Historisch Archief 1877-1940
Louis Léopold
Boilly:
Portretten van een
jong meisje en een
iongen man
Portretten van Louis Bo
in den Kunsthandel P. de Boer
illy
Dr. N. S. Trivas
DRIE bekoorlijke portretten, deel uitmakende
van de zomertentoonstelling in den kunst
handel P. de Boer te Amsterdam, roepen
de herinnering op aan den Petit Maitre der
Fransche Revoluties" Louis Léopold Boilly. Niet dat het
de belangrijkste stukken van deze tentoonstelling
zijn: er hangen in deze en de aangrenzende zalen
werken van Van Goyen en Salomon van Ruysdael,
een verrassend stuk van den nog weinig
gewaardeerden landschapschilder Anthonie van Borssum,
een Piazza di San Marco" van Francesco Guardi,
een zeer aantrekkelijk landschap j e van Gillis
d'Hondecoeter, als ook werken van Ochterveld en
Koerbecke, die wij hier naar aanleiding van een vroegere
tentoonstelling reeds besproken en afgebeeld hebben.
Deze keer is aan de expositie ook een heele kamer
met teekeningen toegevoegd en de catalogus ver
meldt voorts de namen van Rubens, Goya,
Tintoretto, Ghjrlandajo enz.
IN dit illustere gezelschap neemt Boilly, historisch
bezien, maar een bescheiden plaats in. Maar
hij verdient toch zeker de aandacht van den
haastigen bezoeker, zij het alleen om het feit, dat ook
hier te lande in de woningen van de generatie van
omstreeks 1850 wellicht vergeten werken van dezen
meester sluimeren, terwijl het buitenland er den
laatsten tijd met stijgenden ijver jacht op
maakt.
Uit een Noord Fransch kunstenaarsgeslacht ge
boren, begon Louis Boilly (1761?1845) al heel
vroeg te schilderen. In het Parijs van Lodewijk XVI
verdiende hij den kost door scènes in den geest van
den moraliseerenden Greuze en portretten in den
eleganten portretstijl van madame Vigée?Lebrun
te produceeren, voor een clientèle welke noch Greuze
noch Vigée-Lebrun betalen kon. Ook Fragonard
heeft hem in die dagen vaak geïnspireerd. Beroemd
is hij door dit alles niet geworden, maar toen de groote
revolutie de meesters en verzamelaars van het
ancien régime wegvaagde, bleef Boilly buiten schot.
De toen al onsterfelijke burgerman waarvoor hij
voornamelijk werkte, is den meester ook in het
nieuwe tijdperk trouw gebleven. Boilly, de schilder
van galante composities zooals De twist om de
roos", legde zich thans op revolutionnaire sujets
toe; er ontstonden De Vaandeldrager van het
Fête Civique", De Triomph van Marat" enz.
Het heroïsche moment was echter niet de sterke
kant van zijn talent. De lompen waarin de Vaandel
drager van het revolutionnaire festijn gestoken is,
zijn zoo netjes geschilderd, dat de figuur meer op
een bezoeker van een bal masquédan op een
grimmigen Jacobijn lijkt. Veel eerlijker, daarom
Anthonie van
Borssum:
Panorama
(Kunsthandel P.
de Boer, Amster
dam)
ook beter geslaagd en voor ons interessanter, zijn
Boilly's costuumstukken uit dezen tijd, scènes
zonder politieken inhoud, waarin hij de kleeding,
het intérieur, al de kleine dingen van het groote
tijdperk afbeeldde.
Maar de mode verandert, brengt nieuwe kleeren
en nieuwe heeren. De Jacobijnen verdwenen en
Boilly schilderde het portret van den Eersten
Consul. De Eerste Consul werd keizer, het keizerrijk
viel, er kwam de Koning en de Burger-Koning.
Plus 9a change, plus qa. reste la même chose. De
burgerman overleefde alle revoluties en contra
revoluties en Boilly bleef zijn trouwe schilder. Hij
reproduceerde hem in alle stijlen, in alle vormen en
uniformen van het in dit opzicht zoo rijke tijdperk.
Als echte Franschman deed hij het met charme en
als een echt kunstenaar, met groote technische
vaardigheid.
ZIJN techniek heeft hij gedeeltelijk den ouden
Hollandschen en Vlaamschen meesters:
Terborch, Netscher, Teniers e.a. afgekeken; de com
posities ontleende hij aan de galante meesters"
en later aan de pseudo-klassieke school. Nieuwe
wegen heeft hij nooit gezocht, maar het lukte hem
in den traditioneelen trant een eigen stijl te creëeren
en zijn makkelijke, virtuoze manier, gepaard aan
een onwaarschijnlijke productiviteit, maakten zijn
naam hoe langer hoe bekender. Het aantal van zijn
portretten wordt op meer dan vijfduizend geschat
en dat van zijn scènes en costuumstukken op ruim
vijfhonderd.
DE expansie van de Fransche cultuur, die na
de revolutie inzette, bracht de werken van
Boilly ver over de grenzen van zijn vaderland. Ze
kwamen niet alleen in Holland en in Engeland
terecht, maar zelfs in het ver afgelegen Rusland.
De naïeve charme van zijn portretten, de
conventioneele maar vlot geschilderde genrestukken
vormden een lichte kost en hebben, evenals de
werken van zijn groote tijdgenooten David en
Prud'hon, steeds liefhebbers en bewonderaars
gevonden.
Als U geregeld losse nummers koopt
hebt U kans dat juist het nummer
dat U speciaal interesseert U door
een of andere oorzaak ontgaat
'n
abonnement
PAG. 10 DE GROENE No.3187