Historisch Archief 1877-1940
Dertigduizend kilometer ie twaalf dagen
Het wonder.... en de zeer nuchtere praktijk
Melis Stoke
SMERIG weer mijn
heer, zegt de bar
bier, is de stoel
zoo goed....?"
Ik zijg in bijna horizontalen
stand en krijg een handdoek
om mijn hals.
,, Hebt u een goeie reis
gehad?.... Hoe lang bent u
nu weg geweest ? "
Voor de zóóveelste maal pre
vel ik de magische formule.
Tegenwoordig vliegen ze in
zes-en-een-halven dag van Am
sterdam naar Batavia en
vijfen-een-halven dag van Batavia
naar Amsterdam terug. Reken
nu maar uit.
't Is toch een geweldig ding
....", zegt de kapper, en plonst
de kwast op mijn wang.
Het is inderdaad een geweldig
ding, en hoewel we het in de
dienstregelingen lezen, en hoe
wel het driemaal in de week metter
daad bewezen wordt, is en blijft het
iets verbijsterends.
We beseffen dat niet als we
luchtmailbrieven uit Indiëkrijgen, maar de
verbazing ontstaat wanneer we een
levend wezen ontmoeten dat werkelijk
met die snelheid over dertigduizend
kilometer heen-en-weer is gesleurd in
twaalf dagen.
Zoodra we met het stoffelijke in
aanraking komen, zoodra inderdaad
iemand dit verbijsterende aan den lijve
heeft ondergaan, krijgt de zakelijke
formule dien tooverklank.
En, als ik vragen mag, hoe is dat
nou ?" vraagt de kapper, precies
als alle andere menschen.
Net-zoo als hier in jouw stoel", zeg
ik. Het zijn net zulke stoelen, heel ge
makkelijk, en je kunt ze zelf ver
stellen".
«Tjonge ", zegt de kapper dan,
hoewel hij zijn stoelen doodgewoon
en op z'n hoogst een beetje prijzig vindt,
tjonge nog aan toe "
Het wonder zou inderdaad ontstaan
wanneer een van die stoelen uit zijn
salon als een magisch tapijt over de
aarde ging razen. Tapijten en stoelen
zijn er voor om hun aangewezen plaats
te behouden.
Intusschen betrap ik mij-zelf op het
grootst-mogelijk egocentrisme: ik heb
de emoties van deze reis beperkt tot
de naast-mogelijke omgeving: mijn
stoel, ongeveer in het midden van het
vliegtuig, tusschen de vleugels en
boven een benzinereservoir dat, als ik
het mij juist herinner, 761 liter brand
stof kan bevatten.
DE wereld van iemand die over een
goed deel van de aarde vliegt, is
beperkt tot enkele vierkante meters:
binnen die begrenzing vallen zijn
stoel, de stoelen van zijn medereizi
gers, een kombuis dat voedsel en drank
levert en een toiletgelegenheid.
Alles wat daarbuiten ligt is griezelige
onwerkelijkheid of verboden gebied,
zooals de stuurhut die afgesloten is
met een deur waarop Verboden
Toegang" staat.
En zelfs wanneer men den blik be
perkt houdt tot dit klein, behagelijk
interieur, geschieden er wonderen.
Wanneer men de prop uit de waschbak
van het toliletkamertje trekt giert
daardoor een vreeselijke orkaan, waar
door men begrijpt dat daaronder geen
afvoerbuis is maar een leegte van
eenige duizenden meters.
Wanneer men zijn vulpen gebruikt
dan spuit de inkt er uit, want de
luchtEen groot Boeddhobeefd bij Rongoon
druk is binnen grooter dan buiten. En
als men een rubber-beestje zou mee
nemen om zich kinderlijk mee te
amuseeren, dan zou het opzwellen
tot een vreeselijk monster en ten
slotte ontploffen.
Naast je stoel is een raampje en
langs dat raampje giert de wereld
voorbij: wolken, bergtoppen of ondoor
dringbare nacht.
Ergens ver beneden ligt een
maquette, de mooiste maquette die
men zich kan voorstellen, en het
wonder van die maquette is dat het
werkelijkheid is: buigende kustlijnen,
golvende heuvellanden en gebergten,
eindelooze woestijnen en kronkelende
rivieren met magische namen: de
Indus, de Euphraat, de Tigris, de
Ganges, de Bramapoetrah, zooals die
liggen tusschen de Ringdijk bij
Schipen de Tjiliwoeng die bij Tandjong
Priok in zee uitloopt.
Het raampje is van onsplinterbaar
glas dat uitzicht laat op gouden
tempeldaken en Jerusalem, en
Siameesche paaldorpen, en de haven
van Rotterdam, en de Acropolis,
de Vesuvius en de Mont Blanc.
Wat ge uit die verscheidenheid ziet
hangt maar af van het moment
waarop ge uw oogen opent of het
boek dichtslaat waarin ge verdiept zijt.
De Douglas vaart zeer gemoedelijk
4>oven een wollig wit tapijt. Achter in
de cabine is een deur. Als ge die zoudt
openen om een beetje op dat tapijt te
wandelen zoudt ge duizenden meters
diep vallen en een gat slaan in vol
komen vreemde, wellicht nog nooit
door menschenvoeten betreden grond.
Het is dus beter in uw fauteuil te
blijven zitten en tevreden uit te kijken
over den grooten metalen vleugel die u
veilig over dat alles heen draagt.
Bovendien krijgt ge alles te eten en
te drinken wat ge begeert. Zeker is
zeker.
IN ons allen leeft de lust tot zwerven
en de wereld zien. Daartoe kan
men van alles ondernemen, tusschen
een voetreis naar Italiëen een cruise
op een groot schip, de wereld rond.
Dat speelt zich allemaal af in een
soliede vlak, waarvan de eigenschappen
ons bekend zijn.
Het vliegen over zeer verre afstanden
treedt buiten dat vertrouwde. Want we
doen het niet meer, we laten het doen
door een paar zoemende motoren, en
twee niet-eens-zoo-groot-lijkende meta
len vleugels die een gewicht van vele
tonnen dragen, en een aantal instru
menten waar we geen ver
stand van hebben als passagiers.
We laten dat wonder maar
met ons gebeuren en we ver
bazen ons alleen nog maar om de
verantwoordelijke bemanning die
het geen wonder vindt, die niet
gevaren heeft, en die werkelijk,
eerlijk gelooft dat Batavia zes
dagen van Amsterdam af ligt.
Wat het dan ook, al ons
ongeloof ten spijt, blijkt te doen.
De schijnbare tegenspraak
van het feit dat Amsterdam een
dag verder van Batavia af ligt
wordt aanstonds opgeheven met
de nuchtere mededeeling, dat
we reizen met het licht, en
dus meer vliegtijd hebben.
Goed, goed, ik begrijp het, zeg
je dan maar, en blijft in den
barbiersstoel liggen.
En dan kijk je naar de klok
en rekent uit dat je nu toch al
weer bijna vier uur doet over
een traject van elfhonderd
kilometer (Amsterdam?Nice
ongeveer), terwijl je er zonder
tegenwind al lang kon zijn, zoodat
die thee in Bagdad, of die lunch in
Bangkok, of waar het ergens op de
wereld moge zijn dat er weer wat te
eten en te drinken valt alweer twintig
minuten verschoven wordt.
Ja-ja, je wordt ongeduldig in zulk
een barbiersstoel.
Nog een oogenblik, mijnheer,"
zegt de kapper, gebruikt u steen?"
Jawel", zeg je knorrig en kijkt
naar de klok, want je hebt een afspraak
op driehonderd meter afstand in een
caféen dat is ook nog eenige minuten
loopen.
Nergens, en onder geen enkele
omstandigheid, verliest een mensch
zijn eigenschappen.
En als je uit den barbierswinkel gaat,
zie je door de ruit van splinterbaar
glas nog altijd dienzelfde worstwinkel
aan den overkant die er daarnet was,
en nog dezelfde taschjeswinkel daar
naast.
En dat vindt je dan vreemd.
Net zoo vreemd als de kapper jou
ziet, en hoofdschuddend nastaart, en
nog eens tegen zijn bediende mompelt
wat in alle dienstregelingen zwart op
wit staat: Heen en terug naar
Batavia in twaalf dagen", 't Is tóch
een wonder.
flmHNHnHfmHUffmHfmHmnHnmnHIfHfHHHIHIIflflmiHHHIfHHHHHHHHfmHIMHnftltWIim
Paindeluxe-brood
. DeRotterdamschediergaardeheeft
vandaag een nieuwe aanwinst gekre
gen." (R.)
Het staat vast dat hij onder
valsche voorwendsels naar Rotterdam
ging." (T.)
een bloedbad zonder meer." (H.)
Dat men dezen weg niet koos, is
z. m. duidelijk." (G.)
Op de glibberige paden
Er is nog geen vaste kern van we
tenden en geloovenden, welke in de
vruchtbare aarde, die ons huidige
muziekleven schijnt te zijn, zou kun
nen uitdijen tot een gezond bolwerk
van geloof, hoop en liefde." (Syllabus)
Onze uitdragers
Het nationaal bewustzijn moet
worden uitgedragen." (H.j
Een soroptimist is iemand die het
besef van te willen dienen uitdraagt
in de wereld." (Syllabus)
De meerloozen
Zoo werd deze plechtige daad tot
Naasting
,,\Vie heeft naast Shakespeare de
vrouw zoo ziels-diep, zoo bloed-warm
geschapen als Goethe?" (Syllabus)
,,De Pithecanthropus was naast zijn
onaantrekkelijk uiterlijk ook in het
bezit van slechts juist de helft van
het menschelijk hersengewicht." (H.)
Nauwelijks Hollandsen
Het is nauwelijks toevallig dat
beide groote dichters zich hierdoor
geïnspireerd hebben gevoeld."
(Syllabus)
Deze oude waarheid lijkt voor dit
probleem nauwelijks op te gaan." (H.)
Er is nauwelijks iemand die het
weet." (Radio-b.)
Velen durven nauwelijks iets ten
gunste van dit onderwijs doen."
(Lib. Wbl.)
Het middelpunt, het centrum
en het brandpunt
,,De Ku Klux Klan staat weer in
het middelpunt d. b. Prinses Juliana
en haar gemaal stonden weer geheel
in het middelpunt d. b." (H.)
Eduard Verkade heeft vele malen
in het middelpunt d. b. gestaan."
(o. r.)
Deze gebeurtenissen hebben onze
stad in het centrum d. b. geplaatst."
(H. D.)
De geschiedenis van Amsterdam
bleef voortdurend in het brandpunt
d. b." (H.)
Correspondentie
C. te .1. Ik ben het met u eens dat |
men als beschaafd mensch niet be- |
leefd mag bedanken of verzoeken. |
Maar mag men niet liefst ietwat |
ironisch zeggen: ,,lk verzoek je be- f
leefd maar dringend dit of dat te |
laten."? |
Antw. Ironisch mag u alles doen, |
ook deze vraag.
HiHiiiiiiiiiitMiiimiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiHllmiiiiiiitiiiiiiiMiiiiiiifiiiiitiiininmH
PAG. 17 DE GROENE No. 3191