Historisch Archief 1877-1940
HET LIED DER EENZAAMHEID
DEZE kleine Amerikaansche, deze geduchte
vliegster Pola Hardow had een brillante
carrière gemaakt met dat jonge leeuwtje
van een machine, dat zij Nebraska" gedoopt
had een ietwat verbluffende hulde aan de
landstreek, die haar had voortgebracht. Want aan
haar geboortegrond was zij waarlijk geen
buitengewonen dank schuldig. Haar bestaan bleef daar
tot haar twintigste geklonken aan dat van haar
ouders, zeer ingetogen menschen, wier eenige goeds
overigens was, dat zij Pola niet weerhouden hadden,
toen deze werktuigkundige wilde worden en niet
onderwijzeres, zooals zij zich hadden voorgesteld.
Zij waren in de gelegenheid geweest om haar te
weerhouden, de dochter was afhankelijk van haar
vaders salaris.
Pola snakte naar een kansje, om weg te komen.
Alleen de ingenieur Paddock, dien zij tijdens haar
studie-jaren had leeren kennen, kon haar de vrijheid
schenken, door haar te huwen. Maar wat hij ook
verder aan avontuurlijke verlangens mocht be
zitten, tot het avontuur van een vrouw trouwen
zonder fond", zooals hij dat noemde, was zijn
verbeeldingskracht nog niet gestegen. Paddock
hield zich dienaangaande neutraal.
Pola had geen fond, dat wist ze zelf goed genoeg,
er ging geen dag voorbij, waarop zij het gemis ervan
niet deerlijk voelde. Toen dan ook de kans van haar
jeugdig leven kwam, om zich dat fond te verschaffen,
liet zij alle hoop op vrijheid-via-Paddock varen en
trad, twintig jaar oud, in dienst bij deVereenigde
Nationale en Internationale
Sportvliegtuig-fabrieken, Desmoines, lowa, U.S.A.
Als tweede werktuigkundige kwam zij wel niet
onmiddellijk in het bezit van het door haar gedroom
de fond, maar haar intuïtie, zij het ook door geen
stroobreed logica geassisteerd, teekende haar den
weg van de hangars naar het vliegveld der fabrieken.
Zulks was volkomen onlogisch, maar na zes weken
slaagde zij erin de oliespuit in de werkplaats achter
te laten en een vliegkap over haar bruine krullen
te trekken, voor de eerste lessen achter den
stuurknuppel van een nieuw sportje der V.N.I.S.F.
Haar chef had namelijk onder die donkere krullen,
die zoo decoratieve omlijsting van haar gelaat"
zooals hij het sentimenteel aan hun vorig soupertje
gezegd had een bijzonderen durf ontdekt. Een
durf, die zich manifesteerde in Pola's oogen, wat
iedereen kon zien, en wat alleen de chef bij een
nader onderzoek had kunnen ontdekken: den
vorm van haar voorhoofd, dat edel van haar neus,
die welgevormd en van haar mond, die vast
besloten was zooals hij dat kernachtig in een
enkelen zin placht vast te stellen, voor haar en voor
zichzelf.
Deze durf deed hem besluiten, een arbeidsterrein
voor haar te zoeken, waarop zij haar lusten en
gaven volkomen kon uitleven, zoodat ook de fa
brieken daar wel bij zouden varen. Pola werd
pilote, met speciale opdrachten voor duurvluchten
met de fabrieksmodellen. Zij bleek niet alleen waar
lijk den durf, maar ook het uithoudingsvermogen
voor deze taak te bezitten. En deze beide eigen
schappen schonken haar dan ook de voldoening,
er een eigen fond door te zien groeien op haar bank
rekening, het fond waarnaar al haar verlangens
waren uitgegaan.
HOE meer zij echter met haar vluchten in de
weer was, hoe minder bevrediging het bezit
van geld haar verschafte. De lichaamskrachten van
elke jonge vrouw vormen op den duur teugellooze
natuur-elementen in haar; ook Pola ervoer dit,
maar zij was in staat ze te temmen in de dagelijks
weerkeerende inspanning van het vliegen. Zij had
een machtig object om er zich mede te meten, haar
machine, nu zij een vast toestel van de fabrieken
had gekregen. Moederschaps-neigingen" noemde
haar chef licht-spottend de zorgen, waarmede zij
de Nebraska" onderhield en behandelde. Er zat
volgens hem in dien naam zelfs een stuk moederlijke
binding, een intieme relatie met haar geboortegrond,
waarvoor zij reeds den gelukkigen overdrachts
vorm gevonden had in het vliegtuig zelf, dat haar
wegdroeg en bevrijdde van dien band !
Pola liet hem kletsen en alleen wanneer hij haar
inviteerde voor een kleinen maaltijd in
Hodderington" moest ze wel luisteren naar zijn analytische
beschouwingen; hetgeen niet moeilijk was, aange
zien hij aan tafel spoedig tot romantischer gedachten
kwam. Eenmaal in haar machine gezeten, viel al
het aardsche en onbevredigende uit haar leven weg,
voor de ongemeten en tijdelooze ruimten, die voor
haar lagen.
Een jonge leeuw noemde zij de Nebraska", niet
Een vernaal van ae (jroene
ooor
A. J. D. van Oosten
zonder vrouwelijken trots en niet zonder reden. De
fabrieken hadden aan deze duurvlucht-machine alles
ten beste gegeven, wat met de moderne technische
middelen mogelijk was geweest. Het was een vol
maakt uitgebalanceerde komeet.
De beide enorme motoren gaven haar een trek
en stijgkracht, als nog in geen drie jaar overtroffen
waren, door de concurrenten zoomin als door de
eigen vliegtuigbouwers der fabrieken. Pola haalde
er mee uit, wat zij wilde. ,,Er gaat van die machine
inspiratie uit", verklaarde zij eens lachend aan een
handvol journalisten, die naar de oorzaak van haar
succesvluchten kwamen informeeren. En inspiratie
heeft zelfs een pilote noodig, al is zij nog zoo char
mant als Pola Hardow, schreef een dezer correspon
denten in zijn blad, want Pola heeft langzamerhand
zooveel trajecten afgelegd, dat zij haast niet meer
weet, waar ze een nieuw zal vinden.
Zij bedacht toen het traject van den eenen oceaan
oever tot den anderen. Wel hadden er al eerder
vrouwen den oceaan overvlogen, maar zij waren
dan niet alleen geweest en hadden niet zulk een
kleinen leeuw bestuurd. Zij ging en kwam, na een
dag en anderhalven nacht de pijn van het stilzitten
te hebben verdragen, behouden in het hart van
Frankrijk aan. Tegen de journalisten, die zelfs
bij haar half-onverwachte aankomst aanwezig
waren, schreeuwde zij, nog half doof: Eenzaam
heid ! dat is alles wat er van te vertellen valt! Het
is een lied van eenzaamheid, zulk een tocht!"
Voorloopig was dit dan ook het eind van haar
vluchten, want de fabrieken konden met deze
reclame voorloopig vooruit en haar chef meende
met haar roem eveneens vooruit te komen, weshalve
hij met haar trouwde, hetgeen ze van hém begreep,
maar niet van zichzelf. Als pilote kende zij slechts
n liefde, dat was de Nebraska". Op haar
uitdrukkelijken wensch werd het toestel vrijgehouden
voor haar persoonlijk gebruik; zij wilde niet dat
andere handen haar fermen kleinen leeuw zouden
doen brullen en huppelen. Van de loods waar de
machine stond, had zij alleen den sleutel en het
bezit daarvan was haar meer waard dan alle roem
en het nu geheel overbodig geworden fond"
tezamen.
AL te spoedig kwam ook in haar huwelijk de
crisis. Vrouwen worden gesloopt achter de
waschtobbe, maar wanneer ze uit hoog-technische
bedrijven komen, zijn ze klaar voor den sloop bij
de eerste moeilijkheden in de keuken. De kwestie
was, dat Pola niet met het personeel kon opschieten
en haar man dat niet kon begrijpen. Hij was er
volstrekt de man niet naar om iets van haar gevoels
leven te verstaan. Mannen worden onhebbelijk als
er iets mankeert aan het diner of aan hun
avondkleeding, maar mannen die een fabriek onder de
knie moeten houden zijn het al, zoodra ze maar
hooren van kwesties met het personeel.
Pola had zich als jonge Amerikaansche van het
huwelijk niet al te veel voorgesteld. Spoedig er na
stelde zij zich ook van de mannen niet veel meer
voor. Ze waren allemaal eender, al verschilden hun
dassen en politieke inzichten.
Zij begon heimelijke bezoeken te brengen aan de
loods, waar de kleine leeuw zich volgens haar
doodverveelde. Het werden dagelijksche bezoeken, af
gewisseld met omzichtige speurtochten door de
afdeelingen der fabriek, waar nieuwe vindingen
werden beproefd. Met een intensieve belangstelling
nam zij den uitleg der verbeteringen in zich op;
zij werkte daarna enkele dagen in de montage-hall.
Voor haar man verborg zij daarna haar voornemen
niet, om nog eens enkele malen met de Nebraska"
op te stijgen. Het lag hem nader, haar eerder van
ontrouw te verdenken, dan haar eigenlijke plannen
te vermoeden. Hij wenschte alleen, dat zij haar
avonden zou vrij houden, indien er een diner was,
waaraan zij met hem terwille van haar bekendheid
nog steeds genoodigd werd. Zijn promotie ging hem
ongeveer vóór alles en zeker vóór haar belangen,
maar om zijn doel te bereiken wist hij zich van haar
medewerking, al bestond deze alleen uit haar ver
schijning, afhankelijk.
Enkele malen was Pola bij nacht naar het toe
stel gegaan, hoezeer zij het gevaar voor ontdekking
door haar man en zijn gevolgtrekkingen inzag. Bij
deze escapades was zij duchtig belast met allerhande
voorwerpen, waarin een nauwlettend toeschouwer
proviand en machine-benoodigdheden zou hebben
herkend. Zonder nadere verklaring liet zij op een
middag de tanks boordevol gieten met benzine en
olie, alleen de voorzorg nemende dat haar man
er de lucht niet van kreeg.
Dien avond scheen de maan licht en waakzaam
in den voorzomer-nacht. Door een kleine, energieke
figuur werden de groote loodsdeuren voor de Ne
braska" opengeschoven. Binnen het kwartier zong
de machine haar machtig lied, zong ook in Pola
een oude, bekende melodie. Het was niet alleen,
omdat zij nu opsteeg voor een vlucht over twee con
tinenten en twee oceanen. Achter haar in de cockpit
zat de man, voor wien zij deze vlucht tot dusverre
geheim had gehouden, haar eigen man. Zij had hem
voor de keus gesteld: zich haar roem te helpen ver
dienen, of zonder dien roem achter te blijven.
Nu zij had overwonnen, onderging zij opnieuw de
blijde sensatie eener eenzaamheid, die alleen zij
kennen wier leven losgekomen is van den waan der
saamhoorigheid. En onder het monotoon gezang
van de machine werd plotseling een nieuw gevoel
in haar wakker: niet terugkeeren zouden zij naar
hun uitgangspunt, naar het bekende, naar den
roem. Elders, ver van haar geboortegrond, ver van
haar woning, zou het nieuwe bestaan aanvangen,
waarin zij met dezen man het leven nog eens
wilde ondergaan.
Toen de Nebraska" daverend boven een land
streek vloog, waarin slechts schaarsche huizen
stonden, zette zij den gastoevoer af. Het land
kwam snel nader en toen zij er den voet op zette
zeide ze slechts tot den man: Nu zullen wij zien,
wat wij beiden hier waard zijn, zonder mijn roem!
Als U geregeld losse nummers koopt
hebt U kans dat juist het nummer
dat U speciaal interesseert U door
een of andere oorzaak ontgaat
Neem liever een abonnement
PAG. 16 DE GROENE No. 3193