C i') l, (Slot van pag. 15) van-Leiden! Dat Jantje-van-Leiden moet in het algemeen weg uit onze verhouding tot onze kinderen en ten opzichte van kindervragen wel zeer in het bijzonder. HET is volstrekt niet verkeerd omtegen een kind te zeggen, dat men het nog te klein vindt om een of andere vraag beantwoord te krijgen. Maar belooft er dan bij: Als je wat grooter bent, zal moeder of vader het je uitleggen. Je moet me dan alleen beloven, dat je het in dien tusschentijd niet aan andere menschen vragen zal ! Spreken we dat af?" Een klein beroep op het eergevoel en de meeste kinderen zullen hun woord houden. Houden de inoeders en vaders het hunne ook, en geven ze, vrijwillig, het eenmaal ge vraagde antwoord ook als de tijd rijp is? ! Zijn groote kinderen geweldige vraagallen, en dat komt net zoo goed voor, dan is het niet kwaad om deze weetgierige jongelieden te voorzien van een of ander jeugdlexicon of een stel woordenboeken. Er zijn kinderen, die daar graag in neuzen en.... er heel wat uit opsteken óók. ,,En wat moet ik doen, als ze de vragen alsmaar doubleeren.... ?" ver zucht een geplaagde moeder. Het antwoord is eenvoudig: het een maal gegeven antwoord met groote letters op een vel papier schrijven en dat met een punaise aan den muur prikken, voor een dag of een week ! Of ergens een leitje ophangen, waar met den griffel antwoorden op de gangbaarste vragen staan ! Of er in de gang een soort mededeelingenbord" op na houden ! Maakt er maar een grapje van ! De kinderen snappen toch wel wat er mee wordt bedoeld ! HENRIETTE LABOUREUR V/INTER, WINTER.' '* Wlntermportrntaloeus VAN regenwater tot sneeuw vlokken is in vele gevallen een hoogteverschil. Als i meter boven A. P. een waterdichte regenjas de modieuze verlangens bevredigt, eischen we boven de 1000 meter tel et tel" vroolijk geruite skitrui, dat flattante, gebreide mutsje, die ballon zijden skiblouse. In plaats van over schoenen gaat het om ruwe skilaarzen, om verleidelijke Bindungen, om veerend houten ski's. Doorzichtige zijden kousen zijn inferieur bij de niet-ontvette schapenwollen sokken. Le tout pour Ie ski (dat is zonnig geluk) brengt Denig in den nieuwen catalogus, diézoo juist verscheen en op aanvraag wordt toegezonden. Ski Heil ! EEN TOEKOMSTBEELD? Salaris voor huisvrouwen EEN courantenbericht heeft gemeld, dat mevrouw Roosevelt, de ener gieke en vooruitstrevende echtgenoote van den president der Vereenigde Staten, met een op het eerste ge zicht tamelijk revolutionnair aandoend voorstel voor den dag is gekomen: zij opperde namelijk, dat voortaan de hoofden van huisgezinnen aan hun echtgenooten een vast maandelijksch salaris zouden toekennen voor het be stieren der huishouding. Het idee lijkt echter bij nader inzien nog zoo kwaad niet, en misschien ook wel minder revolutionnair dan bij den eersten aanblik lijkt. Men weet, hoe de toestand tegenwoordig voor veel ge huwde vrouwen is hebben zij geen geld van zichzelf (en zelfs als zij dat hebben kunnen zij er nog lang niet altijd vrij over beschikken) dan zijn zij voor haar persoonlijke behoeften geheel aan gewezen op wat haar man haar afstaat. In veel gevallen is dat een vast kleedgeld, dat er echter heel vaak het loodje bij moet leggen als er andere, noodzake lijker eischen voor de deur staan; in veel andere moet zij het doen met wat haar echtgenoot haar zoo af en toe toeschuift. Het spreekt wel van zelf, dat de toe stand in alle drie die gevallen verre van ideaal is: de vrouw zal vaak het gevoel hebben, dat zij eigenlijk niet veel meer is dan een kinderjuffrouw en huis houdster ,,au pair", die voor haar werk zaamheden niet eens kan rekenen op een vast salaris, en zoo af en toe eens een belooning krijgt als zij op een dag eens onder een goed gesternte leeft, of als haar man goed in zijn humeur is. Natuurlijk vloeien uit een dergelijke situatie maar al te dikwijls narigheden voort. De vrouw, die op een zeker oogenblik het schattige jurkje, dat ze ergens voor een prik te koop heeft zien liggen, niet van haar man los kan krijgen, zal hem n van die heerlijke emotioneele scènes ma ken, waar vrouwen zoo sterk in zijn en waar mannen zoo het land aan heb ben; en wat dies meer zij. Waarlijk, het idee van mevrouw Roosevelt: de instelling van een ,,sala ris voor huisvrouwen", lijkt nog zoo dwaas niet ? en vermoedelijk zullen ook hier en daar mannen, die behept zijn met al te kooplustige en al te gemakzuchtige vrouwen, het nog eens zegenen. Ongetwijfeld is het een toekomst beeld, en het kan misschien lang duren voor het algemeen geaccepteerd en in gevoerd is. Aan den anderen kant zou ik me kunnen indenken, dat er nu reeds echtgenooten zullen zijn, die het met vreugde zullen begroeten en in voeren. W. v. D. T. .EEN RECEPT VAN DE GROENE Ganzen-lever-eieren en duivèlspillen uit Hongarije veer haar chef d'oeuvre vormen. Zij holt een hardgekookt ei uit en vult het met ganzenleverworst. Zij plakt er daarna het afgesneden kapje weer op, klopt den fijngewreven dooier door mayonnaise heen, die bij het ei geserveerd wordt eri overstrooit het geheel met fijngehakte peterselie. En het leven krijgt nieuwe waarde, voor wie zich dit gerecht ziet voorgezet. Suzy Grimm serveert ook hampannekoeken, die in den vorm van dubbele sandwiches gesneden zijn, maar zij serveert vooral Duivèls pillen". Misschien is een Hollandsche moeder bereid hieraan een Zondagmiddag te offeren! Suzy gebruikt er geraspte kaas voor, die gekruid wordt met mosterd en tomatenpurée. Met geklopten room maakt ze er balletjes van. De balletjes wor den bekleed met een dun laagje -deeg zonder suiker en daarna in friture bruingebakken. Er zijn menschen, die er een reis naar Hongarije voor over hebben/ Grimm woont -in Boedapest, aan den Donauoever. Haar keuken ligt op de bovenste verdieping en in die keuken bereidt ze Hongaarsche ge? rechten, die woorden van tof hebben ontlokt aan de lippen van zeker de helft der leden van de koninklijke en vorstelijke families, welke Europa nog telt. Ook Regent Horthy is Suzy Grimm's kooksels zeer welgezind. De gebroeders Crimm verwierven zich een wereldnaam door hun sprookjes, die ze overigens opteekenden uit den mond der plattelands bevolking van Duitschland. Suzjr Grimm is in heel Hongarije en ver daarbuiten beroemd om haar entrees. Er is iets geniaals in de wijze waar op ze die samenstelt! Een entree van Suzy Crimm valt te vergelijken met een hél goede cocktail: hij vult de maag niet, maar hij prikkelt. Heine creëerde Das Reisebuch" en Suzy Grimm komt met haar ,,Ganzen-lever-eieren", die zoo onge Baby in kinderziekenhuis in Nederland groeide niet meer! Halitran 1200 bracht Redding In eeöKinderziekenhuis in Nederland bleef de groeikurve van een baby horizontaal. De directeur geneesheer liet l druppel Halitran 1200 per dag teellenen en zie: Binnen een paar dagen ging de groeikurve omhoog. De baby nam weer toe in gewicht, groeide normaal en is thans gezond en sterk. Dat deed Halitran 1200, de gouden olie uit de versche lever van heilbot, met het hooge ge halte aan vitaminen A en D. Wanneer in den winter de volle, krachtige zon niet schUnt, komt Uw kind vitaminen te kort. Geef het dan Halitran 1200; alle doctoren schryven ze voor. l druppel bevat evenveel na tuurlijke vitaminen als een lepel gewone levertraan. Halitran 1200 bevordert den gezonden groei, beschermt tegen verkoudheden, griep, influenza en infectieziekten, voorkomt en bestrijdt de gevreesde Engelsche ziekte. Ook volwassenen hebben in den winter vitaminen A en D noodig om gezond en fit te blijven. Halitran 1200 is zonnekracht voor jong en oud. Druppels.-/»» te ne men op sinaasap pel, suiker, melk, rlccsch, etc. Flac.l mnd. ? .25 Ftac. 3 mnd. f J.25 Smakcloose cap sules: In te nemen met een slokje wa ter, melk o ? thee. Flac.SOcaps. ? HO F MC. 100 ,t ? 2.40 36.000 Int. Eenheden Vitamine A per Gram HAir 3.000 Int. Eenheden Vitamine D per o ra m Gestandardiseerd. Uit versche heilbotlevers. Alleen Natuurlijke Vitaminen A en D. maal sterker dan gewone levertraan Uw Kind komt aan,door Halitran ^_ geschenken , van de meer dan wei K e u afgebeeld vindt in onze catalogus d e u CD aanvraag fra nco /Aorcn toegezonden metZenCO o m sterdam' leidsch'est ra a t den haag hoogstraat lOenió Bekijkt het wereldgebeuren door een bril van Schmidt Rokin72 AMSTERDAM JlllirillllUllllllllllllllllllllllllini'lillllllllüllllllllüll:!!!!! Salka Valka" is de naam van een vrouw Salka Valka" is de naam van een boek VAN RIJN S MOSTERD LOSSE NUMMERS VAN DE GROENE: het nieuwe nummer . 20 cent nummers ouder dan een week. . .30 cent nummers ouder dan 3 maanden . . 60 cent (verhoogd met eventueele portokosten) Wilt U bij bestelling het verschuldigde bedrag meteen zenden? Anders kunnen wi) Uw aanvraag niet in behandeling nemen! DE ADMINISTRATIE PAG. 16 DE GROENE No. 3154 ZIJN ER ONSTERFELIJKE WEZENS ? A. Maslov TOEN in Duitschland het filoso feeren nog mode was en toen daar van iedere drie studenten er n dokter in de filosofie placht te worden, was een geliefde studenten grap over onbeteekenende dissertaties deze: hij beschrijft de onsterfelijkheid der meikevers. In Duitschland houdt men niet meer van filosofie, noch van grappen, maar dat ne filosofische probleem van de onsterfelijkheid is intusschen, hoe vreemd het ook rnoge klinken, een probleem van exacte experimenteele biologie geworden, en een kort geleden uitgegeven, populair ge schreven boek van een biologisch mede werker aan het Parijsche Pasteur instituut, behandelt in allen ernst de onsterfelijkheid" van de infusiediertjes. Het betreft een werk van S. Métal nikov, waarvan de titel luidt: ,,De strijd tegen den dood" (verschenen bij Gallimard, Parijs). Ieder, die de ontwikkeling van de moderne physica heeft gevolgd, weet, dat deze exacte wetenschap, nadat zij in het groot (in het macroscopische) de belangrijkste phenorriena juist scheen beschreven te hebben in het kleine (in het microscopische), en vooral toen zij het atoom (het ondeel bare) gingen behandelen, in een ge weldige crisis kwam, die alle be grippen omver wierp en weldra aan toonde, dat dit ondeelbare" een zeer ingewikkelde wereld is met geweldige energiebronnen en eigen wetten, die in geen geval geheel en al bekend zijn. Een