Historisch Archief 1877-1940
DE VROUW VALT NIET MEER FLAUW
Een merkwaardige evolutie
en de oorzaken ervan
BLADERT u eens in oude ge
schiedenissen en romans, zoo
van veertig, vijftig jaar of
langer geleden, en u zult met ver
wondering opmerken, hoe dikwijls de
dames toen flauw vielen, hoe zij op
alle opwinding reageerden met bewus
teloos ineen te zinken, om opgevangen
te worden in 'n paar sterke armen.
Ook bij Schiller en Goethe en in het
algemeen bij gevoelige dichters is de
flauwte om zoo te zeggen de natuur
lijke reactie van de vrouw op sterke
zielsbeweging. Wallensteins Thekla
hoort van den Zweedschen kapitein
de ongeluksboodschap: Reeds lag zij
machteloos in zijn armen". Gretchen
wendt zich tot de behulpzame gezellin:
Buurvrouw, uw fleschje !" voor zij
bewusteloos ter aarde zinkt.
Het spreekt vanzelf, dat ook de
anecdote zich op dit verschijnsel
geworpen heeft. Bij Wilhelm Busch
kunnen de vrouwen, die men wat al te
stevig aanpakt, zich alleen maar
redden door flauw te vallen. In de
jaren van de eeuwwisseling is een
typische figuur in de humoristische
bladen de vrouw, die haar man door
een bezwijming tracht te bewegen tot
het betalen van de rekening van de
modiste, tot het schenken van een
sieraad of tot eenigerlei anderen vorm
van dansen naar haar pijpen. Wij
kunnen ons zelfs nog herinneren, dat
vroeger bij parades, feesten, optochten,
concerten en voordrachten herhaalde
lijk vrouwen bewusteloos uit de volte
gedragen moesten worden.
TEGENWOORDIG beleven we zul
ke dingen niet meer. Wel komen
er bij gedrang in groote hitte gevallen
van bezwijming voor, maar die betref
fen in gelijke mate beide geslachten.
De flauwte echter als teeken van
vrouwelijkte zwakte behoort tot het
verleden. En toch hebben de vrouwen
de laatste jaren heel wat moeten door
maken, terwijl ook de huidige tijds
omstandigheden het haar zeker niet
makkelijker maken dan haar bleekere
zusters uit den bezwijmingstijd.
Als eerste oorzaak van die verande
ring valt op een zeer concrete lichame
lijke omstandigheid te wijzen: de
vrouwen zijn gezonder dan vroeger.
Zij leven langer, en genieten in dat
langere leven een betere gezondheid.
Dat is door een bepaald feit duidelijk
te controleeren. De bleekzucht, een
typische vrouwen- en meisjeskwaal,
komt in de laatste tientallen jaren hoe
langer hoe minder voor, en juist die
kwaal schiep in vroeger dagen een
aanleg voor bezwijmingen. De bleek
zucht was te herkennen aan de bleeke
kleur van huid en slijmhuid, moeheid
en matheid maakten ingespannen ar
beid onmogelijk, hoofdpijn, duizelig
heid en maaglijden traden toen her
haaldelijk op. De kleurstof van het
bloed, de haemoglobine, was klaar
blijkelijk te schaarsch, 50 a 60 procent
van het normale; hierdoor werden alle
innerlijke lichaamsprocessen vertraagd.
Over de oorzaak der bleekzucht had
men nooit zekerheid. Wel meende men,
dat fouten in de levenswijze er schuld
aan droegen: veel verblijven in slechte
lucht, gebrek aan zonlicht, te weinig
beweging enz. Opmerkelijk was, dat
aan die ziekte juist vrouwen leden,
die door haar beteren
maatschappelijken stand haar leven toch hygiënisch
konden inrichten.
Nu blijkt in de laatste tientallen
jaren in alle landen de bleekzucht
sterk af te nemen, om niet te zeggen
te verdwijnen. Oudere dokters, die nog in
het begin van de eeuw veel
bleekzuchtige'meisjes en jonge vrouwen
behanPAG. 13 DE GROENE No. 3192
delden, moesten constateeren, dat zij zul
ke ziektegevallen tegenwoordig slechts
bij uitzondering in behandeling krijgen.
Toch kan er geen sprake van zijn, dat
men ziekten voor dertig jaar bijv.
minder wist te onderscheiden dan nu.
Het gaat trouwens niet alleen om
gevolgtrekkingen uit bloedonderzoek.
De bleeke, moede, lijdende meisjes
gestalten, die op het eerste gezicht den
indruk van bleekzucht maken, zijn
veel zeldzamer geworden. Het ethe
rische is geen vrouwenideaal meer,
onze tijd geeft de voorkeur aan gezonde,
sportieve verschijningen.
Het is maar niet zoo opeens uit te
maken, welke omstandigheden de ver
dwijning der bleekzucht hebben ver
oorzaakt. Van belang worden geacht
de gezondere kleeding der vrouw,
welke|licht en zon doorlaat, en het mati
ger gebruik van het corset.
Al blijft de mode haar eischen stellen,
in de moderne vrouwenkleeding is toch
duidelijk een streven merkbaar naar
vereenvoudiging en vergemakkelij
king en verlichting. Dit samen met
den terugkeer naar de natuur, met de
nieuw verworven vrijheid der vrouw
op het gebied van sport en gymnastiek,
misschien ook met een verstandiger
voeding, draagt bij tot sterking van
haar gezondheid.
Daarmee gaat hand in hand een
verandering van geestelijke allure.
Steeds meer treedt de vrouw op in het
beroepsleven, in maatschappelijke po
sitie staat zij vaak op n lijn met den
vroeger alleenheerschenden man. Wat
zou zij dan kunnen bereiken met een
kunstmatige, hulpelooze, hulpbehoe
vende geste van zwakheid? De vrije
nnerlijke ontwikkeling van de vrouw
ontheft haar van de noodzaak, zulke
omwegjes te gebruiken om haar wil
door te zetten. Zij wenscht langer jong
te blijven. Dat bereikt zij door midde
len, die met ouderwetsche
onmachttoestanden niets uitstaande hebben.
DEZE ontwikkeling naar grootere
gezondheid is des te natuurlijker,
wijl de vrouw in een opzicht van ge
zondheid inderdaad het sterkere ge
slacht is. Dat kon alleen tijdelijk niet
tot uiting komen door de achteruit
zetting in een sociaal ondergeschikte
positie. Het is echter geen ontdekking
van onzen tijd. De beroemde Weensche
chirurg Billroth, de man van de eerste
groote maag-operatie, was eens op
reis, toen te Weenen in zijn kliniek bij
een patiënt de onmiddellijke operatieve
verwijdering van de maag noodig
bleek. De plaatsvervangende directeur
der kliniek dorst zich niet zonder meer
te wagen aan de operatie. Hij telegra
feerde Billroth, of die het met de ope
ratie eens was. Deze antwoordde: Als
het een vrouw is, ja."
Billroth, en vele ervaren artsen voor
en na hem, waren vast van meening,
dat het vrouwelijke lichaam meer
weerstandsvermogen heeft dan het
mannelijke. Dat komt uit bij ziekten,
het blijkt uit het geduldiger dragen
van pijn, maar reeds in de diepste
levenshouding ligt de grondslag. Het
moederschap eischt uithoudings- en
bovendien weerstandsvermogen. Op
alle leeftijden en bij alle ziekten is het
sterftecijfer van de mannen hooger.
In den grond mag het geduld der
vrouwen bij lichamelijke ongemakken
niet het meest worden toegeschreven
aan offervaardigheid jegens de eischen
der mode. Wat de vrouw zich in den
loop der eeuwen getroost heeft aan
ongemakken en pijnen, verminking,
inrijging en inpakkerij, getuigt al van
haar grooter vermogen, om terwille
van een idee het lijden te overwinnen.
DR. W. S.
PSYCHO-GRAPHOLOGISCH INSTITUUT
VOOR ALGEMEENE KENNIS V. H. HANDSCHRIFT
KARAKTER-ANALYSES; BEOORDEELINQ VAN SOLLICITATIEBRIEVEN; ADVIEZEN
VOOR BEROEPSKEUZE; PSYCHOLOGISCHE ADVIEZEN; GRAFOU. OPLEIDINGS-CURSUS
KUTEKl'KHTJtAAT 120 TELEFOON »13U6
N. F. VAN GELDER & C?
PHNS HENDRIKKADE 25-27 A MCTCDR A M
VAN BAEPLESTR 40 (HL.) AIYIO l CKUAIYI
PORCELEIN - AARDEWERK - GLAS - KRISTAL
WU VERKOOPfN RECHfSTRIEICS tAN
PA»TiCUlltREN, OOK OP OE PRINS HENOIIIKADE
U PROFITETRT VAN EENE TRADITIE EN ERVURmQ »AN RUIM 11 ECU W
DEROLFILM
MET DE BESTE RESULTATEN
Geur...
Frischheid.
Verkwikking...
Wonderlij k... hoe de loom
heid vervliegt na zoo'n paar
verkwikkendedruppels Eau
de cologne BOLDOOT!
Heerlijk ... die geur, die
U zoo vliegensvlug weer
fit maakt, die U zoo
verfrischt, dat U alle warmte,
alle siof, alle vermoeidheid
snel vergeet!
Let op, dat er op Uu> flacon
BOLDOOT staat, -als waar
borg voor echtheid!
IMPÉRIALE 25 et. en hooger.
VÉRITABLE 20 et. en hooger.
Eau de Cologne
Boldoot
NEDERL. FABRIKAAT