Parasieten op de onwetendheid DE heer Lares werd geboren in Amerika, in het jaar 1874. Zijn ouders, die het beste met hem voor hadden, besloten dat hij dokter moest worden, en zoonlief ging zich de edele kunst meester maken aan het College of Homoepathic Medicine and Surgery van de Universiteit van Minnesota. Hoewel hij pas in 1900 het diploma van dit tweede rangs instituut ontving, was hij er op eenigszins duistere wijze in geslaagd, reeds drie jaar tevoren van den Staat een vergunning tot het uitoefenen van zijn beroep te verkrijgen. Aangezien het dokter Lares moeilijk viel, om zijn geheele verdere leven het rechte pad te bewandelen, was het helaas onvermijdelijk dat hij af en toe met de autoriteiten in conflict kwam. Het gevolg was, dat zijn beroep hem niet de gewenschte contanten bleef opleveren, en hij ging dus naar een betere bron van inkomsten uitzien. Het geluk, zonder hetwelk men niet slaagt in het leven, bracht hem in aanraking met den heer Lundy, die in het advertentiebedrijf zijn sporen benevens een karige boterham had verdiend. Het edele tweetal richtte in 1926 de Home Drug Company op en ieder gaf honderd dollar om de onder neming over de eerste moeilijkheden heen te helpen. Dokter Lares werd president, zijn vrouw vicepresident en de heer Lundy gaf tijd en energie aan het gecombineerde ambt van secretaris-penning meester en chef van de afdeeling Advertenties. De Home Drug Company bracht Prescription No. 69" in den handel, een middel, dat in staat was, galsteenen op te lossen". Natuurlijk waren de heeren niet zoo dom, te zeggen, dat zij het hadden samengesteld ! Het was het recept van een dokter, die zich jarenlang" gespecialiseerd had in galblaasziekten, en maar al te blij was, dat de Home Drug Company hem in staat stelde, het publiek van zijn kennis en kunde te laten profiteeren". Natuurlijk duurde het eenigen tijd voor dit publiek van de geneeskrachtige werking overtuigd was, maar dank zij handig opgestelde advertenties, die eenerzijds in zwarte termen het lot der galsteen lijders afschilderden, anderzijds echter talrijke ver klaringen brachten in den trant van Mevr. A. te D., wie jarenlang het minste werk te veel was, maar die door het gebruik van twee flacons Prescription No. 69 weer opgeruimd alle bezigheden kan ver richten" duurde het niet lang, of aanvragen en geld stroomden binnen. In 1930, vier jaren later, bedroeg het kapitaal van de onderneming honderdduizend dollar en de jaarlijksche inkomsten, uit bedrog en onwetend heid verkregen, beliepen vijf-en-twintig duizend dollar ! Prescription No. 69 bestond voornamelijk uit glycerine en bevatte voorts kleine hoeveelheden rundergal en galzuren. Onnoodig te vermelden, dat het helaas niet aan het gestelde medische doel beantwoordde. VOLTAIRE spotte reeds, dat de doktoren ge neesmiddelen, waar zij niets van wisten, voorschreven aan patiënten, waar deze nog minder van wisten. Geen dokter zal beweren, dat hij nu zoowel van het een als van het ander alles weet, maar zijn kennis is, dank zij de vlucht van het experimenteele onderzoek, belangrijk grooter dan die van zijn collega uit Voltaire's tijd. Wanneer tegenwoordig vondsten op therapeu tisch gebied worden gedtan, dan is het plicht, de werking van het nieuwe middel uitvoerig te bestudeeren met behulp van dierproeven, die zoo uitgebreid mogelijk moeten zijn. Men dient na te gaan, of het acute of chronische vergiftigings verschijnselen geeft; welke organen in dit geval afwijkingen vertoonen; hoe opname en uitscheiding geschieden, enz. Tezamen met een beschrijving van bereiding en samenstelling behoort dit geheele onderzoek gepubliceerd te worden in een weten schappelijk tijdschrift, opdat ook anderen zich door controle van de waarheid kunnen overtuigen, en N.V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK 3y«°/0 PANDBRIEVEN: Uitgiftekoers 101% Conversiekoers I00| % HYP. KAPITAAL BESCHIKBAAR Da Dirootle : Mr. J. F. VEKSTEEVEN Mr. H. G. VAN EVERDINQEN Caricaturen van Cruikshank op den kwakzalver nu mag, veelal na maanden werk, de groote en nog altijd niet geheel van gevaar ontbloote stap van laboratorium naar kliniek ondernomen worden. Het kan zijn, dat het middel dan bij de zieke aan de gestelde verwachtingen voldoet, hoewel verrassingen en teleurstellingen niet zijn uitgesloten. Het spreekt vanzelf, dat ook de eerste toepassingen op patiënten uitvoerig beschreven moeten worden en dan, als van meerdere kanten bevestiging komt van het oorspronkelijke werk, dan pas dient het middel in den handel gebracht te worden. Het is eenvoudig, in te zien, dat een eenigszins consciëntieus vooronderzoek veel tijd en nog meer geld kost. Geen wonder dus, dat er firma's zijn, die zich een deel van de moeite trachten te besparen en een te klein of onvolledig onderzoek reeds vol doende vinden. Anderen bezitten onvoldoende ge schoold personeel, laten chemici het werk van pharmacologen of pharmacologen het werk van medici doen, en sommigen maken het zich nog gemakkelijker en doen niets, blijkbaar in de over tuiging, dat een middel, wat voor hun beurs goed is, ook anderen geen schade kan doen. MEN behoeft niet de Atlantische Oceaan over te steken, om leerzame feiten te vernemen. In Engeland bestaat een belasting op geneesmiddelen van geheime samenstelling. Prof. A. J. Clark, professor in de pharmacologie aan de universiteit van Edinburgh, die in een van de laatste nummers van ,,Fact" een duidelijk beeld v?.n de wantoe standen schildert, becijfert, dat het Engelsche publiek jaarlijks voor ? 250.000.000 aan dergelijke medicijnen koopt, een bedrag, even groot als dat, wat noodig is om alle hospitalen in het Vereenigd Koninkrijk in stand te houden, en dat meer dan tweemaal de waarde vertegenwoordigt van alle, door doktoren voorgeschreven geneesmiddelen ! Natuurlijk zijn de heeren fabrikanten er voort durend op uit door de mazen van de belastingwet heen te glippen. De organische chemie biedt unieke mogelijkheden tot het vormen van geleerd uitziende en indrukwekkende woorden en formules. Zoo werd in de griepepidemie van 1918 Yadil" geïntroduceerd, waarvan het werkzame bestanddeel tri-methenal allylcarbide" zou zijn. Oorspronkelijk bedoeld als een antisepticum, kreeg het al spoedig meer genezende eigenschappen, van het eerste stadium van tuberculose af tot aan kanker toe. Wanneer domme chemici verklaarden, dat een stof met dergelijke naam zelfs in Beilstein's Handbuch der organischen Chemie" niet voor kwam en volgens hun meening ook niet kon voorkomen, aangezien het een samenraapsel was zonder eenige chemische beteekenis, dan ant woordden de H.H. fabrikanten, dat de critici niet op de hoogte waren van de belangrijke nieuwe aanwinst op chemisch gebied, welke zij helaas ! niet openbaar konden maken. Chemisch onderzoek wees uit, dat Yadil bestond uit: een geur, i pCt. formaldehyde, 4 pCt. glycerine en 95 pCt. water. De grondstoffen voor n liter bezaten de waarde van twintig cents; Yadil zelf werd verkocht voor twaalf gulden de liter ! Een andere methode is, om het geneesmiddel in meer algemeene bewoordingen bekend te maken. Zoo vallen in Engeland hoestdranken en poeders tegen rugpijn, die dus bepaalde symptomen vermel den, onder de belasting, maar borststroop en nierpillen gaan vrij uit. Geen wonder dus, dat schomme lingen in de opbrengst der belasting niet door een gewijzigde vraag veroorzaakt worden, maar meer het gevolg zijn van de vindingrijkheid der fabrikanten, mitsgaders hun juridische adviseurs. Tenslotte wer den de heeren zoo slim, dat Zijne Majesteits regeering met schrik den dag zag naderen, waarop zij haar inkomsten uit deze weliswaar troebele, maar toch nog steeds vloeiende bron geheel zou verliezen. In 1928 ontving zij nog ? 16.000.ooo en in 1935 slechts ? 9.000.000 ! Er werd dus twee jaren ge leden een commissie benoemd om te onderzoeken, hoe de opbrengst weer op een hooger peil gebracht kon worden. Pecunia non olet helaas werd de desbetreffende wet in 1937 verworpen, omdat zij ook schoonheidsmiddeltjes wilde belasten ! WEINIG dingen zijn amusanter, dan de adver tenties voor patentgeneesmiddelen. Daar ziet u ze de authentieke afbeeldingen van de gaten, welke uw maagzuur in tapijten kan branden indien u nalaat, dit-of-dat-middel in te nemen, de jongeman, die bijna zijn betrekking verloor, maar dank zij het gebruik van zekere wonderbaarlijke pillen zijn energie terug kreeg en nu directeur van het bijkantoor is geworden, het meisje-met-deleelijke .huid, dat op het eerste plaatje muur bloempje is, op het tweede en derde de raad krijgt, een tooverzalf te gebruiken en op het laatste met een heer rondzweeft als koningin van het bal ! Talrijke attesten van H.H. medici ter inzage. Prof. Clark schat, dat aldus jaarlijks voor ? 40.000.000 geadverteerd wordt in de Engelsche pers. In Amerika verdienen de kranten door middel van advertenties meer aan patentgeneesmiddelen, dan de fabrikanten-zélf ! Een vijfde van alle adver tenties houdt er zich bezig met het heil der menschheid, en aangezien het een zeer belangrijke bron van inkomsten is, is het niet verwonderlijk dat zelfs de meest schuchtere critiek in redactioneele kolommen of elders ontbreekt. De parlementsleden die het liefst niet met de pers aan den stok krijgen, wachten zich wel, om het kwaad ter sprake te brengen en laten het initiatief aan de regeering over, een initiatief, dat helaas zooals wij reeds zagen allerminst door het volksbelang wordt ingegeven. Hoewel een staatscommissie reeds in 1914 op verandering van de verouderde en totaal onbruik bare bepalingen had aangedrongen, duurde het tot 1936 vóór de Britsche regeering een wet indiende, om althans de ergste misbruiken uit den weg te ruimen, door advertenties over blindheid, kanker, tuberculose, toevallen en enkele andere ziekten te verbieden. Natuurlijk kwam het geheele front van bestrijders der wetenschappelijke geneeskunde in actie: kwakzalvers, obscure fabrikanten en antivivisectionisten richtten hun aanval op het aller eerste begin van saneering der maatschappelijk onhoudbare toestanden. Helaas hadden de heeren nog succes ook, aangezien de wet in tweede lezing in behandeling kwam op den dag van de Grand National, en automatisch verworpen werd door onvoldoende opkomst der Parlementsleden, die een paardenrace belangrijker schenen te vinden dan de bestrijding van een ernstig sociaal euvel. HOE is nu de situatie in Nederland? Ongetwijfeld worden ook in ons land vele tienduizenden guldens 's jaars besteed aan patent geneesmiddelen, die hetzij therapeutisch niet deugen of tegen een exorbitant hoogen prijs verkocht worden. Ook de doktoren zelf gaan niet geheel-en-al vrij uit, aangezien zij, beïnvloed door suggestieve reclame in hun tijdschriften, er toe komen om dure merkartikelen voor te schrijven, waarvan de werkzame bestanddeelen tegen een veel lageren prijs verkrijgbaar zijn. Niettemin is de toestand gunstiger dan in de Angelsaksische landen, vooral ook daardoor, omdat geen Nederlandsen dag- of weekblad van standing advertenties op medisch terrein opneemt tenzij goedgekeurd door een speciale commissie. Waakzaamheid blijft echter geboden: vitamines en hormonen het woord alleen vervult velen met ontzag, en ieder product dat een of meer zegt te bevatten, is van te voren reeds van succes verzekerd. Bestrijding, goed maar laten wij niet vergeten, dat onwetendheid de sterkste pijler is, waarop het gebouw rust, waarin de duistere practijken uitgeoefend worden. Zoo is dus opvoeding en goede populariseering van de verkregen kennis de beste wijze om in dit opzicht de volksgezondheid te dienen. Dr. J. OUDENBOSCH PAG. 17 DE GROENE No. 3207