r-»" IC», KANTTEEKENINGEN 'i l De situatie CHAMBERLAIN, Daladier, Hitler en Mussolini hebben Donderdag j.l. te München ge confereerd en gelijk wij verwacht hadden, is nu de voor velen bevredigende oplossing voor de Sudetenquaestie gevonden. Bevredigend voor velen niet voor allen. Bevredigend voor Hitler: hij krijgt wat hij verlangd heeft. Bevredigend voor Mussolini: hij komt niet voor de keus te staan, Berlijn bij te springen met een verloren oorlog voor oogen ofwel de as te verloochenen, zich eerst neutraal te houden, en zich dan bij Frankrijk en Engeland aan te sluiten. Dit dilemma wordt hem bespaard. Hij mag zich integendeel tooien met het aureool van den vredesengel met een stevige leenirig voor de exploitatie van het nog steeds halfveroverde Abessyniëin het verschiet. Bevredigend voor Chamberlain: de Engelsche conservatieven hadden niets te winnen bij een nederlaag van Duitschland en het Britsche Rijk zou door een wereldoorlog alleen maar verzwakt kunnen worden. Bovendien beschouwt Chamberlain het thans be reikte accoord als een eersten stap op den weg naar de pacificatie van Europa, het doel in verleden, heden en toekomst der Engelsche politiek. Minder bevredigend is, naar het ons voorkomt, de oplossing voor Daladier. De sterke bondgenoot Tsjechoslowakije is onherroepelijk verzwakt. Het Fransche verdedigingsfront in Centraal-Europa ? wordt opge rold. De alliantie met Rusland verzwakt in beteekenis, ook omdat de Sowjet-regeering zich allerminst enthousiast zal betoonen over de uiteindelijke regeling. Gevolg is, dat Frankrijk vooreerst in toe nemende mate op Engeland aangewezen is, dus een minder zelfstandige politiek kan voeren. Wanneer men het geheel overziet, komt Frankrijk belangrijk verzwakt uit deze crisis te voorschijn. En of de oplossing bevredigend is voor Tsjechoslowakije? Wij betwijfelen het. Wanneer deze staat alleen maar enkele millioenen lastige onderdanen kwijt was, zou het zich nog bij het resultaat van München kunnen neerleggen. Erger is dat het land economisch geheel wordt ontwricht en strategisch tot gedeel telijke machteloosheid veroordeeld. Op zichzelf teekent het feit dat de eerste ministers van Engeland, Frankrijk en Italiëin München om gehoor moeten verzoeken, al de belangrijke versterking in de internationale positie van Duitschland. Slechts weinigen zullen enkele jaren geleden een bijeen komst als deze voor mogelijk hebben gehouden. Wij meenen dat de oplossing der Sudetenquestie noch de laatste noch de geringste concessie zal zijn waartoe Engeland en Frankrijk gedwongen zullen worden. De vrede is gehandhaafd een sombere vrede met sombere vooruitzichten. Trouwens, ook de liquideering van het Sudetenvraagstuk zal nog tal van strubbelingen met zich brengen. Tsjechoslowakije DE afscheiding van het Sudetenland beteekent, als niet alle teekenen bedriegen, den economischen ondergang van Tsjechoslowakije. Het Sudetenland is het bij uitstek industrieele gebied, waaraan het agrarische centrum landbouwproducten leverde. Deze belangrijke markt gaat verloren. Meer nog. De middenstand groothandelaren, verzeke ringsmaatschappijen, bankinstellingen etc. etc. die met het industriegebied in verband staat, leeft in steden als Praag en Brünn. Deze middenstand verliest zijn geheele economische basis en heeft den ondergang voor oogen. Op zichzelf afgezien nog van deze indirecte economische gevolgen is al het verlies der belangrijkste industriestreken een on noemelijk verlies. Slechts een gedeelte van de zware en chemische industrie blijft behouden, alsmede enkele steenkolenmijnen en hoogovens in de nabij heid van Praag. Maar de geheele zware industrie van de Noordgrens en het buitengewoon belangrijke industriegebied bij Moravisch Ostrava aan de Zuidpunt van Silezië, moet Tsjechoslowakije aan Duitsch land afstaan. En, volgens de besluiten van München, zonder eenige schadevergoeding. Het land wordt voorts practisch ontmanteld. De Tsjechen mogen nu volgens de regeling hun derde en een gedeelte van hun tweede verdedigingslinie handhaven. Beide ver dedigingslinies zijn echter weinig waard geworden doordat de Duitschers met een snelle doorbraak van Oostenrijk en Siliziëuit in de richting van Brünn het Tsjechisch gebied kunnen afknijpen van de rest van het land. Alle verbindingen met andere staten zouden door een dergelijke doorbraak verloren gaan, ook de verbindingen met het naar Slowakije over geplaatste deel der Skodawerken. Afgezien nog daar van dat Duitschland, wanneer het wil, ook in vredestijd den handel van het zwaarbeproefde land door middel van een doorvoer-verbod zoo niet ge heel, dan toch grootendeels kan stopzetten. De vaart op de Elbe, de verbindingslijn Praag?Hamburg, is thans reeds verboden. En in al deze concessies moet Tsjechoslowakije berusten.... Weinig landen zul len ooit zoo zware en zoo weinig geapprecieerde ! offers voor den vrede hebben moeten brengen. Spanje DE oorlog in Spanje is door de gebeurtenissen van de laatste drie maanden sterk op den achtergrond geraakt. Het strategisch evenwicht dat tusschen de strijdende partijen schijnt te zijn ont staan, maakt den oorlog voor een wijder publiek niet langer interessant. Luchtbombardementen en infanterie-aanvallen wisselen elkaar af, zonder dat noch tans Burgos of Barcelona een beslissende overwin ning behalen. Castellon is nog steeds niet veroverd en Franco is er niet in geslaagd, het aan den Zuid oever van de Ebro verloren gebied te herwinnen. De republikeinsche infanterie wordt van maand tot maand geoefender en ook in de lucht zijn de republikeinen thans dikwijls hun vroeger overmachtigen tegenstander de baas. De terugtrekking der buitenlandsche vrijwilligers stokt. Franco maakt weinig haast. Een hoog Londensch ambtenaar is nu naar Spanje vertrokken om de details van het plan met hem te bespreken. Negrin heeft in de vergade ring van den Volkenbond verklaard, dat zijn regee ring, afgezien van wat de regeering van Franco deed, alle buitenlanders uit den dienst zou ontslaan. Een bewijs van goeden wil ongetwijfeld. Aan den anderen kant is het echter bekend, dat Barcelona de buitenlandsche vrijwilligers strategisch niet meer zoo noodig had en hen politiek vaak te extremistisch achtte. Hoe het ook zij Franco heef t het voorbeeld van zijn tegenstander niet nagevolgd. Hij heeft inte gendeel den laatsten tijd weer herhaaldelijk verster kingen uit Italiëontvangen. Daar hij meer dan de regeering te Barcelona op buitenlandsche hulp is aangewezen, was de gespannen toestand in CentraalEuropa een groot voordeel voor de republikeinen. Zij hadden tijd om de defensie efficiënter te organiseeren. De regeering Negrin is nu, o.i. niet ten onrechte bevreesd, dat de versterking van de Duitsche positie in Midden-Europa, het voor Itali noodzakelijk zal maken om Franco binnen korten tijd door middel van interventie op grooten schaal de overwinning te laten behalen. De oorlog in China DE spoorweg Kanton-Hankou werd zoo zwaar beschadigd, dat het voorloopig onmogelijk zal zijn, er gebruik van te maken. De beteekenis van dit korte bericht dat in de afgeloopen week ontvan gen werd, mag niet onderschat worden. De eenige mogelijkheid voor Tsjang-kai-Tsjek om tegen de Japanners stand te houden, was gelegen in het verbeteren, althans het op peil houden van de uit rusting van zijn legers. Hij kreeg zijn oorlogsmate riaal hoofdzakelijk via den 'spoorweg KantonHankou, die dus vooreerst niet meer gebruikt kan worden. Het staat wel vast dat transporten op andere wijze onvoldoende zijn hetgeen beteekent dat de materieele voorsprong der Japansche troepen voortdurend grooter zal worden. Deze voorsprong doet zich thans ook geducht voelen: waar de Japan ners aanvallen, hebben zij op den duur succes, zij het ook na vaak zeer bloedige gevechten. De ring om Hankou wordt steeds nauwer. In NoordChina moeten de Japanners zich weer sterker ver dedigen tegen de aanvallen der Chineesche vrijscharen. Het aftreden van den betrekkelijk gema tigden minister van buitenlandsche zaken Oegaki, zal den oorlog in China hoogstens verscherpen. Het incident" wordt wel een bovenmatig kostbare geschiedenis ! Men kan dit ook afleiden uit het nieuwe economische program dat de Japan sche minister van financiën, Ikeda, dezer dagen be kend heeft gemaakt. Het streven der regeering is, zoo groot mogelijke fondsen beschikbaar te krijgen voor den oorlog. De maatregelen die dat doel moeten bevorderen, zijn negatief en positief. Negatief: ver laging van het levenspeil, stichting van een surro gaten-industrie, en bezuiniging op alle staatsuitgaven, behalve de militaire. Positief: vergrooting van den uitvoer, vergrooting van de binnenlandsche goudproductie en het plaatsen van uitgebreide lee ningen op de binnenlandsche markt. Door deze maatregelen eigent de Staat zich een steeds grooter gedeelte van vermogen en inkomen der particuliere burgers toe. Maar wat, indien dezen ge$n bezwaar daartegen hebben, en integendeel gaarne alles offeren voor de grootheid van het goddelijke Japan sche ras? Het Japansch economisch leven staat allerminst op het punt van instorten. Wij hopen hier binnenkort uitvoeriger op terug te komen. Nederland bereidt zich voor HOEWEL het bekend was, dat de Nederlandsche regeering reeds geruimen tijd geleden maat regelen genomen had met het oog op den inter nationalen toestand, kan men toch niet beweren, dat het tempo waarmee men zich hier te lande op gen eventueel gewapend conflict voorbereidde, te vergelijken was met de snelheid van optreden in andere landen.. Duidelijk spreekt uit deze relatieve traagheid waarop wij onzerzijds hier geen aan merking zouden willen maken de overtuiging van onze regeering dat Nederland in een tweeden wereldoorlog wederom neutraal had kunnen blijven. Minister-president Colijn heeft hierop in zijn met spanning aangehoorde, sobere redevoering van Woensdag j.l. duidelijk gezinspeeld. Duitschland zou zijn legers nu niet naar het Westen, maar naar het Zuid-Oosten sturen. In die omstandigheden kon ons land in letterlijken en figuurlijken zin buiten schot blijven. Het lijkt ons niet onwaarschijnlijk dat de regeering ook van andere zijde de mededeeling heeft ontvangen dat onze neutraliteit zou worden gerespecteerd. Minister-president Spaak van Belgi meende al even optimistisch te kunnen zijn en Belgi een tweeden wereldoorlog te kunnen besparen. Inmiddels heeft Den Haag nog een groot aantal, ten deele vrij vér-strekkende maatregelen getroffen, waarvan uitstel te groot risico met zich bracht. De grenswacht is belangrijk versterkt en er zal energiek worden opgetreden tegen het hamsteren. Terecht: onvermogende lieden zijn niet bij machte voorraden in te slaan en zouden straks, wanneer het oorlog zou zijn, te lijden krijgen van de prijsstijging, waartegen anderen zich tijdig hadden beveiligd. Ook is een reeks uitvoerverboden uitgevaardigd. Tenslotte is een raad van economische defensie opgericht, bestaande uit hoofdambtenaren, die be last is met de coördinatie van de reeds getroffen en nog te treffen maatregelen. Het verdient wellicht aanbeveling om dezen raad, ook wanneer de politieke hemel weer geheel is opgeklaard, in stand te houden. Aan de luchtbescherming is verhoudings gewijs weinig aandacht besteed. Wij verwijzen in dit verband naar onzen Open Brief aan den minister van binnenlandsche zaken, afgedrukt in ons vorige nummer. Concentratie van jongeren VERSCHENEN is het eerste nummer van een nieuw tijdschrift, geheeten Het Gemeenebest", met als ondertitel: Maandblad voor het Neder lands Volksgeheel en tot bevordering van de Volks gemeenschap". Dit tijdschrift staat onder redactie van een twaalf jongeren" hun leeftijd schommelt, hebben wij het wel, tusschen vijf-en-twintig en veertig jaar van verschillende politieke richting. Wij telden drie sociaal-democraten, drie katho lieken, twee linksche en twee rechtsche christelijken alsmede twee agrariërs" onder hen. Wat deze jongeren verbindt en tot samenwerking heeft ge bracht, is hun democratische overtuiging en zin voor sociale gerechtigheid. Het spreekt van zelf dat zij elk afzonderlijk hun democratische overtuiging anders zullen fundeeren en dat er menig verschil van meening onder hen zal bestaan over de middelen waarop de sociale gerechtigheid het best in de practijk kan worden gebracht. Dat dit, vaak diepgaande verschil in opvatting hen niet verhinderd heeft het gemeenschappelijke in hun denken en streven op den voorgrond te stellen, is een reden tot vreugde. Deze vorm van samenwerking kan uitermate vruchtbaar zijn voor ons land, met name wanneer de groep die zich hier vereenigd heeft, ook buiten het academisch milieu treedt, waarbinnen zij werd gevormd de twaalf redacteuren bezitten tezamen veertien univer sitaire titels en graden Het eerste nummer van hun tijdschrift bevat een principieel-katholieke be schouwing van Geert Ruygers, De crisis in de cul tuur", een studie van Mr. W. Verkade over Scheids lijnen in het Nederlandse volk" een daarbij aanslui tend artikel van Ds. A. M. Brouwer over Volks opvoeding" alsmede een drietal boekbesprekingen. De biografische mededeelingen betreffende de auteurs zijn, hoe practisch ook, ietwat pretentieus. Een abonnement op het tijdschrift kunnen wij van harte aanbevelen. De uitgever is H. D. Tjeenk Willink en Zn. te Haarlem. PAG 6 CE GROENE No. 3200