Historisch Archief 1877-1940
tEen verhaal van de Groene
HIJ droeg een wonderlijke hoed.
Met deuken op plaatsen waar
andere mannen die niet heb
ben. Zjjn jasje was van de stof, die heel
geliefd is bij theosophen, A.J.C.-ers,
houtvesters en andere idealisten. Van
zijn das en haar moet gezwegen
worden.
?Zijn oogen stonden hol van harts
tocht en honger. Met deze oogen (2)
zag hij het schuurtje.
Het schuurtje was eigendom van
een boer, die er een hark en een schoffel
in bewaarde. Ook werd het wel gebruikt
als boudoir door de meid, waarin zij
's avonds haar verloofde een kopje
thee aanbood.
De schilder met het jasje en de hoed
zag het schuurtje en zag dat het
goed was.
Het verbaasde hem in dit kleine
plaatsje met niet meer dan 600 in
woners, zoo'n schilderachtig schuurtje
aan te treffen. Het riep datgene in hem
wakker, wat hem had bewogen tot het
dragen van een manchester jasje. En
toen de eigenaar van het schuurtje
naderde, om te zien wat die rare moest
en of-ie niet met lucifers scharrelde,
klampte de schilder hem aan.
Goeden dag, boer," sprak hij. ,Je
hebt hier een prachtig schuurtje."
De boer keek naar het schuurtje,
alsof hij het voor 't eerst zag.
Ja," zei hij, maar je ken d'r niet
in slapen; ik wil geen vreemde kerels
op me erf hebben."
De schilder had niet gehoord wat de
boer zei; zijn gedachten waren bij het
schuurtje.
Mag ik je schuurtje schilderen?"
vroeg hij.
De boer krabde onder zijn pet. Wat
zou me dat moeten kosten?"
De schilder keek verbaasd. Niets
natuurlijk."
Niks?" herhaalde de boer; ,,en
wat zit daar achter? Je wil het zeker
in brand steken hè? Zulke zwervers
as jij zitten altijd met lucifers te
prutsen "
Maar man, ik ben schilder en ik
wil graag je schuurtje schilderen
omdat ik het zoo mooi vind. Dat is
alles. Jansen is mijn naam. Piet Jansen,
heb je nooit van me gehoord?"
Nee," zei de boer, die naam ken
ik niet. Als je met alle geweld me
schuurtje wil opknappen ga dan je
gang; 't kan wel een likkie verf velen.
Maar geef et 'n vroolijk kleurtje, dat
groen dat er nou op zit bevalt me niks;
veel te donker."
Nadat het den boer duidelijk was
geworden dat de man zijn loodsje
wilde uitteekenen", ging hij hoofd
schuddend naar zijn aardappelen en
zei tot zijn vrouw, dat nou de wereld
wel gauw zou vergaan, nou de
menschen niks beters te doen hadden dan
zijn schuurtje na te teekenen, waarvan
nota bene het dak lekte op twee
plaatsen.
DE schilder zette met 17 forsche
lijnen het schuurtje op het linnen
en ging naar Amsterdam terug om
het uit te werken. Toen het af was
kwamen de vrienden op zijn atelier en
zagen verbaasd het nieuwe doek.
Wat een muzikaal schuurtje,"
zeiden ze.
Hoe vinje m'n blauwen?" vroeg de
schilder.
Wat 'n blauwen !" bewonderden
de vrienden.
En wat een grijzen !" zeiden ze nog.
Waar staat dat schuurtje?" vroe
gen ze zoo maar eens.
De schilder legde uit in welk dorpje
het stond en bij welken boer.
Toen gingen de vrienden weg en de
schilder verkocht het doek aan een
heer, die door enkele transacties rijk
geworden was. Het schuurtje hing nu
in de eetkamer boven het buffet.
Omdat de andere dag de zon scheen,
ging een vriend van den schilder een
fietstochtje maken in de omgeving en
belandde na veel zoeken in het dorpje
en bij den boer van het schuurtje.
,,Mag ik het schilderen?" vroeg hij.
Mot jij ook al?" zei de boer. Ga
je gang, als je me gras maar niet plat
trapt."
De vriend ging aan den arbeid en toen
de boer na een uur eens kwam kijken,
was het werk al goed gevorderd.
Nou," zei de boer, dat staat er
effetief op."
Wat een perspectief, hè?" vroeg
de vriend.
Nee," zei de boer, het schuurtje
bedoel ik."
Ook dit herschapen schuurtje vond
zijn weg naar de huiskamer van een
handelaar in iets. En het eerste, van
den origineelen schilder, werd ge
xposeerd op een tentoonstelling, die
werd doorgeknipt en met een rede
geopend door een persoon met een
lintje.
Het schuurtje baarde veel opzien.
Waar staat het?" vroegen alle schil
ders die op de tentoonstelling hingen
of rondhingen.
Piet Jansen," zei de pers, brengt
o. m. een Schuurtje" waarvan het
bezien reeds een genot, een supreem
proeven is voor wie gevoelig is voor
verfijnde nuancen van blauw en grijs,
voor buiging en spanning in het
gespeel der lijnen, voor coloratuur en
verdeeling der vallen en vlakken; welk
een expressionabiliteit!"
VOOR een klein bedrag bracht de
stoomtram wie maar wilde naar
het dorpje van het schuurtje.
En toen de boer ongeveer twintig
maal toestemming tot vereeuwiging
had moeten verleenen, begon er iets
óp te lichten in zijn brein. En toen de
volgende schilder om permissie vroeg,
zei hij:
Voor een gulden."
Het werd zomer en het gebeurde
wel, dat de stoomtram meerdere schil
ders tegelijk vervoerde. Bij het tram
station werd op kosten van den boer
een wegwijzer geplaatst: Naar het
schuurtje 1.7 K.M. Er was maar n
plek vanwaar men het schuurtje
mooi kon zien. En op die plek, waar
reeds geen gras meer groeide, kon
men altijd een heer met haar waar
nemen, die naar het bouwseltje tuurde
en zoo nu en dan een lijntje zette.
Er kon echter maar n persoon
tegelijk op die plek staan of zitten en
daarom gebeurde het wel, dat een
schilder al 's nachts die plaats betrok,
om de eerste te zijn als de zon op
kwam.
Het dorpje begon er anders uit te
zien.
Er werden huizen opgeknapt en er
kwamen voor veel ramen bordjes:
Kamers te Huur.
Deze kamers werden gehuurd door
schilders, die op hun beurt wachtten
nadat ze zich hadden laten inschrijven
bij den boer voor een plaats. Veel
schilders brachten hun vrouwen mee,
die door het dorp liepen met doeken
om het hoofd en met meer
lichaamsdeelen ontbloot, dan de boerenbe
volking ooit voor mogelijk had ge
houden.
De boer had inmiddels de plaats
voor het schuurtje laten asphalteeren
en er een rustieke permanente bank
laten plaatsen, waarop de arbeidende
artist een gemakkelijke zitplaats vond.
Er vloeide dagelijks, via de stoom
tram, een stroom van schuurtjes naar
de groote steden, waar de kunst
handelaars er hun winkels mee vulden.
De schuurtjes bleven willig", zelfs
vast".
Het buitenland nam veel af en
vooral Amerika was een goede
opkooper.
Wel was het opmerkelijk, de statis
tieken wezen het uit, dat b.v. een
plaats als Rotterdam, die toch kleiner
is dan b.v. een stad als Boston (V. S.)
jaarlijks belangrijk meer schuurtjes
verbruikte, dan b.v. Dordrecht, dat
toch grooter is dan b.v. Zoetermeer
Zegwaard.
Terwijl bleek, dat New York in den
tijd van zeven jaar ongeveer evenveel
schuurtjes had afgenomen, als
Duitschland en Oostenrijk tezamen.
Het was een mooie tijd voor de
Kunst.
TOTDAT opeens een baisse intrad.
De verkoop ging met sprongen
achteruit. Er ontstond overproductie.
Tenslotte een catastrophe.
Niemand kocht meer schuurtjes.
Iedereen had er al een. Enkele Kunst
beschermers zelfs twee.
Dit was het einde.
Een vereeniging van Beeldende
Kunstenaren begon tegen het schuurtje
te ageeren. Dit vond weerklank. En
spoedig zag de regeering in, dat het
tijd werd, in te zien, dat het bestaan
van het schuurtje een onmogelijkheid
was geworden.
Men besloot er iets plechtigs van te
maken.
Het plan, een Nationale Feestdag
te organiseeren, waarop het schuurtje
aan de vlammen zou worden prijs
gegeven, viel in goede aarde. (Zie de
gelijknamige film.)
De boer werd schadeloos gesteld.
Hij leefde trouwens reeds lang van
zijn rente.
En toen de groote dag was aange
broken stak de Minister van Onderwijs
Kunstjes en Wetenschappen eigen
handig de Eerste Lucifer in het met
petroleum begoten schuurtje.
Het brandde prachtig. En de regee
ring kreeg naderhand ontzettende
moeilijkheden met een Brand Assu
rantie Mij. aangezien de boer het
schuurtje voor een groot bedrag ver
zekerd had.
i
i
|, Merkwaardige berichten
| Van een paniekstemming is geen
moment sprake geweest; wel van
een zweer van groote bezorgdheid."
(Leeuw. Nbl.)
Bromberg tracht op ietwat
goedkoope wijze een vrije ruimte-ontwik
keling te suggereeren, die uit den
aard der zaak te pletter moet loopen
tegen de achthoekige wanden." (G.)
^^
Het boek is jongstleden 10 Octobcr
verschenen, maar het is natuurlijk
eerder geschreven en gedrukt." (H. l'.)
Accoord.
Greep- en plastiekbezittende
leden gevraagd
De hoorder is gefascineerd ge
weest door de macht van een tempe
rament als dit (niet van dit tempera
ment? Char.) van een kunstzinnige
potentie als deze (niet van deze
CHARIVARIA
kunstzinnige potentie? -- C'har.);
waar is het lid fier tegenwoordige
generatie, dat zulk ecu greep op het
lied, zoo'n plastiek in de vertolking
ervan bezit?" f T.)
Op de glibberige paden
,,\Vij hebben in den heksenketel
van den Kuropecschen vulkaan
neergeblikt." (R.)
,,L)e historische, kulturecle on
economische banden, die daarbij on
derstreept worden, zijn gegrond op
factoren, die van blijvende waarde
zijn." (Hol!. Post)
,,l}e schrijver heeft dit eenvoudige
gebeuren met tintelende humor ge
zien." (]'. if. K.)
Iedereen kan natuurlijk een
voudige gebeurens zien, maar de
moeilijkheid zit in het kijken met
tintelende humor.
Het juiste woord op de
juiste plaats
,..|)e schrijvers zijn in de gelegen
heid geweest een openhartige blik
achter de schermen te werpen."
(Leeitü'. Xhl.)
,,l)e Prins dankte beminnelijk."
(Leven)
Alles draait ovt-r de afscheiding
van het Sudetengebied."
(Soc. J)e»i. VflUisi-l.)
Onvoldoende reiniging
,,lk zal dat varkentje wel eens de
oren wassen." (Soc. Di'in. \'alltfhl.)
, ,Dit programma is kort geleden
op liet pailementaire diner door
Buchnian uitgestippeld." (II.)
Wat heeft Buchman met het
programma gedaan ?
..Hel is ongetwijfeld een feit. dat
op het gebied van de lucht bescher
ming een achterstand moet worden
ingeloopen." (]?'. d. ]).)
Wat moet er met die achterstand
gebeuren?
,.l)aar zit ook nog een diepere kant
aan." (Tijd en Taak)
Deze mededeeling zegt ons niets,
aangezien wij niet weten hoe diep
de andere kanten zijn.
Correspondentie
K. te IL Waarom gebruikt men zoo
veelvuldig het woord ueberhaupt ?
Antwoord. Omdat het Duitsch is
en in 't geheel niets beteekent.
tiiiifniiiHiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiii Tiiiiiiiiiimiiiimiitiuiiiiiiiiii iimimiiiiimiui iiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii min iiiuu iiiiiiimiiiiiiiim
iiiiimuiiuiiiiimiiiiiHiuiiiiiiii.
PAG. 16 DE GROENE No. 3203