De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1937 18 december pagina 12

18 december 1937 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

f *"?) Engelsche Bulldogs KENNEL ELDEE, APELDOORN GREUTELSCHEWEG 61 lan tijd tot tijd | PW li tl girin Wetenschappelijk en met zorf gelokt Van Hjd tot tijd PUPS *fte geven. Dekreu Felix vom Stahfblock ter beschikking. Alreflaïe Kennel ..Pastor'»", Oosterwolfle (Fr.). Ds. K. J. de Groot. Tel. 52 Dr A' *? M' HOLMER - GRONINGEN - TEL 975. Engelsehe Bulldog. Van UJd tot tl|d pups if tt gavin. i ! Hollandsche Keeshonden en New Foundlanders WALHALLA M' BAR"E VAN HARDENBROEK KENNEL DEN BERGH" - NUENEN (N.-Br.) - TEL. 23 Zorgvuldig grootgebrachte dieren al te geven Momenteel prachtige pups, 6 weken en 8 maanden oud o.a. naar de met kampioenschapsprijs bekroonde Quldo v. Westergoo. KENNEL WESTERGOO, IBISSTRAAT 24, LEEUWARDEN. TEL. 5096 E Cocker Spaniels Kennel of Darkles' Home Mevr. VAN AALST, WAARDENBURG, Tel. 4 DE ARKE NOACH - HONDENPENSION. no methode", waarhif elke hond over ca. 200 M1 lonprufnite beschikt. 91. EJlKEIjEXS, II.fr. Laan 77 (tegenover JBirklioven) Amersfoort. Tel. &02O i Chaplin'sChirloteerofHeathflower staat ter dekking. Van tijd tot tijd pups af te geven. Pension voor kleine Huisdieren. G. v. d. HEIDE, Virulyhan 8, Park Leeuwenbergh. VOORBURG. LAKE-LAND TERRIËRS Doorn - Tel 22B - Driebergen E«nlg» K«nn«l vin dit ras In Nederland VAN TIJD TOT TIJD PUPS AF TC QEVCN STAAK TB« DEKKING d« W B I* 8 H TEBRIKB REFBNi Kampioen Dan. Y~Craig Caradoc «n Jimmy van Aardenburg A»nvraj«n te rkhten a»n Mevr. Mr. A. TEENSTRA, v. Oldenbarneveld wej 40. BAKKUM b!) CASTRICUM SCHNAUZERS. peper en zout teefjes, geb.-l October '37 af te geven. KENNEL JACHTHUIS 20NHEUVEL - Schaaribe'gen bij Jlrnham. SALUKI (Perzische windhond) M E J. T. E. WALLENBURG, BOSCHKANT 3 ZEIST. Korthaar Teckels. KENNEL VAN DE ZEVEN BERGJES. Mevr. G, POUW-NËUMANN. Enny1* Hoeve. VOORTHUIZEN (Veluwe). Tekfopn 52. LirnATAMIM (vitamine A" preparaat) VOORKOMT en GENEEST hondenziekte. ntr A l nlYIm JANSSEN & WILLEMSE, Geiderschekade 6, AMSTERDAM. GEVLEKTE DUITSE DOGEEN ? Kennel Jtadria" Eig. J. F. ALEXANDER, Achterweg 16, Dordrecht FOKT UITSLUITEND MET P Rl M A BLOED Van tijd tot tijd pups en oudere honden af te geven TEL. 6154 Kleine sportieve hond, gén schoothond. Allén voor hondenvrienden buiten met grote tuin, te koop: twee cairn terriërs (reu en teef. 4 April '36) licht- en donker grijs gestroomd, m. stamb.; vader uit Engeland geïmp. i. Mevr. l. KREUNEN-MEES, Nieuwe '«-Gravenlendse weg 90, BUSSUM Kleinste dameshondje OcM. hoogte. Een igste fokster van dit ras In Nederland. Pups af te geven met off. stamboom. Mevrouw A. G. v. d. BERG-VOIGT jul. v. Stolberglaan 306 DEN HAAG Trimmen - Verzorgen - Wassehen van alle hondenrassen Speciaal Engelsche methode. NETTA DUIJVENDAK, Emmastr. 11 (2.). Tel. 23425 A918TE11UA3I H 1 1 ITQtT 1-4 P UUII3V~nC Van «'J*1 tot "Jd P""' lf «? DEKREU TER BESCHIKKING Von d«r Haldantloht, A. v. d. GRINTEN, HEEZEMWEO 27, EINDHOVEN, Tal. 8241 1^^ Sc! HE KOK'S KENNELS. Baamschmg 31, DEN DOLDH Scfioficlii (irriiri - Mi tintori ? Dalnatimn ? Pups il lf imi Waar liggen en waar lagen de NOORD- en ZUIDPOOL Dr. J. VAN ZUYLEN TEGEN het einde der Middel eeuwen werden de bezwaren van het toen gangbare wereldbeeld meer en meer duidelijk en bleek het noodig de astronomie een nieuwen grondslag te geven. De beschouwingen, die toen ontwikkeld werden, zijn zeer vruchtbaar gebleken en worden tot op heden in de scholen onderwezen. Kort samengevat zijn van belang de vol gende twee punten: ie. De aarde is een bol, die in 24 uur om zijn as draait. Die draaiing is de oorzaak van dag en nacht. 2e. De aarde| beschrijft om de zon in een jaar een bijna cirkelvormige baan; dat is de oorzaak van de jaar getijden. Tengevolge van de draaiing der aarde beschrijven alle punten van het aardop pervlak cirkelvormige banen, op twee na. Die twee punten zijn Noord-en Zuid pool, het zijn de plaatsen, waar de as van draaiing door het aardoppervlak heensteekt. Allang voordat het bestaan van de polen bekend was, werden ze gebruikt om in eenwillekeurige plaats de wind streken" vast te leggen: noord is de richting naar de Noordpool, zuid die naar de Zuidpool, oost en west zijn de richtingen loodrecht op Noord en Zuid. Het is wel algemeen bekend, dat de Noord-Zuid richting in een bepaalde plaats niet veranderlijk is. Alleen door zeer nauwkeurige astronomische me tingen kan men kleine schommelingen aantoonen. Hieruit volgt, dat de polen op aarde met groote benadering haar vaste plaats hebben. Voor beide polen is een gebied aan te geven van onge veer 100 vierkante meter, waarbinnen op ieder oogenblik de pool te vinden is. De zon kan slechts een helft van de aarde tegelijk verlichten, de andere helft ligt in de schaduw. Doordat de aarde om haar as draait, worden voort durend plaatsen uit het eene gebied in het andere gebracht; er zijn steeds plaatsen, waar de zon opkomt, en plaat sen, waar de zon ondergaat. Maar de polen beschrijven geen baan tenge volge van de aswenteling en kunnen dus ook niet daardoor van het licht naar den schaduwkant of van den scha duwkant naar het licht gebracht wor den; de gewone afwisseling van dag en nacht is in de polen dus niet bekend. En alleen doordat de aarde ook nog een baanbeweging uitvoert hebben ook de polen hun afwisseling van licht en donker. We willen zonder nader bewijs constateeren, dat door de baanbeweging van de aarde ook de polen ten opzichte van de grens van licht en donker zich bewe gen en wel, dat ze een half jaar aan den schaduwkant liggen en de rest van het jaar in het licht. De overgang vindt voor alle twee gelijktijdig plaats, maar in verschillende richting; als de noord pool dag krijgt en het bij ons zomer wordt, krijgt de- zuidpool nacht en wordt het winter in Zuid-Afrika. Een dag" aan de Noord- of Zuidpool duurt dus een half jaar. Al dien tijd loopt de zon steeds boven den horizon rond, met telkens een omgang in 24 uur. De eerste drie maanden heeft er bovendien een langzame stijging plaats, totdat tenslotte een zonnehoogte van 23 graden is bereikt; daarna heeft een even langzame daling plaats en ten slotte verdwijnt de zon voor een half jaar onder den horizon. Plaatsen, die niet te ver van de polen afliggen, ken nen, in mindere mate, dezelfde ver schijnselen, Daar heeft men gedurende den zomer een tijdlang voortdurend dag en in den winter een tijdlang voort durend nacht, terwijl in voor- en na jaar een overgang plaats vindt met afwisselend dag en nacht. Die overgangstijd wordt des te langer naarmate men zich verder van de polen verwijdert. EEN hooge zonnestand heeft een flinke verwarming van het aard oppervlak tengevolge. In de omgeving van de polen komt de zon nooit erg hoog en dientengevolge wordt het er nooit erg warm. 's Winters is er weinig of geen zon en kan de temperatuur er sterk dalen. Over het algemeen zal er in de poolstreken dus een lage tem peratuur heersenen met een vrij groot verschil tusschen zomer en winter. Verder van de polen verwijderd zal de gemiddelde temperatuur stijgen en zal het verschil tusschen zomer en winter kleiner worden. Volgens de hier aangeduide een voudige theorie moet dus verwacht worden, dat concentrisch met de polen gordels van gelijke temperatuur be staan. In groote trekken is dat ook werkelijk het geval, maar toch komen er belangrijke afwijkingen voor. Voor die afwijkingen laten zich zonder veel moeite allerlei oorzaken aangeven, waarvan we enkele willen noemen. ie. Behalve van de zonnestraling is de temperatuur op een bepaalde plaats ook afhankelijk van den aard der be wolking en van de heerschende winden. 2e. Door warme zeestroomingen kunnen belangrijke hoeveelheden warmte naar ,,koude" streken worden vervoerd met als gevolg een plaatselijke stijging van de gemiddelde tempera tuur» 36. Wanneer alle andere omstandig heden gelijk blijven, heeft van twee plaatsen diegene de laagste tempera tuur, die het hoogst boven het zee niveau ligt. Door met deze factoren rekening te houden, is het zeer wel mogelijk de verdeeling der klimaten over de aarde te verklaren. Geheel volledig is die ver klaring dan nog niet, tenzij ook het ontstaan van de verschillende winden en zeestroomingen kan worden aan gegeven en de aard der bevolking een natuurlijk gevolg van de andere fac toren blijkt te zijn. OP de vraag, waar Noord- en Zuid pool liggen is in het voorafgaande reeds op verschillende manieren geant woord. Om te beginnen hebben we er op gewezen, dat dépolen nagenoeg vaste punten van het aardoppervlak zijn, die ieder steeds in een bepaald klein gebied blijven. Vervolgens hebben we enkele beschouwingen over het klimaat gehouden en gevonden, dat we de polen op de koude deelen van de aarde moeten zoeken. Het merk waardige is, dat deze antwoorden ge geven kunnen worden, voordat ooit iemand er geweest is. Of het dan nog wel noodig is er heen te gaan? Ver scheidene ontdekkingsreizigers hebben deze vraag bevestigend beantwoord en zij kunnen ohs inlichten over een merk waardig verschil tusschen polen. PAG Ji DE GROENE No. 3159 Een fragment op halve gróótte van de kaart van Wi//em Barentsz van de Noordpoo/zee, die hij in 1598 teekende. De Zuidpool blijkt het middelpunt te zijn van een apart werelddeel, de Noordpool bevindt zich op zee. Natuur lijk moet dit niet zoo worden verstaan, dat er zich aan de Noordpool een vrij wateroppervlak bevindt. De zee is er met een dikke laag ijs bedekt, die ook in de warmste zomers niet smelt. Maar onder het ijs bevindt zich een laag water, die waarschijnlijk dieper is dan 3000 meter. De grootte van het werelddeel waar de Zuidpool ligt is nog niet bekend, maar zeker is in ieder geval, dat de Zuidpool ligt op een uitgebreide hoog vlakte die met ijs bedekt is en 2500 tot 3000 meter hoogte heeft. OGENSCHIJNLIJK is er niet veel reden te verwachten dat vroeger het beeld van de aarde met haar beide polen erg veel verschilde van wat we op het oogenblik zien. En toch zij n er vele aanwijzingen, dat zeer groote verande ringen hebben plaats gevonden. Overal, waar de gesteldheid van den bodem het toelaat, zijn sporen gevonden van groote veranderingen in het klimaat. Om twee zeer frappante voorbeelden te noemen, er zijn steenkolen gevon den op plaatsen, .waar het klimaat op het oogenblik ternauwernood planten groei toelaat, en er zijn duidelijke aan wijzingen dat in de tropen groote ge bieden met ijs bedekt zijn geweest. Wanneer we ons nu herinneren, dat op het oogenblik de temperaturen in groote trekken verdeeld zijn volgens met de polen concentrische gordels, moeten we ons over die vondsten toch wel erg verbazen. En het is eigenlijk in het geheel niet verwonderlijk, dat bij het zoeken naar een verklaring van deze feiten de vraag waar lagen de polen" op diverse wijzen naar voren is gebracht. De grondidee is dan, dat het stelsel van temperatuurgordels nooit veel sterker gestoord kan zijn geweest dan het op het oogenblik is en in dat geval moet worden aangenomen, dat die gordels .vroeger anders liepen dan tegenwoordig en dus, dat de polen vroe ger op een andere plaats lagen. Van belang zijn hier twee theorieën. De eerste veronderstelt, dat de aarde als geheel niet steeds om dezelfde as heeft gedraaid. Het groote nadeel van deze theorie is, dat er evenmin veel voor, als tegen te zeggen valt, en hij zich dus moeilijk laat bewijzen". Over de andere theorie laat zich beter praten. Hij is afkomstig van Wegener en ver onderstelt, dat de samenstelling van de aardkorst zoodanig is, dat de verPAG. 23 DF. GROENE No. 3159 schillende continenten ten opzichte van elkaar en van het aardlichaam beweeg lijk zijn. Om de gedachten te bepalen zou men zich kunnen voorstellen, dat de aarde van dikke stroop was gemaakt en de continenten als dunne plakken kurk daarop ronddreven. De verschillende klimaten, die een bepaalde plaats heeft gehad, worden dan verklaard doordat die plaats in den loop der tijden in ver schillende temperatuurz ones heeft ge zwalkt. De theorie lijkt zeer fantas tisch, maar er zijn verscheiden sterke argumenten voor aan te voeren. We willen er een noemen. De randen van de verschillende werelddeelen passen verrassend goed aan elkaar en op over eenkomstige punten is er vaak groote overeenkomst in de geologische ge steldheid van den bodem. HET is niet eenvoudig, voor dit feit een andere ongedwongen verkla ring te geven. Evenwel, dit argument heeft op zichzelf met vroegere klimaten niets te maken en we mogen zeker probeeren die te verklaren zonder Wegener's theorie. De pogingen die hier het meeste kans van slagen heb ben, trachten de wereldkaart voor die vroegere periode te reconstrueCren en daaruit op de vroeger aangeduide wijze de klimaten terug te vinden. Op dit ge bied zijn bijvoorbeeld door Brooks belangrijke resultaten bereikt. Van veel belang is in dit verband, dat een deel van de klimatologische factoren niet stabiel is. Zoo kan Brooks bijvoor beeld bewijzen, dat slechts een kleine temperatuurverhooging voldoende is om de ijsvelden rond de Noordpool zeer , sterk te doen inkrimpen met als ge volg een zeer belangrijke verbetering van het klimaat. Er zijn sterke aan wijzingen, dat omstreeks het jaar 1000 inderdaad dergelijke gunstige omstan digheden heerschten. Zoo was het in dien tijd mogelijk op Groenland koren te verbouwen, wat op het oogenblik uitgesloten is. Belangrijke geologische of astronomische veranderingen heb ben er sindsdien met onze aarde niet plaats gevonden en het is dus geenszins absurd te verwachten, dat bij geologi sche veranderingen van slechts eenig belang, zoodanige groote veranderingen in klimaat kunnen optreden, dat de vroegere klimaten daardoor ongedwon gen verklaard kunnen worden. In dat geval kruinen we dus zonder bezwaar aannemen, dat Noord- en Zuidpool steeds gelegen hebben in de buurt van de plaats, waar we ze nu nog vinden. Vraagt U ook eens een proefnu m mer van Ruitersport en overtuigt U van de waarde van dit blad voor de PA ARDE NS PORT KNEUTERDIJK 3.'i-GSAVÊNHAGE FA F. SINEMUS Leldschestraat 20-22 AMSTERDAM C. UITGEBR. COLLECTIE ULSTERS VANFI.55.50AF voor liet goedverzorgde interieur tapijten N.V. KON, VER. TAPIJTFABRIEKEN R'DAM. A'DAAA. DEVENTER. MOORDRECHT TOONZALEN TE AMSTERDAM: SINGEL 464 r l wij moderniseeren uw interieur grondig, itijlvol, degelijk en met weinig kotten bespreking geheel vrijblijvend paul schongs amsrelv.weg 1030 * teler*. 22874 moderne meubileering G een jus meer?... Is er niet genoeg jus . . . neemt U dan een MAGGI1 Justablet en bereidt dit zoals op het etiket staat aangegeven. In 5 minuten tijds hebt U dan circa '/* L. jus gereed. En wat voor een jus!... geurige, echt-smakelijke, bruine jus, die het genot van de maal tijd verhoogt! Jus van MAGGI, welke dezelfde bestanddelen be^ vat als zelfgemaakte vleesjus, doch goedkoper is! Per tablet ó cent. MAGGr Jus Geeft 'n~boek met Kerstmis! D. Kosztolanyi ANNAEDES Meesterlijk - boeiend ? ontroerend Int. fl. 2.90 f> Gtb. fl. 3.90 Ift «Iken boekhtnd»! Ultj.: Nid«rlandieh« K*urbo«lc«rli A'dtm l l KAMPEERWAGENS Twee occasions: geheel nieuw, modern type, vier slaap plaatsen. Automatische rem PRIJS f250.-EN f375.Oud Blaricummerweg 34, LAREN N.H. fc

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl