KANTTEEKENINGEN Spaansch intermezzo DAT de bombardementen op Spaansche steden hoofdzakelijk door Italiaansche en Duitsche vliegtuigen worden uitgevoerd, is een feit. Dat Major ca de voornaamste basis was, van waar uit Barcelona en Valencia herhaaldelijk werden geteisterd, is eveneens een feit. Niet zoodra echter doet het bericht de ronde, dat de Spaansche regee ring tegenmaatregelen overweegt, d. w. z. van plan is om met gelijke munt betaald te zetten en, neen niet Sevilla en Burgos, maar de Italiaansche uitvoerhavens en de rechtsche oorlogshaven Palma op Majorca te bombardeeren of het regent internationale protesten. Parijs maant tot kalmte aan", Londen dito. En de Italiaansche regeering stuurt een alarmeerend bericht de wereld in, dat Mussolini bereids met maarschalk Badoglio en den chef van den generalen staf heeft geconfereerd. De geheele quaestie wordt nog hierdoor gecompliceerd dat Barcelona te verstaan heeft gegeven dat het bericht als zou men represaille-maatregelen over wegen, ten deele op rekening van de Spaansche ambassade te Parijs moet worden geschreven. En het internationaal aspect wordt hierdoor verder gecompliceerd dat Duitschland, dat bereid is tot een onverwijde en onverbiddelijke" militaire reactie op een eventueele Spaansche actie, de regee ring te Barcelona in toenemende mate steunt door het zenden van oorlogsmateriaal via enkele ZuidOost-Europeesche staten. Het komt haar te stade, want de aanvallen aan het front van Valencia nemen in kracht toe. Er zijn in de afgeloopen week voorts weer een aantal Engelsche schepen door vliegtuigen van Franco gebombardeerd. Bij herha ling heeft Chamberlain uiteengezet dat hij er niet aan denkt represaille-maatregelen te nemen. Vrijdag j.l. kwam het hooge woord er uit: Engeland bezit voor een bedrag van veertig millioen pond aan beleggingen in het gebied van Franco. De openbare meening te Londen draait echter langzamerhand om. De stemming tegen Chamberlain wordt iets agres siever. Velen die het met zijn algemeene politiek inzake Spanje eens zijn, achten het toch van be lang dat hij maatregelen neemt tegen de vernie tiging van Britsch bezit en Britsche menschenlevens. Wellicht dat daarom de naar Engeland geroepen Britsche vertegenwoordiger bij Franco voorloopig niet op zijn post terug zal keeren. De oorlog in China STRATEGISCH wordt de toestand in China O voortdurend onoverzichtelijker. Goed-uitgeruste Chineesche troepen zij strijden volgens Japansche berichten zelfs met chemische middelen, waarmee zij overigens slechts een Japansch voorbeeld na volgen pogen de Noordelijke provincies te her overen. In de richting van Hankou vorderen de Japansche soldaten in een langzaam tempo, ten deele verklaarbaar door de overstroomingen der Jangtservallei. Vlak bij Nanking zijn Chineesche benden er echter in geslaagd de dijken van het Keizerskanaal door te steken. Japan zet den oorlog echter met kracht door. Voortdurend worden troe pen ontscheept in Zuid-China ten Noorden van Kanton. Men vermoedt minder dat zij een rechtstreekschen aanval op Kanton zullen wagen, dan wel dat hun doel is: veroveren en afsnijden van de spoorwegverbinding Kanton-Hankou. De bezetting van het eiland Hainan gaat waarschijnlijk niet door. Frankrijk en Engeland hebben te Tokio laten weten dat zij deze bezetting zouden beschouwen als een ongewenschte complicatie. Echter is het ook voor Japan minder noodzakelijk geworden om de Westersche mogendheden te tarten waarvoor het ons inziens overigens niet zou terugschrikken , Door de successievelijke bezetting van de belang rijkste punten aan de Zuidkust van China is het den Chineezen resteerende kustgedeelte namelijk zoo kort geworden, dat de Japanners ook zonder 'het bezit van het genoemde eiland kunnen overgaan tot een effectieve blokkade van Kanton en HongKong. Hierdoor zou de wapenaanvoer naar de Zuidelijke Chineesche provincies tot staan komen. De transporten via het Fransche Annam zijn vrij gering. Trouwens de Yoennanspoorweg die uit Annam naar China loopt, heeft geen verdere ver binding met het dal van de Jangtse. De eenige weg waarlangs dan nog wapenzendingen China kunnen bereiken, is de karavaanweg door Buiten-Mongolië, waarlangs op het oogenblik de Chineesche troepen in Noord-China van oorlogstuig voorzien worden. Het Japansche oppercommando hoopt echter, bin nen korten tijd de Noordelijke Provincies (Hopei, Sjansi en Sjensi) te zuiveren" en den bedoelden invoerweg af te sluiten. Het ziet er niet naar uit, dat het incident" Japan heeft in de afgeloopen week weer geweigerd het tot oorlog" te promo veeren spoedig afgeloopen is. Wat de Japansche methodes in het tot dusver veroverde gebied betreft, kan nog worden medegedeeld, dat de opium-commissie van den Volkenbond een protest heeft aan genomen tegen den opium-aanplant op groote schaal, waartoe de Japanners de inheemsche bevol king dwingen. Genève en Evian DE vier-en-twintigste internationale arbeidsconferentie is weer achter den rug. Buiten gewoon belangrijk waren de besprekingen niet, daar deze conferentie in de eerste plaats diende als voorbereiding tot die van volgend jaar, waarop het vraagstuk van de veertigurige werkweek aan een diepgaand onderzoek zal worden onderworpen. Een voorproefje van de dan te verwachten scherpe dis cussies gaf het nu gevoerde debat tusschen de werk geversvertegenwoordigers van Frankrijk en Belgi die de huidige Fransche malaise hoofdzakelijk aan de invoering der veertigurige werkweek weten, en den Franschen oud-minister van arbeid Godart, die er op wees, dat men den invloed van de nieuwe wereldcrisis niet buiten beschouwing moet laten. Van actueeler belang dan deze controverse zijn de besprekingen over het vluchtelingen-vraagstuk die op initiatief van de regeering der Vereenigde Staten Woensdag a.s. te Evian geopend worden. Italiëheeft geweigerd aan de conferentie deel te nemen, Duitsch land werd niet uitgenoodigd. De conferentie zal hoogstwaarschijnlijk een aantal aanbevelenswaarWas DE GROENE juist uitverkocht toen U er naar vroeg? EEN GOEDE RAAD NEEM EEN ABONNEMENT! GROOTE gebeurtenissen werpen hun schaduw voor uit. De schaduw waarin de aangekondigde bijeenkomst van de ministers van buitenlandsche zaken der Oslo-staten ons plaatst, is wel zeer somber . . . Twee-entwintig Juli a.s. zullen zich de ver tegenwoordigers van Denemarken, Finland, Noorwegen en Zweden te Kopenhagen verzamelen teneinde te beraadslagen op welke wijze zij op formeele wijze aan de sanctie bepalingen van den Volkenbond kunnen ontsnappen. Hiermee vol gen zij het voorbeeld van Zwitser land, dat sinds de laatste bijeen komst van den Volkenbondsraad niet langer verplicht is, aan Volkenbonds-sancties mede te werken. De haast waarmee men toen offi cieel verklaarde dat zulks niet als een navolgenswaardig precedent moest worden opgevat, maakte slechts waarschijnlijk dat men het tegendeel verwachtte. De waar schijnlijkheid is nu zekerheid ge worden. Ook Holland is hierbij betrokken. Een dag na de boven vermelde bijeenkomst immers, zul len zich de vertegenwoordigers van ons land het zal ministerPatijn persoonlijk zijn , van België, en van Luxemburg bij de Scandinaafsche ministers voegen. Reeds heeft minister Koht medegedeeld dat de politieke opvattingen van deze staten in groote trekken de zelfde zijn", en dat het duidelijk is, dat zij vele gemeenschappelijke belangen in den Volkenbond heb ben". Wij vreezen: meer buiten den Volkenbond dan in den Vol kenbond. Wat is de oorzaak van dit alles? Het is duidelijk: in eerste instantie de mislukking der Volkenbondssancties tegen Italië, die koren op den molen droegen van de aanhangers der machtspolitiek, van de verzakers van het beginsel der collectieve veiligheid. Waar door zijn de sancties mislukt? Er zijn vele. redenen laten wij er n noemen : omdat Frankrijk er schoorvoetend aan mee deed. Waar door wilde Frankrijk Engeland niet ter wille zijn? Omdat Enge land niet van zins was, de Duitsche herbewapening ernstig tegen te gaan. En zoo kan men den keten van oorzaak en gevolg schakel voor schakel opnemen en tenslotte be landen bij den Vrede van Versailles en bij den Wereldoorlog en bij den (ij d vóór den Wereldoorlog. . . JUICHTEN wij den blik voor?f\ waarts, niet omdat het uitzicht dan zooveel hoopvoller is, maar om dat wij nu eenmaal als levende menschen meer belang hebben bij de toe komst die voor, dan bij het verleden dat achter ons ligt. Het beginsel der collectieve veiligheid zal dus naar alle waarschijnlijkheid door de Oslostaten prijsgegeven worden. La critique est aisée, la politique est difficile". Wij weten dat het verre van eenvoudig is, verantwoordelijk minister van een kleinen staat in Noord-West-Europa te zijn in tij den, zoo verward en vol van oor dige punten opstellen betreffende welker toepassing met de Duitsche regeering onderhandeld moet worden. Hopelijk zal men middelen weten te vinden om het onnoemelijke leed van de politieke vluchte lingen en de geterroriseerde Joodsche minderheid in het Duitsche rijk te leningen. Dat Engeland zich te Evian o. m. laat vertegenwoordigen door een erkend aanhanger der Arabieren, kan kwalijk als een goed teeken worden geduid. Oss" voor het ambtenarengerecht ONDER groote belangstelling, vooral van de zijde van de pers, is in de afgeloopen week de zaakOss behandeld door het ambtenarengerecht. Nie mand die de getuigenverhooren alsmede de plei dooien van Mr. James voor de brigade en van Mr. Meyes voor den minister van justitie gelezen heeft, zal willen beweren dat nu alles is opgehelderd. Inte gendeel. Het eenige punt dat verduidelijkt werd dit in de eerste plaats door een nota van den Leidschen hoogleeraar Van Bemmelen is, dat de minister toen hij aan de brigade de opsporings bevoegdheid ontnam, zoowel door het feit van deze gedeeltelijke schorsing als doordat hij het was die er bevel toe gaf, gehandeld heeft in strijd met de bestaande wetten en reglementen. Een belangrijk iets ongetwijfeld; maar laat men er de beteekenis niet van overschatten. Tenslotte draagt dit onder deel een formeel karakter. Belangrijker is de vraag of aan de brigade de genoemde bevoegdheid terecht ontnomen is. Inzake dit punt het kernpunt heeft het proces tot dusver weinig licht verspreid. De mededeeling van den eenen getuige staat lijnrecht tegenover die van den ander. Aan de rechtbank de taak om het kluwen van argument en tegenargument te ontwarren. Belangrijker mis schien nog dan de afloop, dit aspect van de zaak rnoge speciaal vermeld worden is het feit van het proces. Het feit dat de minister in het volle en onbarmhartige licht der openbaarheid verantwoor ding moet afleggen van zijn daden. De aanhangers der dictatoriale gedachte, die naar aanleiding van deze Oss'sche affaire den mond vol hebben gehad van corruptie", zullen in de door hen aanbeden staten vergeefs zoeken naar dezen vorm van rechts zekerheid. De eenige verheugende en opbeurende zijde overigens, die aan deze ingewikkelde en in menig opzicht pijnlijke zaak vastzit.... logsdreiging als die wij beleven. Desondanks durven wij beweren dat het pad hetwelk men thans in slaat en waarop nu ook Nederland de eerste aarzelende schreden zet, zeker niet naar een betere toekomst leidt. De wereldoorlog was de af sluiting van een periode van machts politiek dezelfde machtspolitiek wordt thans weer gevolgd. De vs'.keren van Europa hebben van 1914 tot icjiS om een beeld van Emil Ludwig te gebruiken de reke ning betaald met tien millioen dooden en twintig millioen gewon den. De vrees is gerechtvaardigd, dat het niet de laatste en evenmin de hoogste nota was, die ooit aan deze volkeren gepresenteerd zal wor den. Hoe sterk wij dan ook doordron gen zijn van de moeilijkheden die het kiezen en volgen van een juiste buitenlandsche politiek bieden, en hoe weinig het ook in onze bedoeling ligt, minister Patijn persoonlijk een verwijt te maken van de koers verandering, zouden wij het toch toejuichen indien de bevolking van ons land op ernstige wijze protes teerde tegen het verlaten der belang rijkste Volkenbondsbeginselen, in dien dat inderdaad het gevolg mocht zijn van de aangekondigde Oslo-bijeenkomst. Hoe moei/ijker de Volkenbond het heeft, des te vas ter dienen wij ons om hem aaneen te scharen. Er zijn zaken van min der gewicht waarvoor men tegen woordig S. O. S.-acties organi seert ! PAG. 6 DE GROENE No. 3187