Historisch Archief 1877-1940
'C r",
X .»
,1
rouwen en vrouwenleven
(JJutfscfw vrouwen in
. H. Posthumus-van der Goot
HET eerste jaar van het nieuwe
régime in Duitschland moet het
paradijs der anti-feministen ge
weest zijn. Eindelijk was de tijd aan
gebroken, dat elke man, die daartoe
de neiging bezat, den leider kon na
zeggen: De maatschappij wordt door
mannenbonden geregeerd; de vrouwen
moeten kinderen krijgen en
afgeloopen." Maar zelfs in het Duitschland
van 1933 werd deze leer alleen toege
past waar de economische omstandig
heden dit toelieten, d.w.z. waar de
mannen er geen nadeel, maar wel
voordeel in zagen de vrouwen van
haar posten te verjagen. Het gevolg
was, dat vooral de vrouwelijke staats
beambten, juristen, medici, leerkrach
ten en andere intellectueelen door
direct ontslag en door indirecte beper
kingen van haar arbeidsterrein werden
verwijderd.
Veel minder drastisch en vooral
veel sneller weer opgegeven waren
de maatregelen genomen tegen de
arbeidsters, die door haar lageren
loonstandaard beter beschermd waren dan
door welk recht ook.
Na dit eerste jaar van wegslaan,
zonder eenige consideratie, der be
trokken personen, een jaar, dat volgens
Hilary Newitt l) ook aan tal van Nazi
vrouwen veel leed moet hebben be
rokkend, kwam al spoedig het inzicht,
dat men niet den staat tot n lichaam
met n ziel en n gedachte kan
maken en daarbij meer dan de helft
van dat lichaam buiten beschouwing
laten.
Een netwerk van organisaties werd
over de vrouwen uitgespreid. De
vereeniging van de Jungmadel zórgt voor
de allerjongsten, iets later komen deze
in den Bund Deutscher Madel. Daarna
wordt de jeugdige Duitsche zooveel
mogelijk ondergebracht in een kamp
op het land in een landjaar", bij een
huisvrouw in een huishoudjaar", of
in den zesmaandelijkschen arbeids
dienst". De studente is ingedeeld in
andere formaties, werkzaam op maat
schappelijk gebied. De vrouwen zijn
ondergebracht in het Frauenwerk"
en de Nazi-veteranen onder haar in de
Frauenschaft", de arbeidsters in de
vrouwenaf deel ing van het Arbeidsfront,
de moeders nog eens in een afdeeling
moeder en kind" enz.
GEBOREN uit den algemeenen
wensch, de vrouwen-niet buiten
de propaganda te laten, heeft deze
ontwikkeling een aantal merkwaardige
bij-verschijnselen in het leven geroepen.
Ten eerste haalt deze ver-organisee
ring" de vrouwen uit haar gezin en
geeft haar een zekere uiterst be
perkte zelfstandigheid van optreden.
Ten tweede heeft men vrouwen noodig
om al deze vrouwen te bereiken en
ontstaat er dus een vraag naar vrou
wen, die hierin leiding kunnen geven.
Ten derde ontdekt men, dat vrouwen
meer kunnen dan alleen kinderen
krijgen. Ten vierde ziet men in en
dit laatste is werkelijk zeer belangrijk
dat het in vele opzichten noodzakelijk
is, dat vrouwen meer doen dan kinderen
krijgen. Een groot deel der uitvoering
van het economische programma blijkt
afhankelijk te zijn van de vrouwen. Zij
moeten hun gezin tevreden en gezond
houden met smakelijke maaltijden, die
zij moeten leeren te bereiden dan eens
zonder vet, dan zonder vleesch, brood
of aardappelen, al naar de wisselvallig
heden van het vier jarenplan dat mee
brengen.
Verder moeten de vrouwen leeren
niets te vermorsen, geen eten, maar
ook geen papier, geen stoffen, geen
.UITERLIJKHEDEN'
(~\P zichzelf is het een zeer eenvoudige
L-' methode een japon te vernieuwen door
een stuk kant in den rug te zetten, maar
er is in dezen natuurlijk wel kant en kant.
De charme van de afgebeelde jurk is dat
de bruine zijde precies kleurt, bij het
bruin fluweel van de découpe en dentelle,
die verier nog met wat goudborduursel ver
sierd is.
De hoeden verlaten langzamerhand de
hooge lijn voor een breeden rand of voor
een giappig afloopend effect, zooals de bij
gaande toque vertoont. Dit hoofddeksel
komt.uit de bekwame handen van Madame
Agnès vandaan, die het matte [roode vilt
koos om bij zwart bont gedragen te wor
den. Van de draagster wordt dan
verwacht, dat zij de noodzaak
van een kleine versiering dans
Ie ton" op haar tasch of hand
schoen inziet.
(Jlicoline
stukje metaal. Het belang van de
vrouw als besteedster van het inkomen,
als consumente bij uitnemendheid,
wordt door de huidige Duitsche regee
ring ten volle beseft.
Ten slotte heeft de veranderde oor
logstechniek de vrouw niet meer uit
sluitend de rol toebedeeld van moeder
van soldaten, maar ook van
organisatrice van het leven achter het front.
Iedereen weet, dat de burgerbevolking
het kwetsbare deel van een oorlogvoe
rend land is geworden. De vrouwen
moeten dus leeren deel te nemen aan
de verdediging tegen luchtgevaar en
aan de verpleging, niet alleen van
gewonde soldaten, maar ook van zich
zelf en haar kinderen.
DIT alles brengt als betrekkelijk
onverwacht gevolg mee, dat de
intellectueele status van de vrouw
noodzakelijkerwijs verhoogd moet wor
den. Maatschappelijke werksters voor
al het nieuwe dat onderricht en ont
dekt moet worden op gebied van de
voedingsleer, van de huishouding, van
de verbetering van de lichamelijke
gezondheid, moeten beschikken over
degelijke scholing, zelfstandig organi
satievermogen, veel menschenkennis.
De vrouwelijke artsen, wier aantal
met name door een gedeeltelijk verbod
van fondspraktijk sterk teruggeloopen
was, worden dan ook weer aangesteld
en de medische studie voor meisjes
wordt zelfs aangemoedigd. Hetzelfde
geldt voor alle beroepen, die bij deze
nieuwe organisatie van de vrouwen
wereld betrokken zijn, maar niet voor
n enkel beroep daarbuiten. t)e
vrouwelijke juristen bijvoorbeeld, zijn
nog steeds economisch zonder eenig
vooruitzicht. Ook zijn alle strategische
punten door mannen bezet, zoodat
alles onder de voortdurende controle
en onder de orders van den grooten
mannenbond staat.
Dit neemt niet weg, dat er op het
oogenblik voor Duitsche vrouwen, die
willen werken en die niet met een of
andere politieke of
rassen-ongewenschtheid zijn besmet, een gelegenheid be
staat om haar krachten ten bate van
de gemeenschap aan te wenden. Een
bericht van den allerlaatsten tijd meldt
zelfs, dat onderzocht zal worden waar
vrouwen geschikt voor zijn", hetgeen
vol ironie, als de 'ontwikkeling der
menschheid nu eenmaal schijnt te zijn,
een kernachtige formuleering is van
datgene wat de meest overtuigde
feministen hebben voorgestaan.
Men vraagt zich af welke middelen
de regeering, aangenomen de propa
gandistische, economische en militaire
drijfveeren die haar bezielden, toege
past heeft om in zoo korten tijd een
dergelijke verandering te weeg te
brengen in een zoo groot aantal
vrouwenlevens.
BEHALVE het machtsvertoon (ont
slag), het gebiedende woord (vrou
wen kunnen niet gelukkig zijn in be
roepsarbeid), het verheffen van het
moederschap tot een gewichtige staats
functie, en de invloed van een alles
doordringende . propagandatechniek,
treft in bijna alle ,,épitres aux femmes"
het beroep op het gevoel, op den offer
zin. Was je wird geopfert, war Opfer
für dich'Y staat op de laatste aflevering
van de N.S. Frauenwarte en met variaties
in vele andere officieele uitlatingen.
Uit deze merkwaardige ontwikkeling
der Duitsche vrouwen in de laatste vijf
jaar zijn m.i. de volgende conclusies
te trekken.
i. De vrouw is een zeer belangrijke
staatsburgeres. Als men haar als zoo
danig verwaarloost, gaat dit ten koste
van de economische en militaire
kracht van het land.
2. De vrouwen zijn voor het uit
voeren van haar taak als staatsburgeres
te winnen, indien er een beroep op haar
medewerking wordt gedaan, in een
vorm die voor haar toegankelijk is.
3. Het is een groote fout van de
democratische regeeringen, dat zij
door traagheid en kortzichtigheid deze
noodzakelijke ontwikkeling met piet
luttige maatregelen tegengaan, inplaats
van haar te bevorderen, zoodoende
zich zelf een toevoer van maatschap
pelijke krachten onthouden en den
tegenstander in de kaart spelen.
i) Women must choose.
NIEUWS UIT DE
VROUWENBEWEGING
T~\E tegenwoordige generatie van
J-^ vrouwen behoeft geen d
ettantistische te zijn en mag dit dus ook
niet wezen, was de strekking van een
geestige rede, die Johanna W. A.
Naber uitsprak op een bijeenkomst
van het Internationaal Archief voor
de Vrouwenbeweging, waar ook het
eenige vrouwelijke lid van de Eerste
Kamer, mevr. Mr. Pibbius Peletier,
het woord voerde.
TTILARY Newitt vertelt in haar
* *? boek over de vrouw in den
huidigen tijd, hoe vooraanstaande
Weensche vrouwen met alle beminnelijk
heid, waarover zij beschikten, een
der vele beraamde maatregelen tegen
vrouwenarbeid wisten te verijdelen.
Zij belden daartoe de voornaamste
regeeringspersonen op de ministe
ries op, om hen, uit te noodigen
voor een diner of een ander feest,
waarbij zij in een zeer lang gesprek
terloops de brandende kwestie aan
roerden. Het schijnt dat de
antifeministische, maar toch nog altijd
hoffelijke Oostenrijksche heeren dezen
wenk hebben begrepen en opgevolgd.
T~\E uiterst bezadigde Académie
-*-/ frawaise heeft de Académie
beige uitgenoodigd tot een bezoek.
Men fluistert nu dat de president,
die de onsterfelijkheid" uitsluitend
aan mannelijke dichters wenscht toe
gekend te zien, dit thans zeer be
treurt, omdat-de Belgen ongetwijfeld
vergezeld zullen zijn door de beroemde
schrijfster Colette, aan wie zij, voor
uitstrevender dan hun Fransche
kunstbroeders, het lidmaatschap
hebben verleend.
? N een toespraak werd onlangs een
?^ oud woord van de beroemde maat
schappelijke werkster Elisabeth Fry
herdacht, die aan den Franschen
koning Louis Philippe geschreven
heeft: Sire, indien gij gevangenissen
laat bouwen, zou het welzijn, dat gij
dit doet in de gedachte, dat gij of uw
kinderen ook eens deze cellen zoudt
kunnen bewonen.
EEN van de vele gaven des hemels,
die over ons uitgestort worden
al merken we dat zoo niet iéderen
dag l?zijn bloemen. Daar is de bloem
in het knoopsgat van het kwieke oude
heertje, daar zijn de bloembedden in de
plantsoenen, waar we in de tram langs
rijden; de bloemperken in de parken,
soms weelderige kleurensynfonieën.
Daar zijn de laatste dahlia's en
herfstknoopjes, de laatste bolbegonia's, ja,
de laatste rozen in de tuinen. In een
klein potje spriet een takje paarse hei.
En ze geven alle te denken. Bloemen
en sentiment behooren bij elkaar, als
van Gend bij Loos, als klank bij muziek,
schoonheid bij een gloedvollen zons
ondergang of onschuldige verwonde
ring bij een kindje.
En daarom omringen we ons met
bloemen bij alle emotievolle
gebeurtetenissen van ons leven! Of we laten
ons daarmee omringen; dat het liefste !
Maar het is niet iedereen beschoren. We
kennen een Hollandsch mevrouwtje,
gehuwd met een degelijken
Hollandschen man, die in haar huwelijksleven
driemaal bloemen van hem kreeg. Bij
de geboorte van elk kind l Voordien
niet en nadien niet. En daarom koopt
2e haar bloemen voortaan maar zelf l
Neen, dan in Amerika. Daar is het
zenden van bloemen wat men ginds
(Slot op pag. 16)
PAG. IS DE GROENE No. 3l5
v. *.
een bijzettafeltje van
GISPEN
met philite blad van
PHILIPS
verkrijgbaar in de
GISPEN TOONZALEN
Amsterdam Leidschestr. 27
DEN HAAG Noordeinde 140
ROTTERDAM Mauritsweg 37
PYRAMID
ZAKDOEKEN
Fabrikaat foofaf
STEEDS EEN WELKOM CADEAU
i Een passend St. Nlcolaasgcschenk
van distinctie in ceramiek, sieraden,
glas, wei'fwerk, enz. Bij ons vindt U iets
,,persoonlijk*" dat den gever kenmerkt!
zeer exclusieve kunstvoorwerpen uit
alle tijdperken voor den liefhebber die
iets aparts zoekt.
doorloopende exposities van schil
derijen, grafiek, beeldhouwwerk, cera
miek, toegepaste kunst.
Een VONDST doet U STEEDS bij ons.
ONNO GEVEKE
Kunsthandel De Brug
PRINSENGRACHT %9
bij Vijzelstraat, tel. 31663
Voor goed
maatwerk
P.C. HOOFfSIR. 134
Tel. 28271
ccêpe de cdine
in tere pasteltinten, keurig geborduurd, een aller
aardigst geschenk voor de komende feestdagen, dat
in ieders smaak zal vallen! En ... toch zo voordelig
te krijgen! Vraag Uw winkelier Lux Toilet Zeep in
feestverpakking. Vier stukken van deze erkende
kwaliteitstoiletzeep en dan nog zulk een keurig zakdoekje voor
slechts 50 ets.! Maak een lijstje van de kennissen, die
U met Lux Toilet Zeep feestverpakking wilt verrassen.
LTS 127-OKI H
Geef
9 n geurig
geschenk..!
IMPÉRIALE vanaf 25 ets
VÊRITABLE vanaf 20 ets.
Geef een flacon Eau de Cologne
Boldoot! Zoo'n geschenk wordt
zeer gewaardeerd, niet alleen op
den dag van her geven . . . maar
ook steeds weer opnieuw bij de
vele malen, dat enkele geurige
druppels, moeheid doen vervlie
gen en lichaam en geest heerlijk
opfrisschen! Gropte keuze in sier
lijke, moderne luxe-flacons.
Eau de Goloqnc
Nk f*+**S% rfS^^^ ^M^^
NEDERLANDSCH FABRIKAAT