VIER WEKEN na München D REGIES vier weken geleden werd te München een oplossing gevonden voor de Sudeten-crisis. ~ Het is in dit verband de moeite waard, om op de mededeeling van Lord Lloyd in het Hoogerhuis te wijzen, dat hij reeds begin Augustus het Duitsche operatieplan dat stap voor stap is uitgevoerd, aan Lord Halifax had medegedeeld met het dringend verzoek erbij van enkele hooge Duitsche autoriteiten om de tenuitvoerlegging van genoemd plan door een onmiskenbare waarschuwing te verhinderen. Genoeg echter van Augustus en September. Het is de moeite waard om thans van de maand October een voorloopige inventaris op te maken, waarvan de beknoptheid geen nadeel behoeft te zijn, gezien de onmiskenbare onwil van een wijder publiek om aandacht te besteden aan uitgebreide politieke beschouwingen. Wie thans den toestand overziet kan slechts tot de conclusie komen dat de vrede van München het tempo der ontwikkelingen uitermate heeft versneld. Schoksgewijs heeft zich een nieuwe constellatie uitgekristalliseerd, gekenmerkt door de toenadering tusschen Frankrijk en Engeland aan den eenen, Italiëen Duitschtand aan den anderen kant. Weer gaat een Europeesche mogendheid den weg op van het totalitarisme: Tsjechoslowakije, een weg, waarop ook Frankrijk binnenkort de eerste aarzelende schreden schijnt te willen zetten. De Italiaansche regeering heeft tienduizend semiinvaliden uit Spanje teruggetrokken en ontvangt in ruil de erkenning van Abessynië: leeningm blinken in het verschiet. Generaal Franco krijgt het recht van oorlogvoerende, en poogt ondanks hartelijke telegram men met Mussolini onmiskenbaar aansluiting te zoeken bij Londen en Parijs, een reden tot vreugde voor de haute-finance" ter plaatse. Met ontzag wekkende energie dringt Duitschland verder op den Balkan. Tsjichoslowakije is ingepalmd, Hongarije is vrijwel machteloos, Joegoslavië, het land met de rijkste voorraden aan delfstoffen van geheel Europa, wordt langzaam maar zeker economisch veroverd Met Turkije, ja zelfs met Perziëworden de financièele banden aangehaald. Voorts zijn er geruchten over spoedige moeilijkheden in Memel, in Donzig en in Duitsch-Polen. T^TAAST Haile Selassie, niet het eerste, maar wel ?L V het eerste opmerkelijke slachtoffer van een Volkenbond, welker zwakheid, hoezeer ook te be treuren, niet onverklaarbaar is, naast Benesj die door een bij nader inzien haast kinderlijk vertrouwen in gegeven beloften ten val is gekomen, dreigt zich thans binnen korten tijd China's maarschalk Tsjang-kaiTsjek te plaatsen. Japan ziet een overwinning in het verschiet. Men zal, naar het ons voorkomt, goed doen spaarzaam te zijn met verschaalde vergelijkingen me? Napoleon's tocht naar Rusland en den toestand te zien zooals hij is: de Japansche legers hebben alle belangrijke Chineesche verbindingslijnen in een verbluffend tempo bezet; blijvend verzet in het binnen land is uiterst onwaarschijnlijk; China binnen de lijn Peking?Hankou?Sjanghai, wellicht zelfs binnen de lijn Peking?Hankou?Kanton, wordt een Japansche halfkolonie. Op de militaire verovering volgt reeds de economische: de eerste, waarlijk groote projecten van de Maatschappij tot Exploitatie van Noord- en die tot Exploitatie van Midden-China worden uitgevoerd. De have-nots" zijn reeds aardig op weg om middenstander te worden (~\PTIMISTEN zagen in München het gloren ^*' van den dageraad der ontwapening. Het heef t niet mogen zijn. Duitschland breidt de grensversterkingen uit, Engeland schijnt het bewapeningsprogram van anderhalf milliard pond te willen verdubbelen en versneld uit te voeren het zou er dan per minuut vier-en-twintig duizend gulden voor moeten uit trekken de Vereenigde Staten willen zevenduizend nieuwe bommenwerpers bouwen, de Sowjet-Unie heeft een gigantische vloot op papier gezet en Itali klaagt dat het het tempo niet kan bijhouden. Inmiddels ratelen de machinegeweren aan de Ebro, Kanton gaat in vlammen op en twee millioen Chineezen zwerven hongerend ergens ten Westen van Hankou. Peacefor our time " N.V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK 3Va°/o PANDBRIEVEN: Uitgiftekoers 101 % Conversiekoers 100J % HYP. KAPITAAL. BESCHIKBAAR D* DlraotU i Mr. J. F. VEMSTECVCN '?' Mr. H. «U VAN EVERDINOEN wn. r Persoonlijkheden defileeren. Onze wekelijksche caricatuur; Teekening en tekst Stefan StrobI Q)r. Wat uwe De ex'Wereld'Schaakkampioen, Dr. Max Euwe, die deze week voor De Groene poseerde HET eerste'' wat de heer Euwe mij vroeg, was'hoeveel tijd ik noodig had. Hoogstens een kwar tier," zei^ ik. Hij sprong op alsof hij door een slang was gebeten: Wat! Een kwartier? De redactie heeft mij gezegd, dat vijf minuten al voldoende was!" De heer Euwe voelde zich bedrogen. Hij is nu eenmaal een man met veel gevoel voor orde, vooral wat den tijd betreft. De teekening was gelukkig in zesen-een-derde minuut klaar.... Ik voelde me door zijn exactheid ver plicht, den tijdsduur te controleeren. Exact is hij, deze wiskunde-leeraar. Het programmatische ordelijke en principiëele straalt van hem af. Pe dant en daardoor onsympathiek wordt hij er echter niet van. Het is een naïef, goedmoedig en ontwapenend gebaar, wanneer hij zijn kinderlijk gevormden neus omhoog steekt. Ik heb hem nooit zien schaken ik weet van schaken trouwens evenveel, misschien nog minder af dan hij van caricatuur-teekenen. Toch zou het mij niet verbazen wanneer zijn spel eerder gekenmerkt wordt door soliede berekeningen dan door ar tistieke en fantastische combinaties... Een typische Hollander, dr. M. Euwe! De Amsterdamsche luchtbescherming J DE commentaren over de verduisteringsproef, die Vrijdagavond 21 October jl. te Amster dam is gehouden, zijn weinig vriendelijk ge weest. De pers was, over het algemeen, teleur gesteld en deze teleurstelling is in menig overzicht tot uiting gekomen. Het ware beter geweest, indien dit niet was geschied, daar het gevaar niet denk beeldig is, dat zich langzamerhand van de geheele bevolking een défaitistische stemming meester maakt. De fout ligt in dezen niet bij de journalisten als journalisten het is hun plicht, te schrijven wat zij meenen, maar bij de journalisten als menschen. Als menschen hebben zij te groote ver wachtingen omtrent het welslagen van deze luchtbeschermingsproef gekoesterd. Zij hebben gelezen van de geslaagde" verduisteringsproeven in het buitenland, van de vier millioen Londenaren en drie millioen Parijzenaars die binnen enkele uren" geëevacueerd konden worden althans dat berichtte men , en, vergeleken met deze weliswaar oncontroleerbare maar daarom niet minder aan lokkelijke mededeelingen, sloeg, zoo meende men, Nederland in het algemeen, en Amsterdam in het bijzonder, maar een poover figuur. Deze vergelijking gaat niet op. Het is verre van ons te beweren, dat de luchtbescherming van Amsterdam is wat zij kan zijn. Men behoeft slechts met weinige ingewijden te spreken om te weten, dat er nog heel wat aan mankeert. Wij hopen hierop binnenkort uitvoerig terug te komen. Het zou echter onjuist zijn, om zich door de resultaten van de proefneming van jl. Vrijdag te laten ontmoedigen. De stad Amsterdam heeft omstreeks n millioen ramen, die alle verduisterd moesten worden. Hier had een familie zich in een vrijwillig donker gehuld en wilde even op de klok zien of het nog lang duurde, daar begon plotseling een kind te huilen, zoodat de angstige moeder heel eventjes maar" het licht op moest steken; is het wonder, dat ten gevolge van deze en dergelijke lichte vergrijpen, de inzittenden van het vliegtuig dat boven Amsterdam cirkelde, geen oogenblik een volledig verduisterde stad onder zich hadden? Hier en daar zag men, kort soms, lichten opflitsen. Op tal van trappen huizen waren de ramen onvoldoende of in het geheel niet afgeschermd. Waar het op aan komt is dit: dat er belangrijke stadsgedeelten waren, die zich wel in een volslagen duister hadden gehuld. Dit bewijst de mogelijkheid van een volledige verduiste ring der geheele stad, HETGEEN niet zeggen wil, dat Amsterdam volkomen onvindbaar zal zijn in tijd van oorlog. Vijandelijke vliegtuigen zouden, de kust van de Zuiderzee volgend, die voor het geoefend oog behoorlijk te onderscheiden is, Amsterdam kunnen bereiken. Onkwetsbaar maakt verduistering niet maar wel minder kwetsbaar. En iedere ver kleining van het risico is de moeite waard. Ten slotte moet men van de verduistering geen volledige beveiliging vergen. Wil men haar op de juiste waarde schatten, dan dient men een onverduisterde stad met een verduisterde te vergelijken. Daarom mag het een goede gedachte van de organisatoren der proefneming heeten, dat de pers in de gelegenheid is gesteld om van het vliegtuig uit eerst Amsterdam te bezien, terwijl het nog straalde van licht. Het Centraal-Station, het postkantoor, de telefoon centrales, de gasfabrieken,de electriciteitscentrale het lag alles helder en duidelijk in de diepte. Vijan delijke vliegers, uit de hoogte neerdalend, zouden nauwkeurig kunnen mikken op de belangrijkste objecten. Van een volkomen verduisterd Amsterdam waarbij de straatverlichting op 50 volt kan blijven branden, laat zich de ligging niet bepalen, doch slechts gissen. Strategisch gewichtige punten zijn niet te vinden. Of in die omstandigheden een bombardement nog de moeite waard kan zijn, is reeds menigmaal betwijfeld. De ervaring van Spanje heeft aangetoond dat de luchtaanvallen op een volk dat weet waarvoor en waartegen het strijdt, zijn weerstandskracht en agressiviteit niet breken, maar versterken. Overdenkt men dit alles, dan mag men naar het ons voorkomt de luchtbeschermingsproef te Amsterdam een bevredigend succes noemen voor dezen nog jongen dienst. Het zal stellig noodzakelijk zijn om op intensieve wijze de bevolking verder op te voeden voor de moei lijke taak die haar wacht. Dat in korten tijd reeds belangrijke resultaten konden worden geboekt, zou men een reden tot vreugde mogen noemen, indien dat laatste begrip niet zoo weinig strookte met den grimmigen ernst van den luchtoorlog zelf. FAQ. 4 DE GROENE No. 3204