Van de uutnementheyt der vrouwen" Gelijkwaardigheid van de vrouw in de zeventiende eeuw N het jaar 1639 kwam een boekje uit van den arts Johan van Beverwijck Van de uutnementheyt des vrouwelicken geslachts", dat volgens uitlatingen van tijdgenooten al eerder in het latijn verschenen zou zijn. ? Dokter van Beverwijck is een warm bewonderaar van de vrouwen, van wie hij niet alleen wil aantoonen, dat zij gelijkwaardig zijn aan den man, maar dat zij hem verre over treffen. Hij zou willen volstaan met een simpele lofzang van wat zich zóó boven alle blaam verheven toont, maar hij moet wel optreden als haar verdediger tegen eenige omstuimige gheesten, die een onweder in tong en penne ruyscht". Er zijn er, die meenen, dat vrouwen geen menschen zijn. Aristoteles heeft het wanbegrip in de wereld gebracht, dat de vrouwen een misslag van de natuur" zijn, die slechts als doel heeft het voort brengen van mannen. Deze meening heerscht, terwijl de vrouwen toch de mannen in aantal zooverre overtreffen. Durft men dan aannemen, dat de natuur vaker haar doel zal missen dan bereiken? Trouwens ook de anatomie maakt het mogelijk vast te stellen, dat de vrouw superieur aan den man is, wordt in het eerste deel Van de natuur der vrouwen" betoogd. Het tweede deel is opgedragen aan Anna Maria van Schuurman en han delt over de geleertheyt en wysheyt der vrouwen. VAN nature is de vrouw even ge schikt voor intellectueelen arbeid als de man. Zij is nog tot iets anders dan den spinrocken" geboren, even goed als hij kan zij verschillende talen leeren, zich in verschillende kunsten als dichten en schilderen bekwamen. Wie en zoude door deze uytnementheyt niet opgeweckt werden om sijn selven van de banden der onwetenheyt losch te maken ende soecken het talent sijns verstants, na de mate het van Godt gegeven is, tot wysheyt ende geleertheyt te besteden? Mij hebben voorwaer die goddelijcke gaven soo beweeght, dat ick niet en hebbe met goede oogen konnen aensien, dat den goeden geest van myn twee dochterkens in gemeen Vrouwenwerck zouden verstickt werden; derhalven onderwyse ick haar uyt school komende ende genoegh gespeelt hebbende beneffens haer broeder, over tafel ende by 't vyer, wederom als een nieu spel, in de Talen, die se met grooten lust aennemen ende onthouden, hoe weynigh jaren sy noch hebben." Dokter van Beverwijck toont zich hierin niet alleen een vrouwenkenner, maar ook een goed paedagoog. Het aardige is, dat van Beverwijck, die voor de zijn theorieën toelichtende verhalen bijna altijd naar Grieksche en Romeinsche oudheid teruggrijpt, in dit tweede boek op vele voorbeelden van ontwikkelde Noord- of Zuidnederlandsche vrouwen weet te wijzen. Men maakt er kennis met Anna Maria van Schuurman in al haar veelzijdigheid, met een Roemer Visscher en haar zuster de begaafde Tesselschade, het vertelt van Zuidnederlandsche schilde ressen als b.v. Johanna Othonia van Gent. MET instemming haalt hij aan wat Budaeus, Raad van den Franschen koning Frans I, van zijn vrouw vertelde: Jae dat is mijn huysvrouw, die zoo neerstigh sorge draeght voor myn boucken, als voor myn kinderen, om dat sy siet, dat ick daer veel mede te doen hebbe". Immers, in het werkelijk goede huwelijk heeft de vrouw de leiding niet alleen over de kinderen, die zij de moedertaal" leert, maar geeft zij ook leiding aan den man. Zelfs staatslieden hebben bij het nemen van beslissingen prijs op het oordeel van hun vrouw gesteld. Nog veel andere deugden van de vrouw" vermeldt het derde boek, dat daaraan gewijd is. Het schetst de vrouw bij voorkeur als een trouwe echtgenoote, die weet van volharding, maar voor alles eigenlijk een scherp zinnig, eerder nog een slim wezen is. Zoo kan men er toe komen, wat Beverwijck als deugd uitlegt ook eens anders op te vatten. En dit gebeurde ook. Naast de vele bijval, die deze ver dediger der vrouwen kreeg, meende ook iemand hem tegen te moeten spreken. Dat was Daniel Jonctys, die overigens niet zonder waardeering voor de vrouw was. Niemand ver beelde zigh, dat hier een straffen Vrouwenhaeter ter baen koomt, die dat vermaekelyk geslacht uit den ry der menschen uit-stootende, onder de monsters plaetsen wil.... Wy ver heugen ons veeleer in den lof, die haer toekoomt, en in den hoogen luister en uytmuntende deugden, waerdoor verscheye vrouwen, als boven haer ge slacht, hebben uitgesteken". Neen het is niet tegen het feit dat vrouwen zich mannen gelijkwaardig kunnen toonen, dat Jonctys te velde trekt, alleen, dat sy oock veel bequamer, als de mans zyn en kan van haer, die de manne lijke achtbaerheid liefhebben, niet onbe sproken (onbetwist) blijven", betoogt hij in zijn boekje Der Mannen opperwaerdigheijt beweert". A. STOLP DEROLFILM MET DE BESTE RESULTATEN Een klein geheim, dat U van ie d er en dag genieten laat! Ieder mensch kent die uren op den dag, waarop plotse ling alle energie lijkt weg te ebhen,waarop men eensklaps lusteloos en zwaar" schijnt te worden. Ga toch echt ge nieten van eiken dag . . . van alle dagen, die het jaar telt! Leer de opwekking kennen, die er schuilt in 'n flacon Eau de Cologne Boldoot. De fitheid, die 'n paar druppels U schenken. Den levenslust, de nieuwe energie! Vermoeidheid en lusteloos heid; ze vervliegen met een paar druppels Eau de Cologne Boldoot Impériale vanaf 25 ets. Véritable vanaf 20 ets Eau de Cologne NEDERLANDSCH FA B R ( K A A T. OPRUIMING IN ALLE AFDEELINGEN METZcCO AMSTERDAM DEN HAAG CREDIETEN van circa f 1000.?beschikbaar, af lossing 12, 18 of 24 maanden. Dis crete afwikkeling, geen kosten vooruit. Postzegel voor antwoord bijvoegen. Credietbank ,,'s-Gravenhage" Allard Piersonstr. 9d, Hotterdam, Te). 33203 OUD GOUD JUWEELEN enz. tegen hoogs ten prijs F* LANGEDIJK Frederlksplein 11, VMani Inkoop Gouden Tientjes fl. 12.20?fl. 12.45 Geen Kantoorhuur en toch ... alle voordeelen van een eigen kantoor of corres pondentie-adres, met telefooncel, spreekkamer, gelegenheid tot correspondentie en dupliceerwerk. Amsterdamsche Kantoren-Centrale. Tel. 46720 Gebouw Candida", N.Z. Voorburgwal 120-126 deze week in de uitkiik": toegang 18 Jaar i e 3' i jaarlijksche vertooningen van d i e O? groschen op er scenario : beft brecht muziek: kurt Welll regie: g. W. pabst PAG. 13 DE GROENE No. 3190