?V' UITHUIZIGHEDEN Tooneel Delila In den Stadsschouwburg MOLNAR heeft als fijn, gevoelig, ironisch blijspelschrijver zijn plaats in ons hart veroverd, maar dit laatste stuk brengt in sommige opzichten meer zijn zwakke dan zijn sterke kanten naar voren. De gansche opzet: een lief hebbende, maar weerbare en sluwe echtgenoote, die er tenslotte in slaagt haar man te behouden door hem zijn machtigste aantrekkingskracht voor het geraffineerde jonge kind, waarmee hij wil trouwen en waarvoor hij haar wil verlaten, af te nemen, n.l. zijn geld (vandaar de titel), deze heele opzet, hoe aardig ook op zichzelf, was in de uitwerking toch niet erg overtuigend, en dit luchtige niemandalletje eigenlijk te mager, ook reeds van omvang, om een avond te vullen. Het deed dan ook terugverlangen naar den tijd, toen men het nog genoegelijk vond aan zooiets een nacter te zien voorafgaan, en waar voor zijn geld" kreeg. Daarbij traineerde het tempo wel eenigszins, waarmee niet gezegd wil zijn dat de vaak pittige maar te heterogene dialoog een luchtiger trant verdragen zou heb ben. Daarvoor waren de overgangen van de dramatische en zuiver-gevoelige momenten naar de satyrische en vice versa te onaanvaardbaar en te weinig verantwoord. Zoodoende deed alles te bedacht aan, al blijkt Molnar een tooneelschrijver van groote kwaliteiten. Fientje de la Mar heeft van de groote en moeilijk-geschreven titelrol gemaakt wat er van te maken was. Zij legde het accent naar den' gevoeligen kant, en wist daarmee zuivere en treffende mo menten te bereiken, die jammer ge noeg door het tweeslachtig karakter van rol en stuk weer telkens met min der waarschijnlijke, wat uit dien toon vallende gedeelten, afgewisseld werden. Louis de Bree heeft in zijn eigen aanleg die tweespalt tusschen ernst en luim, tusschen het serieuze tooneel en den uitgesproken kluchtspelstijl, welke ook deze comedie-zelf kenmerkt. In dezen zijn ouden stijl moest hij wel in het zwakkere laatste bedrijf terugval len, maar in het eerste en tweede gaf hij met de hem eigen vaart en zeker heid de figuur van dezen modernen Simson, al vermag hij dan als verliefde niet steeds met voldoende charme te overtuigen.'Maar iets van de tragiek van den ouder wordenden man, onweerhoudbaar gefascineerd door een bere kend jong nest waarvan hij zelf de on benulligheid zeer goed doorziet, gaf hij toch zeer aannemelijk. Myra Ward speelt altijd eenigszins op de zaal, al kreeg zij daar onder Defresne's regie minder kans toe, en haar grappigheid is soms wel wat te veel aan het ope rette-genre verwant, zoodat zij meer een typetje dan een karakter maakte; maar afgezien daarvan zag men haar toch met genoegen en genoot van haar kwasie-candide toontjes. Voortreffelijk en geestig was nog Anton Roemer in de kleine rol van den buffetknecht. Alles bijeen toch een avond van aan genaam vermaak. Voordrachtsku nst Een nieuwe verschijning: IK haat voordragen," zei een me neer, ik kan er eenvoudig niet tegen". Och", zei een mevrouw, weer van die gedichten en zoo, hè?" Maar omdat er een nichtje naar toe ging, of om een andere reden, waren zij toch in het Muzieklyceum bij den voordrachtsavond van Roosje Driessen. Zij hadden nooit van haar gehoord, maar zij klapten. Die eene meneer, die niet tegen voordragen kon, klapte het hardst. Zoo begint een publiek. En zoo be gint een kunstenaar. Een avond als deze bestaat uit drie elementen: kunstenaar, publiek en programma. De novelle Angst" van Stefan Zweig was misschien niet de gelukkigste keus. In tegenstelling tot deze lange no velle, was het programma na de pauze. Bekoorlijk was het middeleeuwsche Jezus en St. Janneken". Maar in haar volle betoovering toonde Roosje Driessen zich in de fragmenten van Géraldy's Toi et Moi, en i i de gees tige fabel van Lafontaine. Nu reeds mag Holland met aandacht de carrière volgen van deze jonge kuns tenares, die pas aan het begin van haar loopbaan staat en ons vele blijde ver rassingen heeft te brengen. hij uitbeeldde. In deze film wordt de exgangster een goed gespeeld type. Ver makelijk en spannend zijn de beste adjectieven voor deze film. Tentoonstellingen Rondom Rembrandt \S UNSTHISTORIE in een oogop|x slag" zou een beknopte aandui ding zijn voor een door de Haagsche Stichting voor Beeldpaedagogie inge richte tentoonstelling Rondom RemFilm Een licht geval . . van moord ? MISDAAD is nu weer in een slecht daglicht. Als we dus nog iets van de verboden spijs willen eten krijgen we het voorgezet in een dekschaal van fatsoen. Een oprechte gangsterfilm is dus al weer uit de mode. A slight case of murder is dus een onoprechte gang sterfilm, waarin de ex-bootlegger na de opheffing van het Amerikaansche drankverbod eerlijk wordt en wettelijk, hoewel uitgesproken slecht bier gaat brouwen. Als hij dan ook bijna failliet gaat doet hij zelf geen moord om de benoodigde halve millioen dollars te stelen. Maar een vroeger concurreerende bende doet het voor hem en laat zich vervolgens in zijn huis door een ontevreden bendelid doodschieten, waardoor de eerlijke ex-boef toch de wissels kan betalen en zijn dochter de eerlijke rijke jonge man trouwen. Edward G. Robinson heeft eenige groote films gemaakt, waarvan ik mij herinner De zilveren dollar, de car rière van een goudzoeker en later za kenman in den tijd van den geweldigen rijkdom in Amerika. Toen was het een ontroerend en levensecht mensch die brandt", in De Bijenkorf, te Amsterdam (na Rotterdam en Den Haag). Beeld paedagogie leert feiten door ze visueel voor te dragen. Voor de eeuwigheids waarde" van een schilderij van Rem brandt is het natuurlijk niet van belang te weten, hoeveel dat schilderij ge kost heeft in 1650, in 1700 en nu. Maar een grafische voorstelling met beeldstatistiek die dit aangeeft, is een curio sum dat iets leert over de waardeering van voor ons komende geslachten. Zoo hebben alle tabellen, nu bijeengebracht in het gele zaaltje ergens in het groote gebouw aan het Damrak, iets te zeg gen, iets dat treft en telkenmale een raampje opent, waardoor de beschou wer zegt: Oh ja, nu begrijp ik in eens iets meer van dat of dat schilderij". Het zijn alles feiten, die de nauwkeu rige kenner van Rembrandt en van zijn tijd behoort te weten. Maar afgezien van dat behooren is de methode van voordragen zoo, dat het beeld zich spre kender verklaart dat een geschreven woord. De indeeling van vier en zestig zelfportretten naar perioden uit des schilders leven, werpt in die chrono logische volgorde, een nooit vermoed LESSEN IN LASTER IN DEN STADSSCHOUWBURG "T*\E 25e vertooning van Sheridan's l J School for Scandal" door het * ~ Residentie Tooneel was tevens de première voor Amsterdam en de seizoenopening alhier van dit gezelschap. Deze precieuze, zwierig-geestige comedie uit 7776" is in de wereld-blijspellitteratuur van alle eeuwen niet meer of minder dan een meesterwerk. De gan sche luchthartige tijdgeest vindt er uit drukking in, maar ook de menschelijke zwakheden en dwaasheden die van alle tijden zijn. De tintelende dialoog met zijn verrassende wendingen en invallen heeft nog niets van zijn rijkeflonkering verloren. En dat een hedendaagsch publiek met lachsalvo's, lang aan houdende toejuichingen, bloemen, en niet het minst met wat men van de couloir-gesprekken opving, zich zoo geboeid en opgetogen toont, is wel een bewijs hoe jong en onverwoestbaar Sheridan's kunst is gebleven, ondanks de gekunsteldheid en conventioneelheid van dz compositie en de effecten, de terzijde's, de bekende situaties. Het bewijst tevens, dat dit vermoeide en verwende publiek zich van realisme en waarschijnlijkheid niets aantrekt, als het maar de kans krijgt, echt tooneel te genieten en met kinderlijk plezier op te gaan in geestig, vernuftig, levend en superieur geschreven karakterspel, ook al is de intrige nog zoo gecompliceerd en het stuk een echt praatstuk. Het bewijst, tenslotte, eens te meer dat alle dogma's en theorieën op dramaturgisch gebied niet opgaan, omdat het alleen aankomt op het creatief vermogen van den auteur. ifDat dit zoo voortreffelijk tot zijn recht kwam is bovenal te danken aan de uitnemende wijze, waarop Johan de Meester deze satyre geregisseerd heeft. De prachtige, slechts lichtelijk in den grotesken stijl door hem ontworpen costuums waren een lust voor de oogen. De voorstelling, met veel vaart en gedeeltelijk voor de kleinere tusschentifereelen op het voortooneel gespeeld, werd tevens gesteund door fraaie, in barakken trant gehouden decors van Gerard Hordijk. Dat de vijf bedrijven van veertien tafereelen geen oogenblik lang zijn gevallen is bovendien te danken aan de geraffineerde spelregie van De Meester, die zich hier met allerlei fijne, speelsche en vindingrijke aan wijzingen van opstelling enz. enz. *leurig kon uitleven. Hij zelf gaf een vooral naar het uiterlijk gave uitbeelding van den marqué(hoe levert hij 't, om bij voort during van zijn oogen bijna uitsluitend het wit te toonen?), al had hij tegen het slot, toen hij ook wat sterk chargeerde, zijn stemmiddelen niet genoeg in be dwang. Enny Meunier was licht, natuur lijk en uitermate bekoorlijk als Lady Teazle ; bizonder gelukkig en zoo ideaal als men het zich maar droomen kan waren Fie Carelsen en Bets Ranucci als Lady Sneerwell en Mrs. Candour. Adr. Canivez had de rol van Maria van Marty Hansen overgenomen. Voluit kostelijk was Engers als Sir Oliver. La Chapelle had, vooral in het eerste bedrijf, van Snake een heel gaaf en knap karakterrolletje gemaakt. Dirk Ver beek, Paul Steenbergen, Bob de Lange en Piet Bron voldeden, resp. als SirPeter, Charles Surface, Backbite en Rowley. licht op Rembrandt. Zichtbare gege vens over de uitbreiding en welvaart van de hoofdstad tijdens Rembrandt (en zijn groote tijdgenooten) doen ons met een oogopslag de werkelijke groot heid van dien tijd zien, de werkelijke straling van de gouden eeuw" realiseeren. En de verdeeling over de heele wereld, van de honderden schilderijen van den meester, alles grafisch voor gesteld, spreekt ons van de liefde van de Amerikanen, de Russen, de Engelschen voor Rembrandt, en de gering heid van het Nederlandsche overschot van de werken van dien Nederlander. Amerikaansch van methode, zou men deze wijze van kunstgeschiedschrijving kunnen noemen. Goed: maar die kinderlijkheid doet geen afbreuk aan den ernst van de beschouwing van het werk van Rembrandt, noch aan de juistheid der verwerkte gegevens, noch aan den eerbied en zorgvuldigheid, waarmee men het waardevolste in het oeuvre heeft omgeven. Geestelijke weerbaarheid IN het Museum Fodor heeft het Kunste naars Centrum voor GeestelijkeWeerbaarheid een tentoonstelling ingericht cm vier schrijvers en dichters der sociale verheffing" in hun werk en invloed te toonen. Een invloed van een werk is niet uit te maken naar het uiter lijk van den omslag. Maar de uitgestal de drukken spreken toch voor den weer klank van een werk. Manuscripten, brieven portretten brengen ons dichter bij personen, tijdvakken en ideeën. Van Eeden, Gorter, Henriette Roland Holst en de zestigjarige Van Suchtelen zijn hier bijeengebracht. Een overzicht van hun werk, gerangschikt naar den aard, is duidelijk gegeven. In deze omgeving zullen eenige voordrachtsmiddagen over en uit het werk der geëxposeerde vier belangstellenden en liefhebbers ver eenigen. V/ARNERBROS PRESENTEERT DE HILLIOENEN FILM DE AVONTUREN INDEHOOFDROL ERROL FLYNN EEN MEESTERLIJKE FILM EEN WONDER VAN TECHNIEK Toegang 14 jaar PAG. H DE GROENE No. 3204