De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1938 13 augustus pagina 16

13 augustus 1938 – pagina 16

Dit is een ingescande tekst.

HET LIED DER EENZAAMHEID DEZE kleine Amerikaansche, deze geduchte vliegster Pola Hardow had een brillante carrière gemaakt met dat jonge leeuwtje van een machine, dat zij Nebraska" gedoopt had een ietwat verbluffende hulde aan de landstreek, die haar had voortgebracht. Want aan haar geboortegrond was zij waarlijk geen buitengewonen dank schuldig. Haar bestaan bleef daar tot haar twintigste geklonken aan dat van haar ouders, zeer ingetogen menschen, wier eenige goeds overigens was, dat zij Pola niet weerhouden hadden, toen deze werktuigkundige wilde worden en niet onderwijzeres, zooals zij zich hadden voorgesteld. Zij waren in de gelegenheid geweest om haar te weerhouden, de dochter was afhankelijk van haar vaders salaris. Pola snakte naar een kansje, om weg te komen. Alleen de ingenieur Paddock, dien zij tijdens haar studie-jaren had leeren kennen, kon haar de vrijheid schenken, door haar te huwen. Maar wat hij ook verder aan avontuurlijke verlangens mocht be zitten, tot het avontuur van een vrouw trouwen zonder fond", zooals hij dat noemde, was zijn verbeeldingskracht nog niet gestegen. Paddock hield zich dienaangaande neutraal. Pola had geen fond, dat wist ze zelf goed genoeg, er ging geen dag voorbij, waarop zij het gemis ervan niet deerlijk voelde. Toen dan ook de kans van haar jeugdig leven kwam, om zich dat fond te verschaffen, liet zij alle hoop op vrijheid-via-Paddock varen en trad, twintig jaar oud, in dienst bij deVereenigde Nationale en Internationale Sportvliegtuig-fabrieken, Desmoines, lowa, U.S.A. Als tweede werktuigkundige kwam zij wel niet onmiddellijk in het bezit van het door haar gedroom de fond, maar haar intuïtie, zij het ook door geen stroobreed logica geassisteerd, teekende haar den weg van de hangars naar het vliegveld der fabrieken. Zulks was volkomen onlogisch, maar na zes weken slaagde zij erin de oliespuit in de werkplaats achter te laten en een vliegkap over haar bruine krullen te trekken, voor de eerste lessen achter den stuurknuppel van een nieuw sportje der V.N.I.S.F. Haar chef had namelijk onder die donkere krullen, die zoo decoratieve omlijsting van haar gelaat" zooals hij het sentimenteel aan hun vorig soupertje gezegd had een bijzonderen durf ontdekt. Een durf, die zich manifesteerde in Pola's oogen, wat iedereen kon zien, en wat alleen de chef bij een nader onderzoek had kunnen ontdekken: den vorm van haar voorhoofd, dat edel van haar neus, die welgevormd en van haar mond, die vast besloten was zooals hij dat kernachtig in een enkelen zin placht vast te stellen, voor haar en voor zichzelf. Deze durf deed hem besluiten, een arbeidsterrein voor haar te zoeken, waarop zij haar lusten en gaven volkomen kon uitleven, zoodat ook de fa brieken daar wel bij zouden varen. Pola werd pilote, met speciale opdrachten voor duurvluchten met de fabrieksmodellen. Zij bleek niet alleen waar lijk den durf, maar ook het uithoudingsvermogen voor deze taak te bezitten. En deze beide eigen schappen schonken haar dan ook de voldoening, er een eigen fond door te zien groeien op haar bank rekening, het fond waarnaar al haar verlangens waren uitgegaan. HOE meer zij echter met haar vluchten in de weer was, hoe minder bevrediging het bezit van geld haar verschafte. De lichaamskrachten van elke jonge vrouw vormen op den duur teugellooze natuur-elementen in haar; ook Pola ervoer dit, maar zij was in staat ze te temmen in de dagelijks weerkeerende inspanning van het vliegen. Zij had een machtig object om er zich mede te meten, haar machine, nu zij een vast toestel van de fabrieken had gekregen. Moederschaps-neigingen" noemde haar chef licht-spottend de zorgen, waarmede zij de Nebraska" onderhield en behandelde. Er zat volgens hem in dien naam zelfs een stuk moederlijke binding, een intieme relatie met haar geboortegrond, waarvoor zij reeds den gelukkigen overdrachts vorm gevonden had in het vliegtuig zelf, dat haar wegdroeg en bevrijdde van dien band ! Pola liet hem kletsen en alleen wanneer hij haar inviteerde voor een kleinen maaltijd in Hodderington" moest ze wel luisteren naar zijn analytische beschouwingen; hetgeen niet moeilijk was, aange zien hij aan tafel spoedig tot romantischer gedachten kwam. Eenmaal in haar machine gezeten, viel al het aardsche en onbevredigende uit haar leven weg, voor de ongemeten en tijdelooze ruimten, die voor haar lagen. Een jonge leeuw noemde zij de Nebraska", niet Een vernaal van ae (jroene ooor A. J. D. van Oosten zonder vrouwelijken trots en niet zonder reden. De fabrieken hadden aan deze duurvlucht-machine alles ten beste gegeven, wat met de moderne technische middelen mogelijk was geweest. Het was een vol maakt uitgebalanceerde komeet. De beide enorme motoren gaven haar een trek en stijgkracht, als nog in geen drie jaar overtroffen waren, door de concurrenten zoomin als door de eigen vliegtuigbouwers der fabrieken. Pola haalde er mee uit, wat zij wilde. ,,Er gaat van die machine inspiratie uit", verklaarde zij eens lachend aan een handvol journalisten, die naar de oorzaak van haar succesvluchten kwamen informeeren. En inspiratie heeft zelfs een pilote noodig, al is zij nog zoo char mant als Pola Hardow, schreef een dezer correspon denten in zijn blad, want Pola heeft langzamerhand zooveel trajecten afgelegd, dat zij haast niet meer weet, waar ze een nieuw zal vinden. Zij bedacht toen het traject van den eenen oceaan oever tot den anderen. Wel hadden er al eerder vrouwen den oceaan overvlogen, maar zij waren dan niet alleen geweest en hadden niet zulk een kleinen leeuw bestuurd. Zij ging en kwam, na een dag en anderhalven nacht de pijn van het stilzitten te hebben verdragen, behouden in het hart van Frankrijk aan. Tegen de journalisten, die zelfs bij haar half-onverwachte aankomst aanwezig waren, schreeuwde zij, nog half doof: Eenzaam heid ! dat is alles wat er van te vertellen valt! Het is een lied van eenzaamheid, zulk een tocht!" Voorloopig was dit dan ook het eind van haar vluchten, want de fabrieken konden met deze reclame voorloopig vooruit en haar chef meende met haar roem eveneens vooruit te komen, weshalve hij met haar trouwde, hetgeen ze van hém begreep, maar niet van zichzelf. Als pilote kende zij slechts n liefde, dat was de Nebraska". Op haar uitdrukkelijken wensch werd het toestel vrijgehouden voor haar persoonlijk gebruik; zij wilde niet dat andere handen haar fermen kleinen leeuw zouden doen brullen en huppelen. Van de loods waar de machine stond, had zij alleen den sleutel en het bezit daarvan was haar meer waard dan alle roem en het nu geheel overbodig geworden fond" tezamen. AL te spoedig kwam ook in haar huwelijk de crisis. Vrouwen worden gesloopt achter de waschtobbe, maar wanneer ze uit hoog-technische bedrijven komen, zijn ze klaar voor den sloop bij de eerste moeilijkheden in de keuken. De kwestie was, dat Pola niet met het personeel kon opschieten en haar man dat niet kon begrijpen. Hij was er volstrekt de man niet naar om iets van haar gevoels leven te verstaan. Mannen worden onhebbelijk als er iets mankeert aan het diner of aan hun avondkleeding, maar mannen die een fabriek onder de knie moeten houden zijn het al, zoodra ze maar hooren van kwesties met het personeel. Pola had zich als jonge Amerikaansche van het huwelijk niet al te veel voorgesteld. Spoedig er na stelde zij zich ook van de mannen niet veel meer voor. Ze waren allemaal eender, al verschilden hun dassen en politieke inzichten. Zij begon heimelijke bezoeken te brengen aan de loods, waar de kleine leeuw zich volgens haar doodverveelde. Het werden dagelijksche bezoeken, af gewisseld met omzichtige speurtochten door de afdeelingen der fabriek, waar nieuwe vindingen werden beproefd. Met een intensieve belangstelling nam zij den uitleg der verbeteringen in zich op; zij werkte daarna enkele dagen in de montage-hall. Voor haar man verborg zij daarna haar voornemen niet, om nog eens enkele malen met de Nebraska" op te stijgen. Het lag hem nader, haar eerder van ontrouw te verdenken, dan haar eigenlijke plannen te vermoeden. Hij wenschte alleen, dat zij haar avonden zou vrij houden, indien er een diner was, waaraan zij met hem terwille van haar bekendheid nog steeds genoodigd werd. Zijn promotie ging hem ongeveer vóór alles en zeker vóór haar belangen, maar om zijn doel te bereiken wist hij zich van haar medewerking, al bestond deze alleen uit haar ver schijning, afhankelijk. Enkele malen was Pola bij nacht naar het toe stel gegaan, hoezeer zij het gevaar voor ontdekking door haar man en zijn gevolgtrekkingen inzag. Bij deze escapades was zij duchtig belast met allerhande voorwerpen, waarin een nauwlettend toeschouwer proviand en machine-benoodigdheden zou hebben herkend. Zonder nadere verklaring liet zij op een middag de tanks boordevol gieten met benzine en olie, alleen de voorzorg nemende dat haar man er de lucht niet van kreeg. Dien avond scheen de maan licht en waakzaam in den voorzomer-nacht. Door een kleine, energieke figuur werden de groote loodsdeuren voor de Ne braska" opengeschoven. Binnen het kwartier zong de machine haar machtig lied, zong ook in Pola een oude, bekende melodie. Het was niet alleen, omdat zij nu opsteeg voor een vlucht over twee con tinenten en twee oceanen. Achter haar in de cockpit zat de man, voor wien zij deze vlucht tot dusverre geheim had gehouden, haar eigen man. Zij had hem voor de keus gesteld: zich haar roem te helpen ver dienen, of zonder dien roem achter te blijven. Nu zij had overwonnen, onderging zij opnieuw de blijde sensatie eener eenzaamheid, die alleen zij kennen wier leven losgekomen is van den waan der saamhoorigheid. En onder het monotoon gezang van de machine werd plotseling een nieuw gevoel in haar wakker: niet terugkeeren zouden zij naar hun uitgangspunt, naar het bekende, naar den roem. Elders, ver van haar geboortegrond, ver van haar woning, zou het nieuwe bestaan aanvangen, waarin zij met dezen man het leven nog eens wilde ondergaan. Toen de Nebraska" daverend boven een land streek vloog, waarin slechts schaarsche huizen stonden, zette zij den gastoevoer af. Het land kwam snel nader en toen zij er den voet op zette zeide ze slechts tot den man: Nu zullen wij zien, wat wij beiden hier waard zijn, zonder mijn roem! Als U geregeld losse nummers koopt hebt U kans dat juist het nummer dat U speciaal interesseert U door een of andere oorzaak ontgaat Neem liever een abonnement PAG. 16 DE GROENE No. 3193

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl