De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1937 25 december pagina 4

25 december 1937 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

C - j .1 r i ir Geestelijk leven ecct < Ds. Anton M. Brouwer IN een wereld vol haat, afgunst, on mogelijkheid tot vergeving, daalt met Kerstmis een argelooze teeder h ?id. Hoe ver ook van het christendom levend in Nederland, in Rusland, in Duitschland, overal treedt het wonder van den kerstnacht in de zichtbare, hoorbare werkelijkheid. Het is een droefgeestige bezigheid, om het versieren van boom pjes, het verlichten van winkels, het tooien van het huis met hulst en tnistletoe, het stemmige vertellen van schoone verhalen, het zingen van al-oude kerstliederen te rekenen tot maar den buitenkant van den echten Christelijken feestdag. Moet men zich niet verwon deren, dat al deze dingen in de wereld van vandaag nog mogelijk zijn? Dat alle terreur en oorlog, hongersnood en sociale ontreddering, maar nog veel erter, .ilie persoonlijk verdriet en alle i>er"c><.mlij'v3 wonden, het niet beletten dat or te-H'erheid geboren wordt in ons er. ui de groote menschenwereld om ons heen. Het kan ons daarom niet verbazen, dat in dien nacht, 2000 jaar geleden, Engelen zongen in de velden van Ephrata. Wie goed luistert, hoort hun lied ook heden ten dage. In de stem van een kind dat met een hoog stemme tje verrukt vertelt van het cadeautje, in de gebarsten berookte stem van een zeemansversje, die op kerstavond een in onze oogen sentimenteele bui krijgt en soms in de schoone gezangen van beroemde kerkkoren. EVEN argeloos als het Kerstfeest in onze ontredderde wereld een glans van teederheid toovert, even argeloos kwam het groote Godsgeschenk aan het begin onzer jaartelling in de wereld. Wij weten allen, hoe van alle bijbelsche verhalen, het verhaal van de geboorte van Jezus Christus het meest het sprookje benadert. Een klein, arm kindeke, in doeken gewonden. Een uit geputte, gelukkige moeder, een onbe holpen vader. Een ezeltje dat ver schrikt door de onbekende geluiden balkt. Herders om een vuur midden in den nacht, aansluipende roofdieren ver jagend. Een keizer, heerscher over de geheele aarde, die zijn macht doet ge voelen tot in het weggedoken plaatsje Nazareth. Een booze koning, die heel de wonderlijke eenvoud van dit verhaal wil verstoren door brute wreedheid. Engelen, die heerlijke woorden spreken, waaruit een warreling van licht en blanke vleugels. Zingende hemelwezens: de verrukkende melodie weer kaatst van ster naar ster. Wijze sterren wichelaars, die' hun schommelende kameelen aanzetten. Zij trekken van de eene oase naar de andere. Het is een komeet die hen voorgaat. Straks vinden zij de oase voor hun ziel.... Het is als of de Hemelsche Vader al de kleuren van zijn palet heeft verbruikt in dezen eenen nacht. Of Hij de menschén wil betooveren met alle romantische ge gevens, waarover de wereld beschikt. Kerstmis: een sprookje van argelooze teederheid, in het duistere menschenbestaan. WIE dit sprookjesachtige van het echte kerstgebeuren wil ver kleinen of onder zwaarwichtige zinnen bedelven, doet onrecht aan het mees terschap van God. Even argeloos en onverdiend als het wonder van Kerst mis in de materieele werkelijkheid van de wereld indaalde, even onverdiend daalt het wonder van Gods liefde tot ons in onze harten. Wanneer in Rus land de Sowjetambtenaren met Kerst mis zich belasten met het uitdeelen van gaven aan armen, dan vindt dat zijn parallel in den keizer Augustus, die niet anders kon dan door zijn bevel medewerken aan de geschiedenis van het Kerstkind. Zijn er niet geleerden, die evenals de wijzen uit het Oosten, aan het einde van hun wetenschap het mysterie ontdekken? En zoeken zij dit mysterie in zijn aanbiddingswaardigen vorm niet in het wonder van God's zoon,geboren uit de maagd Maria? Er zijn boeren, die, losgerukt uit de dompe, namelooze krachten van de aar de, het hoofd heffen en den zang van de Engelen hooren, evenals de herders. In ons aller hart wordt de liefde tot God en tot onzen medemensch geboren, als een wonder van onverwachtheid, zoo als in het onzienlijke plaatsje Bethlehem in de schemerige duisternis van een stal Jezus Christus ter wereld kwam. God gebruikte in den kerstnacht heel den kleurenrijkdom van zijn p«et, maar hij maakte voor dengene jie zien kan, er een schilderij Van Rembrandt van. De duisternis is groot, maar het licht straalt. Het licht daalt uit den Hemel. Het is een wonder van genade. God dichtte in den Kerstnacht een schoon sprookje, maar de stof waarin het sprookje gedicht werd, was een bloedwarm kind. En de men schén die naar het werkelijk gebeurde sprookje luisteren, keeren terug naar de oorspronkelijke bedoeling van hUn bestaan. Naar de teerheid en de arge loosheid. Kerstvluvht D K vliegclub van Brooklancl bereidt een liefdadigheids-kerstvlucht voor, Deze Hrooklaml-club heeft de DamvPatroeljes populair gemaakt, waarbij de vliegers met zonsopgang opstijgen en een spiegelgevecht houden met een andere dub en dan samen ontbijten. De liefdadigheiilsvlucht zal een variatie hierop zijn en minstens een piloot zal wel bereid zijn om zich als Kerstmannetje te verkleeden. (\cu'S Chronicle, Londen) als een beleefden wenk, dat voor oppositie in Engeland tegenwoordig een vergun ning noodig is. (Critic in de Xew Statesman and Kation, Londen) TEERHEID en argeloosheid zijn weinig gevonden eigenschappen in de wereld en in ons eigen hart. Wij zijn verstrikt in geweld en bedrog. Het is niet eens altijd onze eigen schuld: wie wil leven moet zondigen. Maar in den nacht van Betlehem ontbreekt . van God's kant ieder verwijt. Er is slechts de gave, het zich weggeven. Er is, wanneer wij aanbidden, slechts het krijgen, het overmeesterd worden. Het ontvangen, dwars door de gebro kenheid van ons leven heen, de on schuld van een kind, de liefde van een offer ten einde toe. Het is niet mogelijk» dat de boosheid van ons hart, de boosheid van de we reld dit godsgeschenk teniet doet. Alle wapengekletter en alle innerlijke ver wardheid zijn niet in staat de arge loosheid van het Kerstwonder weg te nemen. Want even simpel als heel het werkelijke kerstsprookje, is de redding uit grooten nood. Toen de booze koning Herodes het kind wilde dooden vluchtte Maria met haar boreling weg op een ezeltje. Zoo zal ook de boodschap die het Kerstfeest ons brengt teedere argeloosheid niet gered worden met wapengekletter en spitsvondige rede» neering. Neen, zij zal zich redden op een ezeltje, het symbool van onkrijgshaftigheid en simpelheid. Het relletje tegen Attlce HET bleek reeds uit het bedeesde n.t rlijk van de con servatieve pers, dat de beschuldigingen tegen den fractie-lei der van Labour, Attlee, niet ernstig zouden worden vol gehouden. Op het ,. . .... jui teoogenbliksprak Majoor Attlee J. ,. . , ,.., J Attlee vriendelijk maar krachtig van zich af: geen verant woordelijk man \vasbereid om op te staan en te zeggen, dat hij zich aan,,interventie" had schuldig gemaakt, door bij zijn be zoek aan Spanje zijn sympathie met de regeering te hebben uitgesproken, waar van hij thuis ook reeds zoo vaak had ge tuigd of door in Spanje den politieken steun te bepleiten, dien de Arbeiderspartij altijd beloofd had en dat hierna reeds weer her haald heeft op een massa-bijeenkomst in Albert Hall. Integendeel, ik hoor, dat de verstandiger conservatieven zich nogal schaamden over het geheele geval; som migen hoorde men zich verontschuldigen met argumenten als:,,Tenslotte hebben jullie ook onhandige dwazen in jullie achterhoede, is het niet?" De ernstige kant van de zaak was de veronderstelling, die stilzwijgend in de motie-Lidall en uitgesproken in sommige dagblad-commentaren lag, dat rui Attlee de, tegenwoordig bezoldigden post van Leider der Oppositie bekleedt, hij niet meer een werkelijke oppositie mag leiden. Vanwege dergelijke denkbeelden heb ik mij altijd verzat tegen de bezoldiging van den leider der oppositie, hoezeer ik Attlee persoonlijk zijn £ 2000 per jaar ook gunde. Het doel van de regeérende groep in Engeland is een eenheidsregeering van nationale concentratie te verkrijgen, met behoud van den schijn van een echte oppo sitie (wat ook Mussolini tevergeefs heeft geprobeerd). In Engeland doen wij geen pogingen tot omkooping, en Attlee is persoonlijk zoo vrij als welke politicus in Engeland ook, maar er waren zeker menschen, 'die de / jooo bedoeld hadden Engelsch euphemlsme HET wordt toegegeven dat de veran dering van politieke gezindheid in Noord-Spanje vergemakkelijkt is door een proces van uitsterving en vernietiging. (l'it een artikel van eskader-commandant en parlementslid James over Spanje in de Times, Londen) Aun Madrid wordt verdiend GIJ weet het reeds: er raast een trein door het land. Een trein, eenig in zijn soort, die, van welken kant ook be keken, de aandacht van een ieder trekt: De Laatste Trein uit Madrid. Welnu: dit breed opgezette, in een groote spanning levende, den toeschou wer geen seconde los latende verhaal, dat héft De Laatste Trein uit Madrid. En hoe ! Er zal dus geen publiek zijn, dat niet van zijn belangstelling blijk geeft, wanneer deze Paramount-productie, zijn de een productie waarop Paramount heel trotsch is, vertoond wordt. En toch .... denk niit, dat Paramount het element van de politiek ingeschakeld heeft. Geen sprake van. Dit element be staat niet in deze film, omdat de maat schappij de behandeling van al wat hiermede in verband staat, weerde, ten einde de bedoeling van de film zoo duidelijk mogelijk te laten uitkomen: een verhaal te geven, dat zich in het hedendaagsche Madrid afspeelt, maar dat de problemen, die tot de huidige situatie aanleiding hebben gegeven, niet beroert. Optimisme is bevorderlijk voor een langen levensduur. Daarover zijn alle doctoren het eens. Welnu: films als De Laatste Trein uit Madrid, schenken u het gezondst denkbare optimisme. En van Noord tot Zuid, van Oost naar West zullen de exploitanten tevreden zijn. Er raast een trein door het land .... een, die levenskracht en vertrouwen, op timisme en gerechtvaardigde zorgeloos heid naar hoeken en gaten brengt.... Er raast een trein door het land, De Laatste Trein uit Madrid, en overal zullen er menschén zijn, die de komst van dezen trein, gedreven door de onweerstaanbare, enorme kracht, die Paramount heet, afwachten. Er raast een trein door het land .... en die trein brengt u, Mr. Exploitant, al wat u hebben moet: verhoogden drang op uw cassa's* verhoogde recette, ver hoogde goodwill, verhoogd zelfvertrou wen ! ! ! (Paramount Koerier, Amsterdam) KXGELSCIIE TOPPUNTEN AAN INZENDERS YAN MANUSCRIPTEN wordt verzocht bij hun bijdragen een gefrankeerd briefomslag met adres van den afzender in te sluiten. Op het adres van stukken, voor de redactie bestemd, vermelde men gén namen van personen Het toppunt run excentriciteit RECHTER Langton (tot getuige): ,,Bedoelt u te zeggen, dat Mr. Bohrman in een of ander opzicht excentriek was ?'' Mr. Caesar: .,Ja, min of meer, Ik wist, dat hij geen belangstelling voor sport had, voetbal of golf. Hij had niet de minste belangstelling voor het laatste fugbynieuws. Ik houd hem Voor een ,,huismusch" en in dit opzicht was hij abnor maal." (livening Standard, Londen) Het toppunt van plichtsgetrouwheid MR. Uuncan is een van de meest plichts getrouwe Parlementsleden, want hij is een verwoed sportsman en zijn geest is dikwijls op de heidevelden van zijn ge boortestreek in Schotland, terwijl zijn lichaam noodgedwongen in het centrum van Londen is. (Obscrvei', Londen) Het toppunt van burgerschap. EEM huwelijk tusschen de hertogelijke huizen van Douglas en Percy is een zooveelstc voorbeeld van een democratischen weerklank op den glans van oude ro mantiek. Er zijn reeds eeuwen verloopen sedert de historische grensveeten haar laatste stuiptrekkingen deden, maar de betoovering van haar poëzie is nooit ver zwakt en den Engelschman of Schot, die zichzelf niet op een of andere wijze erf genaam voelt van deze herinneringen, kan onmogelijk een eerste klas burger" genoemd worden. (Obserier, Londen) Het toppunt van picteit DE pogingen om Huize Craigwell in de buurt van Bognor te behouden, waar Koning George V na zijn ziekte in 1929 herstel vond, zijn mislukt. Sir Arthur du Cros, de eigenaar, die het indertijd ook aan den Koning had aangeboden, ver klaarde vandaag: Ik ben werkelijk dank baar, dat het huis afgebroken zal worden. Er zijn zooveel onderhandelingen geweest en voor zoo verschillende doeleinden, tot zelfs verbouwing tot een luxe hotel toe. Maar voor mijn gevoel zou dat geen waar dige bestemming zijn voor een huis waar wijlen de Koning verpleegd is tot hij herstelde." (Daily Telegraph, Londen) Het toppunt van gastvrijheid DE gastheer en gastvrouw ontvingen boven aan de trap met als achter grond een muur-bassin met tropische visschen, waarvan de meeste genoemd waren naar gasten, die het huis reeds eer der bezocht hadden. (Evcning Standard, Londen) Het toppunt van originaliteit OP Crystal Palacc Tentoonstelling voor Lievelingsdieren, die ditmaal in de Dorland Hall plaats had, waar de origineelste aanwezige dame Mrs. E. D. Blowers van Hemel Hempstead, die zoo veel van muizen houdt, dat zij eigena resse is van 18000 stuks. Zij had een troisquart jas van muizenveïletjes welke zij voor tieu pond sterling aan een Ameri kaan verkocht. (Xews Chronicle, Londen* PAG. 6 DE GROENE Letterkundig leven det Dr. Schacht Met voorspel vu n tti-linoht'ft MAAU het poli tieke element won het van het economische. In het verlangen zijn pro gram ten uitvoer te leggen, gunde de kan selier Hitler zich geen rust: het snelle tem po der herbewape ning wierp alle be rekeningen omver. De opzet van het evenwicht tusschen uit voer en invoer vormde een belemmering. Kr was niet genoeg ijzer meer, noch ko per, nikkel, textiel, zelfs niet genoeg meer te eten. De uitgaven van het régime voor pracht en praal verergerden den toestand. In 1936 reeds was Schacht ten einde raad. Tevergeefs liet hij de eene waarschuwing na de andere hooren: ,,Het houwen van pyramides", aldus Schacht, iseen econo misch niet verantwoorde onderneming." Waarop Hitler repliceerde: Het bouwen van pyramides die men na twintig dui zend jaar bewondert, is een heroïsch en glorierijk werk. De nationaal-socialistische partij haatte dezen hooghartigen en berekenenden man. In de oogen der ware nat ionaalsocialisten belemmerde Schacht, oudambtenaar van Weimar, vrij-metselaar, democraat, liberaal en jodenvriend, de heldhaftige poging tot heropstanding. Men moest hem kwijt zien te raken. Adolf Hitler, heen en weer geslingerd tusschen de Schacht hatende partij en «ijn per soonlijke overtuiging, dat de man onmis baar was, nam n dier vreemde beslis singen, waarvan-hij het geheim bezit: hij gaf Goering de controle der deviezen. Schacht, die niet was gewaarschuwd, was de eerste, die zich afvroeg of Goering daar geplaatst was om hem te helpen het hoofd omhoog te houden, zooals de strop het hoofd eens gehangenen omjioog houdt. (Europc XoitrcUc, Parijs) Pijnlijke vergissing D IJ de organisatie van de tentoonstel^ ling Der Ewige Jude" te Miinchen is een merkwaardige vergissing begaan. Aan de hand van eenige reproducties van tentoongestelde foto's wordt het bewijs geleverd, dat de betreffende portretten zijn vervalscht of van foutieve titels wer den voorzien. Zoo vertoont een foto, voorzien van de aanduiding Slavenhandelaars" een scène, die het onderzoek van vrouwelijke koristen door de tooneeldirecteuren Rotter voorstelt. Het blijkt echter, dat de beide personen niet de ge broeders Rotter zijn, doch dat in werke lijkheid twee anderen zijn afgebeeld, van wie n de Weensche operette-tenor Nastelberger is, die een bekende antise miet is, en thans in Duitschland woont.... (Neuc Welt, Weencn) Uuitschc Invloed In Brazili WEET men, dat er in Braziliëniet alleen 15 kranten zijn in de Duit sche taal, maar dat ook de twee mach tigste Braziliaansche persagentschappen, de Braziliana" en de Victoria'1 open lijk gefinancierd worden door Duitsch land? Weet men, dat de Duitsche korte-golfstations. die regelmatig uitzendingen in het Portugeesch hebben, pp officieel be vel van de regeering door de Brazili aansche stations moeten worden door verbonden ? Weet men bovendien, dat er in Brazili 1400 scholen geopend zijn en dat haar grondslag streng nationaal-socialistisch is ?En weet men ten slotte, dat de com mandant van de Braziliaansche luchtvloot, admiraal Augusto Short, bezig is in Berlijn met de Duitsche regeering te onderhandelen over de levering van drie honderd vliegtuigen met bemanning en al? Want tusschen den Atlantische n en den Stillen Oceaan bestaat een zeker kanaal, dat Panama-kanaal heet. (Vendredi, Parijs) I tal laan HO h e kerkpolitiek In Abessynii! UIT Caïro wordt onze aandacht ge vestigd op een aardig voorbeeld van de Italiaanschc bestu utsmethoden in Abessynië, welke thans een voorwerp van bezorgdheid is voor de Egyptische auto riteiten. Sinds de beroemde Athanasius de Groote in de eerste eeuw na Christus ^umentius uitzond om de Koptische Kerk in Abessyniëte stichten, is de patriarch van de Koptische Kerk in Egypte altijd metropoliet van Abessyniigeweest. Deze traditioneele band was ook inderdaad erkend en gegarandeerd dooi de Italianen in de constitutie van hun nieuwe Keizerrijk. Maar dezen zomer werd liet duidelijk, dat de Italianen poogden in Abessyniëeen autonome kerk op te zetten die meer onder hun leiding stond. Een bisschop, Anba Kyrillus, werd uitgenoodigd naar Rome te komen en hem werd gevraagd of hij er niet voor voelde als Me tropoliet naar zijn land terug te keeren. Hij antwoordde dat hij dat niet zou kunnen doen /onder de toestemming van den Egyptischen patriarch. Dus waren de Italianen gedwongen hot elders te zoeken. Van de vijf Abessynscht- bisschoppen, die de laatste jaren door den Egyptischen patriarch zijn aangesteld is er n ge storven, twee zijn er verdwenen en n is geëxecuteerd door de Italianen. Sltvhts n is overgebleven, Anba Abraham, die over de zeventig is en tijdens den oorlog door het gas blind geworden i?>. Noch zijn blindheid, noch zijn ouderdom schijnt echter beschouwd te worden als een be letsel voor dezen post; daarom is Anba Abraham benoemd tot metropoliet zonder de toestemming vanden Egyptischen patri arch. Dit kan nauwelijks als een verstandigen politieken zet beschouwd worden. Zelfs indien Anba Abraham zelf de vruch ten van het ambt al zou beschouwen als n voldoende compensatie voor het verlies van zijn gezichtsvermogen, dan is het nog niet zeker, dat hij hiervan ook zijn volgelingen kan overtui^ren. Wat Egypte betreft, zouden goede relaties met de Koptische Kerk Van meer invloed zijn dan de handigste Italiaansche pro paganda ooit zou kunnen bereiken. (Manchester GnarJ.ti.ni) D! Stalin !»«? ItiiMHtaclM' verkiezingen E verkiezing van de leden van den Hoogsten Raad van de Sowjet-L'nie /ijn geheel naar onze ver wachting verloopen. Officieel is verkon digd, dat alle 1143 candidaten gekozen /.ijn. Daar bij deze ,,democratische" ver kiezingmaar eencandidaat in elk district was toegestaan, wekt dit resultaat nauwelijks'verbazing. Maar ook is aangekondigd, dat in dit geheel uitgestrekte land een gemiddelde van 96 j pCt. der stemgerechtigden hun stem hebben uitgebracht. Stalin heeft dus no% niet eens heelemaal y.oo'n hoog percentage bereikt als Hitler bij zijn laatste prestatie, maar hij heeft het er toch heel goed afge bracht, gezien de moeilijkheden, waar voor hij stond in sommige dcelen van de Unie, waarde gedachte van een verkiezing op zichzelf reeds op traditioneel verzet stuitte. In ieder geval is het absolute getal der stemmen, yo.jiy.j^G een ge makkelijk record van alle verkiezingen, die ooit gehouden zijn. Het is misschien wat teleurstel'end om na zulke indruk wekkende statistiek van verzameld menschen-materiaal, zich af te vragen. waar de verkiezing eigenlijk voor diende. Natuurlijk; zij heeft nog eens weer aan getoond, wat voor een goede resultaten te bereiken zijn door een mengsel van pro paganda en dwang, wanneer alle stemmen van buitenaf niet kunnen doordringen. Maar de wereld heeft ook geleerd op welke waarde deze demonstraties geschat moeten worden. De officieele pretentie, dat deze verkiezing Sowjet-Rusland in een democratie heeft veranderd is natuurlijk lachwekkend. De beperking der candi daten tot n officieel aangewezene per kieskring, is voldoende om dit af te wijzen. Maar bovendien vormt ook de voortduring der ,,zuivering" een onover komelijk letsel om het hedendaagsche Rusland zelfs maar als een staat met democratische aspiraties te erkennen. Zelfs de, goedgekeurde candidatenlijst moest nog weer gezuiverd worden. Mesjlo k, de plaatsvervangende voorzitter van den Raad van Volkscommissarissen en voorzitter van de Staats-Plan-commissie, werd bij wijze van slecht voor? teeken ongeveer twee dagen voor de verkiezing nog geschrapt. Hoe zijn der gelijke dingen te vereenigen met een dragelijk regeeringssysteem, laat staan met democratie ? (The Economist, Londen) HL TAKE ROMANCE Een verfijnde prachtfilm, die U letterlijk alles biedt. Plaatsen r««<U verkrijgbaar vanaf Woensdag 22 December. TOEGAMO VOOR ALLE LEEFTIJDEN (Loet C. BarnsHJn-Columbla-nim) LOSSE NUMMERS VAN DE GROENE het nieuwe nummer. ..... 20 cent nummers ouder dan een week . 30 cent nummers ouder dan 3 maanden 60 cent (verhoogd met eventueele portokosten) Wilt U bi) bestelling het verschuldigde bedrag meteen zenden? Anders kunnen wij Uw aanvraag nift in behandeling i nemen'. DE ADMINISTRATIE verschenen en alom verkrijgbaar ZISCHKA ITALI ingenaaid ?.9Q ? gebonden 3.90 snoeien en bespuiten van vruchtbomen, rozen en heesters van voorst-bussum-meerweg 22-tel.3100 RESULTATEN mogen alleen den doorslag geven bij adverteeren Daarom adverteeren zij, die het weten, in De Groene Want in een blad, dat een week lai^in de beste gezinnen van ons land gelezen wordt, heeft een ad vertentie haar maximale werktng! ?v . ? ADVERTENTIES IN DE GROENE GEVEN RESULTATEN (Vraagt tarieven)

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl