De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1938 24 september pagina 12

24 september 1938 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

'rouwen en vrouwenleven Moeder moet salaris krijgen! Hoe meer kinderen, hoe meer geld! r HET gebeurde voor kort dat mrs. Roosevelt, de energieke gemalin van Amerika's president, op een van haar lezingen-tournée's in de Staten, een briefje ontving, geteekend door Een huismoeder, die het te druk heeft om naar u te komen luisteren." Die signatuur was al merkwaardig, maar de inhoud was het zeker niet minder. Ik heb het zóó druk aldus de schrijfster , ,met mijn werk in huis, dat ik er geen oogenblik voor mijn eigen ontspanning kan afnemen. En om die reden zou ik wel eens willen weten of ik, die twee of driemaal zoo hard werk als een gewone werkman, en niet eens tijd kan vinden om een lezing bij te wonen, die me interesseert, eigenlijk niets met dit alles behoor te verdienen.... ! De schepsels, die op aarde het allerhardst werken, zijn de moeders. Maar niemand denkt er aan voor héar iets te doen. Een moeder heeft het permanent druk, verdient niets en gaat zelden of nooit uit. Mrs. Roosevelt, ik vraag u: is er geen weg te vinden om moeders wat ontspanning te bezorgen en om te maken dat zij ook een beetje geld verdienen ?" De brief maakte indruk op de presi dentsvrouw, die het prototype is van de ernstige, efficiënte rijpere vrouw van dezen tijd. Ze liep er mee naar het American Woman's Office, waar men de problemen der vrouwen in het alge meen bekijkt en voor haar iets tracht te bereiken. Twee dagen later was een campagne op touw gezet, waarin een lans gebroken zou worden voor de financieele autonomie en vrijheid van de huisvrouw en moeder, met mrs. Roo sevelt aan het hoofd. Want er zijn vele wetten, maar nergens bestaat een wet, waarin de arbeid der huisvrouw en -moeder geregeld wordt of waarin men voor haar vrijheden en ontspanning ook maar een gedachte over heeft! De American Woman's Association heeft nu een program ontworpen om de huisvrouwen en moeders tegemoet te komen. Het hoofdpunt van dit program luidt: De vro die allet. in haar huis werkt, bt -.-- de gemeenschap een zeker bert«"".g te ont vangen voor <iai werk, dat evenredig is aarv h«»ar kindertal." Want zegt het program, in zijn verklaring het is voor een moeder een zeer zware taak om bijvoorbeeld drie kinderen groot te brengen en zij moet daarbij harder en aanhoudender, bovendien veel intenser, werken dan een vrouw, die bijvoorbeeld haar acht uren taak in een fabriek of een winkel heeft. Welke reden bestaat er voor om de laatst genoemde vrouw te salarieeren en de eerstgenoemde niet? Het regelen van huismoeder-werk tijden is praktisch onmogelijk. Maar men kan natuurlijk uitgaan van een berekeningsbasis, waarbij bijvoorbeeld wordt vastgesteld, dat een moeder van drie kinderen per week niet meer dan veertig uren werkt. Wie mér uren maakte zou daarvoor een soort van extra-betaling, ook al weer evenredig aan haar aantal kinderen, moeten ontvangen". MEVR. Roosevelt legde dit schema voor aan een Amerikaanschen minister, die met mannelijke kortaangebondenheid onmiddellijk hoofd schuddend zei: Dit kan niet gereali seerd worden. Welk departement zou die kosten moeten Sragen, denkt u?" Waarop mevr. Roosevelt glimlachend antwoordde: Ik denk het departement dat u zou opdragen propaganda te maken voor aanwas van de bevolking, wanneer eens de vrouwen een moeder staking gingen proclameeren 1" Want" aldus alweer mevr. Roose velt is het niet ontoelaatbaar in een tijd waarin alle levende wezens hun best doen zichzelf te bevrijden van te zwaren arbeid, die geen tijd laat voor een menschwaardig bestaan dat men waardevolle figuren als moeders zou willen blijven verplichten een leven te leiden zonder vrijheid voor zichzelf en zonder eenig uitzicht daarop P Is het niet ontoelaatbaar dat men op deze wijze vrouwen straft voor haar ver langen de stichster van een gezin te zijn en voor de vreugde van het moe derschap ? De moeder werkt voor haar land met haar heele hart en toegewijder dan alle ambtenaren bij elkaar, maar dan moet dat land waaraan ze het beste deel van zichzelf, haar jeugd, kracht en moed schonk, dat ook stoffelijk weten te erkennen l Hoe men haar betalen moet? Daar kan over worden gepraat. Ook de vraag \ai het bedrag zou op te lossen zijn. Er zijn wel gelden gevonden voor heel wat minder-nobele doeleinden ! Welk bezwaar zou er zijn tegen een doel dat moeders wil helpen bij haar prachtig werk? Onze campagne besluit mevr. Roosevelt is nog maar pas begonnen en we zullen doen wat we kunnen om haar dóór te zetten. Moge op een dag de emancipatie en werkelijke gelijk stelling der vrouwen gelden als iets dat deze eeuw althans heeft kunnen bereiken !" De idee is Amerikaansch. Nuchter, misschien. Maar is ze dwaas....?! HENRIETTE LABOUREUR Indi Binnenhuis Verlichte meubelen TOT de meest afgrijselijke requisieten welke de kunstzin van de bewoners moet demonstreeren behooren verlichte figuren: katten en dictators met lichtgevende oogen, galanterie-parfumlampjes van Venus tot Garbo enz. Verlichte meubelen kunnen ons t.z.t. ook nog voldoende ergernis gaan bezorgen. Met angst en beven wachten wij de eerste exem plaren af van tafeltjes, dressoirs en radiokasten waaruit ergens op geheim zinnige plaatsen licht schemert. Toch kan het meubel ons uitstekend van dienst zijn als lichtbron, mits wij geen galanterie-meubel ervan maken en wij werkelijk een verlichtingswijze door het meubel verkrijgen die ons interieur ten goede komt. Schijnwerpers, de bekende verzil verde reflectors die men in etalages ziet, met verstelbare fitting, kunnen wij in den bovenkant van slaapkamerkasten monteeren en zoo richten, dat het geheele plafond verlicht wordt. Een witglad plafond en lichte wanden werpen het licht dan gelijkmatig door het vertrek. De opening van de reflec tor kan met een plaat gewoon glas af gedekt worden opdat geen stof in de refle:tor komt. Op onze afbeelding is naast een couch (als afsluiting van deze bank en als verbindingsstuk met een boekenkast) een zij stuk te zien waarin een ronde verlichting is aan gebracht. In dit zijstuk bevindt zich aan de bankzijde tevens een nis voor boeken en het plaatsen van een thee kopje, aschbakje enz. Men kan er zelfs een barmeubeltje van maken en toch de lichtgevende cirkel behouden. PAUL BROMBERG STRAAT VAN MALAKKA, ver van Holland en heel dichtbij t sterdam te warm wordt ZA en de avonden zoel n zo? ? mersch zijn, stap je in tram en trein en je rijdt naar Zandvoort. Daar is het strand, de zee, de zoute lucht, daar zijn hotels en restau rants. Als Medan te heet wordt en de avond is wit van maanlicht, stap je in een auto en je rijdt langs bloeiende tabaksvelden, door symmetrische rubberbosschen, langs klapperwouden, kampongs en eenzame hutjes, langs vuur tjes waar omheen half naakte inlanders hurken, langs wild djati-gewas en verre braak liggende velden, naar de Straat van Malakka, naar Perboeangan. Ons Zandvoort, al staan er slechts een paar rieten stoelen en een wankel tafeltje, al is er maar een primitief, de eenzaamheid brekend cafeetje, waar de baboe nasi goreng en bami brouwt voor weinig geld. Het strand is er wit en korrelig als suiker, er zijn golven en de lucht is zilt, goed, frisch, net als in Holland. Het laatste stuk van den weg leidt door moerasgebied, waar het pittig ruikt naar rottend hout en kruiden en na een hobbelend pad onder breedbladige boomen ligt daar de zee, dof zilver uitgestrekt, glad en toch ru moerend. Bij vloed eten de golven gedurig het zand tusschen de lang-teenige voeten der oude boomen uit, zoodat ze voor hun tijd wankel worden en sterven moeten. Op een der zwart vermolmde stompen ligt kleurig een offer: rijst, kruiden, paarse vruchtjes gewikkeld in pisangblad. Een inlandsch vrouwtje verschrompeld en oud, leunend op een '.Aoestigen tak, gaat er langs. Haar huid is rood-bruin als van een indiaansche en het haar er boven is wit, als het licht van de maan. Als ze voor me staat zie ik dat haar gezicht duizend rimpels heeft en net als haar armen en beenen met de stakige voeten allang gestorven is, alleen n oog leeft, het schittert fel en begeerig en het vraagt, mét de hand, die uitgestoken wordt, om iets te drinken. Ik geef haar een geldstuk en zie toe hoe ze knielt in het zand, mompelend haar dank: trima kassi banjak, mem besar sakali (veel dank, heel groote mevrouw). Er schuiven wolken voor de maan, er valt een donkerte over zee. In de verte branden lichten van een boot of een paaldorp. Over de zandbanken gaat een inlander. In de hand een lamp, op de schouders een juk met twee manden en een vischnet. Het lampen schijnsel omsluit z'n beenen, klimt zwak omhoog en legt een gele streep over z'n gezicht. Zoo dof echter, dat het is alsof over het zand slechts twee beenen gaan en een dansende lamp Op geregelde afstanden zet hij lamp en manden neer, werpt het net uit en verdwijnt mee in de duisternis. Eerst als de wolk door de maan is opgeslokt en het zilveren dek weer over zee, strand en tjemara's ligt, welker toppen de nu plots verbleekende sterren streelen, zie 'ik den visschenden inlander duidelijker. Hij is vtrderop bezig, een zwarte, magere figuur, half naakt met een paarsen hoofddoek om. En ineens moet ik denken aan het kreunend voortwielen van een schelpenkar langs het Hollandsche strand, aan het stappen van het paard ervoor, aan de opge stroopte^ broek van den visscher ernaast. Aan het schepnet en aan z'n Hollandsch-gebruinden kop: NOORDZEE .... Zandvoort .... IJ muiden.... Egmond en hier: Straat van Malakka. Het cafeetje, waar ik bami eet, draagt een vlag: rood, wit blauw met een oranje pluim er aan. Binnen loopt een kat met een knoop in z'n staart, aan den muur hangt een foto van klein Prinsesje Beatrix in witte doopjurk. Ik haat traditioneele proppen in de keel.... Maar ik voel me vreemd en warm ontroerd. B. S. PAG. 12 DE GROENE No. 3199

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl