schuwing van iemand, die de arbeiderswereld kent; geen dreigement. Een scherpe uitlating had deze spreker ook kunnen doen betreffende minister Romme's spaarkwartje", dat ook vele arbeiders als een klap in het gezicht heeft getroffen; maar deze woor den heeft hij liever niet willen uitspreken. van duizenden onderwijzers heeft dit verleden Zondag nog weer eens beves tigd en zelfs de ras-bezuinigers onder de politieke partijen, de Vrijheidsbond, heeft daar laten verklaren, dat de belangen van het volksonderwijs thans voorgaan. ZOO CHLICHE" ALS DE TIRADES VAN ds. Kersten en de N.S.B, ook hier weer waren geen wonAls GRIEP dreigt V ?Ti Het eerste vindt men langs den weg OTI het .verkeer te leiden. Hel Iweade c«e?t U 'l middel aan om 'l grieptpook te bestrijden. Want Aflukin verjaagt dat «pook met tweemaal daags twee pillen. Voorkóm door Aflukin 't gevaar van griep, met al haar «"?ï!!»n! Gif GAS 99 t MOlGtNt IWII * ? t 4VOKOI 1*11 VfOIUGIAAI «U «til *»OtMI«Mt De techniek staat voor niets A. Garf IN de berichten, welke ons bereiken van het onofficieele, maar daarom niet minder afschuwwekkende oorlogstooneel in China, wordt herhaalde lijk gewag gemaakt van strooibiljetten, welke Japansche vliegtuigen ter afwis seling van bommen en granaten doen neerdalen op de Chineesche bevolking. Daarin dient Japan zich onveranderlijk aan als de zuster", welke het arme China van zijn slechte leiders wil be vrijden. Het resultaat van deze papie ren kogels is heel wat minder groot dan dat der zilveren dito's, welke in het Oosten vaak zulk een beslissende rol spelen, en dat valt minder te wijten aan het evidente gebrek aan doeltref fendheid van Japan's zusterlijke argu menten, dan wel aan de omstandigheid dat het grootste deel der prospects" voor deze reclame immuun is, vermits de leeskunst niet machtig. Men heeft hetzelfde twee jaar geleden gezien in Abessynie, waar de Italianen even slecht resultaat boekten met hun papie ren kogels als goed succes met de zil veren. ... Voor een achterlijk land als Abessynie was het papieren wapen nog te modern, terwijl het als verouderd, in een Europeeschen oorlog, reeds niet meer in aanmerking komt. Dat men uit Spanje niet of zelden hoort van zulke papieren bombardementen, be hoeft ten deze nog niets te bewijzen, omdat beide strijdende partijen wel weten, dat het analfabetisme, vooral ten plattelande, de waarde van zulke propaganda vrijwel illusoir zou maken. Tot de slotsom, dat ,,papieren kogels" in een oorlog tusschen meer beschaafde landen (beschaafd, wat lezen en schrij ven betreft) doelloos zullen zijn, komt men reeds door de overweging dat een bevolking, welke geen analfabeten meer telt, ook voldoende onderschei dingsvermogen zal hebben verworven om de leugenachtigheid der vijande lijke propaganda te kunnen onderschei den, wanneer zij althans voldoende na tionaal besef en patriotisme bezit. En aan propaganda in die richting,, ont breekt het Europa tegenwoordig waar lijk niet! WIE daaruit echter zou willen concludeeren, dat de rol der propaganda-bij-den-vijand in een toekomstigen oorlog moge hij immer toekomstig blijven! zou zijn uitge speeld, vergist zich. Alles wijst er op, dat de propaganda dan juist een allergevaarlijkst wapen zal zijn. Een venij nig, geraffineerd wapen, dat zich met zoo iets kinderachtigs als strooibiljet ten niet meer zal tevreden stellen. Wat ons op dit gebied in een toekomstigen oorlog te wachten staat, laat weinig te raden over, indien men zich rekenschap geeft van de rol, welke de propaganda reeds in vollen vredestijd speelt in het verkeer der staten. Met propaganda tracht de Komin tern ( = Moskou) in andere landen revo luties te ontketenen, met propaganda hebben Habicht c.s. den armen Dollfuss vermoord, met propaganda tracht Duitschland zijn koloniën te herwin nen, met propaganda zet Italiëde Mohammedaansche' wereld tegen tanniëop en dat alles in vollen vredestijd! Het is ook zeker geen toeval, dat de zelfde staten, waarin een oorlogszuch tige geest hoogtij viert: Duitschland, Italië, Japan en Rusland, tevens be schikken over een ontzagwekkend propaganda-apparaat hetzij openlijk of in het verborgene en men behoeft er dan ook niet aan te twijfelen, of in de veldtochtsplannen, welke de Generale Staven dier landen gereed hebben lig gen, is aan de propaganda als aanvals wapen een belangrijke plaats inge ruimd. En ditmaal zal het niet het gedrukte woord zijn, dat gelijk in 1914?18 be vestigd aan goedaardige ballonnetjes achter de vijandelijke linies komt neerfladderen, of, gelijk in Abessyn.iëen in China, in pakketten van duizend pam fletten over soldaten en burgers wordt uitgestrooid neen, een veel geduchter en voor de verspreiders nog minder riskant wapen in dienst der propaganda doet zich voor in den vorm van het ge sproken woord : de radio. ? HET kost den lezer, die in zijn radio-apparaat of distributie-aan sluiting slechts een middel tot ver hooging van huiselijke gezelligheid en kunstgenot pleegt te zien, wellicht eenige moeite zich er rekenschap van te geven, dat datzelfde radiotoestel in oorlogstijd een wapen op zijn eigen borst kan worden. Want de kans is zeer groot, dat hij dan uiteraard, belust op nieuws, zijn radiotoestel afstemmend op de golflengte van een zijner nationale zenders, die zenders niet meer zal vinden, omdat zij uit den aether weggeduwd zullen zijn door vijandelijke zenders van kolossale capaciteit, die hem in zijn eigen taal berichten" zullen geven. Er zal een groep intelligente luisteraars zijn, die dit bedrog merkt maar veel grooter zal het getal der nietsvermoedenden zijn, die het niet merken, en tot hen vooral zullen de geraffineerd-leugenachtige berichten gericht zijn, welke ten doel hebben het moreel der burger bevolking te ondermijnen, haar op te zetten tegen haar autoriteiten, en haar het nuttelooze van tegenstand tegen een overmachtigen vijand te suggereeren. En al zal zulk bedrog uiteraard niet zeer lang volgehouden kunnen worden ??n kwartier zendtijd kan in zulk geval meer verderf aanrichten dan een geheele luchtvloot in hetzelfde tijdsbestek. Wien dit fantastisch voorkomt, dien herinneren wij aan de voorproefjes, die de sterke zender te München in den zomer van 1934 ten beste heeft gegeven, toen Theo Habicht en zijn trawanten stelselmatig en met succes de Oosten rijkers tegen hun regeering opzetten, waarbij geen raffinement gespaard werd. En toen wist men althans nog, dat men naar bewuste propaganda luisterde; hoeveel grooter moet dan het effect nog zijn, wanneer een groot deel der luisteraars meent dat de eigen zender aan het woord is ! De gevaren die ons bedreigen zijn dus van technischen zoowel als psychologischen aard, en naar die twee zijden zullen ook de van te voren te treffen afweermaatregelen gericht moeten zijn. In hoeverre technische voorzieningen getroffen kunnen worden, is ons niet bekend, maar wél weten wij, dat naar mate van overheidswege herhaaldelijker en nadrukkelijker tegen dit gevaar uit den aether zal zijn gewaar schuwd, het getal slachtoffers van zulk bedrog geringer z,al wezen. HET uitlekken van uiteraard schaarsche bijzonderheden be treffende de propaganda-offensieven die de Duitsche generale staf tezamen met andere veldtochtplannen gereed. heeft liggen, heeft niet nagelaten in Frankrijk ongerustheid te verwekken hetgeen in verscheidene bladen en tijdschriften tot uitdrukking is geko men. Marianne", Aux Ecoutes", Vendredi" en andere hebben onlangs daarover reeds geschreven; bijzonder interessant is een mededeeling uit ,,Aux Ecoutes", die wij hier vertaald weergeven: Tusschen 3 en 4 uur des middags stort de Duitsche radio een vloedgolf van propaganda uit over het Britsche Empire, dat te dien einde in aetherzones" verdeeld is. Bombay, Sydney, Auckland, Zuid-Afrika, Canada wor den aldus gebombardeerd met tenden tieuze berichten. Redevoeringen en nieuwsberichten worden uitgesproken in onberispelijk Engelsch. De uitzen dingen gaan van Berlijn uit en worden met zulk een precisie uitgevoerd, dat de vijftig technici, die zich hiermede belasten, er prat op kunnen gaan de Britsche radio op haar eigen terrein te slaan." Tezamen met wat de beruchte Bari-zender presteert, en de Sovjetzenders reeds jarenlang op soortge lijk terrein ten beste geven (waarover men in Ned.-Indiëweet mee te praten) vormt dit wel een sprekend bewijs voor het gevaar, dat in oorlogstijd te duchten valt van het machtige wapen dat de radio reeds thans in handen van een propagandistisch en technisch goed geoutilleerde organisatie is, en waartegen afweer is geboden?indien twij ons althans niet in onze huiskamers draadloos willen laten gifgassen!" IIIIIIMItlllMllllllllllllllllllllllllllll HET SPAANSCHE DRAMA iiimiiiiniiiiiiniiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiniui dooi* Dr. 31. \V. II. van VolU-iihoveii. Ou<l-Ilulteii}tew 0011 CiJezaiit eii KCvolimichf igd Minister der Koningin te Madrid, met ren voorwoord van Prof. I>r. L. H. Groiidij*. (l*uul Itrund's Vit!-;. Rodrijf. Hilversum. in opdracht van liet t'omittf van Katholieke aetle .,voor <>od".) /N Gods naam zijn er nog erger dingen gedaan. Men kan op zijn hoede zijn als in politieke en maatschappelijke strijdvragen Gods naam wordt gebruikt. Daarachter heeft men treurige menschelijke driften laten uitwoeden. Men heeft in Gods naam gebrand, gemarteld, onteerd; men heeft in God* naam geïntrigeerd, gelogen, geconspireerd. En men is gereed en bereid deze acties in vollen ijver in alle opzichten door te zetten. Gemeten aan de eenvoudige Christelijke zedeleer zal de toon en de berichtgeving van de Maasbode bijv. in Spaansche zaken volstrekt moeten worden veroordeeld, maar om Gods wil" gaat men op den ingeslagen weg voort. Het Comit van Katholieke actie voor. God" heeft de houding van de Maasbode en dgl. gesanctionneerd door de uitgave van bovengenoemd treurig boekje. Kort samen gevat is het: Franco moest wel, zoo het heil van Spanje hem ter harte ging, zich tegen de Republiek keeren. Het ware karakter van de Republiek heeft zich daarna ten volle doen kennen. Misdaad en wanbeheer. Het grootste deel van het boekje wordt gevormd door opsommingen van misdaden en liederlijkheden. De schrijver geeft zijn verbeelding vrij spel. De waarde van zijn getallen en zijn documentatie kan men beoordeelen aan het onzinnige getal 16750 vermoorde geestelijken. (Burgos werkt" th.ans iimiHHiimiiimiiifHiiiiiiiiniiiiiiiHiiinitiaiiniii HM iiiiiiiimiiinn nog slechts met 6000, en zal nog wel afslaan....). Het opmerkelijkste en allerergste in dit in alle opzichten afkeurenswaardige politieke partijgeschrift is de volkomen afwezigheid van godsdienstigen geest en zedelijk onderscheidingsvermogen. Niettemin wordt het officieel als katholiek gekenmerkt en als katholiek strijdmiddel gebruikt. Het is onmiskenbaar een uiting van de opvattingen die van hooger hand aan de katholieke wereld worden opgelegd en van de doel einden waarnaar men streeft. Men leze er Teeling over de politiek van het Vaticaan op na. TT ET Christendom verliest bij zulke strijdmiddelen JLJL zijn eenige en substantieel^ waarde, nl. zijn geestelijk karakter. Indien men het Christendom in het algemeen en het katholicisme in het bijzonder aldus entwertet", dan verliest het zijn werkelijke weerstandsvermogen tegen de actie van materialistische levensbeschouwingen. In Spanje is dit gebeurd. Ik heb zelf kort geleden in Madrid kunnen vaststellen dat van de honderden geestelijken die zich daar schuil houden er nauwelijks n den moed had menschen die in dood s nood om hen riepen bij te staan. Dit verzaken van den geestelijken -plicht is Spanje noodlottig geworden. En op dit terrein dienen de Comité's van katholieke actie voor God" te werken. Als geloofsgetuigen waar en wanneer dit zedetijken moed eischt. In plaats daarvan meent men Nederland en Spanje te helpen door het uitgeven van een werkje waarin het wemelt van onwaarheden en dat vergezeld gaat van foto's die misleidend zijn. (Een van de foto's is hoogstwaarschijnlijk van 1909....). Dr. J. BROUWER i s i IIIIMIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIHIIIIII itiiituHiHiHiHintniiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiuiiiiiHiiiifl PAG. 4 DE GROENE N*. 3154 PAG. 14 DE GROENE No. 3153 PAG. 5 DE GROENE No. 3

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl