Historisch Archief 1877-1940
- v
i
\
i;deze week in de uitkijk
toegang
elke
leeftijd
"the ghost goes west"
(spook te koop) ^ regie: renéclair
verwacht in het ker*tprogramma: "quell* dróle> d* 00**»!.. "
met dan.i.elle darrieux en albert préjean
OUDGOUD
VEfJKOOPEN IS EEN VERTROUWENS
ZAAK. DAAROM VERKOOPE MEN BU
Fa LANGEDIJK
F R EDE RIKS PLEI N 11
i Een passend KERSTGESCHENK
van distinctie in ceramiek, sieraden,
glas, weefwerk. enz. Bij ons vindt LI iets
,,persoonlijk*" dat den gever kenmerkt !
i zeer exclusieve kunstvoorwerpen uit
alle tijdperken voor den liefhebber die
iets apartj zoekt.
l doorloopende exposities van schil
derijen, grafiek, beeldhouwwerk, cera
miek, toegepaste kunst.
Een VONDST doet U STEEDS bij ons.
ONNO GEVEKE
Kunsthandel De Brug
PRINSENGRACHT 969
bij Vijzelstraat, tel. 31663
geschenken
geschenken
geschenken
111OI7
enCO
letdschesfroo*
hoogstraat 16
EERE TENTOONSTELLING
Nagelaten Werken van
L W. R. WENCKEBACH
(1860-1937)
yin Zaterdag 4 Dec. tot/m 24 Dec. 1937
KUNSTHANDEL FETTER
WETERINGSCHANS 79 - AMSTERDAM C.
i» ? k r
K. r e uk ners t e 11 end
en wnscnbnar. Nieu
we dessins voor jong
en oud. Steeds een
welkom cadeau.
TOOTAL
eico
DASSEN
Standard II. 1.25 Popular,, 0.75
minimin
Ein tassend Kerstgeschenk ?
Laszlo Fa rag 6
PALESTINA
TWEESPRONG
Vertaling Mr. C, Straat
Met ruim 70 foto's
Inf. fl. 3.50 e) Geb. ft. 4.50
Alom in den Boekhandel
Uitj.: Nederlandiche Keurboekeri) A'dim
OP ALGEMEEN VERZOEK
bieden wij op
Maandag a. s. 20 DECEMBER
's-ochtends tustchen 11 «n 12", uur en Vmfddaji
tujichen 4'.', en 8 uur nog «en enkele
telsjenheld om on?e authentieke' wijnen zonder
eenife verplichting te keuren ?
,',H U N G AR l A" Wijnimport
Lefdscfiegracht 68 (hoek Prinsengr.)
Tel. 31040 - 35640
IIIPTFI niniOr Wi^ eareeren. wasschen, smeren, halen en bren»cn uw auto
uMMrl llAnuhr rrij^-n »iiHJirf IS- IMT ??«?«???l
nillUILL Uniinilli Onze 30-jarige ervaring is een waarborg voor K0tde service
W«asp*riiW«| 143. Tal.51218 Stolling voor 100 auto's - Dag en nacht geopend
SIR ERNEST SHACK
Persoonlijke herinneringen
aan den ontdekker.
EDUARD VERKADE
OF het toeval is, dat Ernest
Shackleton op Zuid-Georgiëbe
graven ligt?
Het diepst heeft hij mij getroffen,
toen hij mij over zijn wonderbaarlijke
redding op Zuid-Georgiëvertelde. Toen
had zijn stem dien diepen ontroerenden
klank en had zijn blik dat vreemde
afgestorvene van iemand, die eenmaal
dagen lang met den dood voor oogen
geleefd heeft en toch nog gered is.
Shackleton en zijn metgezellen, die
over de rotsen van de kust van
ZuidGeorgiëklommen, verklaarden een
stemmig, dat zij op dezen tocht als
het ware ,,geleid" werden.
Shackleton vertelde het mij zoo:
Ons schip was vergaan, onze proviand
raakte op, en de laatste kans op redding
voor ons allen bestond in een ont
dekkingsvaart in een kleine open boot
om hulp te halen. Met drie metgezellen
scheepte ik mij in en wij roeiden dag
en nacht, elkaar aflossend, in de hoop,
de menschheid te bereiken. Na vele
dagen naderden wij bij nacht een
rotsige kust, waar bij vloed niet te
landen viel, zonder de boot te ver
liezen. Den geheelen nacht hebben wij
onze groote roeiboot moeten
verded'.gen tegen den vloed, die haar
steeds weer terug voerde, de zee in,
maar iederen keer sleepten wij de boot
weer landwaarts, totdat eindelijk, na
dat wij lang volgehouden hadden, de
eb intrad en wij de boot veilig hoog
opgetrokken, aan den voet van de
steile rotsen konden achterlaten tot
een hooge vloed op zou komen. Eerst
nu konden wij probeerën, of de rotsen
te beklimmen waren en of wij daar
achter menschen zouden vinden, want
wij wisten in 't geheel niet, waar wij
eigenlijk waren. Misschien moesten
wij na lang zoeken, de hoop op hulp
aan deze kust opgeven en weer verder
varen in de open boot, verder om hulp !
Want al kónden wij .niet verder, wij
moesten !. De overige quipage wachtte
op ons, enkele dagen varens daar
vandaan, zonder veel proviand, met
kans op bevriezen; dus alles hing van
ons af, met ons ging hun laatste kans
op redding te loor.
Wij klommen over de rotsen en na
uren dwalen troffen wij een mensch
aan» die ons meenam naar zijn huis.
Daar zaten wij plotseling voor een
brandenden haard en vertelden wie wij
waren en hielden onze gescheurde
kleeren bijeen, die wij in ruim vier
maanden niet uitgetrokken hadden, tot
dat wij, gingen beseffen, dat ons bijzijn
minder aangenaam voor den ander
moest zijn en wij gelegenheid kregen,
ons te wasschen en andere kleeren aan
te trekken.
Wij zijn op Zuid-Georgiëkoninklijk^
geholpen. Een schip voer
uit met ons aan boord, om
met genoegzame hulp en
proviand en kleeren de
overige quipage van de
Indurance" op te zoeken
en af te halen en weer
over te brengen naar de
bewoonde wereld.
Toen wij de plaats na
derden was alles stil en ik
begon al te vreezen, dat
de mannen doodgevroren
waren; wij gaven teekens
van boord, maar niets ver
roerde. Eindelijk ontdekten
wij door den verrekijker
een man. Opnieuw gaven wij tee
kens en wij werden gezien.
Wij zetten een sloep uit en roeiden
naar de kust. Daar wachtte ons de
armzalige groep. Er steeg een hoera
op toen zij mij herkenden. Dat was
het beste oogenblik van mijn leven."
Nog kreeg hij tranen in zijn oogen
toen hij dit zeide, en deze woorden,
hoe vaak ook herhaald op lezingen
en in gesprekken, kwamen zoo recht
streeks uit zijn hart, dat ze diep ont
roerden.
OHACKLETON was een breede,
^ forsche man met een
jongensachtigen zeemanskop. Toen wij vrien
den werden was hij 45 jaar oud, doch
hij zag er, behalve op de dagen, dat
hij aan de gevolgen van de doorstane
ontberingen leed, veel jonger uit. Hij
had het hoogtepunt van zijn roem
bereikt, en men kon nergens met hem
in Londen komen of het veroorzaakte
een zekere opschudding. De sloep uit
Zuid-Georgiëwas op het dak van de
Selfridge-Stores in Londen geplaatst,
en tweemaal daags hield Sir Ernest
lezingen voor volle zalen over zijn
tocht ,,South", en betaalde daarvan
achterstallige schulden, door deze
reis ontstaan.
Shackleton behoorde niet tot de
Engelsche Admiraliteit en was op eigen
initiatief met door hem zelf bijeen
gebedeld kapitaal op ontdekkings
reizen uitgegaan. Terecht of ten
onrechte gevoelde hij na zijn succes
een zekere animositeit van officieele
zijde en werd hij menigmaal gepas
seerd bij officieele gelegenheden. Maar
met zijn breeden glimlach schoof hij
zijn grieven van zich af en zei:
,,jalouzie" en verdiepte zich in nieuwe
plannen. Ondanks zijn leeftijd wilde
hij nog eenmaal South, gedeeltelijk
omdat hij meende, punten te weten
waar exceptioneel veel walvisschen
waren te-vinden. Deze kennis hoopte
hij later nog te exploiteeren bij zijn
terugkomst.
,,Wist je altijd het gezag te handha
ven in zulke zware omstandigheden?"
was, toen ik hem wat beter kende, een
van mijn eerste vragen, mij ingegeven
door tooneelervaringen.
,,Soms was dat uiterst moeilijk" zeide
Shackleton ernstig. Nadat de Indu
rance" door de ijsbergen gekraakt
was, leefden wij pp drijvende ijsvlakten.
Dagelijks trok ik met de geheele be
manning en al ons hebben en houen
eenige uren verder onder de grootste
ontberingen. Oogenschijnlijk was dit
een volkomen nuttelooze inspanning,
daar de schotsen, waar wij overtrok
ken inmiddels zelf voortdreven. Doch
^ik achtte Ldeze inspanning
noodzakeKerstmis in het land,
De zorgen aan den kant.
Naast oliebol en wafel
Staat TIP VAN BOOTZ"
[op tafet
'tlGlas gevuld tot*aan
[den rand.
In. J. P. H Am«terd*m
ontving ern fl««ch Tip.
'n TIP VAN BOOTZ
PAG. 26 DE GROENE Ne.
LETON
lijk ter wille van
i het moreel der
menschen. Werkende
, zouden zij beter
tegen de ontberin
gen zijn opgewas
sen dan bij een
arbeidsloos afwach
ten. Doch n der
manschappen be
gon zich te ver
zetten en maakte
stemming tegen
oldCautious" zoo
als mijn bijnaam
was.
Op zekeren dag
weigerde een deel
der bemanning ver
der te trekken en
l de autoriteit van
den kapitein te
erkennen nu het
schip vergaan was.
Uit
conservatis., ie" riep ik allen
bijeen en vroeg of
er lieden onder hen
waren, die niet langer mijn autori
teit wilden erkennen. Na eenige aar
zeling stapte de bewuste man naar
voren en weigerde verdere gehoor
zaamheid. Ik antwoordde hem, dat
ik hem drie kwartier later voor
mijn tent verwachtte om te vernemeri
of hij al of niet op deze meening
terugkwam. Ik schreef daarna in mijn
journaal, dat ik den opstandige ging
Doodschieten, omdat ik de redding
van alle schipbreukelingen zonder ge
hoorzaamheid aan de leiding uitge
goten achtte.
Twee minuten voor tijd meldde zich
?ie man en verklaarde zich te hebben
edacht en sindsdien was hij de
loyaal1 .'te en behulpzaamste van allen. Maar
>p volgende tochten heb ik hem toch
niet meer meegenomen.
Had hij zich niet gemeld, dan had
ik hem doodgeschoten. Ik zou geen
1 keus gehad hebben, al hadden de
anderen mij dan ook daarna vermoord.
Het ging ons allemaal slecht, maar ik
was meer bevoegd dan een der anderen,
ie leiding te behouden. Menschen, die
hun ellende willen verhalen op hun
rechtmatigen leider, zijn vaak te
röeder trouw, maar uiterst gevaarlijk,
omdat, wanneer zelf leider geworden,
f ij alle gemeenschapsgevoel, van boven
af gezien, nog moeten leeren. Alleen
>ij grooten overvloed kan een
oogen>:hijnlijke gelijkheid" bestaan, maar
vie op een schip niet leert, wat
gehoor< aamheid en discipline inhoudt, en
v/at dit voor het algemeene heil be
rekent, leert het nergens. Het is daar
? ^oo overzichtelijk duidelijk."
Shackleton was een phantast in alle
?pzichten, behalve als zeeman. Een
jongen tot zijn dood. Een uiterst loyaal
man. Niets kon hem meer grieven dan
wanneer hem gevraagd werd wat hét
nut van ontdekkingsreizen was. Op
zijn eigen gebied was hij zeer weten
schappelijk en, had hij onnoemlijk veel
fcrvaring. Menigmaal trof ik hem in
zijn apartementen aan naast een
fTramophoon, die dan steeds Nearer
God to thee" speelde, de hymne die
vaak aan boord en in tijden van
nood gespeeld was op zijn tochten.
Rustelooze die hij was, zal hij in
Zuid-Georgiëvrediger rusten dan
ergens anders.
N
27 DE GROENE Ne. 3159
Sir Ernest Shackleton
Do Koordpool ontdekt
(Slot van pag.
En als Cook's eskimo's verklaard
hadden, dat zij stee Is land in het zicht
hadden gehad, dan kwam dat, omdat
hij, Cook, om hen niet ongerust te
maken, voor hen de nevelstrepen als
verre kusten had geduid !"
HET is thans bijna dertig jaar later.
En er is alle kans dat wij gemak
kelijker tot een conclusie kunnen ko
men dan de tijdgenooten van dezen
onedelen wedloop. Tegen Cook spraken
de volkomen ontoereikende voorberei
dingen. Het verhaal van zijn
dramatischen terugtocht lijkt, bij nadere be
schouwing, verdacht veel op het ont
roerende reisverhaal dat Nansen en
Johansen, tien jaar voordien, reeds
gepubliceerd hadden.
Hoe gemakkelijk is echter Cook's
bedrog achteraf te verklaren. Als
scheepsdokter op een van Peary's vroe
gere expedities was hij mee geweest.
Wat was voor den eerzuchtigen
selfmade man Cook verleidelijker, dan den
meester te slaan op zijn eigen terrein ?
Zonder voldoende voorbereiding snelt
hij naar het Noorden. Slechts met twee
eskimo's, 2 sleden en 26 honden aan
vaardt hij den zwaren tocht over het
poolijs. Behoeft het verwondering, dat
deze poging reeds bij het begin moest
mislukken ? Cook wacht af. En nauwe
lijks heeft hij, een jaar later, door
eskimostammen gehoord van Peary's
overwinning, of hij snelt hem vooruit,
naar Denemarken, dat eerder te be
reiken was dan Amerika, en verkondt
zijn sensationeele overwinning." En
in dit licht bezien, begrijpen wij zijn
veelbeteekenende uitlating: ,,ik ben
er zeker van, dat Peary's uitkomsten
de mijne zullen bevestigen l"
PEARY's uitkomsten hebben echter
niet Cook dochPeary in het gelijk
gesteld. De eerbewijzen, die men Peary
verleend heeft, komen hem toe, Peary,
den ontdekker van de Noordpool!
KUNSTZAAL VAN LIER
ROKIN 120 ? AMSTERDAM
Doorloopend Tentoonstellingen
is clc occccissmy
lie il als 'Jvecstcjesefiarik joekf
Een keurig zakdoekje van crêpe de chine In
smaakvolle, tere pasteltinten en sierlijk geborduurd,
dat is iets voor Uw kennissen. En ... U krijgt het
geheel gratis! Koop Lux Toilet Zeep in
feestverpakking. Vier stukken Lux Toilet Zeep van erkende
kwaliteit en dan nog zulk een keurig zakdoekje als
Kerstattentie van de Lever's Zeep Maatschappij! Een
geschenk van zeldzame waarde voor slechts... 50 ets
__
OfLET
hoort eej| flacon heerlijke, geurige
Eau de (fologne Boldoot. j
Boldoot i| een Kerstverrafsing, die
altijd wilkom is. La|t U de
Boldoot-cfUectie even voorleggen.
? ? r ' ^'
Imperia!! 25 cent en ^ooger.
Veritable 20 cent en hóoger.
U^r Geschenk
EaudeColoonc
^s&k. fi&99 <!S£> \J
-l