zelfde ontwikkeling maakt de veel jongere biologische wetenschap door. Na zeer succesvolle prestaties in het groot (Darwin, Weismann, De Vries, om slechts enkelen te noemen) begonnen eerst veel later exacte experimenteele onderzoekingen in het klein, die zich zoowel op de vragen der erfe lijkheid sinds 1933 bijzonder actueel geworden als op de vraagstukken van de laagste diersoorten in het bijzonder concentreerden. De eene richting van onderzoek specialiseerde zich op de waarneming van de voort planting en het beïnvloeden van de kiem, de andere bestudeert de eencellige wezens, om daarnaar wetten over de ontwikkeling van alle cellen op te stellen; want ieder organisch wezen is uit cellen samengesteld. EEN belangrijke Amerikaansche bioloog, Woodruff, bestudeert sedert bijna dertig jaar een bepaalde soort infusoriën; de schrijver van het boek, waar ik van spreek, Métalnikov, bestudeert dezelfde infusoriënsoort sedert meer dan tweeëntwintig jaar. Infusoriën zijn eencellige wezens, zelf microscopisch klein, maar evenmin ongeleed, als het natuurkundig atoom: een dergelijk infusiediertje heeft een kern", een rriondopening, waardoor het nog kleinere deeltjes als voedsel opneemt, een spijsverteringsorgaan, waardoor het een heel proces afwik kelt en minuscule zwemborstels; het is een ingewikkeld wezen, en het pro bleem van den dood", biologisch be zien, is door Métalnikov bestudeerd aan het leven van deze infusoriën. De vraag, wat eigenlijk de dood in biologischen zin is, is steeds weer door Metschnikoff, den grooten medewerker van Pasteur, gesteld en onderzocht. Door systematische waarneming van deze eencellige wezens en hun levens energie" is een heele rij nieuwe feiten vastgesteld. Om pp het resultaat voor uit te loopen: Métalnikov beweert om zoo te zeggen de onsterfelijkheid van de infusoriën. Men moet goed begrijpen: fantasterij en filosofie hebben er niets mee tema ken, wel echter systematische, proef on..l dervindelijke waar nemingen, die men juist daarom bij deze lage wezens verricht, omdat men aan hen zeer uitgebreide reeksen waarnemingen kan onderzoeken. Wat beteekent onster felijkheid?" Dat zou beteekenen: wanneer een levend wezen, dat zich kan voortplanten, deze geschiktheid over een oneindig aantal generaties, die het zelf voort brengt, behoudt, kan men zeggen.dat het niet sterft", hetzij dan dat zijn sterven door oorza ken van buiten af wordt veroorzaakt, echter niet door uitputting van de levenskracht". Juist dat echter stel den zoowel Woodruff als Métalnikov vast. DE proeven zijn zeer intelligent. Men moest geen waarnemings fouten toelaten, een voldoende aantal contröleproeven nemen, zoowel de eencellige wezens (microscopisch kleine) als de meercellige, van hun afstammende geslachten observeeren en, zonder verkeerd generaliseeren, daaruit gevolgtrekkingen maken. Opge merkt dient te worden, dat de waar genomen infusoriën zich zonder ge slachtsdaad voortplanten, door celdeeling, en dat zulke deelingen elkaar in zeer korten tijd opvolgen, zoodat alleen daardoor al een lange rij waar nemingen mogelijk wordt. In ruim Een mfusor/e, een eencel/ig wezen, vele malen vergroot. Bovenaan de mondopening, in het midden de kern, aan de kanten de zwemborste/s heid energie zich, zooals men ziet, in deze gewel dige reeksen ge slachten niet uit putte. Het is duide lijk, dat een derge lijke geweldige scheppingskracht zeer spoedig het geheele wereldruim met infusoriën zou vullen, wanneer deze wezens niet zouden sterven; maar deze dood, door ongunstige omstandigheden van buiten af is vol gens deze onderzoe kers geen natuur lijke dood. Zou n enkel eencellig we zen met zijn nako melingschap zich onder gunstige om standigheden ongehinderd kunnen ver meerderen, dan zou volgens Woodruff dit eencellige wezen in 7 jaar' 4473 geslachten voortbrengen, wat met een hoeveelheid protoplasma overeen zou komen, die den inhoud van den aardbol 10.000 maal overtreft. Het zou te ver voeren, de belang rijke experimenten, die de onder zoekers met hun infusoriën hebben uitgevoerd, in hun geheel te beschrij ven. Vermeld dient slechts te worden, dat men op de volgende manier ge heugen" bij deze levende wezens heeft geconstateerd: wanneer men aan de kweekstof, waarin ze leven, een zeker ultramicroscopisch fijn verdeeld poe dermengsel toevoegt, zwemmen de infusoriën op deze deeltjes toe en ver slinden ze gulzig. Nu zijn slechts weinig dingen verteerbaar en voed zaam voor deze veelvraten. Schudt die het eenvoudig niet meer verslond. 22 jaar verkreeg Métalnikov met zijn leerlingen 8704 generaties, gemiddeld men bijvoorbeeld fijn gestampt glas of 384 geslachten per jaar, terwijl Wood- aluminium of karmijn kleurstof in hun kweekvloeistof, dan slikken ze ze door, stooten het echter spoedig en onverteerd weer uit. Men kon waarnemen, dat een infusiediertje, dat men een voldoende aantal malen dit onverteerbare voedsel had gegeven, langzamerhand leerde, het van echt ruff, die onder gunstiger omstandig heden werkte, ongeveer 13000 ge slachten, dus 50 tot 53 per maand verkreeg. Het resultaat is op zichzelf reeds verbazend. Want de celdeeling en de door haar tot stand gebrachte vernieuwing van een levend wezen vereischt een aanzienlijke hoeveelvoedsel te onderscheiden en dat dit Grapjes contra tucht D AG dokter", zei ik. Dag dok,,?- ter". Maar hij merkte niets. En ik wilde hem nog wel feliciteeren, maar hij ?~~. was zeker nog niet gewend, Tot ik hem in zijn oor zei: Proost meneer van Duinkerken", en toen begreep hij het pas. En ik wist, dat ik toen niet aan doovemans ooren had geklopt, want prompt zei hij vriendelijk: Dank je, Kist, neerh er maar een voor mij", en toen kon ik hem tenminste nog eens toedrinken met een randje bierschuim op m'n lippen, want ze zeggen wel eens, dat zonder schuim een gelukwensch niets uitwerkt. En toch zoo'n eenvoudig mensch. Ik mag dat wel. Er zijn er, die een hoop mér drukte maken en jeen hoop minder kunnen; en altijd grapjes. Zoo moesten er meer zijn, al hebben wij niet te klagen over gebrek aan grapjes in onze stad. Daar heb je bijvoorbeeld het plan, om dwars door het Muntgebouw, vlak achter den toren een poortje te maken voor voetgangers. Daar zit iets in. Dan hoefde je ook niet zoo te letten op het onderscheid tusschen bebouwd en onbebouwd en dan konden ze bijvoor beeld bij ons door de zaak een stukje voetpad leggen, dan kon geen vrouw meer klagen, als haar man 's avonds, als hij thuis komt, een heel klein beetje dranklucht om zich heen ver spreidt. Ja," zou hij dan zeggen, ik kan er niets aan doen. Ik moest door het Cafésteegje. En je weet...." Op die manier zouden de zaken er nog eens wat voor over hebben, een eigen poortje of eigen straatje te kunnen exploiteeren, en als B. & W. daar consequent mee 'door zouden gaan, zou er misschien de redding in te vinden zijn voor onze arme begrootihg, die nu, naar ze zeggen, als een schip in nood moet verkeeren. Ik weet menschen genoeg, die er een HET bestaan van een en hetzelfde levende wezen, dat uit eigen kracht eenige duizenden geslachten van dergelijke levende wezens heeft voortgebracht, kan men in zeker op zicht als onsterfelijk aanduiden. Zoo dra het vraagstuk van den dood voor hooger ontwikkelde organische wezens wordt gesteld, wordt zij ingewikkelder; vooral moet de probleemstelling zelf de hoogst ontwikkelde wezens eerst nog zuiver naar buiten werken. Dat alle menschen sterfelijk" zijn, is een oude en banale wijsheid. De exacte biologie echter vraagt zich af, wat dan eigenlijk deze sterfelijkheid" beteekent. Sedert Metschnikoff is het bekend, dat zekere optimistische scep tici van dit weten, sterk betwijfelen, of de natuurlijk" schijnende dood niet veeleer een onnatuurlijke" is, dat wil zeggen niet veroorzaakt door uitputting van datgene, wat men in zeker opzicht levensenergie zou kun nen noemen, maar door geheel andere oorzaken, waartoe bijvoorbeeld schade lijke parasieten in het darmkanaal (Metschnikoff's speciale onderwerp) of zelfvergiftiging door verkeerde functies der secretie en dergelijke kunnen behooren. Deze studiën bevinden zich eerst in een beginstadium, en zij hangen met andere gebieden van de biologie samen, bijvoorbeeld met die der voortplanting, erfelijkheid, met de vraagstukken der flora en fauna binnen de organismen en dergelijke. Ook deze problemen worden in het genoemde boek van S. Métalnikov aangeroerd, dat in zeer beperkte ruimte in zeer goed begrijpelijken vorm een hoeveelheid kennis bijbrengt en bovendien veel prikkels, ook philosofische, bevat. De dwaze grap van de Duitsche studenten, die de ,,onster felijkheid der meikevers" inhield, is, zooals men ziet, tot een wetenschap pelijk probleem geworden, en dit pro bleem voert makkelijk van infusiediertjes naar menschen, wier dood weliswaar niet verhinderd kan worden, doch wel door de biologisch georiën teerde geneeskunde tot naar een hoogere leeftijdsgrens kan worden verschoven, wat in ieder geval een overwinning der wetenschap kan worden genoemd. aardig bedragje voor over zouden hebben als ze b.v. een stukje van de Leidschestraat konden pachten, Wat nu dat breken in het Munt gebouw betreft: het zal wel noodig zijn voor het Verkeer; maar anders heeft het toch veel weg van de baldadig heid, waarvan ze de tegenwoordige jeugd zoo erg verdenken. Het mag natuurlijk niet, maar als je het mij vraagt, hebben die kinderen het van geen vreemde, als je in de wereld ziet, hoe dégroote en de grootste menschen .huisvredebreuk en baldadigheid en nog veel erger bedrijven bij hun buren of verre verwanten. En dan kan ik over die straatschenders niet zoo'n drukte maken als ik denk aan de staatschenders.... Maar als ik dat hardop zou zeggen, zou ik n standje krijgen van iedereen, die voelt voor het tuchtrecht", en die is tegen het humanisme" en ,,sentimenteelerigheid'.Ik vraag mij af, hoe stevig dan toch wel de huid van dat soort men schen moet zijn. Ze voelen gén pijn... bij anderen! Dat zei ik tegen een bestuurslid van de Nationale Tucht Unie, die tegen mij luid klaagde over de tuchteloosheid van onze natie. En om, vanwege dézelftucht, niet te laten merken, dat hij lichtgeraakt was, gaf hij mij een dubbele fooi. PAG, DE 17 GROENE No. 3154 * i V ' *'.* t 11