De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1937 18 december pagina 14

18 december 1937 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

- v i \ i;deze week in de uitkijk toegang elke leeftijd "the ghost goes west" (spook te koop) ^ regie: renéclair verwacht in het ker*tprogramma: "quell* dróle> d* 00**»!.. " met dan.i.elle darrieux en albert préjean OUDGOUD VEfJKOOPEN IS EEN VERTROUWENS ZAAK. DAAROM VERKOOPE MEN BU Fa LANGEDIJK F R EDE RIKS PLEI N 11 i Een passend KERSTGESCHENK van distinctie in ceramiek, sieraden, glas, weefwerk. enz. Bij ons vindt LI iets ,,persoonlijk*" dat den gever kenmerkt ! i zeer exclusieve kunstvoorwerpen uit alle tijdperken voor den liefhebber die iets apartj zoekt. l doorloopende exposities van schil derijen, grafiek, beeldhouwwerk, cera miek, toegepaste kunst. Een VONDST doet U STEEDS bij ons. ONNO GEVEKE Kunsthandel De Brug PRINSENGRACHT 969 bij Vijzelstraat, tel. 31663 geschenken geschenken geschenken 111OI7 enCO letdschesfroo* hoogstraat 16 EERE TENTOONSTELLING Nagelaten Werken van L W. R. WENCKEBACH (1860-1937) yin Zaterdag 4 Dec. tot/m 24 Dec. 1937 KUNSTHANDEL FETTER WETERINGSCHANS 79 - AMSTERDAM C. i» ? k r K. r e uk ners t e 11 end en wnscnbnar. Nieu we dessins voor jong en oud. Steeds een welkom cadeau. TOOTAL eico DASSEN Standard II. 1.25 Popular,, 0.75 minimin Ein tassend Kerstgeschenk ? Laszlo Fa rag 6 PALESTINA TWEESPRONG Vertaling Mr. C, Straat Met ruim 70 foto's Inf. fl. 3.50 e) Geb. ft. 4.50 Alom in den Boekhandel Uitj.: Nederlandiche Keurboekeri) A'dim OP ALGEMEEN VERZOEK bieden wij op Maandag a. s. 20 DECEMBER 's-ochtends tustchen 11 «n 12", uur en Vmfddaji tujichen 4'.', en 8 uur nog «en enkele telsjenheld om on?e authentieke' wijnen zonder eenife verplichting te keuren ? ,',H U N G AR l A" Wijnimport Lefdscfiegracht 68 (hoek Prinsengr.) Tel. 31040 - 35640 IIIPTFI niniOr Wi^ eareeren. wasschen, smeren, halen en bren»cn uw auto uMMrl llAnuhr rrij^-n »iiHJirf IS- IMT ??«?«???l nillUILL Uniinilli Onze 30-jarige ervaring is een waarborg voor K0tde service W«asp*riiW«| 143. Tal.51218 Stolling voor 100 auto's - Dag en nacht geopend SIR ERNEST SHACK Persoonlijke herinneringen aan den ontdekker. EDUARD VERKADE OF het toeval is, dat Ernest Shackleton op Zuid-Georgiëbe graven ligt? Het diepst heeft hij mij getroffen, toen hij mij over zijn wonderbaarlijke redding op Zuid-Georgiëvertelde. Toen had zijn stem dien diepen ontroerenden klank en had zijn blik dat vreemde afgestorvene van iemand, die eenmaal dagen lang met den dood voor oogen geleefd heeft en toch nog gered is. Shackleton en zijn metgezellen, die over de rotsen van de kust van ZuidGeorgiëklommen, verklaarden een stemmig, dat zij op dezen tocht als het ware ,,geleid" werden. Shackleton vertelde het mij zoo: Ons schip was vergaan, onze proviand raakte op, en de laatste kans op redding voor ons allen bestond in een ont dekkingsvaart in een kleine open boot om hulp te halen. Met drie metgezellen scheepte ik mij in en wij roeiden dag en nacht, elkaar aflossend, in de hoop, de menschheid te bereiken. Na vele dagen naderden wij bij nacht een rotsige kust, waar bij vloed niet te landen viel, zonder de boot te ver liezen. Den geheelen nacht hebben wij onze groote roeiboot moeten verded'.gen tegen den vloed, die haar steeds weer terug voerde, de zee in, maar iederen keer sleepten wij de boot weer landwaarts, totdat eindelijk, na dat wij lang volgehouden hadden, de eb intrad en wij de boot veilig hoog opgetrokken, aan den voet van de steile rotsen konden achterlaten tot een hooge vloed op zou komen. Eerst nu konden wij probeerën, of de rotsen te beklimmen waren en of wij daar achter menschen zouden vinden, want wij wisten in 't geheel niet, waar wij eigenlijk waren. Misschien moesten wij na lang zoeken, de hoop op hulp aan deze kust opgeven en weer verder varen in de open boot, verder om hulp ! Want al kónden wij .niet verder, wij moesten !. De overige quipage wachtte op ons, enkele dagen varens daar vandaan, zonder veel proviand, met kans op bevriezen; dus alles hing van ons af, met ons ging hun laatste kans op redding te loor. Wij klommen over de rotsen en na uren dwalen troffen wij een mensch aan» die ons meenam naar zijn huis. Daar zaten wij plotseling voor een brandenden haard en vertelden wie wij waren en hielden onze gescheurde kleeren bijeen, die wij in ruim vier maanden niet uitgetrokken hadden, tot dat wij, gingen beseffen, dat ons bijzijn minder aangenaam voor den ander moest zijn en wij gelegenheid kregen, ons te wasschen en andere kleeren aan te trekken. Wij zijn op Zuid-Georgiëkoninklijk^ geholpen. Een schip voer uit met ons aan boord, om met genoegzame hulp en proviand en kleeren de overige quipage van de Indurance" op te zoeken en af te halen en weer over te brengen naar de bewoonde wereld. Toen wij de plaats na derden was alles stil en ik begon al te vreezen, dat de mannen doodgevroren waren; wij gaven teekens van boord, maar niets ver roerde. Eindelijk ontdekten wij door den verrekijker een man. Opnieuw gaven wij tee kens en wij werden gezien. Wij zetten een sloep uit en roeiden naar de kust. Daar wachtte ons de armzalige groep. Er steeg een hoera op toen zij mij herkenden. Dat was het beste oogenblik van mijn leven." Nog kreeg hij tranen in zijn oogen toen hij dit zeide, en deze woorden, hoe vaak ook herhaald op lezingen en in gesprekken, kwamen zoo recht streeks uit zijn hart, dat ze diep ont roerden. OHACKLETON was een breede, ^ forsche man met een jongensachtigen zeemanskop. Toen wij vrien den werden was hij 45 jaar oud, doch hij zag er, behalve op de dagen, dat hij aan de gevolgen van de doorstane ontberingen leed, veel jonger uit. Hij had het hoogtepunt van zijn roem bereikt, en men kon nergens met hem in Londen komen of het veroorzaakte een zekere opschudding. De sloep uit Zuid-Georgiëwas op het dak van de Selfridge-Stores in Londen geplaatst, en tweemaal daags hield Sir Ernest lezingen voor volle zalen over zijn tocht ,,South", en betaalde daarvan achterstallige schulden, door deze reis ontstaan. Shackleton behoorde niet tot de Engelsche Admiraliteit en was op eigen initiatief met door hem zelf bijeen gebedeld kapitaal op ontdekkings reizen uitgegaan. Terecht of ten onrechte gevoelde hij na zijn succes een zekere animositeit van officieele zijde en werd hij menigmaal gepas seerd bij officieele gelegenheden. Maar met zijn breeden glimlach schoof hij zijn grieven van zich af en zei: ,,jalouzie" en verdiepte zich in nieuwe plannen. Ondanks zijn leeftijd wilde hij nog eenmaal South, gedeeltelijk omdat hij meende, punten te weten waar exceptioneel veel walvisschen waren te-vinden. Deze kennis hoopte hij later nog te exploiteeren bij zijn terugkomst. ,,Wist je altijd het gezag te handha ven in zulke zware omstandigheden?" was, toen ik hem wat beter kende, een van mijn eerste vragen, mij ingegeven door tooneelervaringen. ,,Soms was dat uiterst moeilijk" zeide Shackleton ernstig. Nadat de Indu rance" door de ijsbergen gekraakt was, leefden wij pp drijvende ijsvlakten. Dagelijks trok ik met de geheele be manning en al ons hebben en houen eenige uren verder onder de grootste ontberingen. Oogenschijnlijk was dit een volkomen nuttelooze inspanning, daar de schotsen, waar wij overtrok ken inmiddels zelf voortdreven. Doch ^ik achtte Ldeze inspanning noodzakeKerstmis in het land, De zorgen aan den kant. Naast oliebol en wafel Staat TIP VAN BOOTZ" [op tafet 'tlGlas gevuld tot*aan [den rand. In. J. P. H Am«terd*m ontving ern fl««ch Tip. 'n TIP VAN BOOTZ PAG. 26 DE GROENE Ne. LETON lijk ter wille van i het moreel der menschen. Werkende , zouden zij beter tegen de ontberin gen zijn opgewas sen dan bij een arbeidsloos afwach ten. Doch n der manschappen be gon zich te ver zetten en maakte stemming tegen oldCautious" zoo als mijn bijnaam was. Op zekeren dag weigerde een deel der bemanning ver der te trekken en l de autoriteit van den kapitein te erkennen nu het schip vergaan was. Uit conservatis., ie" riep ik allen bijeen en vroeg of er lieden onder hen waren, die niet langer mijn autori teit wilden erkennen. Na eenige aar zeling stapte de bewuste man naar voren en weigerde verdere gehoor zaamheid. Ik antwoordde hem, dat ik hem drie kwartier later voor mijn tent verwachtte om te vernemeri of hij al of niet op deze meening terugkwam. Ik schreef daarna in mijn journaal, dat ik den opstandige ging Doodschieten, omdat ik de redding van alle schipbreukelingen zonder ge hoorzaamheid aan de leiding uitge goten achtte. Twee minuten voor tijd meldde zich ?ie man en verklaarde zich te hebben edacht en sindsdien was hij de loyaal1 .'te en behulpzaamste van allen. Maar >p volgende tochten heb ik hem toch niet meer meegenomen. Had hij zich niet gemeld, dan had ik hem doodgeschoten. Ik zou geen 1 keus gehad hebben, al hadden de anderen mij dan ook daarna vermoord. Het ging ons allemaal slecht, maar ik was meer bevoegd dan een der anderen, ie leiding te behouden. Menschen, die hun ellende willen verhalen op hun rechtmatigen leider, zijn vaak te röeder trouw, maar uiterst gevaarlijk, omdat, wanneer zelf leider geworden, f ij alle gemeenschapsgevoel, van boven af gezien, nog moeten leeren. Alleen >ij grooten overvloed kan een oogen>:hijnlijke gelijkheid" bestaan, maar vie op een schip niet leert, wat gehoor< aamheid en discipline inhoudt, en v/at dit voor het algemeene heil be rekent, leert het nergens. Het is daar ? ^oo overzichtelijk duidelijk." Shackleton was een phantast in alle ?pzichten, behalve als zeeman. Een jongen tot zijn dood. Een uiterst loyaal man. Niets kon hem meer grieven dan wanneer hem gevraagd werd wat hét nut van ontdekkingsreizen was. Op zijn eigen gebied was hij zeer weten schappelijk en, had hij onnoemlijk veel fcrvaring. Menigmaal trof ik hem in zijn apartementen aan naast een fTramophoon, die dan steeds Nearer God to thee" speelde, de hymne die vaak aan boord en in tijden van nood gespeeld was op zijn tochten. Rustelooze die hij was, zal hij in Zuid-Georgiëvrediger rusten dan ergens anders. N 27 DE GROENE Ne. 3159 Sir Ernest Shackleton Do Koordpool ontdekt (Slot van pag. En als Cook's eskimo's verklaard hadden, dat zij stee Is land in het zicht hadden gehad, dan kwam dat, omdat hij, Cook, om hen niet ongerust te maken, voor hen de nevelstrepen als verre kusten had geduid !" HET is thans bijna dertig jaar later. En er is alle kans dat wij gemak kelijker tot een conclusie kunnen ko men dan de tijdgenooten van dezen onedelen wedloop. Tegen Cook spraken de volkomen ontoereikende voorberei dingen. Het verhaal van zijn dramatischen terugtocht lijkt, bij nadere be schouwing, verdacht veel op het ont roerende reisverhaal dat Nansen en Johansen, tien jaar voordien, reeds gepubliceerd hadden. Hoe gemakkelijk is echter Cook's bedrog achteraf te verklaren. Als scheepsdokter op een van Peary's vroe gere expedities was hij mee geweest. Wat was voor den eerzuchtigen selfmade man Cook verleidelijker, dan den meester te slaan op zijn eigen terrein ? Zonder voldoende voorbereiding snelt hij naar het Noorden. Slechts met twee eskimo's, 2 sleden en 26 honden aan vaardt hij den zwaren tocht over het poolijs. Behoeft het verwondering, dat deze poging reeds bij het begin moest mislukken ? Cook wacht af. En nauwe lijks heeft hij, een jaar later, door eskimostammen gehoord van Peary's overwinning, of hij snelt hem vooruit, naar Denemarken, dat eerder te be reiken was dan Amerika, en verkondt zijn sensationeele overwinning." En in dit licht bezien, begrijpen wij zijn veelbeteekenende uitlating: ,,ik ben er zeker van, dat Peary's uitkomsten de mijne zullen bevestigen l" PEARY's uitkomsten hebben echter niet Cook dochPeary in het gelijk gesteld. De eerbewijzen, die men Peary verleend heeft, komen hem toe, Peary, den ontdekker van de Noordpool! KUNSTZAAL VAN LIER ROKIN 120 ? AMSTERDAM Doorloopend Tentoonstellingen is clc occccissmy lie il als 'Jvecstcjesefiarik joekf Een keurig zakdoekje van crêpe de chine In smaakvolle, tere pasteltinten en sierlijk geborduurd, dat is iets voor Uw kennissen. En ... U krijgt het geheel gratis! Koop Lux Toilet Zeep in feestverpakking. Vier stukken Lux Toilet Zeep van erkende kwaliteit en dan nog zulk een keurig zakdoekje als Kerstattentie van de Lever's Zeep Maatschappij! Een geschenk van zeldzame waarde voor slechts... 50 ets __ OfLET hoort eej| flacon heerlijke, geurige Eau de (fologne Boldoot. j Boldoot i| een Kerstverrafsing, die altijd wilkom is. La|t U de Boldoot-cfUectie even voorleggen. ? ? r ' ^' Imperia!! 25 cent en ^ooger. Veritable 20 cent en hóoger. U^r Geschenk EaudeColoonc ^s&k. fi&99 <!S£> \J -l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl